Τα Τραγούδια της Κυριακής #1 (24/8/2014)

Τα Τραγούδια της Κυριακής #1 (24/8/2014)

πηγή φωτογραφίας

                                                                                       ακούστε εδώ



1. The Kinks - Sunny Afternoon
2. The Kinks - Rainy Day in June
3. Rainy Day - John Lee Hooker
4.  Summer in the City - Lovin' Spoonful 
5. Mungo Jerry - In The Summertime ORIGINAL 1970
6. Manfred Mann - Blinded by the Light 
7. CHUBBY CHECKER - Let's twist again (1961) 
8. Play That Funky Music - Wild Cherry (1976)
9. Boston- More than A Feeling
10. Kansas - Carry On Wayward Son 
11. Lynyrd Skynyrd-Free bird 
12. Kashmir - Led Zeppelin







 



Εκτός από τα "Τραγούδια της Πέμπτης" το ιστολόγιο "Λογοτεχνία και Σκέψη" θα δημοσιεύει και τη σειρά "Τραγούδια της Κυριακής", δηλαδή τραγούδια που συνόδευσαν διάφορες μικρές ή μεγάλες στιγμές και σκέψεις μέσα στην εβδομάδα.












ιστολόγιο: http://logotexnia-ch.blogspot.gr/
facebook: https://www.facebook.com/LogotechniaKaiSkepse
twitter: https://twitter.com/EIRMAR

Εμμ. Κριαράς: Ακαταπόνητος μεταρρυθμιστής και δάσκαλος 

Ανάμεσα στις πολλές διακρίσεις με τις οποίες τιμήθηκε ο Εμμανουήλ Κριαράς ήταν και ο Χρυσός Αριστοτέλης του ΑΠΘ

 

γράφει η Ελένη Γκίκα

elgika@pegasus.gr

αναδημοσίευση από την εφημερίδα Έθνος

 

Δημοτικιστής, μεταρρυθμιστής, ο δημιουργός του μονοτονικού στα σχολεία, και κορυφαίος φιλόλογος, ο Εμμανουήλ Κριαράς, από τη στόφα των πνευματικών ανθρώπων που αρχίζουν να εκλείπουν, πέθανε το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής πλήρης ημερών. Γεμάτη ζωή και τεράστιο έργο. Εξάλλου έως εσχάτων εργαζόταν. Μιλούσε για τη ζωή και την εποχή, συμμετείχε στην κρίση και στα δεινά, θυμόταν κι ανέλυε, φιλοσοφούσε, ζούσε απολύτως λιτά σαν τον κοσμοκαλόγηρο και βάδιζε απέναντι απολύτως χορτασμένος και νηφάλιος.

«Το ξέρω καλά. Οι περισσότεροι -ειδικά κάποιοι νεόκοποι από τις τηλεοράσεις που έρχονται να με δουν, να μου ζητήσουν "δηλώσεις"- δεν είναι γιατί γνωρίζουν και εκτιμούν το έργο και την προσωπικότητά μου. Είναι η ηλικία μου που τους κάνει εντύπωση. Δεν επεπόθησα ξέρετε τόσο μακρύ βίο... Εγινε. Δεν θέλω πια άλλο να ζήσω. Η χαρά μου (η αγαπημένη μου σύζυγος) έφυγε. Ο έρωτας -τον οποίο η ύπαρξή της και μόνο μου ενέπνεε- για τη ζωή, τη δημιουργία και την εργασία, δεν υπάρχει πια. Οπότε, σας ευχαριστώ για τις ευχές και τα δώρα αλλά είναι πλέον περιττά. Και η εποχή μας δεν το θέλει το περιττό».

Αυτά είχε δηλώσει στις 28 Νοεμβρίου του περασμένου έτους, ημέρα των γενεθλίων του. Γεννημένος στις 28 Νοεμβρίου το 1906 (15 Νοεμβρίου σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο που ίσχυε τότε) στον Πειραιά, από οικογένεια κρητικής καταγωγής, ο διακεκριμένος φιλόλογος και ομότιμος καθηγητής της Φιλοσοφικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, έζησε τα πρώτα παιδικά του χρόνια στη Μήλο. Το 1914 εγκαταστάθηκε στα Χανιά και το 1924 ξεκίνησε τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Αθηνών για να αποφοιτήσει το 1929. Από τους πολυγραφότερους Νεοέλληνες επιστήμονες, εργάστηκε από το 1930 έως το 1950 στο Μεσαιωνικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ παράλληλα συνέχισε τις σπουδές του στο Μόναχο. Διδάκτορας πλέον το 1945 με 1948, με μετεκπαίδευση στο Παρίσι σε βυζαντινολογία και κατόπιν σε συγκριτική γραμματολογία. Το διδακτορικό του το πήρε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών με τη διατριβή «Μελετήματα περί τας πηγάς του Ερωτόκριτου».

Το 1948 ήταν υποψήφιος για την έδρα της νέας ελληνικής φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Δύο χρόνια αργότερα εκλέχτηκε στη θέση του τακτικού καθηγητή της μεσαιωνικής ελληνικής φιλολογίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο. Στη Θεσσαλονίκη δίδαξε κυρίως μεσαιωνική φιλολογία, ενώ χάρη στις δικές του ενέργειες ιδρύθηκε το 1965 η πρώτη έκτακτη αυτοτελής έδρα της Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας. Το διδακτικό έργο του διακόπηκε βίαια τον Ιανουάριο του 1968, όταν η χούντα των συνταγματαρχών αποφάσισε να τον απολύσει για τα δημοκρατικά του φρονήματα.

                                        Ο Εμμανουήλ Κριαράς εν ώρα εργασίας στα γραφεία του Μεσαιωνικού Αρχείου.

Η απόλυσή του από το Πανεπιστήμιο τον έστρεψε με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα στη σύνταξη του «Λεξικού της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας», για να συνεχίσει έκτοτε και έως το τέλος του, το έργο του. Πρόεδρος εικοσαμελούς επιτροπής που μεταγλώττισε τους δικαστικούς κώδικες· πρόεδρος επιτροπής που πρότεινε το είδος μονοτονικού που εφαρμόζεται, ο Εμμανουήλ Κριαράς τιμήθηκε κατά καιρούς με πολλά ελληνικά και διεθνή βραβεία. Στην Ελλάδα τού έχουν απονεμηθεί κατά καιρούς τα παράσημα του Σταυρού των Ταξιαρχών του Τάγματος (δις), του Σταυρού των Ταξιαρχών του Τάγματος Γεωργίου Α' και του Ταξιάρχη του Τάγματος Τιμής.

Η Γαλλία τού απένειμε το παράσημο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής και η Ιταλία το παράσημο του Ταξιάρχη επί τιμή της Ιταλικής Δημοκρατίας. Το 1977 για το συνολικό επιστημονικό του έργο τού απονεμήθηκε στη Βιέννη από το γερμανικό Alfred Toepfler Stiftung το σημαντικό Βραβείο Herder, ενώ έργα του έχουν κατά καιρούς τιμηθεί με τα βραβεία Zappas της Γαλλίας, Γουλανδρή, Γεωργίου Φωτεινού της Ακαδημίας Αθηνών. Ο Εμμανουήλ Κριαράς υπήρξε επίτιμος πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας, της Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων, επίτιμο μέλος του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας και του Σικελικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών. Παράλληλα, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και ξένος εταίρος της Ακαδημίας Arcadia της Ρώμης και της Ακαδημίας του Παλέρμου. 

                                             Με τον μεγάλο μας δημιουργό Αντώνη Σαμαράκη

 

Ο Εμμανουήλ Κριαράς, που συμμετείχε στην Αντίσταση, φυσικού το 2006, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννησή του, τιμήθηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με τον Χρυσό Αριστοτέλη, ενώ την ίδια χρονιά αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Σεπτέμβριο του 2009 συμπεριλήφθηκε στην τελευταία («τιμητική») θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ για τις βουλευτικές εκλογές.

Στην εργογραφία του, μεταξύ πολλών άλλων, και τα: «Λεξικό της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας 1100- 1667» , «Γράμματα ξένων μελετητών και άλλων λογίων», «Πνευματικές προσεγγίσεις», «Φιλολογικά πρόσωπα και πράγματα», «Μακράς ζωής αγωνίσματα», «Ο υπουργός παιδείας Αντώνης Τρίτσης και η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στο γυμνάσιο», «Αλληλογραφία», «Ανιχνεύσεις», «Θητεία στη γλώσσα», «Κωστής Παλαμάς», και βεβαίως το «Νέο ελληνικό λεξικό της σύγχρονης ελληνικής γλώσσας».

Η νεκρώσιμη ακολουθία θα ψαλεί στις 12 αύριο από τον Ιερό Ναό της Του Θεού Σοφίας, στη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με την επιθυμία του, θα μεταφερθεί και θα ενταφιαστεί την Τετάρτη στο Κοιμητήριο Ακρωτηρίου Χανίων.

«Ο Ελληνας θαυμάζει τους αρχαίους χωρίς να τους γνωρίζει»

Ο Εμμανουήλ Κριαράς με κάθε του φράση εξέπεμπε σοφία. Ο σπουδαίος άνθρωπος του πνεύματος είχε μιλήσει ξεχωριστά για τον θάνατο, τη μακροζωία, την κρίση και τη φυγή των νέων στο εξωτερικό, τον έρωτα...

«Στη ζωή μου δεν έπραξα τίποτε άλλο από εκείνο που μου υπαγόρευσαν η συνείδηση και η ιδιοσυγκρασία μου. Από τα μαθητικά μου χρόνια αγάπησα την εργασία και τη γλώσσα του λαού μας. Τη γλώσσα αυτή μελέτησα αργότερα κατά δύναμιν και έπραξα αυτό που μου επέτρεψαν οι δυνατότητές μου ως ατόμου και ερευνητή», είχε πει παραλαμβάνοντας από τις πρυτανικές αρχές τον «Χρυσό Αριστοτέλη», ανώτατη τιμητική διάκριση του ΑΠΘ, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων ζωής και δημιουργίας. Για τη μακροζωία είχε δηλώσει: «Δεν ήλπιζα τόσο μακρά ζωή... Θυμάμαι, ξέρετε, τον κομήτη του Χάλεϊ, την εμφάνιση του Βενιζέλου, παρέστην -μικρό παιδί- σε ένοπλο συλλαλητήριο στην Κρήτη...». Οταν συμπλήρωσε τα 107 του χρόνια, ο Κριαράς είχε πει: «Δεν θέλω πλέον να ζω. Θέλω να διατηρήσω την αισιοδοξία μου, αλλά δεν μου το επιτρέπουν τα "πράγματα" όπως έχουν καταστεί.

Και σε κοινωνικό και σε προσωπικό επίπεδο. Κοινωνικά, μ' αυτήν την κατάπτωση την οικονομική, αλλά όχι μόνο. Είναι πολιτικό το πρόβλημα και βεβαίως και πρόβλημα παιδείας. Ο Ελληνας έχει τον... ηρωισμό να θαυμάζει το αρχαίους - χωρίς, όμως, να τους γνωρίζει ούτε να τους καταλαβαίνει. Ετσι, γιατί τον βολεύουν... Παράλληλα, φροντίζει για τον διορισμό του "ανάξιου" συνήθως παιδιού του σε βάρος του άξιου παιδιού του διπλανού, ο οποίος δεν έχει τις ίδιες... γνωριμίες, φροντίζει να δουλεύει όσο το δυνατό λιγότερο, να πάει αργότερα και να φεύγει νωρίτερα από τη δουλειά του, να βάζει στην τσέπη του ό,τι και όσο μπορεί ο καθένας -όχι μόνο οι πολιτικοί- απ' αυτά που δεν του ανήκουν, να μισεί και να υπονομεύει τον "άλλο", να...». Για την οικονομική κρίση και τους νέους έλεγε: «Οι νέοι να μη φεύγουν στο εξωτερικό. Να μάθουν να επιμένουν και να υπομένουν. Χάνουμε το αίμα μας ως έθνος με τη φυγή των νέων. Δεύτερον: Να μείνουν εδώ, να δουλέψουν, να αγαπήσουν την εργασία, να μην απεργούν (ειδικά οι δάσκαλοι, οι γιατροί...). Και τρίτον... εγώ να φύγω... Κουράστηκα πια. Δεν θέλω άλλο να ζω για να βλέπω αυτήν την κατάσταση». Ξεχωριστή ήταν και η τοποθέτησή του για τον έρωτα:

«Επίστεψα βαθιά στον έρωτα! Αρκεί βέβαια να έχει εκδήλωση και από τις δύο πλευρές. Προσωπικά, έζησα ευτυχισμένο βίο. Η γυναίκα μου, με την οποία έζησα 65ετή κοινό ευτυχισμένο βίο, κατανοούσε, κι εγώ εκείνη. Ερωτευτήκαμε και οι δύο την εργασία, τη δημιουργία, ο ένας τον άλλο... Επίστεψα πολύ στον έρωτα... Είναι αυτός που σε βοηθά να ζεις και να δημιουργείς. Είναι αυτό που λείπει ίσως σήμερα...». Για το γεγονός ότι δεν απέκτησε απογόνους: «Είναι γεμάτο το σπίτι, οι βιβλιοθήκες με απογόνους μου (τα βιβλία του). Το πρόβλημα υγείας της συζύγου μου δεν μας επέτρεψε να αποκτήσουμε παιδιά. Είναι ένα στοίχημα η τεκνοποιία... Και αποδεικνύεται ότι είναι ευτύχημα ή δυστύχημα... Τελικώς, ευτυχώς που δεν έχω παιδιά. Τουλάχιστον -αν και τα δικά μου παιδιά θα ήταν σήμερα πολύ μεγάλα- δεν θα χρειάζονταν και θα κινδύνευαν να αναγκαστούν να φύγουν από τη χώρα λόγω της κρίσης... Τη βλέπω ξέρετε πολύ συχνά στον ύπνο μου... (τη σύζυγό του Αικατερίνη Στρυφτού- Κριαρά). Θα ήθελα και να αναστηθεί, αλλά δεν γίνεται». Τέλος, ο Κριαράς δεν φοβήθηκε τον θάνατο: «Οχι δεν φοβάμαι τον θάνατο. Δεν θέλω όμως να πεθάνω αμέσως... Θέλω να ολοκληρώσω τις εκκρεμότητες των κειμένων μου. Στη ζωή μου έκαμα αυτό που θεωρούσα καθήκον μου».

«Προοδευτικός διανοούμενος, ενεργός πολίτης»

Συγκίνηση σκόρπισε η είδηση του θανάτου του Εμμανουήλ Κριαρά, ενώ και στο Διαδίκτυο αναρτήθηκαν μηνύματα αποχαιρετισμού.

Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς δήλωσε: «Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια για την απώλεια του καθηγητή Εμμανουήλ Κριαρά, εμβληματικής προσωπικότητας του επιστημονικού και δημόσιου βίου της χώρας, με μεγάλη προσφορά στην πνευματική ζωή της Ελλάδας. Καθηγητής της Φιλοσοφίας, ο Εμμανουήλ Κριαράς σφράγισε με την παρουσία και τη δράση του δύο αιώνες πνευματικών και πολιτικών αγώνων, διδάσκοντας ήθος και σεβασμό».

«Αποχαιρετούμε με βαθύ σεβασμό τον Εμμανουήλ Κριαρά, που έφυγε πλήρης ημερών όντας πάντα ενεργός πολίτης, προοδευτικός διανοούμενος, αυθεντικός δάσκαλος και ακαταπόνητος ερευνητής. Ηταν για μένα μοναδική εμπειρία μαθητείας η συνεργασία μας, στη μεταφορά του κειμένου του Κανονισμού της Βουλής των Ελλήνων στη δημοτική», είπε ο Ευάγγελος Βενιζέλος.

«Η απώλεια του Εμμ. Κριαρά μας γεμίζει θλίψη», τονίζει ο ΣΥΡΙΖΑ σε ανακοίνωσή του και συνεχίζει: «Ο Εμμανουήλ Κριαράς ήταν ένας σπουδαίος επιστήμονας, ένας βαθιά προοδευτικός και ευαίσθητος άνθρωπος, του οποίου το πνευματικό έργο είναι ανεκτίμητο. Η αγάπη του για τη νεοελληνική γλώσσα και η αφοσίωσή του στην παιδεία και την έρευνα αποτελούν παράδειγμα για τις νέες γενιές». Τέλος, ανακοίνωση εξέδωσε και η ΔΗΜΑΡ: «Ο μεγάλος φιλόλογος και καθηγητήςυπήρξε μέχρι τέλους για μας πηγή γνώσης και αστείρευτης αισιοδοξίας».

 

 

Γεώργιος Βρισιμιτζάκης, «Το έργο του Κ. Π. Καβάφη», (Εκδόσεις «Ίκαρος», Αθήνα)

Του Δημήτρη Τρωαδίτη

Το βιβλίο αυτό αποτελεί συλλογή κειμένων που έγραψε ο Γιώργος Βρισιμιτζάκης για τον Κωνσταντίνο Καβάφη όταν ο ίδιος ήταν εγκατεστημένος και δημιουργούσε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου την εποχή της πνευματικής (και όχι μόνο) ακμής της εκεί ελληνικής παροικίας.

Όπως γράφει ο Γ. Π. Σαββίδης στον εκτεταμένο πρόλογο του βιβλίου, η συγκέντρωση και έκδοση των κειμένων αυτών σε έναν τόμο ήταν στοιχειώδες χρέος τιμής των νεώτερων καβαφιστών απέναντι στη μνήμη του ανθρώπου αυτού ο οποίος θεμελίωσε τη συστηματική κριτική μελέτη του έργου του μεγάλου Αλεξανδρινού. Και όμως μέχρι σήμερα, ο Γ. Βρισιμιτζάκης, αν και δικαιούται πλήρως την πρώτη θέση στην ιστορία των καβαφικών μελετών, παραμένει λησμονημένος ως ποιητής, αγνοημένος ως στοχαστής, αυτόβουλος “προσκυνητής της σιωπής και της λήθης” (όπως είναι ο τίτλος ενός έργου του).

Εκτός από τη συλλογή κριτικών κειμένων για την ποίηση και το γενικό έργο του Κ. Π. Καβάφη, στην εν λόγω έκδοση περιλαμβάνονται βιβλιογραφικά στοιχεία, εργογραφία του Γ. Βρισιμιτζάκη καθώς και τρεις επιστολές του ίδιου προς τον Καβάφη.

Ο ποιητής και διανοούμενος Γεώργιος Βρισιμιτζάκης ήταν Κρητικός την καταγωγή, αλλά γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1890. Από μικρός ήταν ατίθασος, νευρώδης και με εξαιρετικά ανήσυχο πνεύμα. Σπούδασε Γαλλική Φιλολογία και Θετικές Επιστήμες στο Παρίσι. Δεν ειδικεύτηκε σε κάποιο επιστημονικό κλάδο και ποτέ δεν επεδίωξε να αποκτήσει ακαδημαϊκούς τίτλους. Γνώριζε άπταιστα γαλλικά, ιταλικά και αραβικά, ενώ στα ελληνικά ήταν αυτοδίδακτος.

Από το καλοκαίρι του 1912 μέχρι την άνοιξη του 1913 έζησε στο Βιαρέτζιο της Ιταλίας και συνδέθηκε με έναν τοπικό αναρχικό κύκλο, τους «Απουάνους». Το καλοκαίρι του 1915, έμενε στο Παρίσι. Επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια όπου οργάνωσε πολιτικές διαλέξεις στη Λαϊκή Βιβλιοθήκη της πόλης. Στο 1918-1919 ήταν εγκατεστημένος στην Αθήνα όπου και συνεργάστηκε με το περιοδικό «Βωμός». Το 1921 επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια, αλλά το 1926 εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Γαλλία, όπου έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του (σκοτώθηκε σε δυστύχημα) στις 19 Δεκεμβρίου 1947.

Ασχολήθηκε με φιλολογικές μελέτες, και ειδικά με το έργο του Κωνσταντίνου Καβάφη, Επίσης, έκανε μεταφράσεις, μεταξύ άλλων, έργων κλασικών του αναρχισμού (Μιχαήλ Μπακούνιν «Ζωϊκότητα και ανθρωπότητα» – πρώτη έκδοση Αλεξάνδρεια 1917, δεύτερη έκδοση «Αγράμπελη», Αθήνα 1978) και εξέδωσε το περιοδικό «Γράμματα». Έγραψε, επίσης, τα έργα «Η ατομική επανάστασις» (1914), «Ο αντάρτης» (1918), «Η δρώσα μνήμη», «Φιλολογία και ζωή», «Η υπόθεση Δρέϋφους», «Η μιζέρια των Ελλήνων διανοουμένων», «Η νέα γενεά των διανοουμένων», από τα οποία τα περισσότερα εκδόθηκαν από το περιοδικό «Γράμματα» και αναδημοσιεύθηκαν και σε άλλα περιοδικά και εφημερίδες. Στο κείμενό του «Η Ατομική Επανάστασις» (1914) τόνιζε πως «τίποτε δεν χαρακτηρίζει ασφαλέστερα την μετριότητα, όσο το να μην έχη κανείς ποτέ θεωρηθή ως επικίνδυνος και στασιαστής”.

Ενδιαφέρουσα έχει μείνει μέχρι σήμερα η ειρωνική παρατήρησή του στο κείμενο «Η ελληνικότης του έργου του Καβάφη» (1928): «Βεβαίως δεν είναι (ο Καβάφης) βουκολικός ποιητής, ως θα ήθελαν πολλοί· το αρνί, για να εκφρασθώ με χιούμορ, λείπει τελείως από την ποίησή του».

Μέχρι το 1931 πλήθος περιοδικών και εφημερίδων στην Ελλάδα και την Αίγυπτο περιείχαν μεταφράσεις, προλόγους και σημειώματά του, ενώ δεκάδες είναι τα βιβλία, τα φυλλάδια ή τα περιοδικά που εξέδωσε ο ίδιος ή συμμετείχε στην έκδοσή τους. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του δημοσίευσε κείμενα σε γαλλικά λογοτεχνικά περιοδικά, σε πολλά από τα οποία υπέγραφε με το ψευδώνυμο Philetas.

* Δημοσιεύεται στις 24 Σεπτέμβρη 2011 σε φύλλο της ελληνικής εφημερίδας της Μελβούρνης “Νέος Κόσμος” και αναδημοσιεύεται από το προσωπικό ιστολόγιο του Δημήτρη Τρωαδίτη, Το Κόσκινο

 

τα Τραγούδια της Πέμπτης #1 (21/8/2014)

τα Τραγούδια της Πέμπτης #1 (21/8/2014)

πηγή φωτογραφίας

ακούστε εδώ 

Κάθε Πέμπτη ή ...σχεδόν κάθε Πέμπτη το ιστολόγιο "Λογοτεχνία και Σκέψη" θα δημοσιεύει μια λίστα με τα... "Τραγούδια της Πέμπτης", με επιλογές από κάθε μουσικό ρεύμα, ύφος, τραγουδιστή. Καλή σας ακρόαση!

ιστολόγιο: http://logotexnia-ch.blogspot.gr/
facebook: https://www.facebook.com/LogotechniaKaiSkepse
twitter: https://twitter.com/EIRMAR

Λέον Τρότσκι: Η επανάσταση [...] στην αρχή της πορείας της προς τη νίκη περνούσε κάτω απ' την κοιλιά ενός κοζάκικου αλόγου

 Λέον Τρότσκι: Η επανάσταση [...] στην αρχή της πορείας της προς τη νίκη περνούσε κάτω απ' την κοιλιά ενός κοζάκικου αλόγου*

Λόγω της επετείου της δολοφονίας του Τρότσκι, ένα απόσπασμα από το μνημειώδες έργο του "Ιστορία της Ρώσικης Επανάστασης" (μτφρ. Λ. Μιχαήλ, τ. 1, σ.103):

 

«[...] Οι εργάτες του Έρικσον, ενός από τα πιο σύγχρονα εργοστάσια του Βύμποργκ, ύστερα από την πρωινή συγκέντρωση, προχώρησαν μαζικά, κάπου 2.500 άντρες, προς το Σαμψονιέβσκι Προσπέκτ και, μέσα σ' ένα στενό πέρασμα, πέσανε πάνω στους Κοζάκους. Τσιγκλώντας τ' άλογά τους, οι αξιωματικοί έσκισαν πρώτοι το πλήθος. Πίσω τους, πάνω σ' όλο το πλάτος του λιθόστρωτου, τροχάζανε οι Κοζάκοι. Στιγμή κρίσιμη! 'Ομως οι καβαλάρηδες περάσανε προσεκτικά, ο ένας πίσω από τον άλλο, μέσα από το διάδρομο που είχαν ανοίξει οι αξιωματικοί τους. "Μερικοί χαμογελούσαν", γράφει ο Καγιούροβ, "κι ένας απ' αυτούς έκλεισε το μάτι στους εργάτες". Κάτι σήμαινε κείνο του κλείσιμο του ματιού! Οι εργάτες ξεθάρρεψαν, μέσα σε πνεύμα συμπάθειας και όχι εχθρότητας απέναντι στους Κοζάκους που τους είχαν ελαφρά "μολύνει". Εκείνος που είχε κλείσει το μάτι βρήκε μιμητές. Παρά τις καινούργιες προσπάθειες των αξιωματικών, οι Κοζάκοι, χωρίς να παραβαίνουν ανοιχτά την πειθαρχία, δεν κυνηγήσανε το πλήθος από κοντά και πέρασαν μέσα απ' αυτό. Αυτό έγινε τρεις-τέσσερις φορές και τα δυο αντίπαλα μέρη βρέθηκαν ακόμα πιο κοντά το ένα στο άλλο. Οι Κοζάκοι άρχισαν ένας-ένας να απαντούν στα ερωτήματα των εργατών κι ακόμα έπιασαν μαζί τους κουβεντούλα. Από την πειθαρχία δεν έμενε πια παρά ένα λεπτότατο και διάφανο περικάλυμμα, που κινδύνευε κι αυτό από στιγμή σε στιγμή να σπάσει. Οι αξιωματικοί σπεύσανε ν' απομακρύνουν τα στρατεύματά τους από το πλήθος και, εγκαταλείποντας την ιδέα να διαλύσουν τους εργάτες, απλώσανε τους άντρες τους σ' ένα δρόμο έτσι που να σχηματίζουν φράγμα για να εμποδίσουνε τους διαδηλωτές να φτάσουνε στο κέντρο. Χαμένος κόπος και πάλι: μένοντας σταθεροί στις θέσεις τους σύμφωνα μ' όλους τους κανόνες, οι Κοζάκοι δεν αντιτάσσονταν ωστόσο στις "βουτιές" που έκαναν οι εργάτες ανάμεσα απ' τα πόδια των αλόγων τους. Η επανάσταση δε διαλέγει τους δρόμους της αυθαίρετα: στην αρχή της πορείας της προς τη νίκη περνούσε κάτω απ' την κοιλιά ενός κοζάκικου αλόγου. [...]»

* αντιγραφή από την αντίστοιχη ανάρτηση στο προφίλ του Τάσου Κατιντσάρου στο facebook

Λεόν Τρότσκι:

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Γράφτηκε: 1930-1932
Πηγή: Εκδόσεις «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ»/«ΑΛΛΑΓΗ»/«ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ»
Μετάφραση–Σημειώσεις–Επιμέλεια: Μιχάλης Λίλλης
Σύνταξη: Θεοδόσης Θωμαδάκης
HTML Markup: Αντώνης Μεγρέμης για το Ελληνικό Αρχείο Λεόν Τρότσκι, Μάης 2004

---

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗ

Η Ιστορία της Ρώσικης Επανάστασης του Λεόν Τρότσκι^[1] καταχωρήθηκε από την παγκόσμια κριτική ανάμεσα στα μεγάλα, τα μνημειακά έργα που γράφτηκαν στο κύλισμα των αιώνων. Σ’ αυτό πρέπει να προστεθεί: μέσα στα τριάντα συγκλονιστικά χρόνια που πέρασαν από τότε που είδε για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας, το βιβλίο μεταφράστηκε σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες, κι όπως δείχνουν οι νεότερες μεταπολεμικές εκδόσεις όχι μόνο διατήρησε την επικαιρότητά του μα και την αύξησε σημαντικά. Κι αυτό όχι μόνο γιατί αγκαλιάζει σε όλο του το βάθος και το πλάτος ένα ιστορικό γεγονός κολοσσιαίο και πρωτοφανέρωτο που γεμίζει ολόκληρη εποχή, μα γιατί ο συγγραφέας σφυρηλατεί εδώ έναν καινούργιο τρόπο ιστοριογραφίας –καταλυτικό, θα λέγαμε– όπου οι κύριοι πρωταγωνιστές είναι οι κοινωνικές τάξεις και ομάδες κι όπου τα πρόσωπα, μεγάλα είτε μικρά, συνδέονται με βαθύτερες, αντικειμενικές τάσεις στη μια ή την άλλη κατεύθυνση, και διαποτίζονται απ’ αυτές. Έρχεται ύστερα ο συνθετικός στοχασμός του συγγραφέα με τις άφταστες γενικεύσεις του πού διαπερνάει σα σιδεροδεσιά ολόκληρο το ιστορικό υλικό και το στήνει σε τρανό κι αρμονικό οικοδόμημα –θεμέλιο και επιστέγασμα μαζί. Έτσι ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή και γνωριμία με το ουσιαστικό, ατόφια, άμεσα, χωρίς τη φετιχιστική παρεμβολή του πρόσκαιρου, του περιστασιακού, του επιφανειακού. Και η κρίση του, τέτοια ή τέτοια, θεμελιώνεται πάνω στα πραγματικά συμβάντα και διαμορφώνεται μακριά από τη δολερή «εξ ύψους» υπαγόρευση.
Άλλο γνώρισμα του έργου είναι το γνήσια επικό στυλ που ξεχωρίζει το συγγραφέα ανάμεσα σε όλους τους σύγχρονους ιστορικούς. Η τέχνη του λόγου συζευγμένη με τα πράγματα, δεν έρχεται εδώ να εξωραΐσει, να φτιασιδώσει, να μυθοποιήσει, μα εναρμονίζεται σε δραματική πυκνότητα με τον κοσμογονικό κραδασμό του γεγονότος.
Ο αναγνώστης πρέπει να γνωρίζει πρόσθετα ότι Η Ιστορία της Ρωσικής Επανάστασης του Λεόν Τρότσκι είναι η μοναδική συνολική και συνθετική εργασία που έχει γραφτεί ως τα σήμερα μέσα κ’ έξω από την ΕΣΣΔ. Οι Δέκα Μέρες που Συγκλονίσανε τον Κόσμο του Τζων Ρηντ, όπως το δείχνει και ο τίτλος τους, είναι ένα χρονικό, μοναδικό στο είδος του, όχι όμως κι η ιστορία της επανάστασης.
Το έργο χωρίζεται σε δυο τόμους, όχι τεχνητά μα ακολουθώντας τη φυσική διαίρεση όπως την έδοσε ο ίδιος ο συγγραφέας. Ο πρώτος τόμος είναι αφιερωμένος στη Φεβρουαριανή Επανάσταση, ο δεύτερος ιστορεί τα γεγονότα του Οκτώβρη –αυτό που λέμε Ρωσική Επανάσταση αποτελείται πραγματικά από δυο επαναστάσεις. Ο αναγνώστης θάβρει στο τέλος του βιβλίου, μαζί με άλλα βοη­θήματα, πίνακες κτλ., πλατιά ερμηνευτικά σχόλια, ταξινομημένα κατά κεφάλαιο.
Η μετάφραση έγινε με βάση το γαλλικό κείμενο του Μπορίς Παριζανίν ελεγμένο από τον ίδιο το συγγραφέα και θεωρημένο στη νεότερη έκδοσή του (Editions du Seuil) από τον Αλφρέ Ροσμέρ. Η μετάφραση του Μπορίς Παριζανίν έγινε απευθείας από το ρωσικό χειρόγραφο και κατέχει θέση πρωτότυπου. Ωστόσο συμβουλευτήκαμε και άλλα μεταφράσματα (αγγλικό, ιταλικό κτλ.) στην προσπάθειά μας ν’ αποδόσουμε όσο γινόταν εναργέστερα το πνεύμα και το ύφος του συγγραφέα.
Τα ρωσικά ονόματα δίνονται σε σωστό τονισμό και προφορά όσο το επιτρέπει το αλφάβητό μας.
Ο Μεταφραστής

https://www.marxists.org/ellinika/archive/trotsky/works/1930/hrr.htm 

 

Το Ποίημα της Εβδομάδας: “Αγριομυρίκη εν τη ερήμω…”, Βύρωνας Λεοντάρης (1932-2014)

 

 

 

“Αγριομυρίκη εν τη ερήμω…”

Αγριομυρίκη εν τη ερήμω
επικατάρατος εν γη αλμυρά. . .
Έτσι το θέλησα και μη ρωτάς
Κι αν τώρα θλίβομαι είναι που σ’ αφήνω

στους πέντε δρόμους δίχως να ’χω πει
για σένα όσα σου άξιζαν και δίχως
να σε δοξάσει ένας μου στίχος
Τόσο βαθιά τόσο πολύ

σε σώπασα μέσ’ στη ζωή μου
Δεν ήτανε για να φανερωθεί
ούτε με ουράνια λόγια να ειπωθεί
αυτό το μυστικό που ήσουν κι ήμουν

Σε όσους με ποιήματα τα αισθήματα μετρούν
τι θα ’χεις από μένα να τους δείξεις;
Μια τέτοια αγάπη. . . δίχως αποδείξεις. . .
Και ποιος αυτός ο Βέρνερ Λέιο θα ρωτούν

Με τι καρδιά με τι πνοή είχα πάρει
τή ζωή. . . Μα δεν την άλλαξα· ούτε εσύ
Γι’ αυτό λοιπόν «χαμένη υπόθεση»
ο ποιητής Βύρωνας Λεοντάρης


πηγή

Το Λογοτεχνία και Σκέψη διαβάζει: Ντέμης Κωνσταντινίδης, Ευλύγιστες Μελαγχολίες, εκδ. Βακχικόν

Το Λογοτεχνία και Σκέψη διαβάζει:

Ντέμης Κωνσταντινίδης, Ευλύγιστες Μελαγχολίες, εκδ. Βακχικόν

γράφει ο Ειρηναίος Μαράκης

Τα ποντίκια θα πηδούν από τη βάρκα

Λίγο πριν τελειώσουν οι προμήθειες…

Όταν οι επιπλέουσες αλήθειες

Γυμνωμένες θα τρυπούν τη σάρκα…

   Η αναγνώριση της δύσκολης πραγματικότητας, γράμματα αμφίσημα και ανεπίδοτα, κόκκινα κύματα που καταπίνουν αισθήματα, φόβους, επιθυμίες. Τεμπέλικα καλοκαίρια που ταλαιπωρούν με την ηδονή τους κουρασμένες ψυχές και νύχτες ερωτευμένες που τις πίνεις στο ποτήρι, ο φόβος της ωριμότητας. Η Χαλκιδική, ο Θερμαϊκός, η μάνα Θεσσαλονίκη και η ανατροπή που έρχεται(;) Οι κραυγές και το αίτημα για απελευθέρωση μέσα από το πολιτικό και υπαρξιακό κάτεργο, δρόμοι που φλέγονται, λεωφορεία που μοιάζουν με αργόσυρτα γυάλινα φίδια, θυμός, οργή για τη μοναξιά που ταλαιπωρεί τον Ποιητή και τους συνανθρώπους του και μια πολύ συγκεκριμένη μελαγχολία που τη μία γίνεται οργή και την άλλη σάτιρα. Να ποιος είναι ο κόσμος του ποιητή Ντέμη Κωνσταντινίδη, όπως παρουσιάζεται στην πρόσφατη ποιητική του συλλογή με τον χαρακτηριστικό τίτλο Ευλύγιστες Μελαγχολίες (εκδ. Βακχικόν) που κυκλοφόρησε φέτος τον Μάιο, στο μεταίχμιο μεταξύ της Άνοιξης και του Καλοκαιριού.

Εφτά μποφόρ μέσα στο κάτεργο

Η ουρά σαλεύει μες στα σκέλια

   Μια ποιητική συλλογή που κόντρα στις απόψεις ότι σήμερα δεν γράφεται ποίηση και ότι οι νέοι ποιητές που υπάρχουν δεν είναι ικανοί να εκφράσουν την σκοτεινή εποχή μας, αναδεικνύει ότι όχι μόνο γράφεται σήμερα καλή ποίηση αλλά και ότι υπάρχει μια ολόκληρη γενιά, συνειδητοποιημένη και έτοιμη να συγκρουστεί με την παράνοια της καθημερινότητας. Είναι η γενιά της κρίσης, είναι η γενιά της διαμαρτυρίας; Ίσως να είναι νωρίς να εκφράσουμε από τώρα μια συγκεκριμένη άποψη, ίσως ήρθε η ώρα να ξεκινήσουμε να γνωρίσουμε την ποιητική παραγωγή του σήμερα. Ο ίδιος ο ποιητής των Ευλύγιστων Μελαγχολιών δε είναι κάποιος τυχαίος, που απλά βρήκε φως και μπήκε, έτσι για να ασχοληθεί, να κάνει το κομμάτι του, όπως λέμε σε διάφορες περιπτώσεις, για να χαθεί μετά στη σκόνη του χρόνου. Έχει ήδη μια δυνατή προϋπηρεσία. Γεννημένος το 1976 και έχοντας εκδώσει ήδη τρεις ποιητικές συλλογές (Διαθέσεις, 2009 – Ιχθύων Λόγος, 2011 – Κι όμως, γελούν οι τζίτζικες, 2013, όλες από τον εκδοτικό οίκο University Studio Press), με κείμενα που συχνά βλέπουν το φως της δημοσιότητας σε περιοδικά (fuctART – Βακχικόν) και στα προσωπικά του ιστολόγια, έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια υπολογίσιμη ποιητική παρουσία.

Όταν περνάω δίπλα από μαγαζιά και καφενεία

Επιβραδύνω πάντοτε το βήμα για ν’ ακούω

Να κλέβω σκόρπιες φράσεις στον αέρα

Να μπαίνω λίγο στις ζωές των άλλων

Για να μετρώ καλύτερα και τη δικιά μου.

Λίγο, με χάνει τότε η σκιά μου…

Λίγο, κερδίζεται η μέρα.

   O ποιητής έχει το καθήκον να συμμετέχει στις κοινωνικές διεργασίες ή τουλάχιστον να μην στέκει, προφήτης μοναχός και εκτός της πολιτείας, γράφοντας ποίηση μόνο για να ικανοποιήσει τα κρυφά και ανομολόγητα πάθη του. Αντίθετα διεκδικεί να ταυτίζεται και με τη ζωή των άλλων, να ξεφύγει του υπαρξιακού αδιεξόδου στο οποίο έχει βρεθεί και να κερδίσει λίγο τον χαμένο εαυτό του. Στη συγκεκριμένη εργασία, αυτό είναι αρκετό ξεκάθαρο αλλά οι αφηγήσεις δεν περιορίζονται εκεί. Και δεν περιορίζονται, γιατί η διαμαρτυρία που υπάρχει ως συστατικό στοιχείο αυτού του βιβλίου, δεν είναι κραυγαλέα αλλά συμπάσχει και με όλα τα άλλα προβλήματα του δημιουργού. Ο φόβος της ηλικίας, μην ξεχνάμε ότι ο Ντέμης Κωνσταντινίδης γεννήθηκε όπως είπαμε το 1976, είναι λοιπόν 36  χρονών, αρκετά νέος βέβαια ο οποίος όμως βρίσκεται σε ένα περίεργο μεταίχμιο που κανείς δεν μπορεί να αποφύγει, και οι προοπτικές που ανοίγονται μπροστά του (ή μήπως οι ευκαιρίες που πέρασαν και χάνονται) καθορίζουν τη στάση του απέναντι στα διάφορα ζητήματα.

Ναι, είμαστε έξυπνοι!

Πήραμε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας…

Εφηύραμε αδιάρρηκτες μπάρες ασφαλείας…

Φυλακιστήκαμε οικειοθελώς στα διαμερίσματά μας.

Μαντρώσαμε και τα παιδιά μας!

    Oι χαμένες ευκαιρίες, βέβαια, δεν περιορίζονται μόνο σε αυτούς που παράγουν τα προβλήματα, αλλά και στους ίδιους τους πολίτες που οικειοθελώς παραχωρούν κομμάτια της ελευθερίας τους για… γιατί; Κανείς ποια δεν ξέρει… ή γνωρίζει και φοβάται να παραδεχτεί. Όμως ο ποιητής δεν μπορεί να προσποιείται τον αδιάφορο, μπροστά στα ανυπέρβλητα προβλήματα, μπροστά σε σκασμένους τοίχους που μπάζουν φριχτά,  με ανθρώπους που τους παρέσυρε ο χρόνος, βγαίνει μπροστά και με όπλο του τη σάτιρα διεκδικεί να διορθώσει, αν όχι να αλλάξει τη θλιβερή πραγματικότητα. Μαζί του, η πολιτεία, η κοινωνία που ασφυκτιά στα πλαίσια που της επέβαλλαν… Η σάτιρα, λοιπόν, που κάνει διακρίσεις. Αλλιώς αντιμετωπίζει τους διαχειριστές της καθημερινότητας μας, που παίζουν με την υπομονή μας και με τα δικαιώματα μας, αλλιώς τα επιμέρους κοινωνικά, αισθητικά και όχι μόνο ζητήματα. Και ίσως η σάτιρα, που δεν είναι παιγνίδι στα χέρια των ποιητών, να αναδεικνύεται σε κάποιες περιπτώσεις το καλύτερο όπλο για να αντιμετωπίσουμε το υπαρξιακό άρα και κοινωνικό μας αδιέξοδο.

Βγήκαν οι επίσημοι

Με ύφος και πόζα

κι είναι μια πρόζα

Πάντα μετρήσιμη.

Φριχτά λογύδρια

Και πάλι φέτος

Στο νέο έτος…

    Αλλά οι Ευλύγιστες Μελαγχολίες δεν εξαντλούνται σε αυτό το επίπεδο. Θα ήταν μάλιστα άδικο, για να μην πω ηλίθιο, να περιορίσουμε το εύρος αυτού του βιβλίου. Ενός έργου πλούσιο σε εικόνες, από τα ίδια τα ποιήματα έως το εξώφυλλο του. Ο δρόμος, η Εγνατία Οδός αλλά και οι περίπατοι στην πόλη και την εξοχή, η θάλασσα, ο ουρανός, η μοναξιά του εργένη, οι σκύλοι που μάτια ψάχνουν λίγη σκιά, ο θάνατος, ο έρωτας έχουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του δράματος. Γιατί, αν και τα ποιήματα είναι μικρά, λιτά και απέριττα – σε αντίθεση με αυτό το φλύαρο και ανούσιο άρθρο – και μοιάζουν, στο μάτι του άπειρου αναγνώστη, ξεκομμένα από κάποια λογική σύνθεσης, στην ουσία αποτελούν πολλά και διαφορετικά επεισόδια από μια μεγάλη περιπέτεια που συμπεριλαμβάνει όλα όσα περιγράψαμε στις προηγούμενες σειρές αλλά και ακόμα περισσότερα. Μια σύνθεση, κομψή και αιχμηρή, απαραίτητη για κάθε βιβλιοθήκη ή μάλλον απαραίτητη για να κερδίσουμε τη χαμένη μας περηφάνια. Μια σύνθεση και ένας ποιητής που υπόσχεται πολλά περισσότερα δείγματα για το μέλλον.

    Προτείνω σε όλους να την μελετήσουν και να την αγαπήσουν, όπως κι εγώ. Κυκλοφορεί στην έντυπη μορφή της αλλά και ως e-book από τις εκδόσεις Βακχικόν, που έχουν μπει πολύ τολμηρά και πολύ δυναμικά στην λογοτεχνική παραγωγή – από την πλευρά μου ως αναγνώστης εύχομαι και στις εκδόσεις Βακχικόν αλλά και στον ποιητή Ντέμη Κωνσταντινίδη, που είχε την καλή διάθεση να μου αποστείλει το βιβλίο του, κάθε επιτυχία.

Αύγουστος του 2014,

Χανιά Κρήτης