Τρίτη 28 Μαΐου 2013

Βιβλίο: Η τριλογία της Μασσαλίας / Ζαν-Κλωντ Ιζζο, εκδόσεις Πόλις

Η τριλογία της Μασσαλίας


Το μαύρο τραγούδι της Μασσαλίας. Το τσούρμο. Soléa

Ζαν - Κλωντ Ιζζό
μετάφραση: Ριχάρδος Σωμερίτης, Αλέξης Εμμανουήλ

Πόλις, 2011
797 σελ.
ISBN 978-960-435-321-7, [Κυκλοφορεί]
Τιμή € 19,00


Με τον τίτλο "Η τριλογία της Μασσαλίας" επανεκδίδονται σε έναν τόμο τα μυθιστορήματα του Ζαν-Κλωντ Ιζζό "Το μαύρο τραγούδι της Μασσαλίας", "Το τσούρμο", "Solea", με ήρωα τον Φαμπιό Μοντάλ. αυτό τον ευαίσθητο αστυνόμο, απόγονο μεταναστών, εχθρό της βίας, που αγαπά την ποίηση, την τζαζ, το ψάρεμα, τις γυναίκες και την πόλη του, τη Μασσαλία: μια πόλη σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών, το μεγάλο λιμάνι της Γαλλίας.

Η Μασσαλία, με το λιμάνι και τους ανθρώπους της, τους δρόμους και τα κορίτσια της, εκεί όπου διασταυρώνονται Γάλλοι ρατσιστές, διεφθαρμένοι αστυνομικοί, φανατικοί ισλαμιστές, ενώ η σκιά της Μαφίας απλώνεται παντού, αποτελεί το ιδανικό σκηνικό για νουάρ ιστορίες.

Και ο ήρωας, γεμάτος αμφιβολίες για τον εαυτό του, πάντα αποφασισμένος να φτάσει ώς το τέλος, συνεχίζει την περιπλάνηση του στους δρόμους της χαμένης αθωότητας. Παλεύοντας μεταξύ νοσταλγίας και ανταρσίας, δρα για χάρη της συντροφικότητας και της φιλίας με την ίδια πάντοτε ανθρωπιά.

Ο Ιζζό, τέκνο της "λαθρομετανάστευσης" κι αυτός, όπως και ο Ζιντάν, χάρισε στην πόλη του κάτι που η πόλη του τού ανταποδίδει τώρα με αγάπη και ευγνωμοσύνη: μια νέα εικόνα, μια νέα ζωή. Ένα μύθο. "Ζηλεύω τη Μασσαλία. Πολύ θα το 'θελα να βρω μια μέρα το μπαρ του Φονφόν -καλή του ώρα- και να του φωνάξω: "Patron, un pastis!". Στη μνήμη του Ιζζό.

(από το επίμετρο του Ριχάρδου Σωμερίτη)

  




Ζητήματα τιμής


Τα μυθιστορήματα του Ζαν - Κλωντ Ιζζό διαδραματίζονται στη δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της Γαλλίας, τη Μασσαλία, και πρωταγωνιστής τους είναι ένας αστυνομικός, ο Φαμπιό Μοντάλ. O Ιζζό ονόμασε τον ήρωά του Μοντάλ αποτίοντας έτσι φόρο τιμής στο Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν, αλλά και στον ιταλό ποιητή Eugenio Montale.[ii] Ο Φαμπιό Μοντάλ, του οποίου οι γονείς ήταν ιταλοί μετανάστες, γεννήθηκε και μεγάλωσε στη μεταπολεμική Μασσαλία, στην εργατική και πολυεθνική συνοικία του Πανιέ. Σε νεαρή ηλικία, μαζί με τους φίλους του, τον Manu, γιo μεταναστών από τη Βαρκελώνη, και τον Ουγκό, γιo μεταναστών από τη Νάπολη, άρχισε να επιδίδεται σε μικροεγκληματικές δραστηριότητες. Σοκαρισμένος μετά από ένα βίαιο επεισόδιο, κατετάγη στον αποικιακό στρατό στο Τζιμπουτί και στη συνέχεια στο αστυνομικό σώμα. Δεν έγινε ποτέ όμως ένας τυπικός αστυνομικός. Όπως σχολιάζει ο Hewitt, “παρά την ταπεινή του καταγωγή, ο Μοντάλ έχει συσσωρεύσει ένα ασυνήθιστα πλούσιο φορτίο πολιτιστικών γνώσεων”.[iii] Όπως ο Σάλβο Μονταλμπάνο, ο σικελός πρωταγωνιστής των αστυνομικών μυθιστορημάτων του Αντρέα Καμιλλέρι, απολαμβάνει το διάβασμα, ο Μοντάλ είναι ειδικός στη μουσική.[iv] Στο Μαύρο Τραγούδι της Μασσαλίας, ο πρωταγωνιστής περιγράφει τον εαυτό του:

«Μ’ άρεσε το ψάρεμα και η σιγή. Να περπατάω στους γύρω λόφους. Να πίνω δροσερό Κασίς. Και αργά τη νύχτα, Lagavulin ή Oban. Μιλούσα λίγο. Είχα όμως άποψη για όλα. Για τη ζωή, για το θάνατο. Για το Καλό, το Κακό. Ο κινηματογράφος ήταν το πάθος μου. Όσο και η μουσική.»[v]

               Όταν μπήκε στην αστυνομία, ο Φαμπιό Μοντάλ είχε συνειδητά αποφασίσει να αφήσει πίσω του τη ζωή του εγκληματία. Παρόλ’ αυτά, η στάση του απέναντι στους θεσμούς, την αστυνομία, το κράτος και το δικαστικό σύστημα είναι προβληματική. Το κίνητρό του για να εμπλακεί σε μια έρευνα έχει πάντα καθαρά προσωπικό χαρακτήρα. Στην Τριλογία της Μασσαλίας, τα θύματα είναι φίλοι, συγγενείς, ερωτικοί σύντροφοι ή νεαρές μετανάστριες που ο πρωταγωνιστής νιώθει ιδιαίτερα κοντά τους όντας και ο ίδιος μετανάστης δεύτερης γενιάς. Ο  Μοντάλ ερευνά επειδή θέλει να καταλάβει. Επιπλέον, επιζητά την εκδίκηση για χάρη της αγάπης και της τιμής, «την τιμή της νιότης μας, της αμοιβαίας φιλίας μας. Και των αναμνήσεων».[vi] Στο Μαύρο Τραγούδι της Μασσαλίας, λόγου χάριν, ερευνά τη βίαιη δολοφονία ενός από τους παιδικούς του φίλους, του Ουγκό, αλλά και το βιασμό και το θάνατο της Λεϊλά, μιας νεαρής γυναίκας αραβικής καταγωγής με την οποία είχε δημιουργήσει μια ιδιαίτερη τρυφερή σχέση. Στο Τσούρμο, ο  Μοντάλ, που έχει πλέον εγκαταλείψει την αστυνομία, αναγκάζεται να ξαναμπεί σε δράση όταν ο γιος της αγαπημένης του ξαδέρφης, ο έφηβος Γκουιτού, εξαφανίζεται. Όσο για το  Soléa, η Μπαμπέτ, πρώην ερωμένη και νυν καλή φίλη του Μοντάλ, βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο, όταν μπαίνει στο στόχο της ιταλικής Μαφίας εξαιτίας των δημοσιογραφικών της ερευνών. Και στα τρία μυθιστορήματα, καμία έρευνα δεν ανατίθεται επίσημα στο Φαμπιό Μοντάλ. Στην πραγματικότητα, ο ίδιος δεν κάνει τίποτα διαφορετικό από το να προστατεύει τα αγαπημένα του πρόσωπα ή να παίρνει εκδίκηση στο όνομά τους.

Καθώς αγωνίζεται να καταλάβει, απελπίζεται. Είναι ένας άντρας μόνος που παλεύει να «ασκήσει ακόμα και ελάχιστο έλεγχο στο χάος της σύγχρονης ύπαρξης»,[vii] με άλλα λόγια, ένας αρχετυπικός νουάρ ήρωας. Στο Μαύρο Τραγούδι της Μασσαλίας, ο Μοντάλ συνειδητοποιεί την τραγική κατάσταση στην οποία βρίσκεται: «Είχα μείνει μόνος και θα έκανα βουτιά στα σκατά».[viii] Η απογοήτευση του Μοντάλ δεν έχει να κάνει μόνο με την προσωπική του εμπλοκή σε βίαιες υποθέσεις αλλά και με τη σκοτεινή πραγματικότητα που τον περιτριγυρίζει. Με τα δικά του λόγια:

«Τίποτα δεν καταλάβαινα πια. Ήμουν νοκ-άουτ. Το μίσος και η βία. Οι κακοποιοί, οι μπάτσοι, οι πολιτικάντηδες. Με λίπασμα την μιζέρια, την ανεργία, το ρατσισμό. Με ζωύφια πιασμένα σε ιστό αράχνης μοιάζαμε όλοι μας. Παλεύαμε να ξεφύγουμε, ήταν σίγουρο όμως ότι θα μας έτρωγε τελικά η αράχνη.»[ix]

Στην πράξη, αυτές ακριβώς είναι οι θεματικές που απασχολούν τον Ιζζό στην Τριλογία του: το οργανωμένο έγκλημα, η πολιτική διαφθορά, η φτώχεια, ο ρατσισμός. Η αστυνομία και το δικαστικό σύστημα φαίνονται να είναι θεσμοί διεφθαρμένοι και αναξιόπιστοι. Ο Μοντάλ δεν εγκρίνει τις μεθόδους της αστυνομίας, ειδικά όταν πρόκειται για την εγκληματικότητα των νεαρών μεταναστών των βορείων προαστίων της πόλης. Όσο για την άποψή του για τη δικαιοσύνη, έχει χάσει κάθε εμπιστοσύνη σε αυτή. Όπως ισχυρίζεται η Claire Gorrara, στην Τριλογία της Μασσαλίας, ο Ιζζό εκθέτει έντεχνα μια  «καλοδουλεμένη κριτική της καπιταλιστικής κουλτούρας της εποχής του»[x]. Για τον Edmund J.Smith, από την άλλη, η Τριλογία μπορεί να διαβαστεί ως ένα κείμενο έντονα πολιτικό, λόγω της συνειδητής άμεσης και έμμεσης κριτικής της σύγχρονης Γαλλίας που ασκείται μέσα από τα μυθιστορήματα.[xi] Η κριτική αυτή φανερώνει επιπλέον την επιρροή του néo-polar κινήματος στα μυθιστορήματα της Τριλογίας. Η παρουσίαση του κράτους ως ενός διεφθαρμένου συστήματος σε συνεργασία με το οργανωμένο έγκλημα, η κατασκευή του κεντρικού χαρακτήρα ως αποδιοπομπαίου τράγου και η απαισιοδοξία που διέπει συνολικά την Τριλογία είναι επιπλέον στοιχεία που αποδεικνύουν την néo-polar επιρροή. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι έχουμε να κάνουμε με néo-polar μυθιστορήματα. Η έμφαση στην προσωπική κρίση του Μοντάλ και στις υπαρξιακές του περιπέτειες δεν μας επιτρέπουν να θεωρήσουμε τον Ζαν - Κλωντ Ιζζό παρά μόνο ως έναν ‘’απόγονο’’ του néo-polar.









ΣΗΜΕΙΟ αναφοράς για τους λάτρεις των νουάρ, η «Τριλογία της Μασσαλίας» του Ζαν-Κλοντ Ιζό βρίσκει ξανά μια θέση στις προθήκες, επιτρέποντας σε μια νέα γενιά αναγνωστών ν' ανακαλύψει, συγκεντρωμένα σ' έναν τόμο, τα τρία κορυφαία μυθιστορήματα του γάλλου συγγραφέα που μας σύστησαν οι εκδόσεις «Πόλις» λίγο πριν από το θάνατό του, το 2000, από καρκίνο, σε ηλικία μόλις 55 ετών: «Το μαύρο τραγούδι της Μασσαλίας», «Το τσούρμο» και «Solea» (μετ. Ρ. Σωμερίτης, Α. Εμμανουήλ). Και στα τρία πρωταγωνιστεί ο ευαίσθητος επιθεωρητής Φαμπιό Μοντάλ, βέρος Μαρσεγέζος όπως κι ο πνευματικός του πατέρας, διαποτισμένος από τις μυρωδιές της μούχλας και της αλμύρας που αναδίδει το μεγάλο μεσογειακό λιμάνι, επιφορτισμένος με την τήρηση της τάξης στα πλημμυρισμένα από μετανάστες προάστιά του, και αρκούντως υποψιασμένος για τις αμαρτίες όλων των φυλών που συνυπάρχουν σ' αυτό το σταυροδρόμι πολιτισμών, το αποκαλούμενο -αλίμονο- και «γαλλικό Σικάγο» λόγω της μακράς του παράδοσης στο οργανωμένο έγκλημα.
Γιος ενός ιταλού μπάρμαν και μιας ισπανίδας μοδίστρας, ο Ζαν-Κλοντ Ιζό αποφοίτησε από τεχνική σχολή μεταλλουργών, έκανε το στρατιωτικό του στο Τζιμπουτί, προσχώρησε στο γαλλικό Κ.Κ., εργάστηκε ως αρχισυντάκτης και αρθρογράφος της αριστερής «Λα Μαρσεγέζ» και έπειτα από είκοσι χρόνια αφοσίωσης στον κομμουνισμό και τη δημοσιογραφία, έπιασε να ταξιδεύει και να γράφει σενάρια για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Ωσπου, το 1995, βρέθηκε στο επίκεντρο ενός εκδοτικού φαινομένου, καθώς, από τα δεκάδες νουάρ που κυκλοφορούσαν από τον «Γκαλιμάρ» εκείνη τη χρονιά, μόνο το δικό του, το «Μαύρο τραγούδι της Μασσαλίας» έγινε μπεστ-σέλερ, και μάλιστα εν μέσω άφθονων εγκωμίων από τους λογοτεχνικούς κριτικούς.
Κρίση, ανεργία, ανασφάλεια, ναρκωτικά, μαφιόζικες πρακτικές με ευρωπαϊκές διασυνδέσεις, τεράστια πολεοδομικά συγκροτήματα βυθισμένα στη μιζέρια, άραβες και μαύροι μετανάστες που παρά τη γαλλική τους υπηκοότητα νιώθουν εσαεί καταδικασμένοι στο κοινωνικό περιθώριο, διαπλεκόμενοι πολιτικοί, ακροδεξιά μορφώματα, φανατικοί ισλαμιστές, ρατσιστικές επιθέσεις, ξενοφοβικές προκαταλήψεις... Γι' αυτά μιλάει ο Ιζό, δανείζοντας τη φωνή και τα προσωπικά του διλήμματα στον μοναχικό επιθεωρητή Μοντάλ.
Ο τελευταίος έχει δει τους παιδικούς φίλους να πληρώνουν με τη ζωή τους τα πάρε δώσε τους με τον υπόκοσμο, έχει δει κάμποσες παλιές του αγάπες να τον εγκαταλείπουν, ενώ κι η καριέρα του στο αστυνομικό σώμα ήταν σαν μια σκάλα που την κατέβαινε ανάποδα, εξαιτίας της ανιδιοτέλειας και του ρομαντισμού του. Εραστής της τζαζ, της ποίησης, του ψαρέματος, των λιτών γεύσεων, του παστίς και του καπνού, αξιολάτρευτος μέσα στη μελαγχολία, τις αμφιβολίες και τη νοσταλγική διάθεσή του, το alter ego του Ιζό δεν σταματάει με τον τρόπο του ν' αναρωτιέται: Πώς μπορούμε να οργανωθούμε, ηθικά και πρακτικά, για να παραμείνουμε άνθρωποι μπροστά στο μίσος και τη βία; Πώς μένει κανείς πιστός σε αξίες όπως η φιλία, η συντροφικότητα, η εντιμότητα μέσα σ' έναν κόσμο άδικο, άγριο και διεφθαρμένο;
Ολοκληρώνοντας τη μαρσεγέζικη τριλογία του, ανάμεσα σ' εκείνους που οδηγούσε στον θάνατο ο Ιζό ήταν κι ο Μοντάλ ο ίδιος. «Υποψιάζομαι», γράφει ο Ρ. Σωμερίτης στο επίμετρο της έκδοσης, «πως ο συγγραφέας δεν είχε τόσο την πρόθεση να σεβαστεί τα πρότυπα του ρομάν νουάρ, όσο να μας στείλει ένα ακόμα, προσωπικό όμως πλέον, έμμεσο και διακριτικό μήνυμα: χάνομαι!... Αυτό το μήνυμα συνοδεύει, και δεν είναι ασφαλώς τυχαίο, το άλλο, το γενικό, το άμεσο, που τόσο έντονα μας μεταδίδει το «Solea»: Χανόμαστε. Το διεθνές πια και οργανωμένο έγκλημα σε μια ήδη παγκοσμιοποιημένη κοινωνία έχει εισβάλει στις δημοκρατίες μας, έχει κυριεύσει τις οικονομίες μας, έχει προωθήσει τη γενίκευση της διαφθοράς παντού, σε όλα τα επίπεδα. Σε πλήρη συνεργία, ακούσια και κυρίως εκούσια, με την πολιτική και οικονομική "νομιμότητα"...»
Κοινωνική τοιχογραφία όπου η μαυρίλα εναλλάσσεται με την τρυφερότητα και τα πιο ποταπά εγκλήματα με τα υψηλότερα ιδανικά, η «Τριλογία της Μασσαλίας» δεν εξασφαλίζει απλώς μερικές ώρες ευχάριστης ανάγνωσης. Μας ωθεί να προβληματιστούμε και για όσα συμβαίνουν γύρω μας, με οδηγό έναν αλησμόνητο ήρωα, που, είτε γυρεύει εκδίκηση είτε απόδοση δικαιοσύνης, κουβαλά μέσα του έναν όλο και πιο δυσεύρετο ουμανισμό.







Δευτέρα 27 Μαΐου 2013

Βράβευση διηγημάτων αστυνομικής λογοτεχνίας, εκδόσεις Άπαρσις

15 σφαίρες αναζητούν τα θύματα τους. Ανυποψίαστους ή υποψιασμένους αναγνώστες. 15 συγγραφείς, 15 διηγήματα, μια μικρή γιορτή. Σας καλούμε στην βράβευση του διαγωνισμού αστυνομικής λογοτεχνίας των εκδόσεων άπαρσις και της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας.

Έπειτα από προσεχτική μελέτη και αξιολόγηση των διηγημάτων που έλαβαν μέρος στον 1ο Διαγωνισμό Αστυνομικού Διηγήματος της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας και των εκδόσεων Άπαρσις, η επιτροπή αξιολόγησης, που αποτελείται από τους συγγραφείς:

 

 

 

Τιτίνα Δανέλλη, Δημήτρη Μαμαλούκα και Σέργιο Γκάκα

 

 

 

αποφάσισε να ξεχωρίσει 15 διηγήματα, τα οποία πρόκειται να κυκλοφορήσουν σε βιβλίο από τις εκδόσεις Άπαρσις στις αρχές Ιουνίου.

 

 

Οι νικητές είναι (με τη σειρά που απέστειλαν τα διηγήματα):

 

 

 

1. Το μυστήριο του τύπου Α x Τ2/Τ1, Κωνσταντίνος Απέργης

2. Suite dreams, Στέλλα Κάσδαγλη

3. Η πιο μεγάλη νύχτα, Τάσος Αναστασίου

4. Santa Claus is not coming to town, Λάμπρος Δερμεντζόγλου

5. Γύψος, Γιάννης Νικολούδης

6. Tragesty, Φωτεινή Αμάντου

7. Μπέρμπον κερασμένα από τη Λορελάη, Έλσα Ανδρέου-Steiner

8. Τρεις πρέζες αλάτι, Γεώργιος Κέλλης

9. Ματωμένος Ματίς, Ιωάννης Βαβίτσας

10. Η Γυναίκα από τη Ζυρίχη, Παναγιώτης Γ. Ιωαννίδης

11. Ένα πτώμα και μια εξαφάνιση, Χρήστος Σουρουλής

12. Ο μπάτλερ το έκανε, Καλλιρρόη Αγγελοπούλου

13. Μαύρος μολοσσός, Μαρία Κώτσια

14. Δυτικά του νιπτήρος, Μπίστη Αργυρώ

15. Το ανθρωπάκι, Αντώνης Πάσχος

 

Η παρουσίαση του βιβλίου και η ανακοίνωση των ονομάτων των τριών πρώτων βραβευθέντων που θα παραλάβουν έπαινο, θα πραγματοποιηθεί στο Θέατρο Χυτήριο (Ιερά Οδός 44, Γκάζι) την Τετάρτη 5/6/2013 στις 19:30.

Μετά το πέρας της εκδήλωσης, θα το γιορτάσουμε με μουσική και ποτό στην όμορφη αυλή του θεάτρου, συζητώντας για εγκλήματα και ιστορίες μυστηρίου.

 

 

Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας 

Εκδόσεις Άπαρσις, Μυκηνών 9, Κεραμεικός, Αθήνα, 10435, 2103455226

 

Παρασκευή 24 Μαΐου 2013

Κινηματογράφος: Σαν πέτρινα λιοντάρια στη μπασιά της νύχτας , 2012

Κινηματογραφικό δοκίμιο που συνδυάζει στατικά πλάνα από τα ερείπια της σημερινής Μακρονήσου, ποίηση που γράφτηκε από αριστερούς εξόριστους ακριβώς εκεί και φωτογραφίες από το «εθνικό σανατόριο» της ντροπής.

Οι ποιητές της εξορίας

  γράφει ο Κυριάκος Μπάνος

 
Λυρικό σινεμά, μια ωδή στο πνεύμα της αλύγιστης αντίστασης, είναι η νέα ταινία του ελβετού Ολιβιέ Ζισουά μαζί με την συνεργάτιδά του Ελένη Γιώτη με τίτλο έναν στίχο του Ρίτσου “Σαν πέτρινα λιοντάρια στη μπασιά της νύχτας”. Πρόκειται για μια ταινία βασισμένη στα ποιήματα και τα ημερολόγια εξορίας των Ρίτσου, Λειβαδίτη, Λουντέμη, γραμμένα εκεί, στο κολαστήριο της Μακρονήσου όπου ήταν και οι ίδιοι κλεισμένοι. Λόγοι και παραγγέλματα που ακούγονταν συνεχώς από τα μεγάφωνα αντιπαραβάλλονται με το λόγο των εξόριστων ποιητών, δημιουργώντας μια σκληρή εναλλαγή συναισθημάτων.
Οι εικόνες των σημερινών ερειπίων, έτσι όπως τις καταγράφει η κάμερα με αργά πλάνα, η εγκατάλειψη του ιστορικού τόπου, η εναλλαγή με αρχειακό υλικό (φωτογραφίες, φιλμ, γράμματα εξορίστων) από τη Μακρόνησο του τότε και της φρίκης που φιλοξενούσε, έρχονται να συνδεθούν με τον επιβλητικό ήχο των ποιημάτων και των παραγγελμάτων.
Δεν πρόκειται για ένα ιστορικό ντοκυμαντέρ όπως γνωρίζουμε το είδος αλλά για μια παράθεση ήχων και εικόνων που δημιουργούν σκληρά κύματα συνειρμών με την αίσθηση της αδικίας και την γέννηση της οργής να δίνουν την θέση τους στην περηφάνια της επαναστατικής αισιοδοξίας και του αγώνα και ξανά από την αρχή.
Πέντε και πλέον δεκαετίες από την εγκατάλειψη του κολαστήριου της Μακρονήσου, αυτό που ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος απεκάλεσε «Νέο Παρθενώνα» έγινε η μεγαλύτερη ντροπή του μετεμφυλιακού καθεστώτος. Όμως παρά την προσπάθεια να σβηστεί από την ιστορική μνήμη, όπως αποδεικνύεται για άλλη μια φορά, η ιστορία της Μακρονήσου θα κυνηγάει σαν επιβλητικό βουητό, αυτούς που θέλουν να μας κάνουν ξεχάσουμε. Η καινούρια αυτή ταινία του Ολιβιέ Ζισουά είναι μια συναισθηματική βουτιά σε μια από τις πιο μαύρες σελίδες της ιστορίας αυτής της χώρας.



Σαν πέτρινα λιοντάρια στη μπασιά της νύχτας , 2012

(Comme des lions de pierre à l'entrée de la nuit)

 

γράφει η Τατιάνα Καποδίστρια

Κινηματογραφικό δοκίμιο που συνδυάζει στατικά πλάνα από τα ερείπια της σημερινής Μακρονήσου, ποίηση που γράφτηκε από αριστερούς εξόριστους ακριβώς εκεί και φωτογραφίες από το «εθνικό σανατόριο» της ντροπής.
Μόλις προσπεράσεις την «αντικινηματογραφική» στατικότητα της εικόνας κι αφεθείς στον ηθελημένα αργό, επαναληπτικό ρυθμό της αφήγησης και, κυρίως, στην ανατριχιαστική  δύναμη του εκφωνούμενου ποιητικού λόγου του Ρίτσου, του Λειβαδίτη και του Λουντέμη, η βραβευμένη ταινία του 44χρονου Ελβετού Ολιβιέ Ζισουά, σε παίρνει και σε σηκώνει. Και σε αποθέτει βουβά, ενώπιος ενωπίω, απέναντι σε μια ολέθρια σελίδα της πρόσφατης νεοελληνικής ιστορίας: τις μεταξύ 1947 και 1951 εκτοπίσεις πάνω από 80.000 Ελλήνων κι Ελληνίδων κάθε ηλικίας, που εξορίστηκαν, βασανίστηκαν και πιέστηκαν να υπογράψουν δηλώσεις μετάνοιας στο «εργαστήριο αναμόρφωσης κομμουνιστών» της Μακρονήσου. Αντιπαραθέτοντας γνήσια αιγαιοπελαγίτικα  πλάνα υδάτινου μπλε και χωμάτινου καφέ –τα οποία ο Ζισουά, που υπογράφει και τη φωτογραφία και το μοντάζ της ταινίας, κινηματογραφεί με αργά τράβελινγκ και πανοραμίκ– και αναγνώσεις συγκλονιστικών αυτοβιογραφικών ποιητικών κειμένων των τριών προαναφερθέντων λογοτεχνών, η ταινία ζωντανεύει υπαινικτικά, αλλά και τόσο εύγλωττα, την πεμπτουσία της Μακρονήσου. Ένα οπτικοποιημένο ποίημα για τον πόνο, την απόγνωση και την ελπίδα στο κολαστήριο της Μακρονήσου.

Περιέργως πως, εκείνο που περισσότερο με ταρακούνησε –περισσότερο ακόμη κι από φράσεις όπως, «Περιμένουμε, σα φτυσιές κολλημένες στο χώμα», ή το γνωστό «συνηθίσαμε/ λιγόστεψε κι ο καημός/ ακόμα κι ο θυμός λιγόστεψε/ μονάχα η απόφαση δε λιγόστεψε» του  Ρίτσου– είναι οι εκφωνούμενες, καθ’ εκάστην και αργίαν, ομιλίες «εθνικής αγωγής» και αναμορφωτικής προπαγάνδας που παιάνιζαν στο κάτεργο της Μακρονήσου. «Στη Μακρόνησο γνώρισα τη στοργή της πατρίδος»... Κι ακολουθεί ο διαβόητος «Δεκάλογος της Μακρονήσου». Εθνικοπατριωτικές, βασιλόφρονες κι εν τέλει σκέτα φασιστικές αναλύσεις για τον «κίνδυνο από τας αναρχοβουλγαροκομμουνιστικάς οργανώσεις»... Η δε δήλωση μετάνοιας, «όπως δημοσιευθεί εις τον Τύπον και αναγνωσθεί εις την εκκλησίαν της ενορίας μου», παρακαλώ... Τραγικές καταστάσεις. Που αίφνης, στον κρισόπληκτο βωμό του σκιαγμένου «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια», ηχούν κάπως γνώριμες, φοβάμαι...






 




Τεχνολογία: “Μετάβαση στην Ψηφιακή Εποχή” - Μια αρπαχτή!




Στις 26 Ιουνίου θα γίνει και στην Κρήτη, ο τερματισμός της αναλογικής εκπομπής σίγουρα των καναλιών πανελλαδικής εμβέλειας, ίσως και των τοπικών. Είναι το ASO (analog switch off) και η μετάβαση στην «ψηφιακή εποχή».
Η μετάβαση στην «ψηφιακή εποχή» δεν είναι μια καινούργια ιστορία. Πρόκειται για «κοινοτική οδηγία» -υποχρεωτική- προς τις χώρες της ΕΕ εδώ και χρόνια. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι διαδικασίες έχουν τελειώσει, ενώ στην Ελλάδα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί έως τις 31/12/12.
Σήμερα είναι νόμος του κράτους και μέρος των μνημονίων, που βοηθούν τους πλούσιους να πλουτίζουν κάθε μέρα και περισσότερο αναγκάζοντας τους πάντες να πληρώσουν μια άχρηστη τεχνολογική «αναβάθμιση».
Τι σημαίνει όμως πρακτικά για τη μεγάλη μερίδα του κόσμου; Όσοι έχουν παλιές τηλεοράσεις (CRT), αλλά και αρκετοί που έχουν επίπεδες (αφού δεν συμβαδίζουν όλες με το σύστημα εκπομπής MPEG-4), τη μέρα μετά το ASO απλά χάνουν τη δυνατότητα να βλέπουν τηλεόραση. Αυτό σημαίνει ότι όσοι θέλουν να έχουν και πάλι εικόνα αναγκάζονται να αγοράσουν τον κατάλληλο εξοπλισμό, που συνήθως μεταφράζεται σε έναν ψηφιακό αποκωδικοποιητή/δέκτη για κάθε τηλεόραση, ενώ πάντα υπάρχει και η εναλλακτική του να αγοράσει κανείς μια καινούργια τηλεόραση, που όμως ανεβάζει αρκετά το κόστος.


Mεγαλέμποροι

 

 

Απ’ την άλλη είναι μια ευκαιρία, για πολλές μικρότερες ή μεγαλύτερες επιχειρήσεις (ακόμα και σούπερ-μάρκετ), να βγάλουν ένα καλό κέρδος μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, προωθώντας τον τάδε ή τον δείνα δέκτη, ή μία καινούργια TV, συμβατή με το νέο σύστημα. Όμως το να υπάρχει τόσο μαζική ζήτηση (στην Κρήτη είναι εκατοντάδες χιλιάδες τα νοικοκυριά) από την μία μέρα στην άλλη δεν είναι κάτι το συνηθισμένο. Ούτε και μια μικρή επιχείρηση είναι εφικτό να έχει μεγάλα αποθέματα δεκτών ή τηλεοράσεων, ιδιαίτερα μέσα σε συνθήκες κρίσης. Το κενό συμπληρώνουν αυτοί που βγάζουν τα περισσότερα.
Έχουν γίνει ήδη κάποια ASO στην Ελλάδα και μεγάλες εταιρίες (εγχώριες και εξωτερικού) προμηθεύουν τις μικρότερες επιχειρήσεις με μεγάλες ποσότητες προϊόντων αυτής της νέας τεχνολογίας, αποφέροντας τεράστια κέρδη σε αυτές.
Τα μεγάλα κέντρα εκπομπής είναι πάνω από 20 σε όλη την Ελλάδα και μιλάμε για εκατομμύρια δέκτες και τηλεοράσεις, ειδικά αν σκεφτούμε ότι πολλά σπίτια έχουν παραπάνω από μία τηλεόραση.
Οι τρόποι που καταφέρνουν οι κυβερνήσεις και οι καπιταλιστές να αποσπούν τα χρήματα από τους εργαζόμενους και το λαό ποικίλουν, έτσι και αυτός ο συγκεκριμένος δείχνει για άλλη μια φορά ότι εκτός από αδίστακτοι είναι και τελείως παράλογοι όπως το σύστημα που υπηρετούν. Οι μόνοι που μπορούν να τους σταματήσουν είναι οι εργαζόμενοι, εφαρμόζοντας τον εργατικό και κοινωνικό έλεγχο παντού και αποφασίζοντας σύμφωνα με τις ανάγκες της κοινωνίας και όχι σύμφωνα με το κέρδος.


Μ.Φ., Χανιά

πηγή 

Κριτική: “Ποιος τη ζωή μου...”




γράφει ο Κυριάκος Μπάνος

Λυρικό σινεμά, μια ωδή στο πνεύμα της αλύγιστης αντίστασης, είναι η νέα ταινία του ελβετού Ολιβιέ Ζισουά μαζί με την συνεργάτιδά του Ελένη Γιώτη με τίτλο έναν στίχο του Ρίτσου “Σαν πέτρινα λιοντάρια στη μπασιά της νύχτας”. Πρόκειται για μια ταινία βασισμένη στα ποιήματα και τα ημερολόγια εξορίας των Ρίτσου, Λειβαδίτη, Λουντέμη, γραμμένα εκεί, στο κολαστήριο της Μακρονήσου όπου ήταν και οι ίδιοι κλεισμένοι. Λόγοι και παραγγέλματα που ακούγονταν συνεχώς από τα μεγάφωνα αντιπαραβάλλονται με το λόγο των εξόριστων ποιητών, δημιουργώντας μια σκληρή εναλλαγή συναισθημάτων.
Οι εικόνες των σημερινών ερειπίων, έτσι όπως τις καταγράφει η κάμερα με αργά πλάνα, η εγκατάλειψη του ιστορικού τόπου, η εναλλαγή με αρχειακό υλικό (φωτογραφίες, φιλμ, γράμματα εξορίστων) από τη Μακρόνησο του τότε και της φρίκης που φιλοξενούσε, έρχονται να συνδεθούν με τον επιβλητικό ήχο των ποιημάτων και των παραγγελμάτων.
Δεν πρόκειται για ένα ιστορικό ντοκυμαντέρ όπως γνωρίζουμε το είδος αλλά για μια παράθεση ήχων και εικόνων που δημιουργούν σκληρά κύματα συνειρμών με την αίσθηση της αδικίας και την γέννηση της οργής να δίνουν την θέση τους στην περηφάνια της επαναστατικής αισιοδοξίας και του αγώνα και ξανά από την αρχή.
Πέντε και πλέον δεκαετίες από την εγκατάλειψη του κολαστήριου της Μακρονήσου, αυτό που ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος απεκάλεσε «Νέο Παρθενώνα» έγινε η μεγαλύτερη ντροπή του μετεμφυλιακού καθεστώτος. Όμως παρά την προσπάθεια να σβηστεί από την ιστορική μνήμη, όπως αποδεικνύεται για άλλη μια φορά, η ιστορία της Μακρονήσου θα κυνηγάει σαν επιβλητικό βουητό, αυτούς που θέλουν να μας κάνουν ξεχάσουμε. Η καινούρια αυτή ταινία του Ολιβιέ Ζισουά είναι μια συναισθηματική βουτιά σε μια από τις πιο μαύρες σελίδες της ιστορίας αυτής της χώρας.

Ιστορία: Το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πόλεμου. Η Νίκη δεν ήταν «των λαών»


8 Μάη 1945, Σετίφ, Αλγερία. Όπως και σε άλλες Αλγερινές πόλεις, χιλιάδες διαδηλωτές βγαίνουν στους δρόμους με αφορμή την συνθηκολόγηση της ναζιστικής Γερμανίας, για να απαιτήσουν ανεξαρτησία για την Αλγερία. Η αστυνομία ανοίγει πυρ, οι διαδηλωτές απαντάνε με επιθέσεις σε Γάλλους εποίκους. Στις επόμενες πέντε μέρες ο Γαλλικός στρατός και οι έποικοι εξαπέλυσαν ένα όργιο τρόμου και θανάτου στη γύρω περιοχή. Ο επίσημος απολογισμός αναφέρει χίλιους Αλγερινούς νεκρούς. Πιο κοντά στην αλήθεια είναι οι έξι χιλιάδες. Στην Ηλιόπολις τα πτώματα ρίχνονταν σε ασβεστοκάμινους. Σε μια άλλη πόλη, χιλιάδες γυναίκες και παιδιά εξαναγκάστηκαν να παρακολουθήσουν γονατιστοί μια στρατιωτική παρέλαση. Ο Αλγερινός λαός δεν χωρούσε στην «αντιφασιστική νίκη των λαών».
Η ναζιστική Γερμανία παραδόθηκε στις 8 Μάη και την επόμενη μέρα έγινε η επίσημη τελετή με τη συμμετοχή και των Ρώσων στρατηγών (γι’ αυτό η επέτειος καθορίστηκε για τις 9 Μάη). Ο Χίτλερ είχε αυτοκτονήσει στις 30 Απρίλη, με τον ρώσικο στρατό λίγα μέτρα έξω από την Καγκελαρία στο Βερολίνο. Το Γ’ Ράιχ που οι ναζί έλεγαν ότι θα κρατήσει χίλια χρόνια τέλειωσε μέσα σε δώδεκα. Είχε σύρει την Ευρώπη –και τον κόσμο ολόκληρο- στον εφιάλτη του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Στρατόπεδα θανάτου όπως το Άουσβιτς, τα εκατομμύρια νεκροί απ’ την πείνα και τις εκτελέσεις στην Πολωνία, την Λευκορωσία, την Ουκρανία, την Ρωσία, τα εγκλήματα της Βέρμαχτ και των Ες-Ες στην Γιουγκοσλαβία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Γαλλία, είναι αδιάψευστες μαρτυρίες της ναζιστικής θηριωδίας.
Χίτλερ σημαίνει πόλεμος, είχε δηλώσει ο Τρότσκι σε μια αγγλική εφημερίδα τον Σεπτέμβρη του 1933. Είχε απόλυτο δίκιο. Το ναζιστικό καθεστώς ξεκίνησε από τους πρώτους μήνες τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας για να κάνει πόλεμο. Στόχος, η κυριαρχία στην Ευρώπη και μετά η αναμέτρηση με τις ΗΠΑ. Τέτοιοι στόχοι δεν ήταν απλώς προϊόντα της παραληρηματικής ιδεολογίας του Χίτλερ και των ναζί.
Η οικονομική κρίση του καπιταλισμού στη δεκαετία του ’30 διέλυσε και όλες τις ισορροπίες ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις. Μέχρι τότε, η Γερμανία βάσιζε τις ελπίδες της ότι θα ξαναγίνει μια μεγάλη δύναμη στην οικονομική ευρωστία των ΗΠΑ που στήριζαν με τα δάνεια και τις επενδύσεις τους την γερμανική οικονομία. Η κρίση διέλυσε αυτή την στρατηγική. Οι Γερμανοί καπιταλιστές αγκάλιασαν τον Χίτλερ και το πρόγραμμά του. Και έμειναν αγκαλιασμένοι μαζί του μέχρι το τέλος, παρά τους καβγάδες τους. Ο Χίτλερ έφυγε, οι καπιταλιστές έμειναν.
Ο Χίτλερ ήθελε να κυριαρχήσει στην Ευρώπη για να τα βάλει με τις ΗΠΑ. Αυτό σήμαινε να κυριαρχήσει στην Ρωσία. Το 1939 ο Στάλιν έστειλε τον υπουργό Εξωτερικών τον Μολότοφ να υπογράψει το Σύμφωνο Φιλίας με τον Ρίμπεντρομπ, τον αντίστοιχο υπουργό του Χίτλερ. Διαμέλισαν και μοιράστηκαν την Πολωνία. Αλλά για τον Χίτλερ αυτό δεν ήταν αρκετό. Ο χρόνος τον πίεζε. Μόλις κατέρρευσε η Γαλλία το καλοκαίρι του 1940 άρχισε τα σχέδια για την επίθεση στην Ρωσία. Και την ξεκίνησε τον Ιούνη του 1941.

Ιμπεριαλισμός

Ο βρετανικός ιμπεριαλισμός δεν είχε καμιά πρόθεση να αφήσει την Ευρώπη στα χέρια του Χίτλερ. Ούτε ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός σκόπευε να ανεχθεί ανταγωνιστή για την παγκόσμια ηγεμονία. Γι’ αυτό στο τέλος προτίμησε να δώσει προτεραιότητα στον πόλεμο στην Ευρώπη αντί στον Ειρηνικό κόντρα στην Ιαπωνία.
Οι άρχουσες τάξεις της Βρετανίας και των ΗΠΑ πήραν τον πόλεμο στα σοβαρά. Ο συνδυασμός της οικονομικής ισχύος τους με εκείνον της Ρωσίας του Στάλιν, δημιούργησε μια πελώρια στρατιωτική μηχανή. Το 1944 οι Σύμμαχοι παρήγαγαν 127.300 μαχητικά αεροσκάφη. Από αυτά τα 72.000 τα παρήγαγαν τα αμερικάνικα εργοστάσια. Στους τελευταίους έξι μήνες του πολέμου τα αμερικάνικα και βρετανικά βομβαρδιστικά έριξαν μισό εκατομμύριο τόνους εκρηκτικών στο έδαφος της Γερμανίας. Το βαρύτερο φόρο αίματος τον πλήρωσε ο ρώσικος στρατός, με δέκα εκατομμύρια νεκρούς. Οι μάχες στο Ανατολικό Μέτωπο έσπασαν τη ραχοκοκαλιά της Βέρμαχτ.
Εκατοντάδες χιλιάδες έδωσαν ακόμα και τη ζωή τους στην πάλη ενάντια στο φασισμό μέσα από τα κινήματα της Αντίστασης. Όμως, τον πόλεμο τον έκριναν τα αεροπλάνα, τα τανκς και τα κανόνια των Συμμάχων, που με την σειρά τους αντανακλούσαν την οικονομική ισχύ των αρχουσών τάξεων αυτών των κρατών. Αυτές έδρεψαν και τους καρπούς της νίκης, όχι ο κόσμος που πάλεψε ενάντια στον τρόμο, την πείνα και τη βαρβαρότητα του φασισμού.
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν ιμπεριαλιστικός, όχι αντιφασιστικός. Ήταν ένας πόλεμος για το μοίρασμα του κόσμου ανάμεσα στις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Τη φύση των πολέμων δεν την καθορίζουν οι διακηρύξεις των εμπολέμων. Αν ίσχυε αυτό, τότε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος θα ήταν «ο τελευταίος μεγάλος πόλεμος για την ελευθερία και τη δημοκρατία» ή τον «ευρωπαϊκό πολιτισμό» όπως διακήρυτταν οι κυβερνήσεις.
Αυτό ήταν που καθόρισε την έναρξη του πολέμου και τον τρόπο που διεξάχθηκε κι όχι ο αντιφασισμός και η υπεράσπιση της δημοκρατίας. Η Βρετανία είχε ενισχύσει έμμεσα τον επανεξοπλισμό της Γερμανίας και του Χίτλερ από τα μέσα της δεκαετίας του ‘30. Οι άρχουσες τάξεις της Βρετανίας, της Γαλλίας και των ΗΠΑ είχαν κάνει ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να διευκολύνουν τη νίκη των φασιστών του Φράνκο στον Ισπανικό Εμφύλιο το 1936-1939. Την ίδια περίοδο έκλεισαν τα σύνορά τους στους Εβραίους της Γερμανίας που αναζητούσαν άσυλο από τις ναζιστικές διώξεις. Και στη διάρκεια του πολέμου δεν έκαναν τίποτα για να εμποδίσουν την εφιαλτική μηχανή του Ολοκαυτώματος.

Σφαίρα επιρροής

Ο Στάλιν είχε υπογράψει το Σύμφωνο Φιλίας με τον Χίτλερ και για δυο χρόνια η ΕΣΣΔ πρόσφερε πολύτιμη οικονομική βοήθεια στη πολεμική μηχανή των ναζί. Μαζί με το σιτάρι, το πετρέλαιο και τα μεταλλεύματα, το δρόμο για τη ναζιστική Γερμανία πήραν και μερικές δεκάδες Γερμανοί κομουνιστές – εβραϊκής καταγωγής οι περισσότεροι. Αυτό που ενδιέφερε την άρχουσα τάξη του κρατικού καπιταλισμού στην Ρωσία ήταν να εξασφαλίσει τη δική της σφαίρα επιρροής στην κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Οι εργάτες, οι αγρότες, οι νέοι που εντάχτηκαν στα Αντιστασιακά κινήματα εμπνέονταν από τα πιο ευγενή ιδεώδη. Παλέψανε ενάντια στη φασιστική φρίκη με το όραμα μιας κοινωνίας απαλλαγμένης από εκμετάλλευση, καταπίεση και πόλεμο. Είναι και σήμερα πηγή αντιφασιστικής έμπνευσης. Όμως, δεν καθόρισαν αυτοί ούτε το ξέσπασμα ούτε την πορεία του πολέμου. Στην Ελλάδα το κίνημα το ανακάλυψε αυτό με τον ίδιο πικρό τρόπο που το ανακάλυψαν οι Αλγερίνοι στο Σετίφ. Όταν παραδιδόταν η Γερμανία την άνοιξη του ’45, οι φυλακές στην Ελλάδα ήταν γεμάτες από αγωνιστές της Αντίστασης και μαχητές του Δεκέμβρη του ’44.
Ούτε η επικράτηση των ναζί στην Γερμανία το 1933, ούτε το σφαγείο του πολέμου ήταν δεδομένα εκ των προτέρων. Οι άνθρωποι κάνουν την ιστορία, έστω και σε συνθήκες που δεν επέλεξαν. Το εργατικό κίνημα μπορούσε να σταματήσει τους ναζί στην Γερμανία. Το 1936 οι εργάτες της Ισπανίας απάντησαν στο φασιστικό πραξικόπημα με μια κοινωνική επανάσταση. Την ίδια χρονιά ξέσπασαν μια σειρά εργατικά κινήματα με επαναστατική δυναμική, από τις καταλήψεις των εργοστασίων στην Γαλλία μέχρι τον ματωμένο Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη.
Η νίκη αυτών των κινημάτων ήταν ο εναλλακτικός δρόμος απέναντι στην κρίση, τον φασισμό και τον πόλεμο. Ηττήθηκαν, γιατί η πολιτική τους ηγεσία θεωρούσε ότι η ανατροπή του καπιταλισμού δεν ήταν επίκαιρη.
Αυτό έχει σημασία για τους αγώνες που δίνουμε σήμερα στις αρχές του 21ου αιώνα ενάντια στον καπιταλισμό και τον φασισμό. Δεν χρειαζόμαστε νοσταλγία για τον ρώσικο στρατό που «κάρφωσε το κόκκινο λάβαρο στο Ράιχσταγκ». Δεν θα «καθαρίσει» κανείς για μας, όπως άλλωστε δεν «καθάρισε» και τότε. Όπως και στη δεκαετία του ’30 το κλειδί είναι στους αγώνες της τάξης μας και στην στρατηγική της επανάστασης που δεν αναζητάει σωτήρες από τα πάνω.




Ιστορία: 50 χρόνια από το Μάη του '63. Γρηγόρης Λαμπράκης, η δολοφονία που συγκλόνισε τον κόσμο

28/5/1963 Η κηδεία του Λαμπράκη μετατράπηκε σε ένα τεράστιο συλλαλητήριο

Δημήτρης Λιβιεράτος

Ο Λαμπράκης ήταν μια ιδιαίτερη περίπτωση, παλιός αθλητής και βαλκανιονίκης, γνωστός και φιλάνθρωπος γιατρός στον Πειραιά. Μπήκε στην πολιτική συνεργαζόμενος με την ΕΔΑ, χωρίς όμως να ενταχθεί. Τον γνώρισα προσωπικά και ήταν ηφαιστειώδης άνθρωπος. Ηγήθηκε στις πρώτες πορείες ειρήνης, μπορούσε να εμπνεύσει και να ενθουσιάσει πολύ κόσμο.
Δεν ήταν τυχαίο ότι τον σκότωσαν. Ηταν ένας λαϊκός ηγέτης, μη πειθαρχημένος ούτε στο Κομμουνιστικό Κόμμα, ούτε στην ΕΔΑ. Ηταν απρόβλεπτος. Ο Λαμπράκης δολοφονήθηκε στις 22 Μαή το 1963 όταν προσπαθούσε να μιλήσει στην Οργάνωση για την Ειρήνη στη Θεσσαλονίκη. Τον σκότωσαν με ένα τρίκυκλο, κάποιοι αλήτες που τον χτύπησαν με σιδηρολοστό στο κεφάλι. Έζησε μόλις τέσσερις μέρες σε αφασία και πέθανε. Κατά σύμπτωση, κάποιος σαλταδόρος της Θεσνίκης, χωρίς να έχει σχέσεις με την αριστερά, απλά είδε το επεισόδιο, πήδηξε πάνω στο τρίκυκλο και άρχισαν να μάχονται. Κάποιος αστυφύλακας, τυχαία επίσης, είδε πάνω στο τρίκυκλο δύο ανθρωπους να τσακώνονται και τους σταμάτησε. Ο ένας προσπάθησε να του πει “ξέρεις εγώ είμαι συνεργάτης της αστυνομίας”. Ο αστυνομικός τού είπε: “Πάμε στο τμήμα και θα τα λύσουμε”. Από εκεί αρχίζει το ξήλωμα μιας κουρελούς.
Έγιναν πολλά εγκλήματα στην Ελλάδα μετά τον πόλεμο αλλά το έγκλημα με το Λαμπράκη ήταν το μόνο που αποκαλύφθηκε λόγω αυτού του τυχαίου γεγονότος. Είχαν ήδη ετοιμάσει να δημοσιεύσουν στις εφημερίδες ότι τσακώθηκαν μεταξύ τους οι αριστεροί και κάποιος βάρεσε τον Λαμπράκη και πέθανε. Έκπληκτη η Ελλάδα -και το εξωτερικό- βλέπουν ότι από έναν αληταρά που πουλάει σκόρδα στο Μοδιάνο στης Θεσσαλονίκης, φτάνουμε στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, τον Κόλλια, που είναι συνδεδεμένος με τα ανάκτορα. Και ενδιάμεσα περνάμε από χωροφύλακες, το μοίραρχο Καπελώνη, το στρατηγό Μήτσου για να φτάσουμε στο παλάτι από όπου δόθηκε η εντολή. Η υπόθεση έγινε και βιβλίο, το “Ζ” του Βασίλη Βασιλικού, γιατί αμέσως μετά το θανατο κυκλοφόρησε το σύνθημα “Ζ” (ζει) και γράφτηκε σε πολλούς τοίχους. Εγινε και πολύ ωραία ταινία από τον Κώστα Γαβρά με πρωταγωνιστή στο ρόλο του Λαμπράκη τον Υβ Μοντάν και ανακριτή τον Τρεντινιάν. Δεν ήταν το πρώτο εγκλημα. Από τη δολοφονία του Πολκ το 1948 ως τον Παναγούλη στη Μεταπολίτευση, περνώντας από τον Πέτρουλα το '65 οι μηχανισμοί δεν σταμάτησαν να λειτουργούν έτσι. Και η Ελλάδα δεν είναι η εξαίρεση. Όλα τα καπιταλιστικά κράτη χρησιμοποιούν τέτοιες μεθόδου στις μυστικές υπηρεσίες. Αυτά θα λυθούν όταν νικήσει ο σοσιαλισμός. Όταν επικράτησε η ρώσικη επανάσταση, το πρώτο πράγμα που έκαναν ο Τρότσκι και ο Λένιν ήταν να βγάλουν στη δημοσιότητα τα αρχεία των υπουργείων Εξωτερικών και Αστυνομίας, προκαλώντας τη λύσσα όλων των καπιταλιστικών κρατών κατά της επανάστασης στη Ρωσία.


Μιχάλης Λυμπεράτος

Ποιος και γιατί σκότωσε το Λαμπράκη; Ο κύριος παράγοντας ήταν το ελληνικό παράρτημα της CIA που συγκροτήθηκε το φθινόπωρο του 1947, στα πλαίσια του εμφύλιου πολέμου. Αναβαθμίζει το ρόλο της τη δεκαετία του '50, διασυνδέεται με την ΚΥΠ και αρχίζει να αναπτύσσεται ενα δίκτυο μεταξύ CIA και παλατιού. Μέσα σε αυτό το δίκτυο, είναι τα ΤΕΑ, με “πολίτες” που ασκούν αστυνομικά καθήκοντα. Έχουμε μεγάλη εξαρση στη συγκρότηση παραστρατιωτικών οργανώσεων το 1958 μετά την επιτυχία της ΕΔΑ στις εκλογές.
Τα ΤΕΑ δίνουν πληροφορίες, οι οργανώσεις της ΚΥΠ αλλά και του στρατού οργανώνουν αντισυγκεντρώσεις. Υπήρχε το παράρτημα εθνικής ασφάλειας και οι εθνικόφρονες, τα αστυνομκά τμήματα, όπως το 5ο της Θεεσσαλονίκης που οργάνωνε παραστρατιωτικούς και παρακρατικούς. Μιλάμε για στρατιωτικά συγκεντρωμένες ομάδες, φορούσαν στολές, είχαν δικό τους οπλισμό, βαθμούς, χαιρετούσαν με τον τρόπο που χαιρετάνε οι Χρυσαυγίτες, χρηματοδοτούνταν από το κράτος, τραπεζίτες, βιομηχανίες, ιδρύματα της βασίλισσας. Καταγγέλλανε φοιτητές και απεργούς στην αστυνομία, χτυπούσαν σε ενέδρες το βράδυ, βίαζαν, απειλούσαν και τρομοκρατούσαν οικογένειες αριστερών και οργάνωναν αντισυγκεντρώσεις. Σε μία από αυτές οργανώθηκε και η δολοφονία του Λαμπράκη. Οι χαφιέδες της Θεσσαλονίκης είχαν δεσπόζουσα θέση στην παρεμπόδιση των πολιτών να ψηφίσουν ΕΔΑ στις εκλογές βίας και νοθείας το 1961.
Η Θεσσαλονίκη ειδικά είχε παράδοση από την κατοχή με ακραίες φασιστικές οργανώσεις, που ακόμη και οι ίδιοι οι Γερμανοί αποφάσισαν να τις διαλύσουν. Επιτίθονταν σε κόσμο κυρίως για να κλέψουν. Η οργάνωση του Πούλου, του Βήχου, των Παπαδόπουλων έκαναν σημεία και τέρατα. Ο Λαμπράκης έκανε το “λάθος” και έδειρε τον Κ. Παπαδόπουλο, ενα στέλεχος αυτής της παρακρατικής οργάνωσης μέσα στη βουλή, όταν αυτός είχε αρχίσει να απειλεί τους βουλευτές της ΕΔΑ. Λέγεται μάλιστα ότι ως αθλητής πήδηξε πάνω από τρεις σειρές εδράνων και ξυλοφόρτωσε το φασίστα. Ο φασιστικός εσμός δεν το συγχώρεσε ποτέ.
Γιατί τον δολοφόνησαν; Ο Λαμπράκης πλήρωσε ότι την ίδια περίοδο είχαν ξεσπάσει πολλοί εργατικοί αγώνες, είχαν οργανωθεί συνδικάτα, είχαμε τη μεγάλη 20ήμερη απεργία των καθηγητών που τότε η ΕΡΕ την έκλεισε με επιστράτευση, χωρίς να υπάρχει η βοήθεια του ΣΥΡΙΖΑ. Έβγαιναν σε αγώνες οι νοσοκομειακοί γιατροί, ιδρύονταν τα 115 σωματεία. Όλο αυτό το κίνημα έπρεπε να σπάσει. Μεσα στη βουλή η ΕΔΑ προσπαθούσε να απειλήσει την κυβέρνηση σε σχέση με το καθεστώς ομηρίας των εξόριστων και φυλακισμένων. Είναι επίσης σημαντικές οι μεγάλες πορείες ειρήνης που πλαισιώθηκαν από το διεθνές εργατικό κίνημα. Τους είχε ενοχλήσει ότι ο Λαμπράκης είχε πάει στο Λονδίνο και είχε μιλήσει σε αυτές, καταγγέλλοντας μάλιστα τη Φρειδερίκη ως παιδί των Ες Ες.


Μαρία Στύλλου

Ενα κράτος τρομοκράτης θεωρούσε μετά τον εμφύλιο ότι μπορεί να κάνει τα πάντα, να σταματήσει το φοιτητικό και εργατικό κίνημα αλλά και την Αριστερά. Το ερώτημα είναι, τα κατάφερνε;
Από τη δεκαετία του '50 εμφανίζεται διεθνώς ένα κίνημα ειρήνης το οποιο ξεφεύγει από τα όρια που θέλει να του βάλει η επίσημη Αριστερά και βάζει το προχωρημένο αίτημα του μονομερούς πυρηνικού αφοπλισμού στη Δύση. Μια τέτοια κίνηση “Μπέρτραντ Ράσελ” ιδρύεται και στην Ελλάδα από αριστερά παιδιά της ΕΔΑ που είναι μπουχτισμένα από την ηγεσία τους. Το κτίριο της κίνησης μετατρέπεται σε κέντρο συνάντησης για όλες τις αριστερές ομάδες που διαμορφώνονται εκείνη την περίοδο. Όταν παίρνουν την πρωτοβουλία να οργανωθεί μαραθώνια πορεία ειρήνης στις 21 Απρίλη 1963 προκαλούν πανικό στην αστυνομία και την κυβέρνηση.
Τι είχε μεσολαβήσει; Ενώ το 1956 η Δεξιά θεωρούσε ότι ο δρόμος μπροστά τους είναι σπαρμένος με ροδοπέταλα, πάνε στις εκλογές του 1958 και η Αριστερά βγαίνει αξιωματική αντιπολίτευση. Μόνο δύο φορές έχει συμβεί αυτό στην ιστορία της Ελλάδας, το 1958 και σήμερα. Το κόμμα της δεξιάς, η ΕΡΕ, είχε υποστεί κρίση και διάσπαση λόγω των διλημμάτων που άνοιγαν μπροστά στην άρχουσα τάξη: ευρωπαϊκή κοινότητα, ρόλος στη Μέση Ανατολή μετά τον πόλεμο του Σουέζ και συνέχιση της καταστολής ενάντια στο κίνημα. Ενώ ταυτόχρονα να ξεκινάει η άνοδος και του φοιτητικού και του εργατικού κινήματος. Η απεργία των οικοδόμων την 1η Δεκέμβρη του 1960 γίνεται η πρώτη μεγάλη εργατική μάχη στους δρόμους της Αθήνας με τους απεργούς να παίρνουν στο κυνήγι την αστυνομία. Ακολούθησαν οι εκλογές της βίας και νοθείας του '61, οι οποίες περιόρισαν την κοινοβουλετική δύναμη της Αριστεράς, αλλά δεν τους έλυσαν το πρόβλημα με το κίνημα. Έτσι όταν ο Λαμπράκης προς τιμήν του λέει ότι θα συμμετάσχει στη μαραθώνια πορεία ειρήνης βγάζουν τα τανκς για να σταματήσουν τον κόσμο. Ο Λαμπράκης μόνος φτάνει στον τύμβο του Μαραθώνα και επιστρέφοντας κάνει μια στάση στο κενοτάφιο των θυμάτων των ναζί στο Πικέρμι. Είναι λογικό να του τη φυλάνε μετά από αυτά, όπως τη φυλάγανε σε όλο το κίνημα.
Όμως, η καταστολή δεν λειτούργησε. Η κηδεία του μάζεψε ένα εκατομμύριο κόσμο. Ο Καραμανλής εγκατέλειψε τη χώρα με ψεύτικο όνομα και η κυβέρνηση έπεσε. Η άρχουσα τάξη τα επόμενα χρόνια δεν ήξερε πού πατάει και πού βρίσκεται.
Οι εργάτες πάλευαν για καλύτερες συνθήκες και για δημοκρατία. Έχοντας μια ΓΣΕΕ, με ηγεσία το Φώτη Μακρή που ήταν διορισμένη κατευθείαν από την ασφάλεια. Αλλά, έφτιαξαν εκατοντάδες νέα συνδικάτα και έβαζαν πλώρη να πάρουν τον έλεγχο παντού. Ίδια εικόνα έκρηξης και εξέγερσης και στο φοιτητικό κίνημα.
Οι εργάτες μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο και να γράψουν ιστορία. Αλλά το επαναστατικό κόμμα είναι απαραίτητο. Σε κάθε βήμα που έκανε η εργατική τάξη η ΕΔΑ έκανε ένα βήμα πίσω. Σε κάθε απειλή της άρχουσας τάξης, η ΕΔΑ καλούσε σε υποχώρηση. Φτάνει στις εκλογες, σε διάφορες περιοχές να πριμοδοτήσει την Ένωση Κέντρου και έτσι να γίνει ουρά της. Ήταν τεράστιες χαμένες ευκαιρίες για μια δεκαετία που προετοίμαζε το Μάη του '68 από πιο νωρίς. Καμιά κυρίαρχη τάξη, όταν είναι δυνατό το κίνημα, δεν μπορεί να το ελέγξει με την καταστολή. Το κρίσιμο είναι να υπάρχει μια Αριστερά που τραβάει μπροστά και όχι προς τα πίσω.


Μια ζωντανή μαρτυρία

Ήμουν αυτόπτης μάρτυρας στη δολοφονία. Ξέρω ότι δεν τον προστατεύσαμε όπως θα έπρεπε, παρότι το κλίμα ήταν αρκετά υποπτευμένο και υπήρχαν άνθρωποι που είχαν δώσει πληροφορίες στην ΕΔΑ ότι ο Λαμπράκης θα υποστεί συνέπειες αν έρθει Θεσσαλονίκη. Μαζευτήκαμε εκεί στην αίθουσα, στον 4ο όροφο, ενώ 100-150 τραμπούκοι μάς πολιορκούσαν. Άλλοι τόσοι και παραπάνω ήταν οι χωροφύλακες. Μας έριχναν πέτρες και τούβλα στα 12 μέτρα ύψος. Κλείσαμε τα παντζούρια για να μη μας σπάσουν τα τζάμια.
Ο Λαμπράκης έφτασε ήδη με ενα καρούμπαλο στο κεφάλι. Την ώρα της ομιλίας του έκανε τουλάχιστον δέκα φορές έκκληση σε νομάρχες, αστυνομικό διευθυντη και άλλους για να προφυλάξει εμάς και τον εαυτό του. Ο μόνος που βοήθησε ήταν ο βουλευτής της ΕΔΑ, Γιώργος Τσαρουχάς, τον οποίο και αυτόν περιποιήθηκαν δύο μήνες στο νοσοκομείο. Οταν τελείωσε η ομιλία, κατά τις 10.30μμ, κατεβήκαμε στην εισοδο του κτιρίου. Η αστυνομία μάς είπε να περιμένουμε μέχρι να αδειάσει το χώρο από τους τραμπούκους. Άφησε καμιά 30ριά να περάσουν, το Λαμπράκη μαζί με συνοδούς. Εμείς, καμιά 15ριά νέοι μπήκαμε μπροστά, ακολουθώντας το πεζοδρόμιο της Ερμού, φτάνοντας στη γωνία με τη Βενιζέλου, είδαμε ότι το πεζοδρόμιό μας ήταν καθαρό από τραμπούκους. Στο απέναντι ήταν καμιά 20ριά υψηλόβαθμοι της αστυνομίας. Προχωράμε στη διασταύρωση και βλεπουμε το πεζοδρομιο Βενιζέλου προς Εγνατία καθαρό.
Μετά δέκα μέτρα ακούω τον συνοδό του Λαμπράκη, Σύλλα Παπαδημητρίου, έχω τη φωνή του ακόμη στο μυαλό μου, να λέει “από εδώ παιδιά” και περνάνε τη διασταύρωση. Ακούμε μαρσάρισμα, οι δρόμοι ήταν ημίφωτοι. Δεν είδα το αντικείμενο στο κεφάλι του, αλλά ακουσα τη φωνή μιας συντροφισσα, της Ειρήνης, που είπε “τον σκότωσαν”. Ρίχνω δυο δρασκελιές και τρέχω πάνω από το Λαμπράκη. Τον ανασηκώνω -ήταν κάτω φαρδυς πλατύς- και είχε αρχίσει να τρέχει λίγο αίμα από τη μύτη. Εκεί με χτυπάνε οι τραμπούκοι. Αφήνω το Λαμπρ΄κη και τρέχω να πιάσω τον τραμπουκο που με χτύπησε. Τότε δεν χαρίζαμε, βαρούσαν αυτοί, βαρούσαμε κι εμείς. Τρεχει αυτός και κρύβεται στη μάζα των υπόλοιπων, ενώ οι χωροφύλακες ήταν ο ένας δίπλα στον άλλο. Σημειωτέον η οδός Σπανδωνή, από όπου ξεκίνησε το τρίκυκλο είναι οδός τριών μέτρων που εκβάλλει στη διασταύρωση Βενιζέλου και Ερμού.
Όταν έφτασα εκεί μετά από πέντε δευτερόλεπτα, η δίοδος είχε κλείσει πάλι από τους χωροφύλακες. Είχαν ανοίξει για το τρίκυκλο και ξαναέκλεισαν. Λεω του επικεφαλής “Αυτός με χτύπησε, πιάστε τον”. Ο τραμπούκος είχε τα χέρια πίσω και έκανε βόλτες. Γύρισα πίσω και βοήθησα να βάλουμε το Λαμπράκη στο σκαραβαίο για το νοσοκομείο. Επέστρεψα αργότερα στον τόπο του εγκλήματος για να πάρω τα προσωπικά του αντικείμενα. Την οργάνωση αυτής της δολοφονίας είναι ξεκάθαρο ότι την είχαν οι παλατιανοί. Η μοιραία κίνηση του Παπαδημητρίου να περάσει τον Λαμπράκη απέναντι είναι κάτι που με βασανίζει ακόμα.

Λεωνίδας Κοντουδάκης

πηγή 

Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο: Από τον Μαρξισμό 2013 στις Εκθέσεις βιβλίου (προτάσεις για διάβασμα)

φωτογραφία: Λογοτεχνία και Σκέψη

Για μια ακόμα χρονιά ο χώρος του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου έγινε κέντρο για τον κόσμο σε κάθε διάλειμμα του τετραήμερου Μαρξισμός 2013 στην ΑΣΟΕΕ. Μετά το τέλος κάθε κύκλου συζητήσεων, δεκάδες από αυτούς που συμμετείχαν πλημμύριζαν τους πάγκους του ΜΒ με τους εκατοντάδες τίτλους βιβλίων για να ρωτήσουν τι παραπάνω μπορούν να διαβάσουν, αλλά και να συνεχίσουν την κουβέντα πάνω στο θέμα της συζήτησης που μόλις είχαν παρακολουθήσει.

Η δεύτερη – επικαιροποιημένη και συμπληρωμένη - έκδοση του βιβλίου «Ο ελληνικός καπιταλισμός, η παγκόσμια οικονομία και η κρίση» που μόλις κυκλοφόρησε από το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο, ήταν το βιβλίο που, όπως αναμενόταν, αγοράστηκε περισσότερο. Η πρώτη έκδοση είχε γίνει το Μάη του 2010, τότε που όλοι μιλούσαν για σύντομη κρίση και ανάκαμψη που θ’ ακολουθούσε μετά από κάποιες θυσίες. Τρία χρόνια αργότερα, η επανέκδοσή του με νέα κείμενα που καλύπτουν το μεσοδιάστημα μέχρι σήμερα, αποδεικνύει πόσο σωστές ήταν οι επισημάνσεις και οι αναλύσεις που περιλάμβανε για το βαθύτερο χαρακτήρα της καπιταλιστικής κρίσης, την πορεία του ελληνικού καπιταλισμού, την προοπτική μιας αντικαπιταλιστικής διεξόδου.

Η δεκαετία του ’30 συγκέντρωσε ένα μεγάλο μέρος του ενδιαφέροντος αυτή τη χρονιά όχι τόσο από άποψη οικονομικής ανάλυσης, αλλά από την άποψη της αντίστασης του εργατικού κινήματος στην καταστροφική οικονομική ύφεση. Έτσι, από κοντά στις προτιμήσεις του κόσμου ήταν και η πρόσφατη έκδοση του ΜΒ «Η αμερικάνικη εργατική τάξη τη δεκαετία του 1930», αλλά και οι παμφλέτες για την Ισπανία και τη Γαλλία του 1936, που μαζί με τα βιβλία για το ρατσισμό και τη φασιστική απειλή, συμπληρώνουν τον κατάλογο των μπεστ σέλερς. Αξίζει ακόμα να πούμε ότι εξαντλήθηκαν σχεδόν όλα τα κομμάτια από το τελευταίο τεύχος του International Socialism, του θεωρητικού περιοδικού που εκδίδει το SWP, η αδελφή οργάνωση του ΣΕΚ στη Βρετανία. Συνολικά, αγοράστηκαν βιβλία αξίας 2.300€ευρώ, κάτι που, ιδιαίτερα αν πάρουμε υπόψη τις οικονομικές δυσκολίες που έχουν φέρει σε όλους τα Μνημόνια, δείχνει την έντονη δίψα για επαναστατικές ιδέες.
Τις επόμενες βδομάδες το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο δίνει νέο ραντεβού στις Εκθέσεις Βιβλίου στην Αθήνα στο Πεδίο του Άρεως από 24 Μάη μέχρι 7 Ιούνη (περίπτερο 34) και αμέσως μετά στη Θεσσαλονίκη στο Άγαλμα Βενιζέλου. Και όπως πάντα στη Φειδίου 14, στο χώρο του ίδιου του ΜΒ για να ενημερωθείτε, να αγοράσετε ή να παραγγείλετε τα βιβλία που θα ικανοποιήσουν τις ορέξεις για διάβασμα που άνοιξε με τις συζητήσεις του το φοβερό φετινό τετραήμερο Μαρξισμός 2013 στην ΑΣΟΕΕ.

Λουκάς Θεοτοκάτος, Ηλίας Κολοβός, εργαζόμενοι στο Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο

πηγή 

Ο ελληνικός καπιταλισμός, η παγκόσμια οικονομία και η κρίση

: Μαρία Στύλλου, Κώστας Σαρρής, Μωυσής Λίτσης, Σωτήρης Κοντογιάννης, Πάνος Γκαργκάνας, Σταύρος Μαυρουδέας  http://marxistiko.gr/home.php?Book_ID=945
    


Η αμερικάνικη εργατική τάξη τη δεκαετία του '30. Αντεπίθεση

: John Newsinger http://logotexnia-ch.blogspot.gr/2013/03/30-john-newsinger.html

Τάσος Λειβαδίτης, Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου, Κέδρος (απόσπασμα)

Τάσος Λειβαδίτης, Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου
Κέδρος (απόσπασμα)




 

Οι φαντάροι χτυπάνε τα πόδια τους να ζεσταθούν γλιστράει το χιονόνερο πάνω στα κράνη
μετά τον κύριο υπουργό ένας στρατηγός ανεβαίνει στο βήμα
χάϊλ Χίτλερ
ω με συγχωρείτε
η ελευθερία της πατρίδος - ήθελα πω
τα γάντια χειροκροτούν
κάτω απ' τα τριμμένα πανωφόρια των παιδιών
ξεχωρίζεις τις μυτερές υποσιτισμένες ωμοπλάτες

Μια παρέα κορίτσια χαχανίζει
κοιτώντας το ξεκούμπωτο βρακί ενός μεθυσμένου

Το κοριτσάκι όλο μουρμουράει
νάνι νάνι
μά το δεκανίκι δεν μπορεί να κοιμηθεί
- θυμάται τον πόλεμο
φυσάει

Φάτσες από κατράμι φάτσες από μπετόν
χοντρά δυνατά σαγώνια γυμνασμένα απ' τις αμασίες
μάτια που κι απ' τις ξιφολόγχες κόβουν πιο καλά
τα χέρια τους είναι έτοιμα να σώσουνε τον κόσμο
εις τους αιώνας των αιώνων

Πιο σιγά λοιπόν
πιο σιγά
θα ξυπνήσετε τους νεκρούς -
θα ξυπνήσουμε
φυσάει στους καταφρονεμένους και τους γυμνούς

Κάποιος πέφτει
ποιός είναι ποιός είναι
δύο αστυφύλακες τρέχουν
τίποτα τίποτα
ένας άνεργος
λιγοθύμισε
φυσάει
μπορεί και να πέθανε
αλληλούϊα
τα σταυροδρόμια σαν μεγάλοι σταυροί ακουμπισμένοι στο χώμα
οι ξιφολόγχες γυαλίζουν
πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα
ρουφιάνοι
οι μελανιασμένες φάτσες
ο άνεμος τί θα γίνουμε φυσάει
αλληλούϊα αλληλούϊα αλληλούϊα

Κι έγινε τότε μεγάλη σιωπή.
Κι άρχισε ο ήλιος να κατεβαίνει μέσα στις φλόγες της δύσης.


Κι ο ουρανός έγινε κόκκινος. Και το χώμα κόκκινο. Σαν αίμα.
Και δεν ακουγόταν τίποτα σ' όλη τη γη.
Και προβάλλοντας σιγά - σιγά πίσω απ' τα υψώματα
μεγάλες σκοτεινές φάλαγγες φάνηκαν νάρχονται.
Απ' τις πεδιάδες, απ' τα φαράγγια, απ' τις χαράδρες, απ' τα
            βουνά
απ' όλους τους δρόμους φάνηκαν νάρχονται
οι νεκροί του πολέμου.

Ξετυλίγονταν σε μακριές μαύρες σειρές σα να πηγαίναν σε
           μάχη.
Και προχωρούσαν σέρνοντας τα βήματα τους και τρικλίζοντας
το κορμί τους έγερνε μπροστά σα νάχαν πολύ περπατήσει
σα νάχαν κουραστεί να περιμένουν τόσο πολύ
Και προχωρούσαν κουτσαίνοντας και σαλεύαν αργά ως το βά-
           θος του κόσμου.

Και κάθε τόσο τρεμούλιαζε η γης, ύστερα έσκαγε κι άνοιγε
ένα μαυροπράσινο χέρι έβγαινε απ' το χώμα και τέντωνε τα
           σάπια δάχτυλα.
Οι νεκροί ανακλαδίζονταν και σηκώνονταν όρθιοι
Και πατόυσαν πάνω στους άλλους νεκρούς και προχωρούσαν
και σερνόντουσαν κι αυτοί στο χώμα κι αρπάζονταν απ' τις
           χλαίνες των άλλων κι ανασηκώνονταν
και σμίγαν τις φάλαγγες και πλήθαιναν και προχωρούσαν
εκατομμύρια νεκροί.

Κι ανάβαν κόκκινοι οι ορίζοντες σα να καιγόταν ο κόσμος.

Ερχόντουσαν απ' τα χαρακώματα, απ' τις υπόγειες στοές,
           απ' τις τρύπες
ερχόντουσαν απ' τους ομαδικούς τάφους τους ανοιγμένους στις
           πεδιάδες
εκεί που τους είχαν σωριάσει γρήγορα - γρήγορα σα να φτυα-
           ρίζαν ένα σωρό κοπριά.
Ερχόντουσαν με τις κομματιασμένες, ματωμένες χλαίνες τους
           σκεπασμένες απο ένα παχύ στρώμα λάσπη
με τα μάτια τους γυάλινα, πελώρια ανοιγμένα, όπως μείναν
           την ώρα που τους κάρφωναν την ξιφολόγχη
με το στόμα συσπασμένο, σκισμένο απ' την τελευταία κραυγή.
Ερχόντουσαν απ' τα σταχτιά, ερημωμένα πεδία της μάχης
με τα πρόσωπα χωματένια, παραμορφωμένα
καθώς την ώρα που έπεσαν, οι άλλοι τρέχοντας πατούσαν πά-
           νω τους και προχωρούσαν
κι όλη  τη μέρα, αρβύλες ρόδες άλογα, τους ποδοπατούσαν
           ανάμεσα στις κανονιές και τον καπνό.

Ερχόντουσαν ξεκοιλιασμένοι, σπαραγμένοι, σαπισμένοι
ανασαίνοντας δύσκολα με το κεφάλι ανεστραμένο και το στόμα,
           σαν μια πληγιασμένη τρύπα, ανοιχτό
Και προχωρούσαν αργά μέσα στο κόκκινο πελώριο ηλιοβα-
           σίλεμα.

Άλλοι κρατούσαν με τα χέρια τους τα χυμένα τους σπλάχνα
άλλοι βαστούσαν σαν ντουφέκια στους ώμους τούς ξεριζωμέ-
           νους σταυρούς
άλλοι με τα κομμάτια της οβίδας ακόμα καρφωμένα στα κόκ-
           καλά τους
κι άλλοι με γαντζωμένα πάνω τους τα συρματοπλέγματα, όπως
           τάχαν αγκαλιάσει την ώρα που τους θέριζε το πολυ-
           βολο.
           
Κι απ' τις βομβαρδισμένες πολιτείες γυναίκες ερχόντουσαν
           αναμαλλιασμένες
σφίγγοντας στο σαπισμένο βυζί τους τα κομματιασμένα βρέφη
           τους.
Και σκελετοί μαύροι καρβουνιασμένοι στα κρεματόρια
με χέρια καμμένα, στρεβλωμένα, σα ρίζες δέντρου, απ' την
           αγωνία.

Και προχωρούσαν βαρειά, γυαλίζοντας από έναν παχύ λιπαρό
           ιδρώτα
μ' ένα ηλίθιο γέλιο όπως γελάνε αυτοί που δεν περιμένουν
           πια τίποτα
όπως γελάνε εκείνοι που έχουν αποφασίσει κάτι τρομαχτικό.
Και προχωρούσαν και συστρέφονταν κι ανεβοκατέβαιναν
και κουλουριάζονταν και πλήθαιναν και προχωρούσαν
τόπο, τόπο, κάντε τόπο στους νεκρούς.

Και κατέβαινε ο ήλιος μέσα στις φλόγες του δειλινού.



Τάσος Λειβαδίτης, Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου, 1953
Κέδρος (απόσπασμα)







στοιχεία για το βιβλίο





ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ, ΤΑΣΟΣ

ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ, ΤΑΣΟΣ
Ο Τάσος Λειβαδίτης (1922-1988) γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Μεταξουργείο. Το 1940 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του, εξαιτίας της Κατοχής και της στράτευσής του στην ΕΠΟΝ. Την ίδια περίοδο πέθανε κατεστραμμένος οικονομικά ο πατέρας του και το 1951, ενώ ο ποιητής ήταν εξόριστος στη Μακρόνησο, η μητέρα του. Την ίδια χρονιά δημοσίευσε το πρώτο του ποίημα, Το τραγούδι του Χατζηδημήτρη, στο περιοδικό Ελεύθερα Γράμματα, ενώ κείμενά του θα δημοσιεύσει στη συνέχεια και στη Νέα Εστία. Το διάστημα 1948 1952 εκτοπίζεται στο Μούδρο, στον Αι-Στράτη και στη Μακρόνησο, μαζί με άλλους αριστερούς καλλιτέχνες και διανοούμενους. Επιστρέφοντας, εκδίδει δύο συλλογές, Μάχη στην άκρη της νύχτας και Αυτό το αστέρι ανήκει σε όλους μας, οι οποίες αποτυπώνουν με σκληρό ρεαλισμό τις συνθήκες που επικρατούσαν στα στρατόπεδα της εξορίας. Όλη η πρώτη ποιητική του περίοδος, η περίοδος της στράτευσης όπως έχει χαρακτηριστεί, είναι εμποτισμένη από την αγωνιστικότητα του εξόριστου που δεν διαπραγματεύεται, με κανένα τίμημα, τις ιδέες του. Το 1954 αρχίζει η συνεργασία του με την εφημερίδα Αυγή, στην οποία γράφει κριτική ποίησης. Το 1967 η συνεργασία αυτή διακόπτεται για να συνεχιστεί μετά το 1974, ως το 1980. Το 1955 οδηγείται σε δίκη στο Πενταμελές Εφετείο για την ποιητική συλλογή του Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου και αθωώνεται πανηγυρικά. Πρωτοστατεί στην ίδρυση του περιοδικού Επιθεώρηση Τέχνης, του οποίου θα είναι τακτικός συνεργάτης ως τη διακοπή της έκδοσής του, λόγω της χούντας.
Το 1958, εκδίδεται το μείζον έργο του Οι γυναίκες με τ' αλογίσια μάτια. Το 1961 συνεργάζεται στην ταινία Συνοικία το όνειρο γράφει το σενάριο της ταινίας (μαζί με τον παιδικό του φίλο Κώστα Κοτζιά) και τους στίχους των τραγουδιών, σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη. Η ταινία θα απαγορευτεί από τη λογοκρισία. Από τα μέσα της δεκαετίας του 60, η ποίησή του αλλάζει προσανατολισμό και εκφράζει την πικρία του ποιητή για τα διαψευσμένα όνειρα της νιότης του και την αγωνία του μπροστά στη σκληρή πραγματικότητα. Την περίοδο της δικτατορίας, έμεινε άνεργος και βιοποριζόταν, όπως οι περισσότεροι προοδευτικοί συγγραφείς, από τις μεταφράσεις. Μετά τη δικτατορία, περνάει από τις συνθέσεις σε ποιήματα ολιγόστιχα και επεξεργάζεται μια προσωπική μυθολογία, κορυφαία έκφραση της οποίας είναι η συλλογή του Βιολέτες για μια εποχή (1986), που θεωρήθηκε ως το κύκνειο άσμα του. Πέθανε στην Αθήνα, από ανεύρυσμα. Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν χειρόγραφα ανέκδοτα ποιήματά του με τον τίτλο Χειρόγραφα του Φθινοπώρου. Τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο ποίησης στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας στη Βαρσοβία το 1953 για τη συλλογή του Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου με το πρώτο βραβείο ποίησης του Δήμου Αθηναίων, το 1957 για τη συλλογή του Συμφωνία αρ.Ι με το Β' Κρατικό Βραβείο Ποίησης, το 1976 για τη συλλογή Βιολί για μονόχειρα) με το Α' Κρατικό Βραβείο Ποίησης, το 1979 για τη συλλογή Εγχειρίδιο ευθανασίας. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Στίχοι του μελοποιήθηκαν από το Μίκη Θεοδωράκη, το Μάνο Λοΐζο, το Γιώργο Τσαγγάρη και άλλους Έλληνες συνθέτες. 

Τα έργα του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κέδρος.

Φεγγάρι στη Ρόδα - επεισόδιο 6 - κάντε όλοι στην μπάντα!

Φεγγάρι στη Ρόδα - επεισόδιο 6 - κάντε όλοι στην μπάντα!

Το απόλυτο ποδηλατικό παιχνίδι πόλης.
μπες δες: http://www.podilatreis.gr/joomla/index.php?option=com_content&view=article&id=57&Itemid=64



τί είναι το φεγγάρι στη ρόδα;

1.τοπική ρήση για την πανσέληνο

2.παιχνίδι πόλης με ποδήλατο

3.ταινία μικρού μήκους

πότε πού;

στις 24 Μαΐου’ 13,

αγορά, χανιά, 20:32μμ

ποιοι παίζουν;

ο καθένας που μπορεί να ποδηλατεί.

βασικός κανόνας παιχνιδιού:

κυνηγάς δασκάλους, παίρνεις

γράμματα,συμπληρώνεις την λέξη,

και όπου χρειαστεί περνάς δοκιμασίες,

βγάζεις τον ηθοποιό σταρ

που κρύβεις μέσα σου.



Ετοιμάσου για το 6ο φεγγάρι στη ρόδα.

Κάντε όλοι στην μπάντα για να χωρέσει το ΦΣΡ6.

η διαδικασία

όλοι οι συμμετέχοντες συγκεντρώνονται στην αφετηρία (πλατεία Αγοράς), και το παιχνίδι ξεκινά. Οι Δάσκαλοι φεύγουν πρώτοι, τους δίνονται 10’ λεπτά να “εξαφανιστούν” μες στην πόλη. Αμέσως μετά έρχεται η σειρά σου, και με τους υπόλοιπους συμπαίκτες ξεκινάς την φεγγαροποδηλατάδα/ κυνηγητό. Κυνηγάς τους διασκορπισμένους δάσκαλους με σκοπό να τους πάρεις τα γράμματα! Και το φεγγάρι μέσα σ΄ όλα στρογγυλό και φωτεινό, Μιλάει. Έχε μαζί σου ραδιοφωνάκι (πχ από κινητό τηλ.), συντονίσου στους : Δίκτυο 91,5 D-code 96,2 Kρήτη FM 101,5 Super 89,6 και last but not least Music box 106,5 και θα καταλάβεις.

κάνεις ό,τι καλύτερο προκειμένου στο πέρασμα δύο ωρών να έχεις σχηματισμένη έστω και μια λέξη, ώστε να διεκδικήσεις τα έπαθλα.



όπως και πέρσι…

-παίζεις μόνος σου αλλά μέσα σε μία από τις 4 μεγάλες χρωματο-ομάδες

(κόκκινη, κίτρινη, πράσινη, μπλε).

-κερδίζει η ομάδα με τις περισσότερες λέξεις στην κάλπη συμπλήρωσε την λέξη που σου ζητάμε και κατάθεσε την στην κάλπη της ομάδας σου!

- όσες πιο πολλές φορές σχηματίσεις την λέξη τόσο βοηθάς τη χρωματο-ομάδα σου.

- άκου το ράδιο για έξτρα βοήθεια άλλωστε αυτό είναι το Φεγγάρι και θα σε καθοδηγεί.

- να συμμετέχεις στα δρώμενα αυτά θα σε αξιολογήσουν ως «ηθοποιάρα» για την χρυσή ρόδα (Α’ γυναικείου και Α’ ανδρικού ρόλου)



Με την εγγραφή στο παιχνίδι διάβασε προσεκτικά την αποκωδικοποίηση για το Κάντε όλοι στην μπάντα, για το φετινό δηλ. σενάριο του παιχνιδιού. Μετά το 1ο Φεγγάρι (2007), την άλωση των Πύργων (2009), το παζλ του Κόκκινου Υμένα (2010), το Post Office (2011) και τον Πόλεμο των Άστρων (2012), οι ΠοδηΛάτρεις κάνουν διακριτικά στην μπάντα για να περάσει ο ποδηλατικός ιός μέσα στην σιγαλιά της νύχτας. Μπέρδεμα?

Έλα κι όλα θα ξεμπερδέψουν - το Μήνυμα θα είναι ηχηρό και θα φτάσει μέχρι το φεγγάρι …





Το παιχνίδι θα εκπέμπει από 5 ραδιοφωνικούς σταθμούς που θα συντονίζουν τους παίχτες.

Για πρώτη φορά στα Χανιά το: Δίκτυο 91,5 D-code 96,2 Kρήτη FM 101,5 Super 89,6 και last but not least Music box 106,5 ΟΛΟΙ ταυτόχρονα θα μεταδίδουν το ΦΣΡ6!! Σας ευχαριστούμε που για άλλη μια φορά θα είστε το Φεγγάρι μας!
 
Το Φεγγάρι στη Ρόδα στο facebook