Ποιήματα που τώρα γράφονται: Χριστούγεννα με ΔΝΤ, Παναγιώτης Παπαναγιώτου

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΜΕ ΔΝΤ

 

Για γαλοπούλα θα φάμε μονάχα
κοπανιστό αέρα και τον εαυτό μας
που θα τον παίρνουμε για καπνιστό χοιρινό.

Για μελομακάρονα και κουραμπιέδες,
θα τρώμε μονάχα πέτρες και χώμα,
πασπαλισμένα με φόρους και περαιώσεις.

Για χριστουγεννιάτικο δέντρο θα έχουμε ιδιωτικοποιημένες ΔΕΚΟ και μπάλες
με τη φάτσα του Στρος Καν
να μας χαμογελά πονηρά.

Ενώ ο Γιωργάκης σαν άλλος Αγιοβασίλης,
αντί να μας δίνει δώρα
θα μας τα αρπάζει μέσα από τα χέρια μας,
για τη σωτηρία της βάρκας
που έχει έτσι και αλλιώς βουλιάξει.

Χριστούγεννα λοιπόν με ΔΝΤ,
μακροοικονομίες και άλλες αηδίες.
Με ισολογισμούς και προϋπολογισμούς,
αντί για ύμνους και κάλαντα.
Από δω και πέρα Χριστούγεννα
θα περνάμε με δίαιτα και ευρωπαϊκή γυμναστική
διεθνών προδιαγραφών.

Αυτά τα Χριστούγεννα ανήκουν στο ΔΝΤ
δεν ανήκουν σε εμένα.
Αυτά τα Χριστούγεννα με πλιάτσικο και λεηλασία
γιορτάζουν οι τοκογλύφοι και οι σαράφηδες.

Σε αυτά τα Χριστούγεννα δεν συμμετέχω εγώ!

 

Το ποίημα του Παναγιώτη Παπαναγιώτου "Τα Χριστούγεννα του ΔΝΤ" γράφτηκε επί κυβέρνησης του Γεωργίου Παπανδρέου. Συμπεριλαμβάνεται στην ποιητική συλλογή "Σαπράνθρωποι" από τις εκδόσεις Ρεω.

Το Ποίημα της Εβδομάδας: Πρωτοχρονιά, Ηλίας Λάγιος (1958-2005)

Ηλίας Λάγιος, Πρωτοχρονιά

 

 

Να φτάνεις ώς το 2002
μ’ ένα κοστούμι μόδας του ’30.
Να λες του μεγαλόσχημου ήλιου: «Πάντα
μου αρκεί να δύω».
Να ’ρθείς στην γκρίζα χώρα του Σημίτη,
που ένα τραπέζης κάλπικο βιβλιάριο
θ’ αλλάξεις με μισθό, τζόκερ, ωράριο,
T.V. και σπίτι.
Μ’ αλκοόλ και νύχτα, μπάτσους κι ηρωίνη,
τ’ αδέλφια σου ενοικούν πλατεία Βάθης.
Σπεύσε το δίδαγμά σου να τους μάθεις.
Οργή κι οδύνη.
Τινάζεις απ’ τα ρούχα σου στου «Φλόκα»
άμμο απ’ τους σύσκιους δρόμους της Πρεβέζης.
Με τον Μαύρο μονότονα να παίζεις
πικέτο ή πόκα.
Περιστερές φρουρούν το Παρλιαμέντο.
Φλάσαρε ν’ ανεβείς στο Κολωνάκι.
Ίσκιος με ίσκιους θα πιεις σε λιγάκι
φαρμάκι φρέντο.
Και στην Δεξαμενή ως δεις ν’ απλώνει
του κυρ Αλέξανδρου ο επενδύτης,
θα τυλιχτείς πρηνής, θύμα και θύτης,
λευκό σεντόνι.
Να μπεις απλός πελάτης στην «Εστία»
κι όπως θ’ ακούς μεταμοντέρνους ήχους
να ψιθυρίσεις δυο δικούς σου στίχους,
έτσι στ’ αστεία.
Χλομούς δαίμονες βλέπεις υπεράνω
και στα έγκατα πύρινους ανθρώπους.
Ξέρεις να με πονάς με χίλιους τρόπους,
πριν καν πεθάνω.
Να ’χουνε σβήσει γύρω σου όλες κι όλοι,
δίχως να ονειρευτούν πράσινα δάση.
Ο θάνατος, μοιραίως, τους υφαρπάσσει
μ’ άδειο πιστόλι.
Κι αν παίξεις με τις κάργες, σαν παιδάκι,
στα κεραμίδια άφωνη μια λύρα,
ίσως συμμεριστείς εκ νέου, την μοίρα
του Καρυωτάκη.


*Το ποίημα και η εικόνα του Ηλία Λάγιου αναδημοσιεύονται από το ιστολόγιο του Γιάννη Ζελιαναίου στο http://gianniszelianaios.blogspot.com.au/2014/12/blog-post_29.html
και το Κόσκινο του Δημήτρη Τρωαδίτη http://tokoskino.wordpress.com/2014/12/29/%CE%B7%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%BB%CE%AC%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%BF%CF%87%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%AC/

Σαμ Πέκινπα: Πυροβολώντας την εξουσία

Του Παναγιώτη Ξηρουχάκη

Υπάρχουν σίγουρα πολλοί αμφιλεγόμενοι καλλιτέχνες. Άνθρωποι που το έργο τους δίχασε το κοινό και προκάλεσε την τάξη. Άνθρωποι που, είτε διαφωνεί, είτε συμφωνεί κάποιος μαζί τους, σίγουρα δεν ανήκουν στον κοινό τύπο του καλλιτέχνη, που είναι βέβαια ο ξεφτιλισμένος (ο προσκυνημένος με άλλα λόγια στο χρήμα και στην κοινωνία του θεάματος).

Ένας από τους πιο αμφιλεγόμενους σκηνοθέτες είναι ο Σαμ Πέκινπα (1925-1984). Και εδώ που τα λέμε υπήρξε με διαφορά ο πιο αμφιλεγόμενος της γενιάς του (με εξαίρεση ίσως εκείνη του Παζολίνι).Από άλλους κατηγορήθηκε με εμπάθεια σαν ακροδεξιός και μισογύνης (λανθασμένα), ενώ από πολλούς θεωρήθηκε αναρχικός και πολέμιος της εξουσίας.

Γύρισε μερικά από τα καλύτερα γουέστερν. Στις ταινίες αυτές, που η βία αποθεώνεται ,οι ήρωές του (συνήθως περιθωριακοί πιστολέρο και πόρνες)στρέφονται ενάντια στην εξουσία και χάνουν πολύ συχνά τη ζωή τους σε άνισες και προδιαγραμμένες μάχες. Μάχες όμως που δίνονται. Οι ήρωές του πολεμούν για να υπερασπιστούν το δικό τους σύστημα αξιών, που συνήθως έρχεται αντιμέτωπο με το χρήμα και τον καπιταλισμό («Ταξιαρχία των εκδικητών», «Άγρια Συμμορία», «Γύπες πάνω από την έρημα» κλπ).Τα γουέστερν του αναφέρονται στην ιστορική περίοδο, που η άγρια δύση «εκπολιτιζόταν» και ο καπιταλισμός υποσκέλιζε τα παλιά μοντέλα κοινωνικής και οικονομικής διαβίωσης. Οι ήρωές του όμως, δε θέλουν να προσαρμοστούν στους τραπεζίτες και τους πετρελαιάδες.

The Wild Bunch – 1969

Μάλιστα στην «Άγρια Συμμορία» (1969), οι παράνομοι ήρωες αποφασίζουν να θυσιαστούν για τη μεξικάνικη επανάσταση, σε μία από τις πιο επαναστατικές ταινίες του αμερικάνικου κινηματογράφου. Η βία που εξαπολύουν είναι το μοναδικό όπλο ενάντια στην υποταγή. Ξέρουν από πριν ότι θα πεθάνουν και προχωρούν προς αυτό το τέλος. Ο Πέκινπα άλλαξε για πάντα το γουέστερν.

Γύρισε όμως και άλλες ταινίες εκτός από γουέστερν («Φέρτε το κεφάλι του Γκαρσία», «Αριστοκρατία του εγκλήματος» κλπ).Μία ταινία του που ξεχώρισε είναι το αντιπολεμικό «Σιδηρούς Σταυρός » (1977).Εδώ φαίνονται ξεκάθαρα οι αντιφασιστικές απόψεις του Πέκινπα, σε ένα αριστούργημα πολεμικού τρόμου για το ανατολικό μέτωπο του 2ου παγκοσμίου πολέμου.

Η ταινία του όμως που σόκαρε ανεπανόρθωτα τους απανταχού κυριλέδες ήταν το «Αδέσποτα σκυλιά» (1971).

Μια ταινία δυναμίτης, όπου ένας ταλαίπωρος και ταπεινωμένος πρωτευουσιάνος δασκαλάκος μετακομίζει στη βρετανική επαρχία, όπου εξευτελίζεται συστηματικά από μία ομάδα απολίτιστων και σκληροτράχηλων χωριατών. Οι σκληροί όμως δεν αποδεικνύονται και τόσο σκληροί στο τέλος.

Αφού ταπεινώνουν επανειλημμένως τον πρωταγωνιστή, βιάζουν τη γυναίκα του ομαδικά (για τη σκηνή βιασμού ο Πέκινπα δέχτηκε οργισμένη επίθεση από τις φεμινίστριες στις ΗΠΑ), αποφασίζουν να λιντσάρουν έναν ημίτρελο συγχωριανό τους, ύποπτο για το φόνο μίας κοπέλας. Τότε ο «φλώρος» αναλαμβάνει δράση και το μακελειό ξεσπά.

Και τι γίνεται όταν η ηθική του έρχεται σε κόντρα με την ηθική του συνόλου; Για λόγους ηθικής, ο ήρωας αποφασίζει να τα γκρεμίσει όλα και κυρίως την υποκριτική και γλοιώδη ηθική του χωριού. Πιστεύει ο ήρωας λοιπόν, ότι ο τρελός πρέπει να έχει μία δίκαιη δίκη και δεν τον παραχωρεί στους αγροίκους για να τον «περιποιηθούν». Έρχεται σε ρήξη με τους ηθικούς κώδικες του χωριού. Όταν οι απολίτιστοι αγροίκοι προσπαθήσουν να επιβληθούν θα βιώσουνε τον τρόμο.

Straw Dogs – 1971

Πάντα είχα την εντύπωση ότι οι ήρωες (ή μάλλον καλύτερα οι αντιήρωες) του Πέκινπα, είχαν κοινά με τους ρομαντικούς και μηδενιστές επαναστάτες του 19ου αι. Σε πολλά σημεία οι ήρωές του φαίνεται να ξεπηδούν από κάποιο έργο του Λόρδου Βύρωνα ή ακόμα και από τις σελίδες του «Τάδε έφη Ζαρατούστρα» του Νίτσε. Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρω αν ο Πέκινπα είχε επηρεαστεί από τη λογοτεχνία του 19ου αι. Δεν ξέρω καν αν την είχε υπόψιν του. Όμως στα έργα του η πάλη του ατόμου ενάντια στο σύστημα και την κάθε μορφή εξουσίας (είτε δηλαδή αυτής της εξουσίας που ασκεί ο μαφιόζος, είτε αυτής που ασκεί ο αστυνομικός)και ο αγώνας για αξιοπρέπεια είναι τα κυρίαρχα στοιχεία. Σημασία έχει να μην κάνει κανείς πίσω.

O Πέκινπα κατηγορήθηκε για υπερβολική χρήση βίας στις ταινίες του. Πράγματι, για την εποχή του οι ταινίες του είναι υπερβίαιες. Αν και το θέμα της βίας στο σινεμά είναι πολλές φορές υποκειμενικό (αναλόγως με το στομάχι του θεατή),τονίζω ότι η τέχνη πρέπει να αντανακλά τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες του εκάστοτε πολιτισμού. Ο δυτικός πολιτισμός είναι βίαιος και η ειλικρινής τέχνη πρέπει να το καταγράφει αυτό. Τέλος ,άποψή μου είναι ότι ο Πέκινπα άδικα κατηγορήθηκε ως σεξιστής. Πράγματι, η γυναίκα του πρωταγωνιστή στα «Αδέσποτα σκυλιά» είναι ένας αδύναμος και δειλός χαρακτήρας.

Πριν όμως, όσο και μετά από αυτήν την ταινία, ο Πέκινπα παρουσίασε μερικές θρυλικές ηρωικές φιγούρες όπως π.χ. την πρωταγωνίστρια του Getaway (1972). Αυτό που ενόχλησε σε αυτόν το σκηνοθέτη είναι προφανώς η ανόθευτη σκέψη του.

The Getaway – 1972

Τελικά ο σκηνοθέτης (ο οποίος ήταν χρόνιος αλκοολικός και δεν έκανε και την καλύτερη ζωή) το 1984 εγκατάλειψε τα εγκόσμια. Η απουσία του φάνηκε αμέσως.Όμως και το γενικότερο πολιτικοκοινωνικό κλίμα δεν είναι και το καλύτερο για ένα τέτοιου είδος κινηματογράφο. Το political correct έχει θριαμβεύσει στις ΗΠΑ. Ακόμα και αν υπήρχε σήμερα κάποιος Πέκινπα, δύσκολα θα τον αφήνανε να γυρίσει ταινία. Μας έχουν μείνει όμως οι ήρωές του, να σημαδεύουν κάθε μορφή εξουσίας στον αγώνα τους για αξιοπρέπεια .

‘Όπως είχε δηλώσει ο ίδιος ο Σαμ Πέκινπα :«Αν δεν προσαρμοστείς, αν δεν υποχωρήσεις απόλυτα, θα μείνεις μόνος σ’ αυτό τον κόσμο. Όμως υποχωρώντας, χάνεις τη ανεξαρτησία σου ως ανθρώπινο ον. Γι’ αυτό ασχολούμαι με τους μοναχικούς. Δεν είμαι παρά ένας ρομαντικός που έχει αναγάγει την αδυναμία του για τους μοναχικούς στα ύψη και νιώθει ένα είδος δουλικής συμπάθειας για όλους τους απροσάρμοστους, τους παραστρατημένους και τους πλάνητες του κόσμου».

*  O Παναγιώτης Ξηρουχάκης είναι Διδάκτωρ Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και συντάκτης του περιοδικού ZERO GEOGRAPHIC. Περισσότερα άρθρα και δημοσιεύσεις του εδώ

info:

• του Παναγιώτη Ξηρουχάκη
• από την εφημερίδα Αγώνας της Κρήτης
• επιλογή τρέιλερ (που δεν υπάρχουν στην πρώτη δημοσίευση) Λογοτεχνία και Σκέψη

[πρόταση του Λογοτεχνία και Σκέψη] Stephen King, Ο κύριος Μερσέντες, εκδ. Bell / Χαρλένικ (2014)

Ο κύριος Μερσέντες

Stephen King
μετάφραση: Έφη Τσιρώνη

Bell / Χαρλένικ Ελλάς, 2014
510 σελ.
ISBN 978-960-507-074-8, [Κυκλοφορεί]
Τιμή € 8,40 

Είναι ένα κρύο, μουντό ξημέρωμα σε μια χτυπημένη από την οικονομική κρίση πόλη της Αμερικής. Εκατοντάδες άνεργοι σχηματίζουν ουρές περιμένοντας να ανοίξουν οι πύλες μιας Ημερίδας Εύρεσης Εργασίας. Ξάφνου, μέσα από την ομίχλη προβάλλει ένα αυτοκίνητο. Ένας μοναχικός οδηγός θερίζει το πλήθος των ανέργων με μια κλεμμένη Μερσέντες, κι αφού σπείρει τον θάνατο εξαφανίζεται.

Μήνες αργότερα, ο Μπιλ Χότζες, πρώην αστυνομικός, λαμβάνει μια επιστολή που τον συγκλονίζει και τον βγάζει από τη μίζερη απραξία του συνταξιούχου. Ο αποστολέας αναλαμβάνει την ευθύνη για το μακελειό με τη Μερσέντες. Και προκαλεί τον Χότζες να τον βρει πριν κάνει το επόμενο βήμα του...

Ο κύριος Μερσέντες ετοιμάζεται να νιώσει ξανά την ανυπέρβλητη έξαψη που του χαρίζει ο θάνατος των άλλων. Αλλά αυτή τη φορά έχει στο μυαλό του κάτι πολύ μεγάλο. Κάτι που θα στοιχίσει τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους. Εκτός κι αν ο Χότζες καταφέρει να τον σταματήσει...

Ο μεγάλος Στίβεν Κίνγκ σε ένα διαφορετικό βιβλίο, όπου ο τρόμος είναι απτός και το πιο σκοτεινό κακό φωλιάζει μέσα στην ίδια την ανθρώπινη ψυχή...

βιβλίοnet 

[βιβλία] Μάλκολμ Μακέι, Ο αναγκαίος θάνατος του Λιούις Γουίντερ, εκδ. Πόλις( 2014)

γράφει ο Φιλίππου Φίλιππος 

MALCOLM MACKAY
Ο αναγκαίος θάνατος του Λιούις Γουίντερ
Μετάφραση Αλκηστις Τριμπέρη.
Εκδόσεις Πόλις, 2014,
σελ. 298, τιμή 14 ευρώ

Οι Βρετανοί (Αγγλοι, Σκωτσέζοι, Ουαλοί) δεν μας έχουν συνηθίσει στα νουάρ μυθιστορήματα, λογοτεχνικό είδος στο οποίο διαπρέπουν κυρίως οι Γάλλοι. Κι όμως ο Μάλκολμ Μακέι, γεννημένος το 1982 στη Σκωτία, επιχειρεί να αφηγηθεί μια αστυνομική ιστορία με έναν αλλιώτικο τρόπο, συνδυάζοντας το σκληρό στυλ των κλασικών αμερικανών συγγραφέων, του Χάμετ, με εκείνο του Μανσέτ. Στο μυθιστόρημα Ο αναγκαίος θάνατος του Λιούις Γουίντερ, πρώτο μέρος της «Τριλογίας της Γλασκώβης», που έχει ως θέμα τον υπόκοσμο της συγκεκριμένης πόλης, πρωταγωνιστούν επαγγελματίες δολοφόνοι, αστυνομικοί, έμποροι ναρκωτικών και η απαραίτητη μοιραία γυναίκα. Μιλώντας για νουάρ οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε πως εννοούμε το αφήγημα όπου οι ήρωες βιώνουν ακραίες ψυχικές καταστάσεις: μοναξιά, ενοχή, φόβο, ζήλια, απόρριψη, ερωτικό πόθο, σεξουαλική στέρηση. Στη νουάρ ιστορία το ζητούμενο δεν είναι το ποιος έκανε το έγκλημα και το αν θα συλληφθεί. Ο συγγραφέας της ενδιαφέρεται βασικά για τις ψυχολογικές μεταπτώσεις των ηρώων του.

Εδώ παρακολουθούμε τον νεαρό Κάλουμ Μακ Λιν, έναν ιδιόρρυθμο επαγγελματία δολοφόνο που αναλαμβάνει να σκοτώσει τον Λιούις Γουίντερ, ασήμαντο μικρέμπορο ναρκωτικών, ο οποίος έκανε το λάθος να σχεδιάσει δουλειές που ξεπερνούν τις δυνατότητές του. Μια δολοφονία δεν είναι απλή υπόθεση. Το υποψήφιο θύμα, ο Γουίντερ, είναι ένας τσακισμένος από τη ζωή ηλικιωμένος άντρας που επιβιώνει πουλώντας ναρκωτικά τα οποία πλασάρουν κακόμοιρα «βαποράκια». Νιώθοντας αποτυχημένος, θέλει να κάνει μια γερή μπάζα ώστε να βοηθήσει τη Ζάρα, τη νεότερή του γυναίκα με την οποία συζεί. Αυτή έχει ένα παιδί με άλλον άντρα, που ανήκει επίσης στον υπόκοσμο. Οταν ο Κάλουμ πραγματοποιήσει τη δουλειά που του ανατέθηκε, η Ζάρα, όμορφη, ωραιοπαθής, ερωτιάρα και αδίστακτη, βρίσκεται με το «εμπόρευμα» και ένα κάρο λεφτά στην κατοχή της. Τι θα κάνει; Σίγουρα θα βρει κάποιον αφελή για να την ξελασπώσει. Και μετά; Οι δυο τους είναι σε θέση να υπολογίσουν τη δύναμη των μελών της εγκληματικής οργάνωσης που κινεί τα νήματα και την αποφασιστικότητα της αστυνομίας;

Ο Μάλκολμ Μακέι σε τούτο το ψυχολογικό μυθιστόρημα ξεδιπλώνει τις αφηγηματικές ικανότητές του και ανατέμνει με δεξιοτεχνία τους χαρακτήρες των ηρώων του, οι οποίοι βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού. Σαν ευσπλαχνικός δημιουργός, πλάθει τον διακινητή παράνομων ουσιών Γουίντερ τόσο συμπαθητικό που ο αναγνώστης λυπάται για την οικτρά τύχη του. Πρόκειται για έναν λούζερ, ο οποίος θέλει να το παίξει καλός πατριός και καλός σύντροφος, που επιθυμεί να αγαπήσει αληθινά και να τον αγαπήσουν, να νιώσει πως ζει σε μια ευτυχισμένη οικογένεια. Η γυναίκα όμως που έχει δίπλα του δεν συμμερίζεται τις επιθυμίες του, δεν νοιάζεται αν θα φάει το κεφάλι του για χάρη της. Από την άλλη μεριά, ο Κάλουμ έχει ενοχές για το επάγγελμα που διάλεξε, δεν του πηγαίνει, δεν τον εκφράζει, πιστεύει πως ζει σε έναν φρικτό κόσμο. Ξέρει όμως πως πρέπει να συνεχίσει διότι η οργάνωση του παρέχει προστασία, μόνο σε αυτήν αισθάνεται ασφαλής, αυτή είναι η οικογένειά του. Η ιστορία, παρά τη βιαιότητά της, τελειώνει με αίσιο τρόπο και οι αναγνώστες παίρνουν το μάθημά τους: ο δολοφόνος και ο δολοφονημένος, ο θύτης και το θύμα, αποτελούν τις δύο όψεις της ίδιας σκληρής πραγματικότητας.

 

Το Βήμα / βιβλία 

Το Ποίημα της Εβδομάδας: Νύχτα Χριστουγεννιάτικη, Γ. Δροσίνης

πηγή     Νύχτα Χριστουγεννιάτικη (Γ. Δροσίνης)

Την άγια νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη λυγούν τα πόδια και προσκυνούν γονατιστά στη φάτνη τους τα άδολα βόδια. Κι ο ζευγολάτης ξάγρυπνος θωρώντας τα σταυροκοπιέται και λέει με πίστη απ' της ψυχής τ' απόβαθα Χριστός γεννιέται! Την άγια νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη κάποιοι ποιμένες ξυπνούν από φωνές ύμνων μεσούρανες στη γη σταλμένες. Κι ακούοντας τα Ωσαννά απ΄ αγγέλων στόματα στον σκόρπιο αέρα τα διαλαλούν σε χειμαδιά λιοφώτιστα με την φλογέρα. Την άγια νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη ποιος δεν το ξέρει των μάγων κάθε χρόνο τα μεσάνυχτα λάμπει το αστέρι. Κι όποιος το βρει μες στ΄ άλλα αστέρια ανάμεσα και δεν το χάσει, σε μια άλλη Βηθλεέμ ακολουθώντας το μπορεί να φτάσει. πηγή

Ποιήματα που τώρα γράφονται: Πάγος, Θοδωρής Ρακόπουλος

πηγή

Πάγος

Η δασκάλα, η κυρία Αρχοντούλα Κρυσταλλάκη
(την κοροϊδεύαν πολλά παιδιά για τ' όνομά της),
από την Κρήτη, κοντούλα, βαμμένη ξανθιά,
κρατούσε από το χέρι την Έλσο, μπροστά στον πίνακα.

Πίσω από το αριστερό χέρι της Έλσο,
που φαινόταν ακόμη πιο παχύ,
πιο πορώδες, με πιο πολλές σκόρπιες τρίχες,
ήταν ο χάρτης της χώρας, με τις θάλασσες και τα μακρινά νησιά.
Δεν είχα ακόμη επισκεφτεί κανένα, αλλά είχα αποστηθίσει
κάθε χωριό της Κρήτης που ανέλαβε να απαθανατίσει το χαρτί-
κρυφά από όλους, και κυρίως,
κρυφά από την κυρία Ζαχαράκη.
(Είχε τύχει να ρωτήσει και δεν απάντησα).

Η Έλσο έσταζε χοντρά δάκρυα στο σκονισμένο πάτωμα,
καφέ λερωμένες κηλίδες. Κοιτούσε ίσια κάτι,
στις μύτες των παπουτσιών της, ενωμένες, στο σημείο
που είχαν περισσότερο φθαρεί
μάντευα, από κάτω, τα νύχια. Ίσως ήθελε
να καλύψει μια μικρή οπή που,
σχεδόν τρύπα.

Η κυρία Κρυσταλλάκη μας ξεκαθάρισε πως
αν
εκείνος που έσπασε
ένα κομμάτι πάγο από τις υδρορροές,
και το έβαλε στην
καρέκλα της Έλσο,
ήταν αγόρι,
θα έμενε σε όλη τη ζωή του
όχι άντρας «αλλά αντράκι»
αν ήταν κορίτσι,
θα παρέμενε πάντα δυστυχισμένη,
«μια δυστυχισμένη γυναίκα».

Εγώ ήξερα πως τον πάγο τον είχαν βάλει ο Λώτας με τους κολλητούς του,
την Έφη και τον Παπανικολάου,
το παιδί που δεν έλεγε το μικρό όνομά του.
Το ήξερα γιατί τους είδα, κι είχα λίγο γελάσει
βλέποντάς τους να το κάνουν,
στο διάλειμμα, πριν την ώρα των Αρχαίων.

Έμαθα πως η Έφη άνοιξε κομμωτήριο, ο Λώτας μπήκε ΕΠΟΠ, ο Παπανικολάου αρχικά στο χωράφι μετά, όταν άρχισαν να έρχονται Αθηναίοι, έχτισε έναν ξενώνα, με ΕΣΠΑ, στον Άγιο Παντελεήμονα. Μια φορά, γυρνώντας από Θεσσαλονίκη, τον πέτυχα στο πανηγύρι. Σταμάτησε στην μέση του δρόμου, και μου είπε πως τύποι σαν εμένα δηλητηριάζουν τα πηγάδια, κι αναγκάζονται οι αγρότες να τραβάνε το νερό της λίμνης για το πότισμα. Ύστερα έσκασε στα γέλια, έφερε το χέρι πίσω από τον ώμο μου και με χτύπησε στη ράχη, μαλακά.

Η Έλσο έφυγε το 2006,
η κυρία Κρυσταλλάκη επέστρεψε στην Κρήτη.
Εγώ, δεν πολυξέρω τι θα κάνω.

Τα υπόλοιπα παιδιά στην τάξη
έγιναν άντρες και γυναίκες
ορισμένα έκαναν και δικά τους παιδιά.

Θοδωρής Ρακόπουλος

Η Αυγή 

[The Night Before Christmas] by Raymond Chandler

It was the night before Christmas, when I first saw the red man. I was settled in my chair in the midst of a long bourbon nap, hand still clutching a highball glass of the stuff, when I heard a clatter, like a body tumbling down a flight of stairs.

I sat up in the chair to see what was the matter. The room was dark, save for the glow of Christmas lights on the tiny tree by the window. At first I thought it was nothing but a dream, when what to my wondering eyes should appear but the outline of a heavyset man creeping slowly out of the fireplace and into the room.

Then I thought about my gat, but it was in my suit coat, which was hanging by the doorway with care.

I sized him up as he moved closer. He was about six-foot-even, dressed from head to toe in a heavy red suit, like some two-bit hustler. His face was hidden under a thick, white beard. Under the suit I could see he was a big man. His belly jiggled like a bowl of jelly as he crept through the apartment. He moved quiet for his size and age. He had a big bag slung over his shoulder. I pegged him for a professional cat burglar or something.

He was halfway to the Christmas tree by the window when he spied me sitting in the chair. We had a nice, quiet moment where we considered each other’s presence.

“Expected me to be in the bedroom, I’m guessing,” I said. “What’s in the bag, Mac?”

He turned his head and laid his finger aside his nose with an impish grin. I stood up slowly from the chair and put the glass on the table.

“Okay, funny guy,” I said. “Okay.”

I went for the coat. He was on me as quick as a flash, awful fast for a big man. The bag clocked me in the back of the head as I reached the coat. Lights popped behind my eyes, and stars and sugar-plums and other silly things danced in front of them.

When I could see straight again, the red man was hoisting me to my feet. He spoke not a word, but went straight to work, planting one of his big, gloved mitts in my stomach, which doubled me over, and another on my chin to straighten me out. Then he tossed me, casually as he probably tossed that bag around, across the room.

“Merry Christmas, shamus,” the red man said real jolly like, throwing me a wrapped package from his bag as I sprawled on the floor. “Have a swell night.”

“How about next time just mail a card,” I said, rubbing my jaw.

He ignored that, walked over to the table, drank my bourbon, and walked out my door, leaving it swinging open.

The package was addressed to me from “St. Nick.” The name meant nothing to me. Inside was a new hat and an emptiness that only gift boxes on dark, solitary nights possess.

I put the tag in my pocket, the hat on a hook, closed the door, and poured another couple fingers of bourbon into the glass. Sat in the chair and waited for dawn or sleep, whichever found me first.

via Puncher΄s Chance

Ο Γιώργος Σταυρακάκης στην "Οδός Ονείρων" στα Χανιά | "Παιχνίδια ρεαλισμού και ασπρόμαυρης αθωότητας"

Παρουσίαση

"Παιχνίδια ρεαλισμού και ασπρόμαυρης αθωότητας"

ΣΤΗΝ "ΟΔΟΣ ΟΝΕΙΡΩΝ" ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ
ΤΡΙΤΗ 23 & ΤΕΤΑΡΤΗ 24 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

«Είπα να βγω για λίγο απ’ το σπίτι. Άλλωστε μ’ αρέσει όταν ξεκινούν οι βροχές, να παίρνω χωρίς ομπρέλα τους δρόμους. Μια παλιά συνήθεια της «φυλής» των μικρών τυμπανιστών, στην οποία και ανήκω. Παίρνω λοιπόν παραμάσχαλα κάτι ξεχασμένα ποιήματα, αλλά και φρέσκα τραγούδια και κατηφορίζω στον Κεραμεικό. Ελπίζω μέχρι να φτάσω να μην ξεθωριάσουν οι γραφές μου και να σας βρω όλους εκεί.

Νάμαι λοιπόν!
Καλησπέρα αγαπητοί μου γκρινιάρηδες…»

Γιώργος Σταυρακάκης

 
Σ’ έναν θρυμματισμένο κόσμο που τα κομμάτια του ραγίζουν την ελπίδα, έρχεται το τραγούδι σαν μεταμεσονύχτιος ψίθυρος αγγέλων να ξαναδώσει πνοή στη ζωή, ανασυνθέτοντας την ομορφιά και τη μαγεία μέσα από τον λυρισμό προσωπικών στιγμών που αποκτούν διάρκεια.
Σ’ ένα τέτοιο ονειρικό τοπίο έρχεται ο ποιητής - τραγουδοποιός Γιώργος Σταυρακάκης να μας ταξιδέψει με τα τραγούδια και τις ερμηνείες του. Σ’ έναν κόσμο ελκυστικό, πότε της ασπρόμαυρης αθωότητας και πότε σε παιχνίδια ρεαλισμού κατάλληλα μόνο για μεγάλους…
Ο Γιώργος Σταυρακάκης στη μουσική αυτή παράσταση παρουσιάζει τραγούδια από την προσωπική του δισκογραφία, καθώς και επιλεγμένες μπαλάντες από την ελληνική και ξένη δισκογραφία.

Μαζί του σ' αυτή τη μελωδική αφήγηση, ο Γιάννης Παπαστεργίου (βιολί - μαντολίνο) και ο Σταύρος Σταυρακάκης (κιθάρα - τραγούδι).

Λίγα λόγια για τον δημιουργό

Ο τραγουδοποιός Γιώργος Σταυρακάκης γεννήθηκε στην Ιεράπετρα Κρήτης κι από πολύ μικρός πήγε στο Ηράκλειο όπου έζησε μέχρι και το 1996, ενώ τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σε νεαρή ηλικία, ένα πρώτο βραβείο στο Παγκρήτιο Φωνητικό Φεστιβάλ του ανοίγει το δρόμο για να ασχοληθεί επαγγελματικά με το τραγούδι. Εμφανίζεται με την κιθάρα του σε μπουάτ της Κρήτης τραγουδώντας ελληνικές μπαλάντες, ένα είδος τραγουδιού που ακόμα και σήμερα τον συγκινεί και τον εκφράζει.

Σ' εκείνο το ξεκίνημα είχε την τύχη να συναντηθεί και να συνεργαστεί για σύντομο χρονικό διάστημα με το μεγάλο και πρόωρα χαμένο συνθέτη Μάνο Λοϊζο, όπως επίσης και με τον στιχουργό Μανόλη Ρασούλη. Παράλληλα εκείνη την εποχή εκδίδεται η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο "Το δωμάτιο". Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ταξιδεύει στο εξωτερικό, όπου τραγουδάει ελληνικό και ξένο τραγούδι σε πόλεις της Γερμανίας, της Ελβετίας και της Ολλανδίας. Είναι η περίοδος όπου εκδίδεται η δεύτερη ποιητική του συλλογή με τίτλο "Συνάλλαγμα τέλος".

Επιστρέφοντας το 1987 στην Ελλάδα και στο Ηράκλειο, εμφανίζεται στο χώρο του Καφεθέατρου, δίνοντας παραστάσεις με τραγούδια, παρλάτες αλλά και οργανώνοντας ποιητικές βραδιές. Κειμενογραφεί συχνά στον τοπικό Τύπο, παρεμβαίνοντας στα πολιτιστικά δρώμενα του Ηρακλείου, ενώ παράλληλα συνεργάζεται με την ΕΡΑ ως μουσικός παραγωγός.

Το 1988 εκδίδεται η τρίτη του ποιητική συλλογή με τίτλο "Ένα παλιό καλοκαίρι".

Το 1989 δημιουργεί στο Ηράκλειο της Κρήτης τη Μουσική Σκηνή "Τρομπόνι", ένα μουσικό χώρο όπου θα φιλοξενεί συχνά – πυκνά τα μεγαλύτερα ονόματα της ελληνικής Μουσικής Σκηνής.

Το 1995 μια συνάντηση στο Ηράκλειο με τον Μάνο Ξυδούς θα καταλήξει δύο χρόνια αργότερα στην πρώτη του δισκογραφική δουλειά, με τίτλο "Ρεσάλτο" (MINOS EMI 1997). Τραγούδια που γράφτηκαν στην περίοδο '92-'96 και κινούνται στο χώρο της ελληνικής μπαλάντας.

Τον Ιούλιο του 2002 κυκλοφορεί από την WAVE MUSIC η νέα του δισκογραφική δουλειά με τίτλο "Γυάλινα Φτερά" . 

Τον Οκτώβρη του 2003 συνεργάζεται με τον Ελβετό ιταλόφωνο συνθέτη και τραγουδοποιό Marco Zappa και ηχογραφούν από κοινού το τραγούδι "Sogno Greco" από τον δίσκο "Sogni di Giorni" που κυκλοφορεί στο εξωτερικό. Η συνάντηση αυτή βρίσκει έδαφος την επόμενη χρονιά και οι δύο τραγουδοποιοί πραγματοποιούν μια ευρύτερη συνεργασία με αφετηρία την φιλοξενία του Έλληνα τραγουδοποιού ως special guest στις συναυλίες του Marco Zappa στο Davos στις 27 Δεκεμβρίου και στο St. Moritz στις 28 Δεκεμβρίου 2004 στην Ελβετία, όπου ο Γιώργος Σταυρακάκης παρουσιάζει τα τραγούδια του στα ελληνικά αλλά και στα ιταλικά σε ελεύθερη απόδοση του Marco Zappa.

Το 2006 κυκλοφορεί ο τρίτος προσωπικός του δίσκος με τίτλο "Απουσίες" ενώ παράλληλα κυκλοφορούν η νέα του ποιητική συλλογή "Οινομαγειρεία" καθώς και η δεύτερη έκδοση της ποιητικής του συλλογής "80+1 Ποιήματα".

Τον Δεκέμβριο του 2006 κυκλοφορεί στο εξωτερικό το cd του Marco Zappa "In Giro Una Vita" με τρία τραγούδια του Γιώργου Σταυρακάκη στα ιταλικά, με τη φωνή του Marco Zappa αλλά και τη συμμετοχή του Έλληνα τραγουδοποιού.

Τραγούδια όπως "Βρέχει στη Λένορμαν" (Piazza Collegiata), "Όμορφο Ψέμα" (Dolci Bugie), "Δεν βρίσκω τρόπο" (Non Trovavo Il Modo) ταξιδεύουν στα ραδιόφωνα της Ευρώπης.

Τον Φεβρουάριο του 2008 κυκλοφορεί από την δισκογραφική «ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ» η καινούργια δουλειά του τραγουδοποιού με τίτλο «CAROUSEL», ενώ τον Απρίλιο του 2009 κυκλοφορεί το cd του Marco Zappa"Ritratti 1949 - 2009" έπειτα από ζωντανή ηχογράφηση στον ραδιοφωνικό σταθμό RSI του Lugano με τη συμμετοχή του Έλληνα τραγουδοποιού.

Τον Μάιο του 2009 κυκλοφορούν από τις εκδόσεις "Μετρονόμος" τα ποιήματα του τραγουδοποιού κάτω από τον τίτλο "Επέκεινα των Ασμάτων".

Τον Νοέμβριο του 2010 κυκλοφορούν οι «Χάρτινες Πόλεις», το νέο cd του τραγουδοποιού, από τις εκδόσεις «Μετρονόμος». Μια παραγωγή που έγινε στο εξωτερικό με παραγωγό τον Marco Zappa.

η σελίδα του Γιώργου Σταυρακάκη

επιμέλεια: Ειρηναίος Μαράκης

[βιβλίο] Νίκος Δ. Πλατής, Index Maladictus / Το Βρωμολεξικό, Εκδόσεις των Συναδέλφων

Νίκος Δ. Πλατής

Index Maladictus / Το Βρωμολεξικό

βιβλίο πρόχειρο σε όλους (υβριστές, υβριζόμενους, αλλά και αρχαρίους)

Σχήμα: 17Χ24 • Σελίδες: 320 • Τιμή: 18 ευρώ • ISBN 978-960-9797-34-4

ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ

INDEX MALΑDICTUS / ΤΟ ΒΡΩΜΟΛΕΞΙΚΟ;

Το INDEX MALΑDICTUS / ΤΟ ΒΡΩΜΟΛΕΞΙΚΟ είναι κυρίως ένα ιστορικό, λαογραφικό, κοινωνικο-ψυχογραφικό, ερμηνευτικό και ετυμολογικό, λογοτε­χνικό και κινηματογραφικό λεξικό του θυμωμένου (αλλά και του αλαζονικού, βλάσφημου και προσ­βλη­τικού) λόγου.

Το INDEX MALΑDICTUS / ΤΟ ΒΡΩΜΟΛΕΞΙΚΟ είναι, εκ των πραγμάτων, και σατιρικό λεξικό (το μη σύνηθες, το περίεργο επί του προκειμένου είναι ότι οι σατιριζόμενοι στις σελίδες του, συχνά, αυτοσατιρίζονται… άθελά τους).

Αποτελείται από περίπου 90.000 λέξεις και εκατοντάδες σπάνιες εικόνες, σχετικές προς το όλον θέμα. Περιέχει πάμπολλες βρισιές, κάμποσες κατάρες και καταρίτσες, αρκετές βλασφημίες, πλήθος μέγα από ακατονόμαστες, προσ­βλη­τικές κι απειλητικές, φράσεις, ελληνικές κυρίως, μα και αλ­λοδαπές (από νεοϋορκέζικες τελευταίας εσοδείας, βερο­λινέζικες, ισπανικές, ρωσικές, τουρκικές και δανέζικες, μέχρι και αφρικάανς, αρμένικες, γίντις, σαμόαν και μαορί). Πε­ριέχει ακόμα ύβρεις, υβριστικά ήθη και έθιμα του Μεσαίωνα, του ’21, της αρχαίας Ρώμης, του μεσοπολέμου και του μεταπολέμου, της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (Βυζαντίου), των σπηλαιανθρώπων, της μεταπολίτευσης, του μνημονίου, των παιδικών, μα και των εφηβικών και μετεφηβικών χρόνων του συγγραφέα. Και το «fuck you» στα εσθονικά και στα γκουτζαρατικά, αζερ­μπαϊζανιστί, αλβανιστί, εβραϊστί, μαλέι, εσπεράντο και σ’ όλες σχεδόν τις γλώσσες του κόσμου.

           

ΠΟΙΟΣ ΠΕΡΙΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΕΓΡΑΨΕ ΤΟ

INDEX MALΑDICTUS / ΤΟ ΒΡΩΜΟΛΕΞΙΚΟ;

Ο Νίκος Δ. Πλατής, κατά τον Κωστή Παπαγιώργη, είναι, ως προς το φρόνημά του, «μια διασταύρωση Πετρόπουλου, Πεντζίκη και Γενναδίου» (Αθηνόραμα).

Ο δε Θεσσαλονικιός συγγραφέας Γιώργος Σκαμπαρδώνης αποκαλεί τον Νίκο Πλατή «Ηλία Πετρόπουλο από την ανάποδη». Επεξηγεί πως ο «Πλατής διαθέτει χιούμορ, κάτι που απουσίαζε από τον Ηλία Πετρόπουλο». Τον χαρακτηρίζει ακόμη «Μίδα των λημμάτων» (9η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ της Θεσσαλονίκης, παρουσίαση στο κοινό του PRESTO O TARDI).

Για τον Γιώργο Φραντζεσκάκη είναι (ως προς την γραφήν του) κάτι σαν λόγιος-εφευρέτης, κι αυτό γιατί, μέσω των θεματικών λεξικών του, ο Νίκος Πλατής «ανα­κάλυψε ένα λογοτεχνικό Genre όπως πριν από αυτόν, κάποιος επινόησε την Ελεγεία, το Σονέτο και το Άρλεκιν». Είναι εφευρέτης ενός νέου είδους του γραπτού λόγου, δηλαδή.

Ενώ, για την Anna Leo (Anonymous Art) o Πλατής «ο Νίκος είναι μια ειδική περίπτωση καινοτόμου νου».

Ο ίδιος ο Πλατής, πάντως, νομίζει πως δεν είναι παρά ένας «ξεχασμένος πράκτορας κάποιου μακρινού πλανήτη που έσβησε πριν από πολλά έτη φωτός» (Ουίλιαμ Μπάροουζ).

Για τους φαν αναγνώστες του, ωστόσο, ο Νίκος Πλατής είναι ο συγγραφέας του θρυλικού ΚΑΜΑ ΤΣΟΥΧΤΡΑ / ΜΕΙΖΩΝ ΟΔΗΓΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ (το διασημότερο βιβλίο του ελληνικού αντεργκράουντ), του περίφημου BLACK OUT / TO MAYΡΟ ΛΕΞΙΚΟ (εκδόσεις Άγρα), του ακόμα πιο φημισμένου ΜΠΑΧΑΡΙΚΟΥ ΛΕΞΙΚΟΥ (εκδόσεις Κέδρος), του ΑΘΩΝΙΚΟΥ ΛΕΞΙΚΟΥ («πραγματικός, πνευματικός, άθλος», κατά τον ειδήμονα στα αγιορειτικά Ι. Μ. Χατζηφώτη), του αισθησιακού ΟΥΑΛΙΚΟΥ ΛΕΞΙΚΟΥ ΤΟΥ ΣΕΞ (εκδόσεις Κέδρος), του PRESTO O TARDI (το αγαπημένο βιβλίο ουκ ολίγων αναγνωστών) και άλλων περίπου 20 βιβλίων, που ως κοινό τους γνώρισμα έχουν την απρόβλεπτη θεματογραφία και το εκρηκτικό χιούμορ.

Κατά καιρούς, έχει εργαστεί ως ελεύθερος ρεπόρτερ σε διάφορα περιοδικά, έχει κάνει ραδιοφωνικές εκπομπές και ποιοτική τηλεόραση (ντοκιμαντέρ).

Ο συγγραφέας Νίκος Δ. Πλατής ζει και εργάζεται στην πόλη όπου γεννήθηκε (Πειραιάς, 1951). Δεν οδηγεί αυτοκίνητο (αεροπλάνο ή έτερον τι). Τρώει με… βουδική βουλιμία κάθε άξια λόγου τροφή και για οδοντογλυφίδα χρησιμοποιεί ένα ακριβές αντίγραφο από το χρυσούν έλασμα του Οινοφώτου Απόλλωνα. Αναπνέει (συνήθως) σε ρυθμούς κανονικούς.    

--

Οι Εκδόσεις των Συναδέλφων

The Colleagues' Publications

Les Éditions des Collègues

Μάρω Δούκα: Έλα να πούμε ψέματα - Στις γραμμές του μύθου και της ιστορίας

γράφει η Δώρα Κιντή


Για μια Αριστερά της αλήθειας


Το μυθιστόρημα της Μάρως Δούκα «Έλα να πούμε ψέματα» είναι το τρίτο στη σειρά έργων της που, ομολογουμένως, καταφέρνει να κινηθεί μεταξύ «μύθου και ιστορίας». Μετά το «Αθώοι και φταίχτες» και «Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ», όπου αναφέρονται αντίστοιχα, με αριστουργηματικό τρόπο, η ιστορία των τουρκοκρητικών και η περίοδος της κατοχής και της αντίστασης, σειρά έχει το σήμερα (Νοέμβρης 2012- Ιούνιος 2013) το οποίο κυριαρχείται από το χθες, την ιστορία.
Ο τόπος της αφήγησης σταθερός, η γενέτειρα της συγγραφέως, τα Χανιά. Τα πρόσωπα επιστρέφουν από τα δύο προηγούμενα έργα της, μεγαλωμένα, ώριμα. Οι αφηγητές βιώνουν την οικονομική κρίση, με ό,τι σημαίνει αυτό για τις ζωές τους και ψάχνουν διέξοδο στα πολιτικά αδιέξοδα που τους προσφέρει η αστική δημοκρατία.
Τέσσερις βασικοί αφηγητές, που εναλλάσσονται και ξεδιπλώνουν τα πραγματικά προβλήματα του κόσμου γύρω μας, κυριαρχούν στο μυθιστόρημα. Από το νέο επιστήμονα-ιστορικό που έχει αριστεύσει στην επιστήμη του, αλλά ζει με δανεικά από τη μάνα του καθώς δεν μπορεί να βρει δουλειά, μέχρι τη γιατρό του γενικού νοσοκομείου της πόλης που προσφέρει τις υπηρεσίες της αφιλοκερδώς σε όσους την έχουν ανάγκη (έλληνες και μετανάστες). Όλα αυτά τα πρόσωπα συνδέονται άρρηκτα με το παρελθόν, με την ιστορία είτε λόγω των προγόνων τους που έχουν αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα τους πάνω στον τρόπο σκέψης τους και τη ζωή τους είτε μέσα από τα προσωπικά τους πολιτικά ψαξίματα. Έτσι, στο έργο τελικά συνυπάρχει η ιστορία του Μπακούνιν και η σχέση του με το Μαρξ, οι επαναστάσεις του 19ου αι. στην Ευρώπη, με αποκορύφωμα την επανάσταση του 1848, με την περίοδο του εμφυλίου στην Κρήτη και τον αποκλεισμό των τελευταίων αντιστασιακών στο φαράγγι της Σαμαριάς.
Η Δούκα για μια ακόμα φορά φωτίζει πτυχές της ιστορίας του τόπου της που εκούσια ή ακούσια έχουν θαφτεί στο πέρασμα του χρόνου. Παρουσιάζει πρόσωπα άγνωστα που έδωσαν ώθηση στις εξελίξεις και για μια ακόμη φορά (όπως στο «Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ») δεν χαρίζεται σε πρόσωπα που θεωρήθηκαν πολιτικοί πρώτης γραμμής σε τοπικό αλλά και κεντρικό πολιτικό επίπεδο. Αυτό από μόνο του κάνει το βιβλίο απολαυστικό.
Το βασικό πλεονέκτημα του βιβλίου, όμως, σε πολιτικό επίπεδο, είναι τα ερωτήματα που απασχολούν τους ήρωες του έργου αλλά και κάθε αριστερό εργαζόμενο στην Ελλάδα της κρίσης που ψάχνει να βρει απάντηση στο πώς θα βγούμε απ’ αυτήν την κατάσταση, πώς θα αλλάξουμε αυτόν τον κόσμο. Η Δούκα ανήκει, εμφανώς, στο κομμάτι εκείνο της διανόησης που παρακολουθεί με άγρυπνο μάτι την παραμικρή εξέλιξη συμβαίνει σε πολιτικό επίπεδο από τους απλούς, καθημερινούς ανθρώπους, τους εργαζόμενους και το κίνημα συνολικότερα και εμπνέεται απ’ αυτή. Στο έργο της οι απλοί άνθρωποι γράφουν την ιστορία. Από τους εργαζόμενους στο δήμο Χανίων και τη ΔΕΔΙΣΑ, μέχρι την αγροτική γιατρό στο κέντρο υγείας Καντάνου και από το αντιφασιστικό κίνημα της πόλης, που πέταξε τους χρυσαυγίτες στη θάλασσα, ως το κίνημα ενάντια στο ρατσισμό και την κρατική τρομοκρατία (συλλήψεις αγωνιστών σε εθνικές επετείους και παρελάσεις).
Όσο, όμως, δείχνει εμπιστοσύνη στη δράση των απλών ανθρώπων άλλο τόσο δείχνει επιφυλακτική στις πολιτικές επιλογές και απαντήσεις της αριστεράς (ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ). Για το ΚΚΕ δε χρειάζεται να πει πολλά. Μιλά πιο πολύ η ιστορία του εμφυλίου, από τη Βάρκιζα και μετά στην ηπειρωτική Ελλάδα, ενώ με χαρακτηριστική καθυστέρηση, Απρίλιος του ’47, στην Κρήτη. Η αντίσταση ήταν μια επανάσταση που χάθηκε και σ’ αυτήν την ήττα έπαιξε ρόλο η ηγεσία του ΚΚΕ. Κυρίως την απασχολεί ν’ αποφασίσει (μέσω των αφηγητών της) ανάμεσα στον κυβερνητικό ρεαλισμό του ΣΥΡΙΖΑ και τον αντικαπιταλισμό της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Η κριτική της απέναντι στο ΣΥΡΙΖΑ είναι αιχμηρή (μέσα ή έξω από το Ευρώ και την Ε.Ε.), αφήνει έναν από τους ήρωες να καταλήγει, στο συμπέρασμα ότι «ακόμα κι αν δεν υπήρχε ο ΣΥΡΙΖΑ…θα ‘πρεπε οπωσδήποτε όλοι μαζί να τον φτιάξουμε…ακόμα και πιο κάτω να πάμε, χίλιες φορές καλύτερα απ’ το να μένουμε εδωνά στη λάσπη και να μας χώνουνε το αναισθητικό λίγο-λίγο». Από την άλλη η κριτική προς την ΑΝΤΑΡΣΥΑ αφορά στο πρόγραμμά της. Αν και της αποδίδει τη θέση για «συγκρότηση ντε φάκτο λαϊκής κυβέρνησης» που δεν ανήκει στο πρόγραμμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, επί της ουσίας η κριτική έγκειται στο υπεραισιόδοξο πρόγραμμα, που δεν μπορεί να εφαρμοστεί, αφού δεν υπάρχει ανάλογη ριζοσπαστικοποίηση του κόσμου. Το συμπέρασμα αυτό εξάγεται από τα κολλημένα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ. Άρα, η προσκόλληση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στο πρόγραμμά της οδηγεί στο συσχετισμό της με το ΚΚΕ. Αυτό που πιο πολύ φαίνεται να ανησυχεί τη συγγραφέα είναι η αντίληψη που έχει διαμορφώσει μέσα από τη βαθιά μελέτη της ιστορίας ότι η αστική τάξη πάντα καταφέρνει να αποδυναμώσει την αριστερά όταν φαίνεται ότι αυτή πλησιάζει τους στόχους της (’45, ΕΔΑ ’58).
Αυτό, όμως, που χρειάζεται προσοχή απ’ την πλευρά των ανθρώπων που βλέπουν το μέλλον τους στην αριστερά, όποια κι αν είναι αυτή, είναι ότι δεν πρέπει να ξεχνιούνται τα λάθη και οι πολιτικές επιλογές της ίδιας της αριστεράς. Οι πολιτικές ήττες του παρελθόντος δεν ήταν νομοτελειακές, λόγω της δύναμης της αστικής τάξης, ήταν κυρίως αποτέλεσμα των πολιτικών επιλογών της αριστεράς που κυριαρχούσε (κυρίως το ΚΚΕ). Με τη λογική του «το μη χείρον, βέλτιστον» το ΠΑΣΟΚ «ξεδόντιασε» την αριστερά τη δεκαετία του ’80 και επειδή η ιστορία διδάσκει, δεν θα έλυνε το πρόβλημα της κρίσης η επανάληψη της ιστορίας από το ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που φαίνεται να πιστεύει και η συγγραφέας. Άλλωστε η σημερινή κρίση έχει τέτοια διάσταση, σε πανελλαδικό και παγκόσμιο επίπεδο, που - πια - η άποψη ότι «ο κόσμος κλαίει τα καπιταλιστικά κεκτημένα του» και «θέλει φιλολαϊκό καπιταλισμό» μοιάζει παρωχημένη από τους αγώνες που έχουν μεσολαβήσει σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Δεν πρέπει να παραβλέπει κανείς ότι, ακόμα και για να προκύψουν αυτοί οι αγώνες, υπήρξαν κόντρες και μέσα στην αριστερά στο σύνολό της. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έπαιξε και παίζει καθοριστικό ρόλο στο να ξετυλιχτούν αυτοί οι αγώνες και δίνει όλες της τις δυνάμεις για να νικήσουν (αντιφασιστικό, αντιρατσιστικό, απεργίες).
Οι αγώνες του παρελθόντος δεν πήγαν χαμένοι! Οι άνθρωποι που πολέμησαν τους ναζί και στη συνέχεια οργάνωσαν τον εμφύλιο στην Κρήτη και παντού, δεν ήταν μια κατεστραμμένη γενιά. Όταν οι νέοι αντιφασίστες φωνάζουν το σύνθημα «Κοντομαρί και Κάντανο τα κάψαν οι ναζί, φασίστες δε χωράνε σε τούτο το νησί», πατούν πάνω σ’ αυτή την ιστορική και πολιτική εμπειρία. Αυτές είναι παρακαταθήκες και για την αριστερά, που οφείλει να είναι μαχητική με σκοπό την τελική νίκη κι όχι τον ιστορικό συμβιβασμό. Κι αυτό είναι μια πραγματική αγωνία όλων των αριστερών ανθρώπων. Σεβόμενη αυτή την αγωνία, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ενσαρκώνει την αριστερά των αγώνων του παρελθόντος και του παρόντος, χωρίς κυβερνητικές αυταπάτες και ελεύθερη από τα πολιτικά βαρίδια της υπόλοιπης αριστεράς. Οι άνθρωποι που αγωνίζονται είναι που σπρώχνουν την αριστερά «αριστερότερα» και την απομακρύνουν από οποιονδήποτε συμβιβασμό. Σ’ αυτούς, λοιπόν, τους ανθρώπους σήμερα, με όλη αυτή την ιστορική εμπειρία, που και η Δούκα έχει προσφέρει τόσο απλόχερα, δεν μπορείς «να πεις ψέματα»!

πηγή
Τιμή 15€, 672 σελίδες
Εκδόσεις Πατάκης, 2014

προσφορές του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου μέχρι τις 31 Δεκέμβρη

ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ: ΟΛΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΤΟΥ ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΊΟΥ ΜΕ ΕΚΠΤΩΣΗ 30% ΑΠΟ 18 ΩΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΗ!!!


Στο Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο μπορείτε να βρείτε και να προμηθευτείτε εκατοντάδες τίτλους γύρω από το εργατικό κίνημα, τις πολιτικές μάχες, τις επαναστατικές ιδέες. Ανάμεσά τους και όλες τις εκδόσεις της χρονιάς που ξεχώρισαν. Μερικά από αυτά τα βιβλία σας προτείνουμε στον κατάλογο που ακολουθεί:

• Ντανιέλ Μπενσάιντ, Ο Μαρξ της εποχής μας
• Αλέξανδρος Χρύσης, Ο Μαρξ της δημοκρατίας
• Άλεξ Καλλίνικος, Οι επαναστατικές ιδέες του Καρλ Μαρξ,
• Κρις Χάρμαν, Μαρξισμός: Θεωρία και πράξη
• Μαρξ, Ένγκελς, Κομμουνιστικό Μανιφέστο
―――――――――――――――――――――――――――――――――――――
• Λέανδρος Μπόλαρης, Αντίσταση, η επανάσταση που χάθηκε,
• Λέανδρος Μπόλαρης, Επανάσταση και αντεπανάσταση στην Ελλάδα: Ο Εμφύλιος Πόλεμος 1946-1949
• Χαραλαμπίδης, Μενέλαος. Δεκεμβριανά 1944 : Η μάχη της Αθήνας
• Ιάσονας Χανδρινός, Το τιμωρό χέρι του λαού,
• Δημήτρη Κουσουρή, Δίκες των δοσιλόγων 1944-1949. Δικαιοσύνη, συνέχεια του κράτους και εθνική μνήμη
• Συλλογικό, Αριστερά και αστικός πολιτικός κόσμος 1940-1960,
• Πολυμέρης Βόγλης, Η αδύνατη επανάσταση, Πόλις,
• Μάρω Δούκα, Έλα να πούμε ψέματα,
• Σκαλιδάκης Γιάννης. Η ελεύθερη Ελλάδα : Η εξουσία του ΕΑΜ στο χρόνια της κατοχής (1943-1944)
• Λέανδρος Μπόλαρης, Σ.Ε.Κ.Ε.: Οι επαναστατικές ρίζες της αριστεράς στην Ελλάδα
• Παντελής Πουλιόπουλος, Δημοκρατική ή σοσιαλιστική επανάσταση στην Ελλάδα
• Συλλογικό έργο. Δίκτυα εξουσίας στη νεότερη Ελλάδα • επιμέλεια Mark Mazower
―――――――――――――――――――――――――――――――
• Κατερίνα Θωίδου, Γιώργος Πίττας, Φάκελος Χρυσή Αυγή, τα εγκλήματα των νεοναζί και πώς να τους σταματήσουμε,
• Δημήτρης Ψαρράς, Τα «πρωτόκολλα των σοφών της Σιών» στην Ελλάδα,
• Δημήτρης Χριστόπουλος, Το «βαθύ κράτος» στη σημερινή Ελλάδα και η ακροδεξιά
• Ρίτσαρντ Έβανς, Το τρίτο Ράιχ στον πόλεμο
• Λέον Τρότσκι, Η πάλη ενάντια στο φασισμό στη Γερμανία
―――――――――――――――――――――――――――――
• Ν. Μπουχάριν, Ιμπεριαλισμός και παγκόσμια οικονομία,
• Λέανδρος Μπόλαρης, Ουκρανία, σταυροδρόμι ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών,
• Cockburn, Patrik. Η επιστροφή των τζιχαντιστών : Το ισλαμικό κράτος και η νέα εξέγερση των σουνιτών
• Δημήτρης Λιβιεράτος, Η μαύρη ήπειρος
• Τζόναθαν Νιλ, Βιετνάμ 1964-1972 – Ο αμερικάνικος πόλεμος
―――――――――――――――――――――――――――――――――――――
• Συλλογικό, Κυβέρνηση της Αριστεράς: Δρόμος για το μέλλον ή παρένθεση,
• Μάικ Γκονζάλες, Λέανδρος Μπόλαρης, Λουίς Άνχελ Φερνάντεζ Χερμάνα, 1972-1973 Χιλή, η τραγωδία του κοινοβουλευτικού δρόμου
• Λένα Βερδέ, Λέανδρος Μπόλαρης, Η εργατική εναλλακτική- το αντικαπιταλιστικό σχέδιο για την έξοδο από την κρίση
• Κώστας Λαπαβίτσας, Ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα για την Ελλάδα και την περιφέρεια της Ευρωζώνης.
• Κρις Χάρμαν, Καπιταλισμός Ζόμπι
• Κρις Χάρμαν, Η οικονομία του τρελοκομείου,
• Συλλογικό, Ο ελληνικός καπιταλισμός, η παγκόσμια οικονομία και η κρίση
• Ντέιβιντ Στάκλερ, Σάντζεϊ Μπάσου, Πολιτικές ζωής και θανάτου : Πώς η κρίση επηρεάζει την ανθρώπινη υγεία
• Σπύρος Σακελαρόπουλος, Κρίση και κοινωνική διαστρωμάτωση στην Ελλάδα του 21ου αιώνα,
• Λέανδρος Μπόλαρης, Η εργατική τάξη σήμερα,
• Ρόζα Λούξεμπουργκ, Μαζική απεργία, κόμμα, συνδικάτα,
• Mason, Paul. Ο κόσμος σε εξέγερση
• Πάνος Γκαργκάνας, Κόμμα, τάξη, κίνημα. Ο Λένιν στον 21ο αιώνα
• Β. Ι. Λένιν, Κράτος και Επανάσταση
• Λέανδρος Μπόλαρης, Τι είναι και για τι παλεύει το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα
―――――――――――――――――――――――――――――――――――――――
• Νίκος Λούντος, Λέανδρος Μπόλαρης, Πώς νίκησε η Ρώσικη επανάσταση
• Κ. Χάρμαν, Α. Καλλίνικος, Π. Γκαργκάνας, Πώς χάθηκε η Ρώσικη επανάσταση
• Τζον Ριντ, Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο
• Λέον Τρότσκι, Τα διδάγματα του Οκτώβρη
• Βασίλης Λιόσης, Τα κοινωνικοπολιτικά μέτωπα στην Τρίτη Κομμουνιστική Διεθνή
• Ντάνκαν Χάλας, Κομιντέρν, Η Τρίτη Διεθνής
• Καρλ Λίμπκνεχτ, Μιλιταρισμός και αντιμιλιταρισμός
――――――――――――――――――――――――――――――――――――
• Alex Callinicos, Deciphering Capital
• Michael Lavalette Capitalism and Sport,
• Brian Richardson, Say it loud. Marxism and the fight against racism
Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο, Φειδίου 14 (πίσω από Τιτάνια – Ρεξ), τηλ. 2105247584

Βιβλία για να διαβάσουμε στις γιορτές

 

γράφει η Έλλη Πανταζοπούλου

Το καλύτερο δώρο για τα φετινά Χριστούγεννα δημιουργήθηκε συλλογικά, μέσα από τους αγώνες μας, και δεν είναι άλλο από την ανατροπή της κυβέρνησης Σαμαροβενιζέλων που έρχεται. Παρ’ όλα αυτά οι μάχες δεν τελειώνουν εδώ. Γι’ αυτό στις λίγες μέρες της ξεκούρασης, έχουμε την ευκαιρία να εξοπλιστούμε με εμπειρίες και ιδέες αξιοποιώντας ένα από τα καλύτερα όπλα, τα βιβλία!

Στο Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο μπορείτε να βρείτε και να προμηθευτείτε εκατοντάδες τίτλους  γύρω από το εργατικό κίνημα, τις πολιτικές μάχες, τις επαναστατικές ιδέες. Ανάμεσά τους και όλες τις εκδόσεις της χρονιάς που ξεχώρισαν.

 

Ξεκινώντας από την οικονομία και την κατάσταση της παγκόσμιας κρίσης του καπιταλισμού, η Λένα Βερδέ και ο Λέανδρος Μπόλαρης μέσα από τις σελίδες του βιβλίου τους “Η εργατική εναλλακτική”, εξηγούν το αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα πάλης και το πώς οι εργάτες μπορούν να ανατρέψουν τα μνημόνια και να φέρουν τη μοναδική ρεαλιστική προοπτική για την έξοδο από την κρίση. Ένα πολύ χρήσιμο βιβλίο που απαντά στα ψέματα των από πάνω σε σχέση με την οικονομία και τις δυνατότητες του εργατικού κινήματος. 

 

Το βιβλίο “Πολιτικές ζωής και θανάτου” των Στάκλερ και Μπασού είναι μια συλλογή δημοσιευμένων άρθρων που μέσα από επιστημονικά στοιχεία και δεκάδες παραδείγματα δείχνουν τους τρόπους με τους οποίους η κρίση και η λιτότητα διαλύουν την υγεία.

 

Είτε λόγω έξαρσης επιδημιών είτε μέσω του αποκλεισμού εκατομμυρίων ανθρώπων από τις δομές υγείας. Ο Κώστας Λαπαβίτσας στο βιβλίο του “Ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα για την Ελλάδα και την περιφέρεια της Ευρωζώνης” κάνει πολεμική στις αποτυχημένες προσπάθειες διαχείρισης του χρέους προειδοποιώντας πως χωρίς τη διαγραφή του χρέους και τη σύγκρουση με το ευρώ και την ΕΕ δεν μπορεί να εφαρμοστεί ούτε καν ένα βραχυπρόθεσμο πρόγραμμα ανακούφισης για την οικονομία. 

 

Δίπλα σε αυτά, δυο παλιότερες εκδόσεις που παραμένουν εξαιρετικά επίκαιρες. Πρόκειται για το βιβλίο του Κρις Χάρμαν, “Καπιταλισμός Ζόμπι” που κυκλοφόρησε το 2011 και μέσα από την ιστορία του καπιταλισμού αποδεικνύει πως η τωρινή κρίση δεν είναι η εξαίρεση αλλά κομμάτι της ίδιας της φύσης του συστήματος. Μια επιστροφή στις βασικές ιδέες του Μαρξισμού που καταλήγει στην αναγκαιότητα ανατροπής του καπιταλισμού μέσα από τη δράση της ίδιας της εργατικής τάξης. Η συλλογή κειμένων με τίτλο “Ο ελληνικός καπιταλισμός, η παγκόσμια οικονομία και η κρίση” κυκλοφόρησε το 2010, ενώ το γεγονός πως κάποια από τα άρθρα του δημοσιεύτηκαν πρώτη φορά το 1984 και είναι ακόμα επίκαιρα, απαντά στις συκοφαντίες των αστών πως η μαρξιστική θεωρία είναι ξεπερασμένη και δεν μπορεί να δώσει απαντήσεις στο σήμερα. 

 

Μαζί με την κατάσταση της οικονομίας, που οδήγει σε αδιέξοδο την κυβέρνηση, ανοίγει αυτή την περίοδο και η συζήτηση για το τί θα διαδεχτεί το Σαμαρά. Το ζήτημα της κυβέρνησης και της εξουσίας ανοίγει στο βιβλίο “Κυβέρνηση της Αριστεράς, δρόμος για το μέλλον ή παρένθεση”, μέσα από τα κείμενα δέκα στελεχών της αριστεράς και του κινήματος και κλείνει με το κείμενο του Θανάση Καμπαγιάννη που τονίζει πως πρόκειται για ζήτημα στρατηγικής και γυρνά προς τα πίσω στα διδάγματα των επαναστάσεων του περασμένου αιώνα. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα για τα όρια του ρεφορμισμού, της προσπάθειας διαχείρισης δηλαδή του υπάρχοντος συστήματος από την αριστερά, είνα η Χιλή του Αλιέντε. Στο “1972-1973 Χιλή, η τραγωδία του κοινοβουλευτικού δρόμου”, οι Μάικ Γκονζάλες, Λέανδρος Μπόλαρης και Λουίς Άνχελ Φερνάντεζ Χερμάνα μέσα από το κείμενά τους γυρνάνε στο πραξικόπημα της Χούντας του Πινοσέτ και βγάζουν χρήσιμα συμπεράσματα. 

 

Ρεφορμισμός ή επανάσταση

 

Στο βιβλίο του “Αριστερά και εξουσία” ο Δημήτρης Μπελαντής συμβάλλει στη συζήτηση για το ρόλο του κράτους και της κυβέρνησης, κάνοντας ένα σημαντικό βήμα, μένει όμως στα μισά στο ζήτημα της εξουσίας. Για να κατανοήσουμε τη διάκριση ανάμεσα στο ρεφορμισμό και την επανάσταση, και να μπορέσουμε να οργανώσουμε αντίστοιχα τους αγώνες μας για να νικήσουν οι εργαζόμενοι και όχι μόνο η αριστερά, χρειάζεται να γυρίσουμε στα βασικά. Στο “Κράτος και Επανάσταση” του Λένιν, ένα από τα απαραίτητα εργαλεία για όλο τον κόσμο που παλεύει.

 

Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης και το βιβλίο του Βασίλη Λιόση, “Τα κοινωνικοπολιτικά μέτωπα στην Τρίτη Κομμουνιστική Διεθνή” όπου παρουσιάζει τις αντιπαραθέσεις στα θέματα του ενιαίου μετώπου, του πολέμου, της εργατικής κυβέρνησης. Ο Λιόσης όμως, επιλέγει συνειδητά να αφήσει τα ιστορικά γεγονότα και τη δράση των επαναστατών και της τάξης απ’ έξω. Ένα εγχείρημα που είναι πάντοτε κακός οδηγός για το που καταλήγουν τα συμπεράσματά σου. Η ιστορία δεν είναι απλώς άλλο ένα κομμάτι μιας αφήγησης.

 

Μέσα από τα ιστορικά γεγονότα είναι που επαληθεύονται ή όχι οι θεωρίες. Γι’ αυτό δε μπορεί να μη διαβάσει κάποιος που αναζητά το τί γινόταν στους κύκλους των επαναστατών εκείνης της περιόδου, το βιβλίο “Κομιντέρν, η Τρίτη Διεθνής” του Ντάνκαν Χάλας που παρουσιάζει όλη την ιστορία της από το 1919 μέχρι τη διάλυσή της από τον Στάλιν το1943. Ή το “Πως νίκησε η Ρώσικη επανάσταση” των Νίκου Λούντου και Λέανδρου Μπόλαρη, που περιγράφουν τα κρίσιμα γεγονότα και τις κρίσιμες καμπές ανάμεσα στο Φλεβάρη και τον Οκτώβρη του 1917 στη Ρωσία και “Τα διδάγματα του Οκτώβρη” του Τρότσκι που καθόρισε με τη δράση του εκείνη την περίοδο.

 

Η θεωρία είναι αδιαμφισβήτητα απαραίτητη στην προσπάθεια να κατανοήσουμε πως λειτουργεί ο κόσμος γύρω μας. Γιατί υπάρχουν κρίσεις; Γιατί υπάρχει ο πόλεμος, ο ρατσισμός, η καταπίεση, η φτώχια; Ο Μαρξισμός είναι το σύνολο των απαντήσεων σε μια σειρά από ερωτήματα όπως τα παραπάνω, και ταυτόχρονα ένας οδηγός για δράση ενάντια στις αιτίες των δεινών της ανθρωπότητας.

 Το βιβλίο του Ντανιέλ Μπενσαϊντ, “Ο Μαρξ της εποχής μας”, γραμμένο το 1996, προσπαθεί να αποκαταστήσει τη θεωρία του Μαρξισμού πετώντας από πάνω της τη συκοφάντιση που προέρχεται από τους εχθρούς του σοσιαλισμού. Χρίσιμο ανάγνωσμα είναι και το βιβλίο του Αλέξανδρου Χρύση, “Ο Μαρξ της δημοκρατίας” που παρουσιάζει τις αναζητήσεις του Μαρξ κατά τη διάρκεια της ζωής του γύρω από το ζήτημα της πραγματικής δημοκρατίας. Δίπλα σε αυτό, το βιβλίο του Άλεξ Καλλίνικος, “Οι Επαναστατικές ιδέες του Καρλ Μαρξ” δίνει την εικόνα του πως ο ίδιος διαμόρφωσε τις ιδέες του, άρρηκτα συνδεδεμένες με τους αγώνες και τις εμπειρίες της εργατικής τάξης την περίοδο που έζησε και έδρασε. “Οι φιλόσοφοι προσπαθούν μόνο να εξηγήσουν τον κόσμο. Το ζήτημα είναι να τον αλλάξουμε”, έλεγε ο Μαρξ καταδεικνύοντας τη σχέση ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη. Ο Κρις Χάρμαν έγραψε το “Μαρξισμός - θεωρία και πράξη” προσπαθώντας να παρουσιάσει με απλό τρόπο αυτή τη σχέση, εξηγώντας το πώς οι εργάτες μπορούν να γίνουν επαναστάτες.

 

Αρκετές εκδόσεις της χρονιάς είναι αφιερωμένες σε αυτή τη δράση των εργατών και των εργατριών και στις επετείους από σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν το “Η ελεύθερη Ελλάδα, η εξουσία του ΕΑΜ στα χρόνια της κατοχής” του Γιάννη Σκαλιδάκη και το “Έλα να πούμε ψέματα” της Μάρως Δούκα που εκδόθηκαν φέτος, 70 χρόνια από την απελευθέρωση από τους Ναζί. Λίγο παλιότερο αλλά εξαιρετικά αποκαλυπτικό είναι και το βιβλίο του Ιάσονα Χανδρινού, “Το τιμωρό χέρι του λαού” για τη δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη Αθήνα την περίοδο 1942-1944.

 

 Στη συμπλήρωση ενός αιώνα από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η επανέκδοση του βιβλίου του Καρλ Λίμπκνεχτ “Μιλιταρισμός και αντιμιλιταρισμός” από το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο, συμβάλλει στη συζήτηση γύρω από τον ιμπεριαλισμό και το ρόλο του στην ανάπτυξη του καπιταλισμού, αλλά και το αντιμιλιταριστικό-αντιπολεμικό κίνημα.

 

Ζωντανή ιστορία

 

 Η επανακυκλοφορία του τεύχους Νο 7 του περιοδικού “Επανάσταση”, που εξέδωσαν οι Επαναστατικές Σοσιαλιστικές Ομάδες το χειμώνα του ’70-’71 αποτελούν κομμάτι της ζωντανής ιστορίας του εργατικού κινήματος και της αριστεράς στην περίοδο της δικτατορίας, πολύ χρήσιμη στο σήμερα, 40 χρόνια μετά τη Μεταπολίτευση.

 

Τρία ακόμα βιβλία που αξίζει να διαβαστούν και περιγράφουν κινήματα και συγκρούσεις με τις επιθέσεις των κρατών είτε εντός συνόρων είτε μέσα από ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις είναι τα: “Η μαύρη ήπειρος”, του Δημήτρη Λιβιεράτου, που επανεκδόθηκε φέτος και είναι ένας φόρος τιμής στο εργατικό κίνημα και τους ανθρώπους της Αφρικής. Ο Λιβιεράτος βρέθηκε στην Αφρική και πολέμησε στον αγώνα της Αλγερίας για την ανεξαρτησία της από την αγγλική αποικιοκρατία. “Ο κόσμος σε εξέγερση”, του Πολ Μέισον περιγράφει τη σύγχρονη αντίσταση του κόσμου. Από τις επαναστάσεις του αραβικού κόσμου το 2011 μέχρι τις πλατείες της αντίστασης σε Ισπανία και Ελλάδα, και τον ξεσηκωμό των φοιτητών στη Βρετανία. Αν και παρουσιάζει αδυναμίες, η εμπειρία που μεταφέρει είναι εξαιρετικά χρήσιμη. Κυρίως γιατί δίνει μια πανοραμική εικόνα που ανατρέπει τα ψέματα που θέλουν τον κόσμο στον καναπέ του να μη νοιάζεται και να μην παλεύει για τίποτα.

 

Γύρω από το καυτό θέμα του ιμπεριαλισμού γράφει ο Λέανδρος Μπόλαρης στη νέα έκδοση του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου “Ουκρανία, σταυροδρόμι ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών” μέσα από τη ζωντανή ιστορία και τις συγκρούσεις στο έδαφός της, όλο τον τελευταίο αιώνα.

 

Από τις νέες εκδόσεις και από τις προτάσεις για διάβασμα δεν θα μπορούσαν προφανώς να λείπουν τα βιβλία που αφορούν στο φασισμό και την πάλη για να τον τσακίσουμε. Μέσα σε μια περίοδο αστάθειας, που η κυβέρνηση προσπαθεί με νύχια και με δόντια να καθυστερήσει τη δίκη των δολοφόνων της Χρυσής Αυγής χρησιμοποιώντας την σαν ανάχωμα στην άνοδο της αριστεράς, το αντιφασιστικό κίνημα έχει να παίξει τεράστιο ρόλο και στο να ξεκινήσει η δίκη αλλά και στο να καταδικαστούν σε ισόβια οι νεοναζί.

 

Η Κατερίνα Θωίδου και ο Γιώργος Πίττας έγραψαν το βιβλίο “Φάκελος Χρυσή Αυγή, τα εγκλήματα των νεοναζί και πώς να τους σταματήσουμε”, που εκδόθηκε φέτος από το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο. Θυμίζουν τα εγκλήματα, καταγράφουν τις σχέσεις κυβέρνησης- νεοναζί, το ρόλο του ρατσισμού στην άνοδο της Χ.Α. και επικεντρώνουν στο ρόλο που έπαιξε το αντιφασιστικό κίνημα στο να της μπλοκάρει το δρόμο.

 

Ο Δημήτρης Ψαρράς με το βιβλίο του “Τα «πρωτόκολλα των σοφών της Σιών» στην Ελλάδα, 1920-2013” καταγράφει και αποκαλύπτει την ιστορία του ακροδεξιού αντισημιτισμού στην Ελλάδα που λίγο ως πολύ καταλήγει πως πίσω από κάθε κακό.. βρίσκονται οι Εβραίοι.Αυτές οι θεωρίες μεταφράζονται σήμερα στις θεωρίες συνομωσίας γύρω από κάποια παγκόσμια διακυβέρνηση κ.ο.κ.

 

 Τη διείσδυση της φασιστικής ιδεολογίας στους κρατικούς μηχανισμούς και τη σύνδεση μέσω δεκάδων παραδειγμάτων κράτους, αστυνομίας και φασιστών παρουσιάζει ο Δημήτρης Χριστόπουλος, που έχει κάνει την επιμέλεια, στο βιβλίο “Το «βαθύ κράτος» στη σημερινή Ελλάδα και η Ακροδεξιά” ανοίγοντας τη συζήτηση για το ποια πρέπει να είναι η στάση της αριστεράς απέναντι στους φασίστες αλλά και το κράτος.

 

Στο επίπεδο της ιστορίας του φασισμού, η τριλογία του Ρίτσαρντ Έβανς με τα βιβλία “Η έλευση του Γ’ Ράιχ”, “Το τρίτο Ράιχ στην εξουσία” και “Το τρίτο Ράιχ στον πόλεμο” εξετάζουν την περίοδο που ο ναζισμός επικράτησε στη Γερμανία και αποτελούν μια καλή εισαγωγή στην ιστορία εκείνης της περιόδου. Στην έκδοση του βιβλίου του Ανρί Λεφέβρ, “Ο Χίτλερ στην εξουσία, διδάγματα από τα πέντε χρόνια του φασισμού στη Γερμανία” που εξακολουθεί να γοητεύει κομμάτια της αριστεράς, παρά τον έντονο σταλινισμό του, τις διάφορες ιστορικές ανακρίβειες και την τακτική του Λαϊκού Μετώπου που υποστηρίζει και σε κάθε περίπτωση αποδείχτηκε λανθασμένη για την πάλη ενάντια στο φασισμό, έχουμε να «αντιπαραθέσουμε» την τεράστια συμβολή του Λέοντα Τρότσκι στην αντιφασιστική πάλη με το βιβλίο του “Η πάλη ενάντια στο φασισμό στη Γερμανία”. Η άνοδος του φασισμού στην έξουσια δεν ήταν αναπόφευκτη. Τα εργατικά κόμματα είχαν την υποστήριξη εκατομμυρίων ανθρώπων και το ενιαίο μέτωπο των εργατών θα μπορούσε να τσακίσει το φασισμό στη γέννησή του.

 

 

Εργατική Αλληλεγγύη 

[προτάσεις του Λογοτεχνία και Σκέψη] Αλφόνς Ντοντέ, Γράμματα από το μύλο μου, εκδ. Πατάκης

Ο Αλφόνς Ντοντέ (Alphonse Daudet, Νιμ (Nîmes) 13 Μαΐου 1840 - Παρίσι 16 Δεκεμβρίου 1897) ήταν Γάλλος πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Περίφημα έγιναν τα έργα του Tartarin de Tarascon και το τρίπρακτο δράμα L'Arlésienne.
Lettres de mon moulin (Γράμματα από τον μύλο μου, διηγήματα, 1866) - ελλην. μετάφραση Ζωρζ Σαρή {"ΠΑΤΑΚΗ"}
Aventures prodigieuses de Tartarin de Tarascon (Οι θαυμαστές περιπέτειες του Ταρταρέν ντε Ταρασκόν, 1872) - ελλην. μετάφραση Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη ως Ταρταρίνος ο εκ Ταρασκώνος ("ΕΣΤΙΑ"). Ακολούθησαν άλλα δύο βιβλία με θέμα τον Ταρταρίνο.
L'Arlésienne (Η Αρλεζιάνα, 1869). Νουβέλλα και εν συνεχεία (1872) τρίπρακτο δράμα με έξοχη μουσική επένδυση του Ζωρζ Μπιζέ. Το έργο αποτέλεσε την βάση της όπερας L'arlesiana του Φραντσέσκο Τσιλέα (1897)
Contes du Lundi (Διηγήματα της Δευτέρας, 1873) - ελλην. μετάφραση Έλσα Τσεκούρα {"ΠΑΤΑΚΗ"}
Fromont jeune et Risler aîné (Φρομόν ο νεώτερος και Ρισλέρ ο πρεσβύτερος, μυθιστόρημα, 1874), επίσης μεγάλη επιτυχία του Ντωντέ. (από εδώ

Στο  Γράμματα από τον μύλο μου, Ντοντέ έχει επιλέξει τα πρόσωπα όπως τα θέλει η καρδιά του: ανθρώπους απλούς, ταπεινούς, συχνά απόκληρους, που σχηματίζουν ένα μικρό κατάλογο «θυμάτων»...  Ο Νοντέ φαίνεται να γοητεύεται από τη θέα των ερειπίων. Ένας διάκοσμος στημένος με λίγες φράσεις, πρόσωπα σκιαγραφημένα με τρόπο λειτουργικό κι εντούτοις υποβλητικό, διάλογοι γοργοί και λιγόλογοι, που αφήνουν να καταλάβεις περισσότερα απ’ αυτά που λέγονται: η τέχνη της δραματικής λακωνικότητας. (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

επιμέλεια: Λογοτεχνία και Σκέψη

[προτάσεις του Λογοτεχνία και Σκέψη] Μοιραία, Jean - Patrick Manchette, εκδ. Άγρα

Αυτό είναι ένα μαύρο μυθιστόρημα. Είναι η ιστορία όπου μια επαγγελματίας δολοφόνος, μοναχική και αλλοτριωμένη, διαπράττει το αιματηρό έργο της. Είναι ιστορία ενός ασυνήθιστου συμβολαίου, σε μια πόλη διεφθαρμένη από το χρήμα.
Η "Μοιραία" είναι το προτελευταίο μαύρο μυθιστόρημα που δημοσιεύτηκε όσο ζούσε ο Ζ.-Π. Μανσέτ. Χρονολογικά εκδίδεται ανάμεσα στο "Μελαγχολικό κομμάτι της Δυτικής Ακτής" και την "Πρηνή θέση του σκοπευτή". Η κεντρική ηρωίδα, η Αιμέ Ζουμπέρ, μετακινείται από πόλη σε πόλη, αλλάζοντας τα εξωτερικά χαρακτηριστικά της, συγχρωτίζεται με την άρχουσα κοινωνία κάθε πόλης και οργανώνει φόνους επί χρήμασι. Η ιστορία θα τελειώσει άσχημα γι' αυτήν. Η "Μοιραία" είναι κυρίως η αφήγηση μιας αποτυχίας. Όμως αυτή η αποτυχία της γυναίκας φαίνεται πολύ πιο ανδρεία από τις αποτυχίες των ανδρών στα άλλα βιβλία του συγγραφέα.
Ο Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ ήταν παθιασμένος με την τζαζ, τον κινηματογράφο και τη λογοτεχνία. Μπόρεσε, ως πρόδρομος, να βρει τον τόνο των μεγάλων μαύρων μυθιστορημάτων όπου ανακατεύονται περιπέτειες, η κοινωνική κριτική και η περιγραφή της καθημερινής ζωής.

Όπως σημειώνει και η Αγγέλα Γαβρίλη: "Ο Μανσέτ για μια ακόμη φορά δημιουργεί ένα σκοτεινό αριστούργημα: με γραφή επιθετική αλλά αποστασιοποιημένη συναισθηματικά - όπως ακριβώς ταιριάζει στην οπτική μιας επαγγελματία δολοφόνου, και με γλώσσα ωμή, χωρίς λογοτεχνικές ωραιοποιήσεις και στρογγυλέματα, διηγείται με σκληρό ρεαλισμό και κινηματογραφική ροή μια ιστορία που θα μπορούσε να είναι απόλυτα αληθινή. Το ύφος της αφήγησης είναι στεγνό και λιτό, σχεδόν μινιμαλιστικό, ενώ σαν γνήσιο τέκνο του γαλλικού Μάη ο συγγραφέας καταθέτει ένα βαθιά πολιτικό κείμενο που ξεγυμνώνει την παραδομένη στο κυνήγι του χρήματος αστική τάξη. Η προσεγμένη μετάφραση καθώς και το επίμετρο της έκδοσης με αποσπάσματα από το ημερολόγιο του Μανσέτ, κρίσεις για το έργο του και εργογραφία του, συμπληρώνουν και φωτίζουν τόσο το περιεχόμενο του βιβλίου όσο και την προσωπικότητα του συγγραφέα.

Πολλά θα μπορούσαν να ειπωθούν ακόμα για τη ''Μοιραία'', κράτησα όμως για το τέλος αυτό που με συγκίνησε περισσότερο - την αγάπη του Μανσέτ για τις γυναίκες και τον ακομπλεξάριστο θαυμασμό του για τη γυναικεία δύναμη που εκφράζεται σ' όλο το κείμενο: με την τρυφερή του αφιέρωση ''στην πολυαγαπημένη μου'' αλλά κυρίως με τη γεμάτη κατανόηση παρουσίαση του χαρακτήρα της ηρωίδας (που την ονομάζει επίσης ''aimée'', αγαπημένη) την οποία όχι μόνο δεν απαξιώνει για τις επιεικώς αμφιλεγόμενες επιλογές της αλλά αντιθέτως στην τελική σκηνή ουσιαστικά την αποθεώνει. Και βέβαια με την τελευταία φράση του βιβλίου, ''Γυναίκες ηδονικές και φιλόσοφοι, σ' εσάς απευθύνομαι'' (που παραπέμπει σε μανιφέστο ή προκήρυξη),  με την οποία αποτίεται φόρος τιμής στις ελεύθερες, δυνατές γυναίκες από έναν ελεύθερο και δυνατό άντρα..."