[νέα κυκλοφορία] Λευτέρης Μαυρόπουλος, «Χωρίς αποτύπωμα», Εκδόσεις των Συναδέλφων

Λευτέρης Μαυρόπουλος

Χωρίς αποτύπωμα

Σχήμα: 14Χ20,5 • Σελίδες: 264 • Τιμή: 13 ευρώ • ISBN 978-960-9797-39-9

Η Αθήνα, η οποία δεν κατονομάζεται ρητά, προσφέρει τον καμβά πάνω στον οποίο εξυφαίνεται η σύγχρονη κοινωνική και πολιτική μας πραγματικότητα. Η διαφθορά του πολιτικού μας συστήματος και τα κοινωνικά μας προβλήματα αναδύονται με τρόπο δραματικό. Επιχειρηματίες, μέλη της κυβέρνησης και κρατικοί λειτουργοί σ’ έναν αδυσώπητο αγώνα για εξουσία και χρήμα. Μετανάστες και πρόσφυγες που βιώνουν τον ρατσισμό και το μίσος εναντίον τους. Δύο οι αφηγηματικοί πόλοι· ένας επιχειρηματίας του χώρου της γαλακτοβιομηχανίας, ο Σωτήρης, κι ένας ιδιωτικός αστυνομικός που παραμένει ανώνυμος. Πρόκειται για δύο άντρες των οποίων οι ζωές διασταυρώνονται. Για τον πρώτο είναι μια εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή, για τον δεύτερο αυτή που θα τον οδηγήσει σε μια συνολική επαναξιολόγηση της ζωής του.
Ένα μυθιστόρημα που διαβάζεται απνευστί, γραμμένο αριστοτεχνικά από τη δυνατή πένα του Λευτέρη Μαυρόπουλου.
------------------------------------------------------------------------------------------------------

http://ekdoseisynadelfwn.wordpress.com • syneditions@gmail.com

Οι Eκδόσεις των Συναδέλφων στο facebook

Ανακοίνωση Φεστιβάλ Εικαστικών Τεχνών Ζακύνθου 2015

Ένα πολύπλευρο φεστιβάλ, μουσικής, παραδοσιακών χορών, λυρικού θεάτρου, παραδοσιακής ενδυμασίας, ζωγραφικής, χαλκογραφίας, χαλκοπλαστικής, εικαστικών τεχνών, γλυπτικής, χαρακτικής, λιθογραφίας, ποίησης, λογοτεχνίας, με πολλά βραβεία για μικρούς και μεγάλους.
Τιμητική συναυλία του Κεφαλλονίτη ποιητή και στιχουργού Σαράντη Αλιβιζάτου.
Παράλληλα με το Φεστιβάλ Ζακύνθου 2015 θα πραγματοποιηθεί «Φεστιβάλ Γαστριμαργίας» με επικεφαλής Σεφ Αρχημαγείρους καθ’όλη την διαρκείας του Φεστιβάλ Ζακύνθου 2015.
Παρουσίαση Λυρικού Δράματος του Παναγιώτη Καρούσου στο Δημοτικό Θέατρο Ζακύνθου.

Το Φεστιβάλ Εικαστικών Τεχνών της Ζακύνθου 2015 του Ομίλου UNESCO Κεφαλονιάς, Ιθάκης & Ζακύνθου θα πραγματοποιηθεί το Καλοκαίρι 2015, στη Ζάκυνθο.
Δεχόμαστε δηλώσεις συμμετοχής στις κάτωθι κατηγορίες:
Ζωγραφική (κλασική και μοντέρνα)
Αγιογραφία
Γλυπτική «Μικτές τεχνικές και Μικρογλυπτική»
Καλλιτεχνική φωτογραφία
Ψηφιδωτό
Χαλκοπλαστική
Χαρακτική
Λιθογραφία
Βιτρώ
Ξυλογραφία
Όλοι οι συμμετέχοντες θα διαγωνιστούν, εκτός ενστάσεως της επιτροπής για περιεχόμενο κόντρα στις αρχές της UNESCO.

Ημερομηνία τελευταίας υποβολής συμμετοχών: 30 Μαΐου 2015

Οι διαγωνιζόμενοι θα πρέπει να στείλουν:
1) δυο έως τρία έργα τους όχι μεγαλύτερα από 1Χ1 μέτρο.
2) το βιογραφικό τους και μια φωτογραφία για τον κατάλογο στο
E-Mail: unescoculturalambassandor@hotmail.com
3) τα έργα θα σταλούν στο Σπίτι της UNESCO, Περατάτα Κεφαλληνίας. Τ.Κ. 28 100.
ή με το ΚΤΕΛ Αργοστολίου, Κεφαλλονιάς, ή με κούριερ.
Για πληροφορίες επικοινωνήστε στα τηλεφώνα: 6943775611 - 2671068353

Μετά τιμής

Αναστασία Παπαδάτου - Αποστολοπούλου 
Πρόεδρος του Ομίλου για την UNESCO Κεφαλονιάς, Ιθάκης & Ζακύνθου
και Πρέσβης Πολιτισμού της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ομίλων, Συλλόγων και Κέντρων της UNESCO (WFUCA)
Τηλέφωνα επικοινωνίας: 6943775611 - 2671068353

Μανώλης Αναγνωστάκης, Προσχέδιο δοκιμίου πολιτικῆς ἀγωγῆς

 

Προσχέδιο δοκιμίου πολιτικῆς ἀγωγῆς

 

 

Οἱ τσαγκαράδες νὰ φτιάσουν ὅπως πάντα γερὰ παπούτσια
Οἱ ἐκπαιδευτικοὶ νὰ συμμορφώνονται μὲ τὸ ἀναλυτικὸ πρόγραμμα τοῦ Ὑπουργείου
Οἱ τροχονόμοι νὰ σημειώνουν μὲ σχολαστικότητα τὶς παραβάσεις
Οἱ ἐφοπλιστὲς νὰ καθελκύουν διαρκῶς νέα σκάφη
Οἱ καταστηματάρχες ν᾿ ἀνοίγουν καὶ νὰ κλείνουν σύμφωνα μὲ τὸ ἑκάστοτε ὡράριο
Οἱ ἐργάτες νὰ συμβάλλουν εὐσυνείδητα στὴν ἄνοδο τοῦ ἐπιπέδου παραγωγῆς
Οἱ ἀγρότες νὰ συμβάλλουν εὐσυνείδητα στὴν κάθοδο τοῦ ἐπιπέδου καταναλώσεως
Οἱ φοιτητὲς νὰ μιμοῦνται τοὺς δασκάλους τους καὶ νὰ μὴν πολιτικολογοῦν
Οἱ ποδοσφαιριστὲς νὰ μὴ δωροδοκοῦνται πέραν ἑνὸς λογικοῦ ὁρίου
Οἱ δικαστὲς νὰ κρίνουν κατὰ συνείδησιν καὶ ἐκτάκτως μόνον, κατ᾿ ἐπιταγὴν
Ὁ τύπος νὰ μὴ γράφει ὅ,τι πιθανὸν νὰ ἐμβάλλει εἰς ἀνησυχίαν τοὺς φορτοεκφορτωτάς
Οἱ ποιητὲς ὅπως πάντα νὰ γράφουν ὡραῖα ποιήματα.

Σημ.: Πρόκειται περὶ προσχεδίου, ὡς ὁ τίτλος, καὶ προσφέρεται εἰς ἐλευθέραν δημοσίαν συζήτησιν. Μετὰ τὰς ἀκουσθησομένας ἀπόψεις θὰ γίνει τελικὴ ἐπεξεργασία ὑπὸ ὁμάδος ἐγκρίτων Ποιητῶν καὶ θὰ παραδοθεῖ εἰς τὸ κοινὸ πρὸς γνῶσιν καὶ ἀναμόρφωσιν.

πηγή αναδημοσίευσης

Ποίηση, ατομικότητα, πολιτική, του Νικόλα Σεβαστάκη

Για το βιβλίο του Πιέτρο Ινγκράο «Η Αγανάκτηση δεν αρκεί» (εκδόσεις Εύμαρος, μετάφραση Τόνια Τσίτσοβιτς, πρόλογος Μιχάλης Ψημίτης, 2011) 

Μια από τις ωραιότερες συλλογές του Τάσου Λειβαδίτη είναι το Μικρό βιβλίο για μεγάλα όνειρα. Παραφράζοντας τον τίτλο, θα ισχυριστώ ότι οι σκέψεις του Ινγκράο που έχουμε τη χαρά να παρουσιάζουμε σήμερα φτιάχνουν ένα μικρό βιβλίο για μεγάλα πράγματα, ένα ολιγοσέλιδο κείμενο που ανοίγει, ωστόσο, πολλά και κυρίως σημαντικά ερωτήματα.  Βρισκόμαστε μπροστά στον στοχασμό ενός σχεδόν αιωνόβιου που έχει ωστόσο το χάρισμα να εκφέρει ή να υπαινίσσεται αλήθειες εξαιρετικά σύγχρονες με την ουσιαστική κριτική σημασία της λέξης όχι με την έννοια μιας σκέψης αγχωμένης μην απομείνει πίσω από τις εξελίξεις.

Και για να προχωρήσω ένα βήμα δεν πρόκειται απλώς για απάντηση στη μπροσούρα του Στεφάν Εσέλ «Αγανακτήστε». Oι αναφορές στο πολυσυζητημένο κείμενο του παλιού Γάλλου αντιστασιακού είναι ένα από τα πολλά σημεία στα οποία απαντά ο Ινγκράο. Μπορεί όμως μην είναι και το σημαντικότερο. Διαλέγω μια από τις φράσεις που πιστεύω ότι μας εισάγει καλύτερα στο στίγμα της κατάθεσης του Ιταλού διανοούμενου και πολιτικού

Στην πραγματικότητα – λέει- εντάχτηκα ολόκληρος μέσα στην πολιτική. Όμως δεν υπήρξα ποτέ μόνο αυτό. Άρα είμαι διχασμένος ανάμεσα στο να είμαι μέσα στην πολιτική, από κάθε άποψη, και στη συνειδητή άρνηση της αποδοχής του μέτρου της, της λογικής της; Πιθανόν.

Ας ξανασκεφτούμε ποιος μιλάει εδώ. Μιλάει λοιπόν ένας άνθρωπος που το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του έδρασε και λειτούργησε μέσα στους θεσμούς ενός κινήματος αλλά και ενός πολιτικού συστήματος (βουλευτής, πρόεδρος κοινοβουλευτικής ομάδας, αλλά και πρόεδρος της Ιταλικής Βουλής). Μιλάει ένας άνθρωπος που υπήρξε κατεξοχήν οργανωμένος και δεν είχε, τυπικά τουλάχιστον, καμιά σχέση με εμπειρίες αιρετικής περιθωριακότητας όπως αυτές εκφράστηκαν στον εικοστό αιώνα από τη μια ή άλλη αποκλίνουσα αισθητική θέση. Ο Iνγκράο ποτέ δεν υπήρξε Παζολίνι, με την έννοια ότι ποτέ δεν δημιούργησε «σκάνδαλο» στον χώρο του ή έξω από αυτόν, στην ευρύτερη ιταλική πολιτική και πνευματική ζωή. Ο Ινγκράο λοιπόν ο κομματικός, το παλιό στέλεχος του ιταλικού κομμουνισμού αφήνει να καταλάβουμε ότι υπήρξε και συνεχίζει να είναι κάτι άλλο από μια πολιτική προσωπικότητα. Ρίχνει στο τραπέζι  κάποιες αναπάντεχες σημασίες και ένα είδος αυτοβιογραφικού σχολίου που φωτίζει διαφορετικά το πολιτικό οδοιπορικό ενός κομμουνιστή. Μιλάει για την πρακτική της αμφιβολίας, για τη σημασία της ατομικότητας, για τις δύσκολες και περίπλοκες σχέσεις ανάμεσα στον προσωπικό κόσμο και στη συλλογική πολιτική δράση.

Και όλα αυτά έχουν τη σημασία τους. Όχι όμως τόσο ως θραύσματα μιας ατομικής βιογραφίας αλλά ως μελήματα κάθε αριστερής σκέψης, ως ερωτήματα που, όπως και αν το δούμε, παραμένουν αναπάντητα μέσα στην περιπετειώδη ιστορία των αριστερών εγχειρημάτων και των ανατρεπτικών στρατεύσεων.

Παρένθεση. Δεν πρόκειται καθόλου όπως διάβασα πρόσφατα στον επικριτικό σχολιασμό για το βιβλίο, για «ελιτίστικες φιλοσοφίες» και ποιητικές «αοριστολογίες» που δεν έχουν καμιά χρησιμότητα για το κίνημα και τον αναστοχασμό του. Δυστυχώς, ακόμα και σήμερα, μπορεί να συναντά κανείς τέτοιου είδους χρησιμοθηρικές και στεγνές αποφάνσεις που αναπαράγουν τις χειρότερες πλευρές της Αριστεράς. Εννοώ μια εργαλειακή αντίληψη για τη σκέψη, μια νοοτροπία που αναζητεί στη σκέψη του ενός ή άλλου μόνο ηθικοπλαστικές απαντήσεις και όχι ερωτήματα, μόνο συνταγές έτοιμης δράσης και όχι ανοίγματα στην πολυπλοκότητα της ζωής και της δραστηριότητας των υποκειμένων.

 Θα μπορούσε, φυσικά, να διαβάσει τις σκέψεις αυτές σαν μια παραλλαγή σε ένα γνωστό  θέμα. Το θέμα είναι η ένταση η οποία εμφανίζεται μεταξύ του ορθολογικού πολιτικού όντος και της ποιητικής ευαισθησίας και ευρύτερα η σύγκρουση μεταξύ της λογικής του πολιτικού αγώνα ή της κοινωνικής στράτευσης και της ατομικότητας, των προσωπικών ευαισθησιών. Κατ’ αυτό τον τρόπο η στροφή του γηραιού Ινκράο προς τον λόγο της ποίησης θα μπορούσε ενδεχομένως να θεωρηθεί και ως αναμέτρηση με την πολιτική ήττα. Γιατί όχι και ως μια στρατηγική μετριασμού του μεγάλου ηθικού κόστους αυτής της ήττας που υπήρξε και προσωπική.

Υπάρχουν σημεία στις απαντήσεις του που ευνοούν τη συσχέτιση μεταξύ της εμπειρίας της πολιτικής ήττας και της προσφυγής στον ποιητικό λόγο. Σε αυτή την περίπτωση, η έμφαση που βλέπουμε να αποδίνει στην εσωτερικότητα ή στην σιωπή (στη σιωπή ως μια άλλη μορφή δράσης ) θα ήταν απλώς επιβεβαίωση ενός χάσματος. Αυτού που χωρίζει την επικράτεια των χαμηλών τόνων [ την ποίηση] και τον χώρο της διαπάλης με σκοπό τη νίκη [ η πολιτική].

Αλλά ο Ινγκράο υπενθυμίζει διαρκώς στους συνομιλητές του την πρακτική της αμφιβολίας. Σα να λέει: μη βιάζεστε να φτάσετε σε ένα οριστικό συμπέρασμα, σε μια ασφαλή εξήγηση της σχέσης ανάμεσα στους κυματισμούς του προσωπικού βιώματος και στο πεδίο μιας μακρόχρονης πολιτικής δέσμευσης. Δίνει δηλαδή κάποια κλειδιά για να αισθανθούμε ότι αυτή η σχέση ήταν ανέκαθεν πολύ πιο αινιγματική από όσο θα ήθελε ο αριστερός κοινωνιοκεντρισμός και ο φιλελεύθερος ιδεαλιστικός ατομικισμός. Και τα κλειδιά αυτά είναι ελεγειακά και χαμηλών τόνων, δεν έχουν δηλαδή το στιλ που θα άρεσε σε εκείνον που ταυτίζει την αριστερή πνευματικότητα με μια κάπως χαζοχαρούμενη και δίχως αίσθηση του τραγικού ορμητικότητα.

Παρά λοιπόν τον πειρασμό της εύκολης ερμηνείας, λίγο ψυχολογικής ή λίγο πολιτικής, νομίζω ότι η πρακτική της αμφιβολίας, έτσι όπως την αντιμετωπίζει ο Ινγκράο, δεν είναι ο γνωστός σκεπτικισμός απέναντι σε μια πολιτική ταυτότητα η οποία κρίνεται, εκ των υστέρων, «προβληματική». Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, η ανακάλυψη, από την πλευρά του, της ελευθερίας που προσφέρει η άσκηση της ποίησης δεν έρχεται να αντιπαρατεθεί στις συγκρουσιακές ποιότητες της αγωνιστικής πολιτικής. Αντίθετα η αισθητική και πνευματική καλλιέργεια φαίνεται να διαθέτουν μια δική τους αυτόνομη αντήχηση, μια δική τους ηθική νομιμότητα πέρα από τη διάσταση της σύγκρουσης και του κοινωνικού ανταγωνισμού. Απαντούν δηλαδή σε εκείνες τις διαστάσεις της ύπαρξης οι οποίες είναι αδύνατο να στεγαστούν στους θεσμούς και στις πρακτικές της πολιτικής.

Η ανακάλυψη του ποιητικού, δηλαδή μιας γλώσσας που μπορεί να πει αυτά που καμια άλλη γλώσσα δεν μπορεί να εκφράσει, προσφέρεται εντέλει ως ένα παράδοξο συμπλήρωμα του μακρόχρονου πολιτικού πάθους. Αυτή η άλλη σοφία, η οποία εκφράζεται με τη γλώσσα της ποίησης, δεν συνιστά μεταστροφή σε σχέση με αυτό το πολιτικό πάθος το οποίο έχει ως αφετηρία την εξέγερση του υποκειμένου, ήδη από την νεότητά του, για τις ανισότητες και την κοινωνική βία του κόσμου που το περιστοιχίζει. Πίσω από την ανατίμηση της ποίησης (η οποία όπως ομολογεί τον ενδιέφερε ήδη στην νεότητά του) ο Ινγκράο θέτει τα πιο δύσκολα ερωτήματα, τα οποία δεν αφορούν μόνο την ποίηση αλλά την ίδια τη δράση: μπορεί για παράδειγμα να υπάρξει συλλογικός πολιτικός ορίζοντας αγώνα που να αναγνωρίζει, δίχως τσιγκουνιές και καχυποψίες, την πολυμέρεια των ατομικών υποκειμένων, που να κατανοεί το γεγονός ότι τα ανθρώπινα όντα είναι πολλαπλότητες παθών και ενδιαφερόντων; Μπορεί να υπάρξει πολιτικό υποκείμενο ικανό να αναγνωρίζει ότι τα άτομα δεν είναι απλώς φορείς καθηκόντων και λειτουργικών ρόλων σε ένα σχέδιο αλλά σύνθετες, αντιφατικές και «ασυνεπείς» μοναδικότητες; Μπορεί να υπάρξει πέρα από μια πολιτική της κοινωνικής και ταξικής χειραφέτησης και μια αριστερή κουλτούρα της ατομικής ελευθερίας, της ποιοτικής ατομικής αυτονομίας;

Μήπως άραγε και η ηγεμονική επικράτηση του φιλελευθερισμού και των διαφόρων μορφών καταναλωτικού ατομικισμού στον ύστερο εικοστό αιώνα έχει να κάνει και με το γεγονός ότι τα ριζοσπαστικά εγχειρήματα έδειξαν δυσκαμψία στο να καταξιώσουν τη σημασία της ελευθερίας σε όλα τα επίπεδα, και ως προς τη σχέση των ατόμων με τους θεσμούς και τα μοντέλα της αριστερής πολιτικής δράσης; Μήπως η γνωστή σαθρή «ατομικιστική ιδεολογία» με την οποία συνδέθηκε η νεοφιλελεύθερη αντεπανάσταση εδώ και δεκαετίες αξιοποίησε τα κενά ή τις απίστευτες στρεβλώσεις στη σχέση της Αριστεράς με την ελευθερία, με την ελευθερία ως τολμηρή άσκηση της αμφιβολίας; Αρκεί να διαβάσει κανείς την ανακοίνωση του ΚΚΕ για τον θάνατο του Κιμ Γιονγκ Ιλ και τη Βόρειο Κορέα για να μελαγχολήσει και να θυμώσει.

Προφανώς δεν υπάρχει απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα. Και ούτε ο Ινγκράο δίνει απαντήσεις, πράγμα ασφαλώς εκνευριστικό για κείνους που ζητούν από κάθε αποτύπωμα σκέψης να τους λύσει όλα τα θεωρητικά, για να μην πω όλα τα κοσμοθεωρητικά τους, προβλήματα.

Και για να έλθω στο θέμα της αγανάκτησης. Το γεγονός είναι ότι οι νέες μορφές κοινωνικού αγώνα, ο γαλαξίας των νέων μορφών δημοκρατικής κινητοποίησης, σχετίζεται και με αυτό το ερώτημα για τα όρια της ολικής δέσμευσης σε ένα πολιτικό πάθος όπως αυτό που χαρακτήρισε τη γενιά του Ινγκράο. Από πολλές απόψεις μοιάζει αδύνατο ένα συλλογικό πολιτικό εγχείρημα που θα αγνοεί την εξατομίκευση των ανθρώπων, τη σημασία που έχει η πλουραλιστική προσωπική ταυτότητα των συγχρόνων ως διασταυρώσεων ετερογενών ηθικών και πολιτιστικών οριζόντων.

Αριστερός, λέει ουσιαστικά ο Ινκράο, είναι αυτός o οποίος επιδιώκει τη συνάντηση των ηθικών συναισθημάτων ( όπως είναι η αγανάκτηση και ο θυμός με τις σκανδαλώδεις αδικίες) με μια πολιτική ορθολογικότητα, με μια προοπτική μετασχηματισμού του πάνω και του κάτω, των θεσμών και των ηθών, του κράτους και των κοινωνικών πρακτικών. Όχι μέσα από την υποταγή της πολιτικής στα ηθικά πάθη, ούτε, όμως, και με αυτονόμηση της πολιτικής-εκλογικής μηχανής από αυτούς που καλείται να αντιπροσωπεύσει. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε ένα είδος αποσπασματικού συναισθηματικού κινήματος το οποίο, όσο πολύτιμη και αν είναι η συμβολή του στην αναζωογόνηση των κοινωνικών αγώνων, δεν μπορεί να γεννήσει, από μόνο του, ένα πολιτικό σχέδιο. Στην δεύτερη περίπτωση, η πολιτική λειτουργεί ως αποξενωτική ανάθεση, ως αποτυχημένη ή κακή εκπροσώπηση η οποία διαιωνίζει τη διαίρεση ανάμεσα σε μια διαλυμένη κοινωνία και στις κυβερνώσες ελίτ. Η ακραία εκδοχή αυτής της αποξενωτικής ανάθεσης – η οποία καταργεί την ίδια τη σχέση εκπροσώπησης διαστρέφοντας ακόμα και τη φιλελεύθερη λογική- είναι η ανάδυση του τεχνοκράτη, η διακυβέρνηση των ειδικών. Είναι δηλαδή αυτό που προτείνεται από σήμερα από διάφορες πλευρές για τη διαχείριση της έκτακτης ανάγκης.

Η κατεύθυνση προς την οποία κινείται η σκέψη του Ινκγράο δεν είναι η παραδοσιακή αλλεργία της «ορθολογικής Aριστεράς» προς όλες τις ευαισθησίες που δεν ελέγχει ή δεν κατανοεί, προς καθετί που δεν παίζει στο δικό της πεδίο και με τους δικούς της όρους. Εκτιμά συγχρόνως ότι ακόμα και αν αλλάζουν όλα, οι γλώσσες της στράτευσης, η σχέση μεταξύ των ατόμων και των θεσμών, τα πολιτιστικά και κοινωνικά πρότυπα, υπάρχει κάτι θεμελιώδες το οποίο παραμένει ως ανάγκη: η αγανάκτηση (και η σύγκρουση με όλα όσα συνιστούν την αιτία της αγανάκτησης) μπορεί να είναι μόνο η μία όψη μιας αγωνιστικής διαδικασίας, της αριστερής διαμόρφωσης συνείδησης. Τα ηθικά συναισθήματα και η σύγκρουση δεν μπορούν να είναι το κέντρο μιας στάσης αλλά ένα στοιχείο, σημαντικό φυσικά, μιας συνολικότερης στάσης της οποίας το νόημα πρέπει να αναδημιουργήσουμε, ο καθένας με τα υλικά που έχει, με τις ανάγκες, τις περιστάσεις και τους ιδιαίτερους όρους που του έτυχαν.

Όταν το νόημα, είτε αφορά την πολιτική είτε αφορά την προσωπική μας ταυτότητα, δεν είναι δοσμένο, δεν είναι αδιαμφισβήτητο και εξασφαλισμένο, αισθανόμαστε δυσφορία. Αισθανόμαστε ακόμα ότι αυτός που μας το λέει αυτό, δεν ικανοποιεί την ανάγκη μας για περισσότερη βεβαιότητα, για εξιχνίαση των όσων, μυστήριων και ακατανόητων, συμβαίνουν στον κόσμο και μας επηρεάζουν.

Αλλά από μια άλλη άποψη αυτός που μας απευθύνεται σε μια κάπως παράξενη γλώσσα και όχι με τον συνηθισμένο προτρεπτικό τόνο της υψηλότονης διακήρυξης, μπορεί να είναι περισσότερο έντιμος με τη συνθήκη στην οποία βρισκόμαστε σήμερα στην εποχή της κρίσης και της βίας της. Σε αυτή τη συνθήκη, η μια πλευρά είναι η εκ νέου επινόηση της σύγκρουσης η οποία τρέφεται από τον κοινωνικό θυμό, το αίσθημα της αδικίας. Η άλλη πλευρά ή μια άλλη ζωτική ανάγκη αφορά τη δυνατότητά της κατάφασης, την αναζήτηση τρόπων ώστε η κρίση να μην μας κάνει πιο ρηχούς και στεγνούς, να μην μας μετατρέψει σε μίζερες, πνευματικά και αισθητικά, μηχανές.

Ένα ποίημα του Ρίτσου υπαινίσσεται αυτή τη σχέση μεταξύ της κατάφασης που συνδέει την ατομικότητα με τον κοινό κόσμο, το δικό μου με το εμείς, με έναν  τρόπο που θα άρεσε στον Ινγκράο.

Ανάμεσα σε τόσες αρνήσεις
Βρήκε μια λέξη καταφατική
δική του –
αυτήν που ανήκει
σε όλους μας

Πηγή: Εποχή &  REDNotebook

Ο Έλιοτ, η ποίηση και η πολιτική, του Σ. Ανδρονίδη

«Σκόρδο και σάπφειροι στην λάσπη Θρόμβος στην πλαγιασμένη άτρακτο. Τρεμίζοντας το σύρμα μες στο αίμα Σφύριζε από ανεπούλωτες ουλές Πραΰοντας πολέμους ξεχασμένους. Ο χορός που σέρνεται στην αρτηρία Της λύμφης η κυκλοφορία Χαραγμένα είναι στην τροχιά των άστρων Το θέρος ανεβαίνουμε στο δέντρο Από το δέντρο που κινεί κινούμαστε ψηλά Μέσα στο φως, στο χαραγμένο φύλλο επάνω Και στο πάτωμα το μουσκεμένο ακούμε Κάτω μας, μαντρόσκυλο και κάπρο Να κυνηγούν το σχέδιο τους σαν πρώτα Συμφιλιωμένοι στην τροχιά των άστρων». 

Τόμας Έλιοτ, ‘Burnt Norton,’ ‘Τέσσερα Κουαρτέτα’

 

Ο Αμερικάνος ποιητής Τόμας Στερνς Έλιοτ (Thomas Stearns Eliot, 1888-1965) σφράγισε με το έργο του την ποιητική τέχνη του 20ου αιώνα. Το ποιητικό του πράττειν είναι «ποιοτικά» έντονο και ρηξικέλευθο, δημιουργώντας, με αυτόν τον τρόπο, τις συνηχήσεις ενός ευρύτερου ποιητικού συμβάντος. Το ποιητικό του αποτύπωμα είναι βαθύ, «σωματικό», ρηξικέλευθο, πολύπλοκο και συγκλονιστικό. Οι κυριότερες ποιητικές του συλλογές ( ‘Η Έρημη Χώρα’, ‘Τετάρτη των Τεφρών’, Τέσσερα Κουαρτέτα’), αποτελούν τις «πύλες» εισόδου στο πολύπλοκο και ασυνεχές ποιητικό γίγνεσθαι του Τόμας Έλιοτ, εκεί όπου οι λέξεις που έχουν γραφεί και αποτυπωθεί στο χαρτί αποκτούν την δική τους υπόσταση. Η ποίηση του Έλιοτ περιδιαβαίνει τις δαιδαλώδεις διαδρομές της ζωής, «αναμοχλεύοντας» τα πάθη του ανθρώπου.

 Η ποίηση του Έλιοτ ως «χώρος» και ως «ήθος» συγκροτείται από «ρηξιακές» ασυνέχειες, που περιλαμβάνουν, σε ισόποσες δόσεις, την ζωή του ανθρώπου και τον θάνατο. Κι ο Τόμας Έλιοτ «τροφοδοτεί» την ανθρώπινη πράξη με ποίηση, μία ποίηση που κάθε ώρα και στιγμή «ανασυγκροτεί» την χαμένη ανθρώπινη αξιοπρέπεια, «ανασυγκροτεί» και «διευρύνει» τα όρια του ήθους. Αυτή η ποιητική ιδιοφυΐα διδάσκει, διδάσκει τους τρόπους σύνθεσης της ποίησης με τα ανοιχτά «τραύματα» της ανθρώπινης ζωής.
Με αυτόν τον τρόπο, η κάθε του λέξη δεν «εμβαπτίζεται» στο φως, αλλά στο «σκοτάδι» της ανθρώπινης ζωής, εκεί όπου η τάξη και η συνέχεια διασαλεύονται. Ο θάνατος δεν απομακρύνεται, δεν τίθεται στο ποιητικό περιθώριο, αλλά αντιθέτως γίνεται κτήμα του ποιητικού γίγνεσθαι του Τόμας Έλιοτ. Ο «ποιητικά καμωμένος» θάνατος είναι σκοτεινός, νοείται ως θάνατος της ζωής και της φύσης. Κι η ποίηση που νοηματοδοτεί την ζωή, δεν σπεύδει για να νικήσει τον θάνατο αλλά για να  αναδιαμορφώσει τους όρους της ζωής, μίας ζωής πλέριας και ολικής που θα περιλαμβάνει ως αναπόσπαστο κομμάτι την ποίηση και τις αποκρυσταλλώσεις της. Το ποιητικό σύμπαν του Τόμας Έλιοτ είναι «κατάστικτο» από το βαθύ «πηγάδι» της ανθρώπινης ζωής.

«Φληβάς ο Φοίνιξ, ένα δεκαπενθήμερο νεκρός Ξέχασε την κραυγή των γλάρων, την φουσκοθαλασσιά Και κέρδος και ζημιά. Κάτω απ’ τη θάλασσα ένα ρεύμα Πέρασε τα σκαλιά της ηλικίας του και νιότης Μπαίνοντας μέσα στην ρουφήχτρα. Εθνικέ ή Εβραίε Ώ εσύ που γυρνάς το τιμόνι και κοιτάς προς τον ανεμοδείκτη, Στοχάσου τον Φληβά που ήταν κάποτε όμορφος και υψηλός όπως εσύ».[1]
Ο «Φληβάς» κείτεται νεκρός και παγωμένος, κείτεται ακίνητος, δεκαπέντε μέρες χωρίς ζωή. Η μεγάλη θάλασσα τον έκανε «δικό» της. Η γραφή του ποιητή αποτυπώνει την «παγωμένη» στιγμή του θανάτου, εκεί που ο χρόνος παύει να έχει σημασία, και πλέον, «ομιλεί» μόνη η ποίηση. Και ως άλλος θαλασσοπόρος, ο Έλιοτ «συνομιλεί» με την μεγάλη «ρουφήχτρα», την «ρουφήχτρα» που «καταπίνει» την ζωή και τον χρόνο. Ο «Φληβάς» έφυγε, έγειρε προς την πλευρά του «τέλους», όμως η ποίηση διατηρεί ακέραια την όψη του προσώπου του, τις στιγμές της δικής του διάβασης.

Ο Τόμας Έλιοτ μας προσφέρει μία δυνατή ποιητική περιγραφή, καθότι προχωρά, η ποίηση του «προχωρά» προς το «τιμόνι» και τον «ανεμοδείκτη» που γυρνά προς την πλευρά της ανθρώπινης πορείας μέσα στον «χώρο» και στον χρόνο. Η ποίηση του «παγώνει» τον χρόνο, «παγώνει» την στιγμή, ανάγεται και «εγγίζει» τα βάθη της θαλάσσης, αναδύοντας στην επιφάνεια τα «φερτά» υλικά μίας ολόδικης του ποιητικής όψης,  μίας όψης που συγκροτεί τον άνθρωπο μπροστά στο σκοτάδι. Το ποιητικό του πράττειν στέκει ασάλευτο, ωσάν λουλούδι στην παγωνιά. Που πήγε ο Φλήβας; Τι απέγιναν τα δικά του αποτυπώματα; Ήταν «ψηλός» και «όμορφος»; Ο Φλήβας έκανε «σπίτι» του την βαθιά θάλασσα, «άγγιξε» τις εκφάνσεις της ζωής και ναι, ήταν «ψηλός» και «όμορφος» καταπώς μας λέει ο ποιητής.

Τι δυνατή και συνάμα «χαμηλόφωνη» περιγραφή της διαδικασίας του θανάτου, εκεί όπου δεν θα ακούσεις κραυγές, αλλά χαμηλόφωνη ποίηση, ποίηση που διαφυλάσσει την πορεία της ζωής. Κι αυτό κάνει  ο Τόμας Έλιοτ, διατηρεί στη μνήμη τη μορφή ενός «ψηλού» και «όμορφου» ανθρώπου, διευρύνοντας ταυτόχρονα την μνημονική έκφραση του ποιητικού του «όλου». Ο ποιητής μας καλεί να στοχαστούμε, να στοχαστούμε πάνω στα τρέχοντα, πάνω στις μεγάλες αξίες που νοηματοδοτούν την ζωή του ανθρώπου· γιατί  η ποίηση του Τόμας Έλιοτ είναι ένας διαρκής στοχασμός πάνω στο «κροτάλισμα» της ζωής, ένας στοχασμός βαθύς και «γόνιμος» που τέμνει και ανατέμνει τις ανθρώπινες αντιφάσεις.

«Άσπρο πτυχωμένο φως, περιβάλλοντας την, πτυχωμένη. Το βάδισμα των νέων ετών, θεραπεύοντας Μέσα σ’ ένα σύννεφο λαμπρών δακρύων, τα έτη, θεραπεύοντας Μ’ ένα καινούργιο στίχο στον αρχαίο ρυθμό. Σώσε Τον χρόνο. Σώσε. Το αδιάβαστον όραμα στ’ όνειρο το πιο υψηλό Καθώς μονόκεροι στολισμένοι έσερναν τις επίχρυσες νεκροφόρους. Η σιωπηλή αδελφή πεπλοφορούσε, κυανόλευκη Ανάμεσα στους σμίλακες, πίσω απ’ του κήπου τον θεό, Που ο αυλός του είναι άπνους, έγειρε το κεφάλι της και υπέγραψε αλλά δεν είπε λέξη Αλλά η πηγή αναπήδησε και το πουλί χαμοκελάηδησε Σώσε τον χρόνο, σώσε τ’ όνειρο Το μίλημα του λόγου ανήκουστο, αμίλητο Μέχρι να σείσει ο άνεμος χίλιους ψιθύρους απ’ τον σμίλακα Και η εξορία μας μετά».[2]

Το συγκεκριμένο απόσπασμα μας αποκαλύπτει το εύρος της ποιητικής πράξης του σπουδαίου Αμερικανού ποιητή, μία ποιητική πράξη που λάμπει και ακτινοβολεί. Τα ποιητικά «εργαλεία» είναι συγκεκριμένα: ομορφιά, άνθη και όνειρο. Η γυναίκα περιδιαβαίνει τις μακρινές αποστάσεις, επιδιώκει να δώσει «σάρκα και οστά» στο όνειρο. Μπορεί να «ζαλίζεται» από το έρεβος, αλλά κοιτάει πάντα ψηλά. «Σώσε τον χρόνο» λοιπόν, «σώσε το όνειρο», νιώσε, άγγιξε και αγάπησε. Η συγκεκριμένη ποιητική πράξη του Τόμας Έλιοτ από την ‘Τετάρτη των Τεφρών’ αναβλύζει πάθος και άγρια ομορφιά, «ρέει» αβίαστα, διασώζοντας τον «χρόνο» και το «όνειρο».

Ο ολικός ποιητής ανασυγκροτεί την ίδια την ζωή, στοχάζεται το παρόν, «φιλτράρει» το μέλλον, υπερβαίνει του καιρού του την «εξορία» «σείοντας» ποίηση, ποίηση του πόνου, της ζωής και του θανάτου. Η πρώτη ύλη της ποίησης του γίνεται το όνειρο που πρέπει να διασωθεί, που πρέπει να συνεγείρει την καρδιά και τα μυαλά των ανθρώπων. Στις δύσκολες ημέρες μας, έχει η επικράτηση η άποψη που θέλει την τέχνη να μην δύναται να μεταβάλλει ριζικά τον κόσμο. Κι όμως, η τέχνη, η ποίηση δύναται να μετασχηματίσει τον κόσμο, «τροφοδοτώντας» με λογισμό και με «όνειρο» τις ζωές των ανθρώπων.
Ο Τόμας Έλιοτ μας προσφέρει τα δικά του ποιητικά «εργαλεία» ανάλυσης και προσέγγισης του κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι, ακριβώς διότι ένας ποιητής είναι ένας πλέριος αναλυτής (με τον δικό του τρόπο) των συμβάντων του καιρού του. Ο ποιητής «χαράζει» με νοήματα και αξίες το πεδίο του κοινωνικού, προοικονομεί το μέλλον, τέμνει το παρόν. Μας καλεί διαρκώς να «σώσουμε τον χρόνο» και το «όνειρο», να στοχαστούμε βαθιά και «ποιοτικά». 

Την εποχή της βαθιάς οικονομικής κρίσης χρειαζόμαστε όσο τίποτα άλλο τα μεγάλα νοήματα που δύναται να προσφέρει η ποίηση. Ο ποιητής είναι ένας στοχαστής της κοινωνικής ολότητας.

Ο στοχασμός και ο αναστοχασμός του κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι είναι απολύτως απαραίτητος, «μέχρι να σείσει ο άνεμος χίλιους ψιθύρους απ’ τον σμίλακα Και η εξορία μας μετά», όπως γράφει ο Τόμας Έλιοτ. Η πολιτική δεν είναι η τέχνη του εφικτού, είναι η καθημερινή τέχνη των υπερβάσεων, η τέχνη του να συμφύεις οργανικά την θεωρία με την πράξη. Στην «χαίνουσα» και «έρημη» Ελλάδα του 2015, η ποιητική τέχνη του Τόμας Έλιοτ είναι συγκλονιστικά επίκαιρη.

«Αυτή είναι η νεκρή χώρα Αυτή είναι του κάκτου η χώρα Εδώ τα πέτρινα είδωλα Σηκώνονται, εδώ λαμβάνουν Την ικεσία ενός χεριού νεκρού ανθρώπου Κάτω απ’ το σπίθισμα σβησμένου άστρου. Αυτό είναι σαν αυτό Στου θανάτου το άλλο βασίλειο Ξυπνώντας μόνοι Στην ώρα που είμαστε Τρέμοντας με τρυφερότητα Χείλη που θα φιλούσαν Κάνουν προσευχές σε τσακισμένες πέτρες».[3]

Στις εποχές του τεχνοκρατικού αντιλαϊκισμού, της πολιτικής και ιδεολογικής καταδίκης της «παλαιάς» και «επάρατης» Μεταπολίτευσης και της έντονης δραστηριοποίησης των ιδεολογικών μηχανισμών του κράτους απαιτείται η οργανική όσο και αρμονική σύμφυση ποίησης και πολιτικού πράττειν, διότι, στους φορτισμένους καιρούς μας, «Στην ώρα που είμαστε Τρέμοντας με τρυφερότητα Χείλη που θα φιλούσαν Κάνουν προσευχές σε τσακισμένες πέτρες». Οι δικές μας ποιητικές «τσακισμένες πέτρες» δύνανται να υπερβούν τις περιώνυμες χρηματικές «ροές».

«Αυτό που χρειαζόμαστε δεν είναι μια πολιτική «πέρα από την Αριστερά και τη Δεξιά», αλλά μια νέα πολιτική της Αριστεράς που θα μας δίνει τη δυνατότητα να αντικρίσουμε τις νέες προκλήσεις  που αντιμετωπίζουν οι δημοκρατικές κοινωνίες σήμερα».[4]


[1] Βλ. σχετικά, Έλιοτ Τόμας, ‘Θάνατος από Νερό,’ Ποιητική Συλλογή ‘Η Έρημη Χώρα’, (Άπαντα τα Ποιήματα), Ελληνική Μεταγλώττιση-Εισαγωγή: Νικολαΐδης Αριστοτέλης, Όγδοη Έκδοση, Εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα, 1983, σελ. 103. Η μετάφραση του Αριστοτέλη Νικολαΐδη είναι εξαιρετική, ακριβώς διότι ο μεταφραστής «γειώνει» στην ελληνική γλώσσα την νοηματοδοτική ακρίβεια και σαφήνεια του Έλιοτ και της αγγλικής γλώσσας. Στην προκειμένη περίπτωση, έχουμε να κάνουμε κύρια με έναν βαθύ γνώστη του ποιητικού έργου του Τόμας Έλιοτ, παρά με έναν μεταφραστή που μεταφέρει μηχανικά λέξεις και νοήματα σε μία άλλη γλώσσα. Μπροστά μας φανερώνεται μία διαρκής ώσμωση και συνομιλία μεταξύ ενός συγγραφέα και ενός ποιητή που τέμνονται στο μέσον της υψηλής και «εγχάρακτης» ποίησης.
[2] Βλ. σχετικά, Έλιοτ Τόμας, ‘IV’, Ποιητική Συλλογή ΄Τετάρτη των Τεφρών’, (Άπαντα τα Ποιήματα)…ό.π, σελ. 128-129.
[3] Βλ. σχετικά, Έλιοτ Τόμας, ‘Οι Κούφιοι Άνθρωποι. Μια πεντάρα για τον Γέρο Τύπο’. (‘Απαντα τα Ποιήματα)…ο.π, σελ. 118.
[4] Βλ.σχετικά, ‘Mouffe Chantal, ‘Μπορεί να υπάρξει ριζοσπαστική πολιτική πέραν  από την Αριστερά και τη Δεξιά;’, στο, Τσουκαλάς Κωνσταντίνος & Ρήγος Άλκης, (επιμ.), ‘Η Πολιτική Σήμερα. Ο Νίκος Πουλαντζάς και η επικαιρότητα του έργου του,’ Ελληνική Εταιρεία Πολιτικής Επιστήμης, Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα, 2001, σελ. 422.

*Σίμος Ανδρονίδης, πολιτικός επιστήμονας, υποψήφιος διδάκτωρ ΑΠΘ

Ποιήματα που τώρα γράφονται: Στην ουρά, Δήμητρα Καραφύλλη

Στην ουρά 

Με νούμερο εκατόν πενήντα τρία 
στημένη στην ουρά της εφορίας 
μετράω 
άλλες εκατόν πενήντα τρεις 
στυμμένες λεμονόκουπες. 
Κάποιες 
με στωική αξιοπρέπεια 
δηλώνουν έτοιμες 
για μιαν ακόμα συνεδρία με τον Προκρούστη. 
Οι πιο πολλές 
με αφυδατωμένη την ελπίδα 
προσδοκούν να βγουν γιώτα πέντε. 
Μαζί τους κι εγώ. 

Δήμητρα Καραφύλλη

Από την ποιητική συλλογή "Γρήγορα στις οθόνες σας"

Το Ποίημα της Εβδομάδας: Το τσιγάρο, Κώστας Ριτσώνης

 

 

 Το τσιγάρο 

                    Ι

Το τσιγάρο βγαίνει μακρουλό απ' το κουτί 
και καταλήγει γόπα στο τασάκι 
σα μια ζωή που τελειώνει στον τάφο 
αφού τα όνειρά της έγιναν καπνός. 

                   ΙΙ 

Η φωτιά του τσιγάρου 
φωτίζει το σκοτάδι 
της μαύρης μοναξιάς του καπνιστή. 

                 ΙΙΙ 

Η γεύση του τσιγάρου 
κάνει το φιλί πιο κολασμένο. 

                 ΙV 

Κοπέλες όμορφες ποζάρουν στις διαφημίσεις 
μ' ένα πακέτο στο χέρι. 
Ο έρωτάς τους αρχίζει του κουτιού: 
χρυσόχαρτα, τσιγαρόχαρτα 
σαν πολυτελή εσώρουχα· 
μάρκες: Rex, Pallas 
σαν πολυτελή ξενοδοχεία- 

και ύστερα η πίκρα στο λαιμό. 

 

Κώστας Ριτσώνης

 

Από την ποιητική συλλογή: "Ο ανάπηρος λαχειοπώλης"

Κινηματογράφος: Παζολίνι, του Έιμπελ Φεράρα

O Παζολίνι στον τάφο του Αντόνιο Γκράμσι

Κινηματογράφος: Παζολίνι, του Έιμπελ Φεράρα

γράφει η Δήμητρα Κυρίλλου

 

Η ταινία του Έιμπελ Φεράρα παίζεται από τις 14 Μάη στις αίθουσες και παρουσιάζει την τελευταία μέρα της συναρπαστικής ζωής του Πιερ-Πάολο Παζολίνι, ποιητή, συγγραφέα, σκηνοθέτη. 

 

Ο «Πιέρπα» είναι πια αναγνωρισμένος διεθνώς και σε μεγάλη δημιουργικη έξαρση. Επιστρέφει από την Στοκχόλμη και έχει μόλις ολοκληρώσει την ταινία «Σαλό - 120 μέρες στα Σόδομα», που έμελλε να κάνει πάταγο αλλά δυστυχώς να είναι και η τελευταία του. Το ίδιο βράδυ, 2 Νοέμβρη 1975, δολοφονήθηκε με βάρβαρο τρόπο από τον νεαρό εραστή του, στην παραλία της Όστια. Μέσα στην μέρα που μεσολάβησε, γράφει ασταμάτητα στη γραφομηχανή του, γευματίζει με τη μητέρα και τους φίλους του, δίνει μια συνέντευξη, στην οποία ο δημοσιογράφος τον «στριμώχνει» σε σχέση με το τι έχει να αντιπροτείνει στην σάπια «κατάσταση» της χώρας του, την οποία μόνιμα καταγγέλλει, οραματίζεται την επόμενη ταινία του, συναντά φίλους και καταλήγει σε ένα συνηθισμένο ψωνιστήρι αγοραίου σεξ στον σταθμό του Τέρμινι, που επρόκειτο να καταλήξει στο θάνατό του. 

 

Όλα αυτά είναι σημαντικά στοιχεία για τον Παζολίνι, αλλά ταυτόχρονα τόσο λίγα για να κατανοήσει κανείς την αντισυμβατική  και αντιφατική του πορεία, μια πορεία  που ακολούθησε την ταραγμένη πολιτική ζωή της μεταπολεμικής Ιταλίας.  

 

Σε όλη του τη ζωή ο Παζολίνι ανακατεύεται και –σε μεγάλο βαθμό ταυτίζεται με τις πολιτικές εξελίξεις στην Ιταλία. Το 1947 ήταν ένας νεαρός, πολλά υποσχόμενος λογοτέχνης και φιλόλογος, όταν δημοσιεύτηκε μια δήλωσή του στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας Λιμπερτά, με τίτλο «πιστεύουμε ότι μόνο ο κομμουνισμός μπορεί να φέρει σήμερα μια νέα κουλτούρα». Δεν ήταν ακόμη μέλος του Κ.Κ. Ιταλίας και έμελλε να γίνει αλλά όχι για πολύ. 

 

“Προσβολή”

 

Εκτός από Μαρξιστής, ο Παζολίνι ήταν ανοιχτά ομοφυλόφιλος, έτσι το 1949 διαγράφηκε από το κόμμα με την κατηγορία για «διαφθορά νεαρών μελών» και «προσβολή δημοσίας αιδούς»(!) και έχασε και τη δουλειά του καθηγητή. Πέρασε δύσκολα χρόνια στη Ρώμη, βγάζοντας  το ψωμί του σαν εργάτης στη Σινετσιτά -τη βιομηχανία θεάματος της Ιταλίας- και πουλώντας ο ίδιος τα έργα του στην πλανόδια αγορά του Τίβερη. 

 

Δεν άργησε να βγει από την αφάνεια. Συνεργάστηκε με τον Φελίνι στις «Νύχτες της Καμπίρια» και το 1960 γύρισε την πρώτη του ταινία «Ακατόνε», σαφώς επηρεασμένη από το ρεύμα του Ιταλικού νεορεαλισμού. Σε αυτήν, όπως και στην επόμενη «Μάμα Ρόμα», εξυψώνει τους λούμπεν ήρωές του (ένας σωματέμπορας, μια πόρνη), παρά τα όρια που τους βάζει η κοινωνική τους θέση, σε αντίθεση με την αστική τάξη και τους μικροαστούς, τους οποίους κριτικάρει αλύπητα. Φυσικά συγκεντρώνει ντουζίνες από μηνύσεις, αφορισμούς και απειλές για την τολμηρή του αφήγηση. Εν τω μεταξύ  γυρίζει το «Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο», όπου  παρουσιάζει έναν «επαναστάτη» Ιησού Χριστό, αλλά και το «Θεώρημα» και το «Χοιροστάσιο» και πολλές ταινίες όπου ασκεί σκληρή κριτική στην αστική τάξη και τον φασισμό. 

 

Στην πραγματικότητα ο Παζολίνι υπήρξε ένας μεγάλος αιρετικός που έχτισε ένα ιδιαίτερο «σύμπαν» συνδυάζοντας τον Μαρξισμό και την θρησκευτική πίστη, μέσω της ψυχανάλυσης. Αυτό εξηγεί τόσο το λογοτεχνικό – ποιητικό του έργο, όσο και την αντιφατική στάση του στις πολιτικές εξελίξεις της Ιταλίας. 

 

Το 1969 η Ιταλία μπαίνει σε μια περίοδο ανόδου του μαζικού κινήματος με το «καυτό φθινόπωρο», όταν όμως οι φοιτητές συγκρούονται με την αστυνομία, ο Παζολίνι θα γράψει ένα ποιήμα όπου εξυμνεί τους αστυνομικούς, ως παιδιά της εργατικής τάξης (ενώ οι φοιτητές είναι μικροαστοί και αστοί). Μεγάλο ατόπημα, που εξηγείται από τον ιδεαλιστικό τρόπο που σκεφτόταν. Ασφαλώς  δεν ήταν με τους αστικούς θεσμούς, ίσα-ίσα συγκρούστηκε με ολόκληρο το εποικοδόμημα της  μεταπολεμικής Ιταλίας: Δικαιοσύνη, ΜΜΕ, καταναλωτισμός, ηθικολογία, αλλά βασικά μόνο με αυτό. Χτυπούσε τα σύμβολα του καπιταλισμού και την αδικία, όπως την αντιλαμβανόταν ο ίδιος. Όταν το 1972 η αστυνομία δαιμονοποίησε αναρχικούς στην βομβιστική επίθεση του Μιλάνο, συνεργάστηκε με την οργάνωση της επαναστατικής αριστεράς «Λότα Κοντίνουα» και γύρισε μια ταινία μικρού μήκους που αποκαθιστούσε την αλήθεια. 

 

Καθώς η πολιτική κρίση οξυνόταν και η κοινωνία πολώθηκε ανάμεσα στην αριστερά και τους νεο-φασίστες, ο Παζολίνι έγινε κόκκινο πανί. Ήταν άλλωστε «εύκολος» στόχος: Ομοφυλόφιλος, αιρετικός και βλάσφημος. Παρά τα πισωγυρίσματα και τις αντιφάσεις του, άφησε ένα πλούσιο κινηματογραφικό και λογοτεχνικό έργο που πιστεύουμε ότι η αριστερά και το κίνημα οφείλουν να διεκδικήσουν. Όπως έλεγε και ο ίδιος «Την ιστορία δεν την έγραψαν οι αυλικοί ούτε οι καρδινάλιοι, αλλά αυτοί που είπαν Όχι». Ο Παζολίνι ήταν ένας πό αυτούς.

 

πηγή 

Νέο βιβλίο: Aντίσταση στον ισλαμοφοβικό ρατσισμό

Νέο βιβλίο από το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο
 

Πάνος Γκαργκάνας, Νίκος Λούντος, Λέανδρος Μπόλαρης
"Η πάλη ενάντια στην Ισλαμοφοβία"
Συμπεριλαμβάνει και το κείμενο του Chris Harman
"Ο Προφήτης και το Προλεταριάτο - Ριζοσπαστικό Ισλάμ, Ιμπεριαλισμός και Αριστερά"

208 σελίδες, 10 ευρώ

 

Η ισλαμοφοβία έχει γίνει η κύρια μορφή ρατσισμού σήμερα. Την ίδια ώρα που η «Ευρώπη-φρούριο» πνίγει στη Μεσόγειο χιλιάδες πρόσφυγες από την Ασία και την Αφρική, οι κυβερνήσεις της, συνεπικουρούμενες από μια συγχορδία «πρόθυμων» σχολιαστών, αναλυτών κλπ, δεν χάνουν ευκαιρία να αναδείξουν τους μουσουλμάνους σαν τον υπ’ αριθμόν ένα κίνδυνο που απειλεί τις ζωές μας. Οι δολοφονίες των δημοσιογράφων του Charlie Hebdo στο Παρίσι και οι αγριότητες του αντιδραστικού ISIS στη Συρία και στο Ιράκ, έχουν τροφοδοτήσει ακόμα περισσότερο αυτή την υστερική προπαγάνδα που θέλει να μας πείσει ότι πίσω από κάθε γυναίκα με μαντήλα και κάθε μουσουλμάνο μετανάστη ή πρόσφυγα κρύβεται ένας πιθανός τζιχαντιστής εκτελεστής.
Η ισλαμοφοβία σήμερα, σαν μορφή καλλιεργούμενου ρατσισμού από τις άρχουσες τάξεις, δεν διαφέρει σε πολλά από τον αντισημιτισμό του 20ου αιώνα που τελικά οδήγησε στο Ολοκαύτωμα: στηρίζεται στη στοχοποίηση και τη θυματοποίηση μιας μειονοτικής ομάδας στον πληθυσμό στη βάση ότι η κουλτούρα της και τα βασικά πιστεύω της αποτελούν θεμελιακή απειλή για την υπόλοιπη κοινωνία.
Είναι ανάγκη και καθήκον για το εργατικό κίνημα και την Αριστερά να σταματήσει αυτές τις αντιδραστικές και δολοφονικές πολιτικές. Τα κείμενα που περιέχονται σε αυτή την έκδοση εξετάζουν μεθοδικά με βάση τη μαρξιστική ανάλυση το «φαινόμενο» της ισλαμοφοβίας –που, εκτός από πυρήνα ρατσιστικής πολιτικής, αποτελεί και μια δικαιολογία για ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις.

Το βιβλίο περιλαμβάνει και ολόκληρο το κείμενο του Κρις Χάρμαν "Ο Προφήτης και το προλεταριάτο – Ριζοσπαστικό Ισλάμ, ιμπεριαλισμός και αριστερά", στο οποίο συγγραφέας του κλασικού πια βιβλίου "Λαϊκή ιστορία του κόσμου" επιχειρεί να δώσει μια συνολική ανάλυση του σύγχρονου ισλαμικού ριζοσπαστισμού.

Νέο βιβλίο: Aντίσταση στον ισλαμοφοβικό ρατσισμό
γράφει ο Σωτήρης Κοντογιάννης

Από τα έξι περίπου δισεκατομμύρια των ανθρώπων που ζούνε σήμερα στη γη, το ένα τέταρτο είναι Μουσουλμάνοι. Από αυτούς το μεγαλύτερο κομμάτι ζει στις δυο πιο φτωχές, καταληστεμένες από τον ιμπεριαλισμό, ηπείρους: την Αφρική και την Ασία. Αν εξαιρέσει κανείς τους -μετρημένους έτσι και αλλιώς στα δάχτυλα- πάμπλουτους σεΐχηδες της Σαουδικής Αραβίας και των άλλων πετρελαιοπαραγωγών χωρών, η συντριπτική πλειοψηφία των Μουσουλμάνων είναι φτωχοί. Διόλου παράξενο η “πολιτισμένη” Δύση έχει ανακηρύξει σήμερα αυτούς τους ανθρώπους σε “νούμερο ένα εχθρό” για την ανθρωπότητα. Το Ισλάμ είναι για τα Δυτικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ισοδύναμο με τον σκοταδισμό, την Σαρία, την μπούργκα και την τρομοκρατία. 

 

 Από αυτή την άποψη η Ισλαμοφοβία δεν διαφέρει και πολύ από τα παλαιότερα ρατσιστικά ιδεολογήματα: τα θύματα του ρατσισμού ήταν πάντα οι φτωχοί και οι κατατρεγμένοι. Η Δύση, από την εποχή που οι Ευρωπαίοι δουλέμποροι άρπαζαν τους “νέγρους” από την Αφρική για να τους πουλήσουν σαν δούλους στην Αμερική, καλλιεργεί συστηματικά τα ρατσιστικά ιδεολογήματα για να δικαιολογήσει τα εγκλήματά της σε βάρος των φτωχών πληθυσμών. Η Ισλαμοφοβία έχει ακριβώς τον ίδιο στόχο: τα θύματα των αμερικανικών Drones, των μη-επανδρωμένων αεροπλάνων που έχουν γίνει ο φόβος και ο τρόμος των πληθυσμών, από την Υεμένη και τη Σομαλία μέχρι το Πακιστάν, δεν έχουν ποτέ ούτε όνομα, ούτε επίθετο, ούτε ηλικία, ούτε φύλο: είναι απλά, “φανατικοί ισλαμιστές”, “Ταλιμπάν”, “μαχητές της αλ Κάιντα”.  

 

Δυστυχώς τα επιχειρήματα αυτά βρίσκουν σήμερα ακροατήριο ακόμα και μέσα στην ίδια την αριστερά. Οι θηριωδίες του ISIS (που σήμερα αυτονομάζεται Ισλαμικό Κράτος) έχουν οδηγήσει ολόκληρα κομμάτια της αριστεράς -κομμάτια που το 2003 κατέβηκαν μαζικά στους δρόμους ενάντια στην επέμβαση του Μπους στο Ιράκ- σε μια στάση ανοχής των νέων βομβαρδισμών του Ομπάμα στη Μέση Ανατολή. 

 

Το νέο βιβλίο που κυκλοφόρησε αυτές τις μέρες από το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο “Η πάλη Ενάντια στην Ισλαμοφοβία” είναι, από αυτή την άποψη, σήμερα εξαιρετικά επίκαιρο.

 

Τα κείμενα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο δεν είναι καινούργια: το πρώτο κεφάλαιο με τίτλο “Ο Προφήτης και το Προλεταριάτο” κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στο βρετανικό θεωρητικό μαρξιστικό περιοδικό International Socialism το 1994. Γράφτηκε από τον Κρις Χάρμαν, τον συγγραφέα της διάσημης πλέον “Λαϊκής Ιστορίας του Κόσμου” σε μια εποχή πολύ διαφορετική από τη σημερινή και συμπληρώθηκε το 2001, λίγο μετά την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους. Τα υπόλοιπα κείμενα (με συγγραφείς τους Πάνος Γκαργκάνας, Νίκος Λούντος και Λέανδρος Μπόλαρης) έχουν όλα δημοσιευθεί παλαιότερα στο περιοδικό Σοσιαλισμός από τα Κάτω. Όλα μαζί αποτελούν ένα δυνατό όπλο για όποια και όποιον θέλει να παλέψει σήμερα ενάντια στον σύγχρονο ρατσισμό.

 

Οι “επίσημες” ερμηνείες, γράφει ο Χάρμαν, στην εισαγωγή του κειμένου του, στηρίζονται σε “μια γενική σύγχυση ανάμεσα στο Ισλάμ ... και στις Ισλαμιστικές πολιτικές ομάδες που έχουν πολύ μικρότερο αριθμό οπαδών”. Αυτή η ταύτιση, όμως, είναι από κάθε άποψη λάθος, τόσο λάθος σαν να ταυτίζαμε “τον Καθολικισμό με τα Χριστιανοδημοκρατικά Κόμματα της Ευρώπης ή τον Προτεσταντισμό με τα κηρύγματα μίσους του (ηγέτη του ακροδεξιού, φιλοβρετανικού Δημοκρατικού Ενωτικού Κόμματος της Βόρειας Ιρλανδίας) Ίαν Πέσλεϊ...”

 

Αριστερά

 

Αυτή η σύγχυση δεν περιορίζεται στους κύκλους των φιλελευθέρων: “Το ίδιο συμβαίνει και με την αριστερά. Δεν ξέρει πώς να αντιμετωπίσει κάτι που θεωρεί σαν ένα σκοταδιστικό δόγμα που το στηρίζουν αντιδραστικές δυνάμεις, αλλά που ταυτόχρονα έχει τεράστια απήχηση σε κάποια από τα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας. Σαν αποτέλεσμα, στους κόλπους της αριστεράς έχουν διαμορφωθεί δυο αντιτιθέμενες προσεγγίσεις. Η πρώτη, είναι η αντιμετώπιση του Ισλαμισμού σαν την ενσάρκωση της αντίδρασης, σαν μια μορφή φασισμού... Μια τέτοια ανάλυση οδηγεί εύκολα στο πρακτικό συμπέρασμα ότι για να αντιμετωπιστούν οι φασίστες απαιτείται η συγκρότηση πολιτικών συμμαχιών με κάθε κόστος...

 

Η άλλη προσέγγιση, ήταν η αντιμετώπιση των ισλαμικών κινημάτων σαν «προοδευτικά», «αντιμπεριαλιστικά» κινήματα των καταπιεσμένων. Αυτή τη θέση είχε πάρει η μεγάλη πλειοψηφία της αριστεράς στο Ιράν στη διάρκεια της πρώτης φάσης της επανάστασης του 1979... 

 

Και οι δυο παραπάνω θέσεις είναι λανθασμένες. Δεν αναλύουν σωστά τον ταξικό χαρακτήρα του σύγχρονου Ισλαμισμού, ούτε τη σχέση του με το κεφάλαιο, το κράτος και τον ιμπεριαλισμό”.

 

Το πολιτικό Ισλάμ δεν είναι σύμμαχος της εργατικής τάξης. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η αριστερά μπορεί να μένει αδιάφορη απέναντι στις επεμβάσεις του Ιμπεριαλισμού στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική ή την Αραβική Χερσόνησο στο όνομα της καταπολέμησης του “θρησκευτικού φανατισμού” και της υπεράσπισης των “κοσμικών αξιών” της κοινωνίας μας.

 

Η ταύτιση του Ισλάμ με τον σκοταδισμό είναι από μόνη της προκλητική, όπως αποκαλύπτει γλαφυρά το κείμενο του Πάνου Γκαργκάνα με τίτλο “Επιστημονικά αντίδοτα στην Ισλαμοφοβία” που ακολουθεί. Το κείμενο γράφτηκε με αφορμή την κυκλοφορία το 2011 (στα αγγλικά) ενός  βιβλίου για τον “Χρυσό Αιώνα” των Αραβικών Επιστημών: η “Ισλαμική Αναγέννηση” αποτέλεσε στην πραγματικότητα “τη γέφυρα... στην εξέλιξη των επιστημών ανάμεσα στους αρχαίους ελληνιστικούς χρόνους και στις σύγχρονες επιστημονικές επαναστάσεις του Κοπέρνικου, του Γαλιλαίου και του Νεύτωνα”. Και η συμβολή των Αράβων δεν περιορίστηκε μόνο στο επίπεδο των ιδεών:

 

“Ένας από τους παράγοντες που συνέβαλαν σε εκείνη την άνθηση ήταν το πέρασμα της γνώσης του χαρτιού από την Κίνα στους άραβες. Η πρώτη παραγωγή χαρτιού στην αυτοκρατορία των Αββασιδών έγινε στη Σαμαρκάνδη, από κινέζους αιχμάλωτους πολέμου μετά την ήττα της κινεζικής δυναστείας των Τανγκ από τα μουσουλμανικά στρατεύματα το 751. Η παραγωγή χαρτιού άνθισε στη Βαγδάτη την τελευταία δεκαετία του 8ου αιώνα και συνδυάστηκε με άνθηση όλων των τεχνικών που απαιτεί η παραγωγή βιβλίων (μελάνια, κόλλες, δέρματα, βιβλιοδεσία). Εκτός από τις ιδέες, λοιπόν, το Ισλάμ και ο αραβικός κόσμος αποτέλεσε τη γέφυρα και για την πρώτη ύλη για τη διάδοσή τους...”

 

Η στενή σχέση ανάμεσα στη ρατσιστική προπαγάνδα και τις ιμπεριαλιστικές σκοπιμότητες φαίνεται ανάγλυφα στην περίπτωση της τελευταίας δυτικής επέμβασης στο Μαλί, όπως εξηγεί ο Νίκος Λούντος:

 

“Το φόβητρο του «Ισλαμισμού» που χρησιμοποιούν οι Γάλλοι για να δικαιολογήσουν την επέμβασή τους, συσκοτίζει τις πραγματικές αιτίες της αστάθειας του Μαλί. Ο ανατραπείς πρόεδρος της χώρας ήταν πιο ειλικρινής: 

 

[Στο βόρειο Μαλί] δεν υπάρχουν δρόμοι, δεν υπάρχουν νοσοκομεία, σχολεία, πηγάδια, ούτε βασικές υποδομές. Δεν υπάρχει τίποτα. Ένας νέος από εκείνη την περιοχή δεν έχει καμιά πιθανότητα να παντρευτεί και να πετύχει στη ζωή του, εκτός αν κλέψει κανένα αμάξι και μπει σε κάποιο δίκτυο λαθρεμπόρων.”

 

Το βιβλίο κλείνει με ένα πρόσφατο κείμενο του Λέανδρου Μπόλαρη, γραμμένο λίγο μετά τη δολοφονική επίθεση ενάντια στο διάσημο (και διαβόητο για την Ισλαμοφοβία του) γαλλικό σατυρικό περιοδικό Charlie Hebdo. “Είμαστε όλοι Charlie Hebdo;” αναρωτιέται ο Λέανδρος. Η απάντηση είναι προφανώς “όχι”. 

 

“Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι οι αδελφοί Κουασί, που πραγματοποίησαν την επίθεση στο Charlie Hebdo, ήταν αντιμπεριαλιστές μαχητές... Ήταν προϊόν του συνδυασμού οργής και απόγνωσης που βιώνουν πλατιά στρώματα της δεύτερης και τρίτης γενιάς των μεταναστών στη Γαλλία, τόσο από την καταπίεση του γαλλικού κράτους στο εσωτερικό όσο και από τα εγκλήματα του ιμπεριαλισμού στο «εξωτερικό».

 

Αυτά τα αδιέξοδα της απελπισίας θα εντείνονται αν η Αριστερά, και ιδιαίτερα η επαναστατική, υποστέλλει τη σημαία της πάλης ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και στο ρατσισμό της ισλαμοφοβίας, στο όνομα ενός «διμέτωπου» ενάντια στον «ισλαμοφασισμό»”

 

πηγή 

ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ - Αντίσταση στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις της Δήμητρας Κυρίλλου (κυκλοφορεί)

Κυκλοφορεί την Πέμπτη 21/5 από το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο

ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ - Αντίσταση στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις
της Δήμητρας Κυρίλλου

184 σελ. - 8 €

Το Λογοτεχνία και Σκέψη διαβάζει: Νεφέλη Ανδριανού ΑΠΟ ΣΠΑΣΜΑΤΑ & Stéphane Mallarmé Ο ΙΓΚΙΤΟΥΡ 'Η ΤΡΕΛΑ ΤΟΥ ΕΛΒΕΝΟΝ

Νεφέλη Ανδριανού
ΑΠΟ ΣΠΑΣΜΑΤΑ

εκδόσεις Διάνυσμα
σειρά: διανυσματικά ποιήματα V
2015

Αντί Προλόγου

Ο πόνος δεν περιγράφεται,
αλλά γράφεται

(Εκεί που θα σταθεί η χαρά, σκορπίζονται αντανακλάσεις
Συμπλεγμάτων, να το ζήσεις!

[...]

Ματαίωναν λόγια.
Το πιο βάναυσο ήταν ότι ματαίωναν και λόγους.
Όσο κατανοήσουμε τις απλότητες μας
επιβιώνουμε
και στο σκοτάδι.

~

Stéphane Mallarmé
Ο ΙΓΚΙΤΟΥΡ
'Η
ΤΡΕΛΑ ΤΟΥ ΕΛΒΕΝΟΝ

μετάφραση, ένα δοκίμιο και επίμετρο:
Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης

εκδόσεις Άγρα

Τούτο το Διήγημα απευθύνεται στη Διανόηση του αναγνώστη, που μόνη της, σκηνοθετεί.
S.M

II.

ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΕΙ ΤΗΝ ΚΑΜΑΡΗ
ΚΑΙ ΧΑΝΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΣΚΑΛΕΣ

(Αντί να κατέβει καβαλώντας
στην καγκελαρριά)

Σαν εξαφανίστηκε η σκιά στο σκοτάδι, η Νύχτα απόμεινε με μια αμφίβολη αίσθηση εκκρεμούς που πάει να φταστεί και να ξεψυχήσει στον εαυτό του· μα ό,τι λάμπει και πάει, εκπνέοντας στον εαυτό του, να αποσβεστεί, ο εαυτός της αντιλαμβάνεται να το σηκώνει ακόμα· λοιπόν, αυτηνής είναι δίχως αμφιβολία ο χτύπος που είχε ακουστεί και ο θόρυβος του ο ολοκληρωτικός που ανεπιστρεπτί κατάπεσε στερημένος στο παρελθόν του.

ποίηση

ISBN: 978-618-81297-9-5

σελίδες 48

Βρείτε το στο e-shopτων εκδόσεων

ή στείλτε στο ekdoseisdianisma@gmail.com για αντικαταβολή

Stéphane Mallarmé
μετάφραση: Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης
επιμέλεια: Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης

Άγρα, 1992
69 σελ.
ISBN 960-325-027-9, ISBN-13 978-960-325-027-2, [Κυκλοφορεί]
Τιμή € 8,12 

Για το βιβλίο του Γεώργιου Τζιτζικάκη "Τ' αηδονιού το δάκρυ" (εκδ. Ωκεανίδα) [Χανιά 14/5 7μμ καφέ Κήπος]

Σε λίγες μέρες, στα Χανιά, και συγκεκριμένα την Πέμπτη 14/5 στις 7μμ στο ιστορικό καφέ Κήπος, θα έχω την ιδιαίτερη τιμή να παρουσιάσω μαζί με μια εκλεκτή παρέα έμπειρων δημοσιογράφων και παρουσιαστών (Αριστέα Καλογρίδη, Παντελής Σπυριδάκης) το νέο, πέμπτο κατά σειρά μυθιστόρημα του Γεώργιου Ελ. Τζιτζικάκη, "Τ' αηδονιού το δάκρυ" το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ωκεανίδα. Συγκεκριμένα, για το βιβλίο θα μιλήσουν η Αριστέα Καλογρίδη, ραδιοφωνική παραγωγός-παρουσιάστρια κι εγώ. Την παρουσίαση θα συντονίζει ο Παντελής Σπυριδάκης, παρουσιαστής-δημοσιογράφος ενώ την βραδιά θα πλαισιώσουν μουσικά ο Γιώργος Βογιατζής (λύρα) και ο Παντελής Κρασαδάκης (λαγούτο).

Ακολουθεί ένα πρώτο μικρό σχόλιο, περισσότερα στο ραντεβού της Πέμπτης.

 

"Τ' αηδονιού το δάκρυ", είναι ένα μυθιστόρημα με υψηλό λογοτεχνικό επίπεδο, προσεγμένο, που δεν θα απογοητεύσει τους απαιτητικούς αναγνώστες. Η αλήθεια είναι ότι ως αναγνώστης πάντα έχω τις ενστάσεις μου για την ποιότητα, για να μιλήσουμε με όρους αγοράς, ενός μυθιστορήματος ή γενικότερα, όταν αφορά ένα φιλόδοξο καλλιτεχνικό εγχειρήμα. Όμως αυτή τη φορά οι όποιες ενστάσεις μου εξαφανίστηκαν από το ξεκίνημα της ανάγνωσης του βιβλίου. Ο Γεώργιος Τζιτζικάκης, ένας νέος συγγράφέας με όρεξη για δουλειά και για προσφορά στον χώρο της λογοτεχνίας, με μαεστρία διαχειρίζεται ένα θέμα που μοιάζει συνηθισμένο για τους πολλούς και που στα χέρια άλλων θα έμοιαζε με εκείνα τα φτωχά και προσβλητικά για τη νοημοσύνη μας ρομάντζα της τηλεόρασης και της φτηνής λογοτεχνίας. Στο συγκεκριμένο βιβλίο η κατάληξη είναι διαφορετική. Γιατί "Τ' αηδονιού το δάκρυ", είναι λογοτεχνία και μάλιστα πολύ καλή λογοτεχνία.

Αλλά ας δούμε, πολύ επιγραμματικά και σύμφωνα με όσα γράφονται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, την υπόθεση του μυθιστορήματος. Ένα βρέφος που αργοσβήνει, μια κατάρα που πρέπει να λυθεί τρεις φορές, άνθρωποι που δοκιμάζεται το κουράγιο τους και ψυχές κυνηγημένες επί σαράντα χρόνια. Ο Γιώργης και η Κωστούλα είχαν ρισκάρει τα πάντα για να σωθεί η μικρή τους κόρη, η Κλειώ, κι παρόλα όσα τους βρήκαν δεν λύγισαν στιγμή την αγάπη τους. Τριάντα χρόνια μετά η Κλειώ ζει παγιδευμένη σ’ έναν γάμο που βυθίζει τη ζωή της σε κινούμενη άμμο, ώσπου κάποτε αφυπνίζεται και θεριεύει. Σε δεύτερους ρόλους, η κυρά Δήμητρα με το αλλήθωρο μάτι της, ο γέροντας Τυροθόδωρας με τις συμβουλές του, ο Σήφης με το άσβεστο μίσος του και η καλόγρια Σταυροκατίνα πλέκουν όλοι μαζί το κρητικό υφαντό της οικογένειας Αηδονάκη. Μυστικά, χρησμοί, επαναστάσεις, λυτρωμοί, θαύματα, μαντινάδες, μπαλωθιές, χοροί και γύρω όλα να μοσχομυρίζουν άρωμα από ζεστό ψωμί, λάδι και ρίγανη. Η απίστευτη ιστορία της οικογένειας Αηδονάκη - ένας ζωντανός θρύλος στα Χανιά και ένα βιβλίο όπως σημειώνει ο συγγραφέας σε σχετική συνέντευξηστο λογοτεχνικό ιστολόγιο "Κουκιδάκι" είναι ένα βιβλίο για τον τόπο του Γιώργου Τζιτζικάκη "την Κρήτη, το οποίο θα αποτυπώνει τη μυρωδιά, τις γεύσεις, το χρώμα της ελληνικής περιφέρειας. Ένα μυθιστόρημα με ντοπιολαλιά, ύπαιθρο, παραδοσιακούς χωρούς, υπερηφάνεια για το ότι είμαστε Έλληνες και ποτέ δεν παρατάμε την ελπίδα."   

Όπως επισημαίνει ο Πάνος Τουρλής σε σχετική παρουσίαση του βιβλίου έχουμε δύο παράλληλες ιστορίες όπου ξεδιπλώνονται εναλλάξ και πότε κοιτάμε το παρελθόν και πότε το μέλλον. Συνεχίζοντας σχολιάζει ότι "στο παρελθόν παρακολούθησα με αδιάλειπτη αγωνία τον τρόπο με τον οποίο εξύφανε ο συγγραφέας τις κατάρες και τα σημάδια που έδειξαν στον Γιώργη πώς να ξεχρεώσει με την αρά. Πραγματικά με τον πιο αληθοφανή τρόπο ο Γιώργης «τιμωρήθηκε» ακριβώς όπως είπε η κατάρα και όλο αυτό είχε τις αντίστοιχες συνέπειες στην οικογένειά του. Έχουμε τον διαρκή αγώνα του καλού με το κακό, ο κακός Παπαδομανωλάκης τα χειρίζεται όλα με τον πιο σατανικό τρόπο ώστε να εντοπίσει το ναυάγιο με τον θησαυρό που δεν κατάφερε να βρει ο πατέρας του. Ο Διγενής και ο Χάρος στην ιστορία του Γιώργου Τζιτζικάκη δίνουν μια μοναδική, αέναη πάλη με διαιτητή την κατάρα και δε σήκωσα κεφάλι από το διάβασμα!"

Ο αναγνώστης έχει να μάθει πολλά από αυτό το βιβλίο. Όταν θα κλείσει την τελευταία σελίδα θα είναι κατά πολύ πλουσιότερος. Είναι ένα επικό μυθιστόρημα, με την έννοια ότι ασχολείται και διερευνά τα ανθρώπινα πάθη και λάθη αλλά και γιατί καταγράφει την αέναη πάλη μεταξύ Ζωής και Θανάτου, και μάλιστα με βάση τα καζαντζακικά πρότυπα (το χαρακτηριστικό απόσπασμα από τον Βίο και την Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά του Νίκου Καζαντζάκη που παραθέτει στην προμετωπίδα του βιβλίου του ο συγγραφέας μας δίνει μια σχετική ιδέα) και είναι, επίσης, μια σύγχρονη ηθογραφία με κριτικό βλέμμα απέναντι και στην αλλοτρίωση της σύγχρονης κοινωνίας με τις κλειστές γκρίζες πόλεις αλλά και στις κλειστές κοινωνίες της ελληνικής επαρχίας, θέμα πολύ παλιό στην ελληνική λογοτεχνία (βλέπε τον Ζητιάνο του Καρκαβίτσα και την Ζωή και τον Θάνατο του Καραβέλα του Κωνσταντίνου Θεοτόκη) που όμως στην σύγκριση κερδίζουν τις πόλεις γιατί εκεί οι άνθρωποι μοίζουν και είναι, σύμφωνα με τον συγγραφέα, περισσότεροι αγνοί, γνήσιοι και ειλικρινείς. Εκεί η αλλοτρίωση κρατά πολύ λίγο, ακόμα και οι κατάρες (έργο πάντα ανθρώπων και όχι Θεού) βρίσκουν τη λύση τους. Αλλά περισσότερα θα πούμε στο ραντεβού της Πέμπτης. Εσύ, θα λείπεις;