Ο Λένιν στον Άγιο Αντώνιο - ιστορίες σε στάσεις και σταθμούς

"Δεν πα να λένε, οι λέξεις δεν είναι αυθαίρετες. Και δε μιλάω τώρα για ιστορικότητα και ήχους, μπορεί και να μιλάω για Πλάτωνα, ξέρω γω; Οι λέξεις υπήρχαν πριν απ' τα πράγματα και η Ομόνοια ήταν πάντα πιο υγρή απ' το Σύνταγμα. Γι' αυτό δεν θα τους βγει η πλατεία αν δεν την ξαναπήξουν στο σιντριβάνι, να μου το θυμάστε έχω ειδικότητα εγώ στο υγρό στοιχείο, μούσκεμα τα' χω κάνει."

Ομόνοια / Στου Κατσέλη

Περιγραφή
 
Απ’ τον De Chirico στον Πειραιά ως τα κριμπένσις στο Κολυμβητήριο. Στάσεις και σταθμοί σε μια διαδρομή στον τόπο και στο χρόνο, στα Εκβάτανα του παρελθόντος, το Μεταξουργείο του παρόντος και τη Βέστα του μέλλοντος. Τα διηγήματα της Μέμης Κατσώνη δύσκολα υποτάσσονται σε αυστηρές συντεταγμένες, τόσο στο χρόνο όσο και στο χώρο. Το μεγαλύτερό τους προτέρημα συνίσταται στο ότι αποτελούν «κόμβους», σημεία από τα οποία περνούν περισσότερες διαδρομές, πολλαπλές σημασίες. Έτσι, η αντιστοίχισή τους με σταθμούς του αθηναϊκού μετρό, και η αντίστοιχη γεωγραφία που επιβάλλεται στην ανάγνωση, θα πρέπει να ιδωθεί κυρίως μέσα από αυτό το πρίσμα: όχι ενός χώρου που ορίζεται, σαν τη διαγραφή μιας τροχιάς, αλλά ως σηματοδότηση ενός νοητού χάρτη, κλειδιά μιας φανταστικής πόλης, τόποι συνάντησης όσο και απόκλισης. Έτσι, είτε πρόκειται για τον Λένιν στον Άγιο Αντώνιο είτε για τον Μοντιλιάνι στον Περισσό, είτε ακόμη για μια πεταλούδα που σπέρνει το χάος στη Νερατζιώτισσα, τα πλάσματα που ενοικούν στα διηγήματα της Κατσώνη είναι αρκούντως φασματικά και ρευστά ώστε να ακυρώνουν κάθε απόπειρα μονοδιάστατης ανάγνωσής τους.

Κ. Κατσουλάρης BOOK PRESS

εκδόσεις Γαβριηλίδης 

η σελίδα του βιβλίου στο facebook 

Μπίλι Χόλιντεϊ: Ολα στη φόρα... σαν ρεμπέτισσα

 

 

 

Οι παρακάτω γραμμές θα αρκούσαν για να περιγράψει η Μπίλι Χόλιντεϊ τη ζωή της: «Δεν επιτρέπεται να 'χω πονόδοντο, δεν επιτρέπεται να 'χω τρακ, δεν μπορώ να ξεράσω, να με πιάσει αναγούλα, δεν επιτρέπεται να'χω γρίπη ή πονόλαιμο. Οφείλω να βγαίνω και να'μαι στις ομορφιές μου, να τραγουδάω καλά και να χαμογελάω γιατί αλλιώς αλίμονό μου. Γιατί; Είμαι η Μπίλι Χόλιντεϊ και έχω περάσει πολλά (...). Μου 'χουνε πει πως κανείς δεν λέει τη λέξη πείνα σε τραγούδι όπως εγώ. Ούτε τη λέξη αγάπη».

Φυσικό είναι, αν δεν τα έχεις βιώσει, αν δεν σε έχουν σημαδέψει από τότε που βγήκες από τη μήτρα της μάνας σου, αν δεν έχεις φάει όχι μόνο τα μούτρα σου αλλά και τις φάπες σου, αν δεν έχεις δουλέψει πόρνη για να φας: τότε δεν μπορείς να τραγουδήσεις σαν την Μπίλι Χόλιντεϊ. Πολύ περισσότερο, δεν μπορείς να μείνεις στην ιστορία όπως έμεινε η Lady Day, όπως την αποκαλούσαν.

Η αυτοβιογραφία της, με τίτλο Η κυρία τραγουδάει τα μπλουζ (εκδ. Αγρα, γραμμένη με τη συνεργασία του Γουίλιαμ Ντάφι), ξεκινά από τη στιγμή που είδε το πρώτο φως της ημέρας, στις 7 Απριλίου του 1915 και φθάνει ως τις 17 Ιουλίου 1959. Λίγες ημέρες μετά την τελευταία της εμφάνιση σε μια φιλανθρωπική συναυλία στο Μανχάταν τη μετέφεραν σε κακή κατάσταση στο νοσοκομείο Μετροπόλιταν, όπου μάλιστα παρουσιάστηκε η αστυνομία για να τη συλλάβει. Οταν πέθανε ήταν 44 ετών.

Η Μπίλι Χόλιντεϊ κουβαλούσε μέσα της όλα όσα μεταμορφώνουν έναν καθημερινό άνθρωπο σε θρύλο. Δεν είχε να κάνει μόνο με το ταλέντο της, με τη μουσική και το τραγούδι. Είχε να κάνει με τα βιώματά της, την εξάρτηση από το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, την προσπάθεια να ξεφύγει από τη φτώχεια... και το ξύλο. Πολύ ξύλο. Αρχικώς από την ξαδέρφη της, Αϊντα, που την έδερνε όχι με λουρί αλλά με τις γροθιές της. Αντεξε στο ξύλο. Και στα έξι της, ολοκληρωμένη γυναίκα, όπως γράφει η ίδια, «μεγαλόσωμη, με στήθια μεγάλα, μεγάλο σκελετό, μια μεγαλόσωμη παχιά γκόμενα, κανονικά. Τότε ήταν που άρχισα να ξενοδουλεύω: να προσέχω μωρά, να κάνω θελήματα και να σφουγγαρίζω τα αναθεματισμένα εκείνα άσπρα σκαλιά σε όλη τη Βαλτιμόρη». Είτε όμως καβαλούσε ποδήλατο είτε σφουγγάριζε, της άρεσε να τραγουδάει.

Με την τζαζ πρωτοσυναντήθηκε στο πορνείο της γειτονιάς της. Μοιραία συνάντηση. Και για εκείνη και για το είδος που υπηρέτησε. Επλενε τις λεκάνες, τοποθετούσε σαπούνια Lifebuoy και προσόψια. Αλλά λεφτά δεν έπαιρνε. Απλώς ζητούσε την άδεια να πάει στο μπροστινό σαλόνι να ακούσει τον Λούι Αρμστρονγκ και την Μπέσι Σμιθ στη βικτρόλα του μαγαζιού, στο γραμμόφωνο δηλαδή.

Να πώς περιγράφει η ίδια τα συναισθήματα που εισέπραττε: «Θυμάμαι την εγγραφή του τραγουδιού του "Pops" (Λούι Αρμστρονγκ) και πόσο με έφτιαχνε. Ηταν η πρώτη φορά που άκουγα κάποιον να τραγουδά χωρίς λόγια (...). Μερικές φορές ο δίσκος με έκανε να νιώθω τέτοια θλίψη που έριχνα ένα κλάμα άλλο πράγμα. Κι άλλες φορές ο ίδιος ο αναθεματισμένος δίσκος μ' έκανε τόσο ευτυχισμένη που ξεχνούσα πόσο χρήμα, που είχα βγάλει με ιδρώτα, μου στοίχισε η μουσική βραδιά στο σαλόνι».

«Το μαγαζί είχε λουφάξει»

Η μάνα της δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί επέστρεφε σπίτι χωρίς λεφτά, ενώ κόντεψε να της έρθει κόλπος μόλις έμαθε ότι τα ξόδευε για να ακούσει τζαζ στη βικτρόλα. Από την άλλη, δεν ήταν η μόνη που άκουγε τζαζ σε πορνείο. Οπως περιγράφει η ίδια, πολλοί λευκοί άκουγαν τζαζ σε πορνεία, εξ ου και ο χαρακτηρισμός της ως «μουσικής για μπορντέλα».

Εκεί η Μπίλι Χόλιντεϊ γνώρισε τον σαρκικό έρωτα, έγινε γυναίκα. Εμαθε να κλέβει από τα πολυκαταστήματα της Βαλτιμόρης τα άσπρα μεταξωτά σοσόνια που τόσο της άρεσαν - «και λεφτά να είχα, δεν θα με άφηναν να τα αγοράσω». Τότε περίπου ο πατέρας της τη βάφτισε Μπίλι. Το Ελεονόρα ποτέ δεν της άρεσε. Αυτό που ήθελε ήταν να είναι όμορφη και να έχει ωραίο όνομα... Το ταξίδι με τη μητέρα της από τη Βαλτιμόρη στη Νέα Υόρκη, σε ηλικία δώδεκα ετών, θα αποδειχτεί καθοριστικό, καθώς προσελήφθη ως τραγουδίστρια στην «Ξύλινη Παράγκα».

Πρώτο βράδυ και ερμήνευσε το «Trav'lin' all alone»: «Το μαγαζί είχε λουφάξει. Αν κάποιος έριχνε μια καρφίτσα, θα ακουγότανε σαν μπόμπα. Μόλις τελειώνω, όλοι εκεί μέσα χύνανε δάκρυα μες την μπίρα τους κι εγώ έβγαλα μόνο από την πίστα 38 δολάρια. Οταν έφυγα από το μαγαζί εκείνο το βράδυ, τα 'κανα μοιρασιά με τον πιανίστα και μου μείνανε 57 δολάρια». Τι τα έκανε; Τα έφαγε... στην κυριολεξία. Αγόρασε ένα ολόκληρο κοτόπουλο και μερικά φασόλια γιαχνί, που άρεσαν πολύ στη μαμά της.

Η Μπίλι Χόλιντεϊ δεν μασάει τα λόγια της. Οι λέξεις βγαίνουν σαν το τραγούδι της: μαλακό και σκληρό, γλυκό και πικρό, παθητικό και δυναμικό, σίγουρο και κλονισμένο ταυτόχρονα. Σαν ρεμπέτισσα, σαν τη Μαρίκα Νίνου ή τη Ρόζα Εσκενάζυ. Μια γυναίκα με δύναμη άντρα, που δεν φοβάται να εκφράσει τα συναισθήματα της. Ισως γι' αυτό ακριβώς να έγραψε την αυτοβιογραφία της: να τα βγάλει όλα στη φόρα. Μέσα από μια γλώσσα ολοζώντανη - στη θέση της θα μπορούσε να είναι οποιαδήποτε νέγρα γεννήθηκε στη Βαλτιμόρη το 1915 και πέθανε από ηρωίνη.

Στην Μπίλι έλαχε να τραγουδά και γι' αυτό έμεινε στην ιστορία, γι' αυτό διαβάζουμε το βιβλίο της. Ωστόσο, χωρίς ίσως να το γνώριζε η ίδια, με αυτό το βιβλίο φωτογράφισε μια ολόκληρη γενιά μαύρων Αμερικανών. Μια γενιά κυνηγημένη γενιά, βουτηγμένη στην πορνεία, στα ναρκωτικά, στο περιθώριο. Αλλά και στην τζαζ και στα μπλουζ.

 

Το Βήμα 

Ανακοινώθηκαν τα Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου 2012

 

 

Ανακοινώθηκαν τη Δευτέρα τα Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου 2012, που αφορούν στις εκδόσεις του 2011. Οι βραβευμένοι τίτλοι και συγγραφείς είναι, ανά κατηγορίες, οι εξής:

ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Χριστίνα Φραγκεσκάκη για το έργο της «Η Ορτανσία φυλάει τα μυστικά» (Κέδρος).

ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΦΗΒΙΚΟΥ-ΝΕΑΝΙΚΟΥ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Απονέμεται κατά πλειοψηφία στην Ελένη Κατσαμά για το έργο της «Κοσμοδρόμιο» (Πατάκης).

ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Απονέμεται εξ ημισείας ομόφωνα στους Βασίλη Παπατσαρούχα (εικονογράφο)-Ευγένιο Τριβιζά (συγγραφέα) για το έργο «Ο ιπτάμενος δίσκος» (Μεταίχμιο) και στην Ίριδα Σαμαρτζή (εικονογράφο)- Αντώνη Παπαθεοδούλου (συγγραφέα) για το έργο «Οι καλοί και οι κακοί πειρατές» (Παπαδόπουλος).

ΒΡΑΒΕΙΟ ΒΙΒΛΙΟΥ ΓΝΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

Απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Χρήστο Μπουλώτη για το έργο του «Ένα κορίτσι φτερουγίζει στον Κεραμεικό» (Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς), μία αντιπολεμική ιστορία στην Αθήνα των κλασικών χρόνων.

Την επιτροπή για τα Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου απαρτίζουν οι: Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου, καθηγήτρια Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (πρόεδρος), Μένη Κανατσούλη, καθηγήτρια Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (αντιπρόεδρος), Ανδρέας Καρακίτσιος, κριτικός παιδικής λογοτεχνίας, καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ευαγγελία Καλισκάμη, κριτικός-μεταφράστρια, Αναστασία Οικονομίδου, επίκουρη καθηγήτρια Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Σοφία Μαντουβάλου, συγγραφέας, Αριστοτέλης Δημοκίδης, συγγραφέας, Ευσταθία Λαδά, εικονογράφος, Πέτρος Μπουλούμπασης, εικονογράφος.

Δείτε εδώ αναλυτικά τις βραχείες λίστες από τις οποίες έγινε η επιλογή.

Δείτε εδώ αναλυτικά το σκεπτικό της κριτικής επιτροπής.

 

Το Βήμα 

Hρακλής Κακαβάνης: «Στο έργο του Βάρναλη συναντήθηκαν οι επαναστατικές ιδέες με την υψηλή τεχνική και αισθητική».

Συνέντευξη στον Σπύρο Αραβανή




Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε το βιβλίο του δημοσιογράφου-ερευνητή, Ηρακλή Κακαβάνη, «Ο άγνωστος Βάρναλης και 19 αδημοσίευτα ποιήματά του», εκδ. Εντός. Πρόκειται για ένα ιδιαιτέρως «χρήσιμο» (εξ αιτίας των άγνωστων κειμένων και τον ανεκδοτολογικών καταστάσεων που εμπεριέχει [Μία αδημοσίευτη αυτοβιογραφία του, η συμμετοχή του στο γλωσσικό ζήτημα, η σύγκρουση µε τον Ξενόπουλο, το Δελμούζο και τον Παλαμά, η κατάθεσή του στη δίκη Λουντέμη, οι παρωδίες του, ο ποιητικός "διάλογος" µε τον Καβάφη, η περίοδος της εξορίας του, τα ποιήματα που έγραψε εκεί και οι επιστολές του.] ) και «χρηστικό» (λόγω της χρονολογικης δομής του) βιβλίο, όπως εύστοχα δήλωσε και ο συνθέτης Διονύσης Τσακνής στην προχθεσινή παρουσίασή του για δημοσιογράφους και bloggers.  Το βιβλίο έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στη φιλολογικη και ιστορική έρευνα σχετικά με τον πολυσχιδή, ποιητή, δημοσιογράφο, κριτικό, μεταφραστή και πάνω από όλα αριστερό αγωνιστή, Κώστα Βάρναλη, «τον παππού των λαϊκών αγώνων» όπως τον χαρακτήρισε ο Γιάννης Ρίτσος.





Σ.Α.: Η επιλογή σας να ασχοληθείτε με τη ζωή και το έργο του Βάρναλη επηρεάστηκε περισσότερο από λογοτεχνικά ή πολιτικά κριτήρια δεδομένου ότι εργάζεστε σε μια εφημερίδα, «Ριζοσπάστης», με ξεκάθαρο πολιτικό προσανατολισμό και με άρρηκτη σχέση και προβολή του ποιητή ως «αριστερού δημιουργού», όπως πρέσβευε και ο ίδιος;
Η.Κ.: Η φωνή του Κώστα Βάρναλη, η «φωνή του λαού, του παππού των λαϊκών αγώνων» βρίσκει αντίλαλο βαθιά μέσα μου. Διατηρεί το φως της επανάστασης στην ψυχή και στο μυαλό μου πάντα αναμμένο. Με βοηθά να καταλάβω τις νομοτέλειες αυτού του κόσμου που θέλω να αλλάξω. Έτσι εξηγείται και αυτή η ειδική σχέση που υπαινίσσεστε.
Όμως, το ειδικότερο κίνητρο για να διερευνήσω τη ζωή και το έργο του Κώστα Βάρναλη ήταν η ενασχόλησή μου με τη γλώσσα και ειδικότερα με το γλωσσικό ζήτημα. Ήδη πριν δύο χρόνια δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Θέματα Παιδείας» μια εκτενής μελέτη μου για το «Δημοτικιστή Βάρναλη» και στο Επιστημονικό Συμπόσιο του ΚΚΕ τον Απρίλη του 2011 μίλησα για τη γλώσσα του Βάρναλη. Και γι’ αυτό στο βιβλίο δεν τον προσεγγίζω ως ποιητή, αλλά ως στοχαστή – διανοητή. Το έργο του είναι πολύμορφο και η προσωπικότητά του πολυδιάστατη.
Ο Βάρναλης πιστός, πιστότατος δημοτικιστής ως το τέλος της ζωής του αναδείχτηκε μαχητής της δημοτικής και απολογητής της. Πρωταγωνιστής στα Αθεϊκά του Βόλου μαζί με τον Δελμούζο και «πέτρα του σκανδάλου» στα Μαρασλειακά. Πολύ καλός γνώστης της γλώσσας, ξέρει τους νόμους της όπως και τους νόμους της κοινωνικής εξέλιξης. Στο δημοτικισμό που άρχισε σαν κίνημα γλωσσικό και λογοτεχνικό και στην πορεία μεταβλήθηκε σ’ ένα κίνημα με γενικότερη πολιτική και κοινωνική σημασία, διαμορφώθηκαν τελικά υπό την επίδραση της Οχτωβριανής Επανάσταση δύο απόψεις: η σοσιαλιστική και η αστική. Εκπρόσωπος της πρώτης μορφής δημοτικισμού ο Βάρναλης.
Ένα μεγάλο μέρος του δημοσιογραφικού και κριτικού του έργου αφορά τη γλώσσα. Ενδεικτικά αναφέρω ότι η μόνη κριτική στην οποία απάντησε ο Μανώλης Τριανταφυλλίδης όταν δημοσιεύτηκε η Γραμματική του, ήταν αυτή του Κώστα Βάρναλη.
Έχω συγκεντρώσει και επεξεργαστεί όλο αυτό το υλικό (400 κείμενα περίπου που καλύπτουν μια περίοδο 70 χρόνων). Υπάρχει και εκδοτικό ενδιαφέρον, όμως η έκταση του έργου και η κρίση το μεταθέτουν χρονικά.




Σ.Α.: Θα έπρεπε, σήμερα, που έχουν πλέον περάσει πολλές δεκαετίες, να επιχειρήσουμε να «αξιολογήσουμε» τον Βάρναλη και με αμιγώς λογοτεχνικά κριτήρια ή είναι τέτοια η φύση του έργου του και ο στόχος του που μια τέτοια απόπειρα θεωρείται εκ προοιμίου άκυρη;
Η.Κ.: Μα και με λογοτεχνικά κριτήρια έχει κριθεί και έχει αναγνωρισθεί το έργο του Βάρναλη. Αυτά τα κριτήρια είναι που τον καθιστούν έναν από τους σημαντικότερους ποιητές. Στο έργο του Βάρναλη συναντήθηκαν οι επαναστατικές ιδέες με την υψηλή τεχνική και αισθητική. Να θυμίσω εδώ ότι ο Παλαμάς μετά τη δημοσίευση του ποιήματος «Λεφτεριά» του Βάρναλη που ασκούσε οξεία κριτική στον ίδιο για το ποίημά του «Λύκοι», είπε μονολεχτικά «Είναι ποιητής!..».
Παρ’ όλα αυτά όμως εξαιτίας των ιδεών δέχτηκε σκληρή κριτική με μια προσπάθεια απαξίωσης του έργου του. Τέτοια κριτική δέχτηκε για παράδειγμα, τη δεκαετία ‘25-‘35 από τον Δελμούζο – Αποστολάκη (υπάρχει σχετικό κεφάλαιο στο βιβλίο), αργότερα από τον Καραντώνη κλπ. Ακόμη και σήμερα, με πολλούς τρόπους, γίνεται προσπάθεια απαξίωσης και εξαφάνισης του έργου του.
Απάντηση σε αυτό δίνεται με την έκδοση του τόμου με τα υλικά του Επιστημονικού Συμποσίου του ΚΚΕ, όπου εξετάστηκε η ζωή και το έργο του Βάρναλη πολύπλευρα. Στον πρόλογο αυτής της έκδοσης επισημαίνεται:
 «Ο Κ. Βάρναλης υπήρξε για τη χώρα μας ένας από τους πρώτους εισηγητές μιας νέας, σύγχρονης, πραγματικά πρωτοπόρας τέχνης όχι μόνο για την κομμουνιστική ιδεολογία που τη διαπνέει, αλλά και για την αισθητική της. Η κριτική που δέχεται ως τις μέρες μας ότι δεν έφερε τάχα σημαντικές μορφολογικές, στιχουργικές καινοτομίες οφείλεται σε συνειδητή ή ασυνείδητη αδυναμία κατανόησης των ιστορικο-κοινωνικών του επιλογών. Ο Βάρναλης δεν είναι σωστό ν’ αντιμετωπίζεται με τα στενά κριτήρια της αστικής κριτικής για την τέχνη. Δεν ήταν “ωραιοπλάστης' και το καλλιτεχνικό του ιδανικό δεν ήταν εγωκεντρικό ούτε ιδεαλιστικό, αλλά υποταγμένο στην ταξική του θεώρηση για την κοινωνική αποστολή της τέχνης ως «ξυπνητήρι του λαού». Η διατήρηση στιχουργικών επιβιώσεων του παρελθόντος –όπως και η χρήση κοινωνικά καθιερωμένων συμβόλων, μυθολογικών, θρησκευτικών, λαϊκο-παραδοσιακών κ.ά. – εντάσσεται στη συνολικότερη προσπάθειά του να χτίσει γέφυρες ανάμεσα στα λαϊκά βιώματα και στις επαναστατικές έννοιες της νέας εποχής. Με αυτή την έννοια η μορφή στο Βάρναλη έρχεται να υπηρετήσει και να αναδείξει με ιδιαίτερο, καλλιτεχνικό τρόπο το περιεχόμενο και όχι να το υποτάξει ματαιόδοξα σε μορφοπλαστικές “καινοτομίες'.
Η παραδοσιακή στιχουργική και γλωσσική φόρμα του Βάρναλη –που σήμερα γίνεται και άλλοθι για την αποσιώπηση του έργου του– ‘’κατά τίποτα δε μειώνει την αξία του, ούτε σαν ποιητή, ούτε σαν καινοτόμου καθοδηγητή’’, έγραφε ο Τάσος Βαρίκας το 1936. Και είχε απόλυτο δίκιο».





Ποιείν 

Βιβλίο: Βασίλης Κατσικονούρης, Ένα μελαγχολικό μυθιστόρημα (...που έχει πλάκα)

Λοιπόν, ο κόσμος θα καταστραφεί. Εντάξει, αυτά ήταν τα καλά νέα. Τα κακά νέα είναι ότι αυτό θα γίνει τώρα. (Φαίνεται πως οι Εβραίοι, οι μαύροι και το heavy metal τα κατάφεραν πιο γρήγορα απ’ όσο φανταζόμασταν.) Ίσα που προλαβαίνει κάποιος ν’ αγοράσει αυτό το βιβλίο. Βέβαια, πάντα υπάρχει μια μικρή ελπίδα: ένας Αρχάγγελος και ο βοηθός του, Άγγελος, κατεβαίνουν στη γη για να τη σώσουν. Στην πορεία ο Αρχάγγελος ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη διάσωση κάποιων γήινων μπαρ. Έτσι μένει ο νεαρός άγγελος να φροντίσει για τη σωτηρία του κόσμου. Παλιοδουλειά. Αλλά κάποιος πρέπει να την κάνει. Ακόμα και αν πάσχει από σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής.
Πάντα όμως υπάρχει μια μικρή ελπίδα. Ο κόσμος όλος εξαρτάται από το τελευταίο κύτταρο αγάπης. Το τελευταίο επί γης ζευγάρι ερωτευμένων: Ένας ζωγράφος και μία δακτυλογράφος. Μια μικρή, τρυφερή πιθανότητα να σωθεί η γη. Μόνο που τώρα τελευταία αυτοί οι δύο πλακώνονται όλη τη μέρα μεταξύ τους. 
Θα τα καταφέρει ο νεαρός άγγελος να τους τα φτιάξει ξανά; Θα ξεπεράσει το γεγονός ότι λόγω της αφηρημάδας του πάει κι ερωτεύεται την κοπέλα;
Θα σωθεί τελικά ο κόσμος;
Θα ξεκινήσει μια νέα ζωή για την ανθρωπότητα;
Θα το αγοράσετε τέλος πάντων το γ…βιβλίο;
Υπάρχει πάντα μικρή ελπίδα.

 Ο Βασίλης Κατσικονούρης ζει στην Αθήνα. Έχει γράψει τα θεατρικά έργα Το Γάλα, Το Μπουφάν της Χάρλεϋ, Οι Αγνοούμενοι, Πήρε τη Ζωή της στα Χέρια της. Έχουν παιχτεί στην Ελλάδα (Εθνικό Θέατρο, Θέατρο Δημήτρης Χορν,  Θέατρο Στοά, Θέατρο Μεταξουργείο, Θέατρο Χυτήριο, Θέατρο Badminton, Ίδρυμα Κακογιάννης, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, και αλλού) στην Κύπρο (Θ.Ο.Κ., Θέατρο Διόνυσος, Ανοιχτό Θέατρο), στο Βελιγράδι (Belgrade Drama Theatre), στη Βαρσοβία (Θέατρο Kamienica) και στη Γερμανία (Φεστιβάλ Βισμπάντεν).
Το 2011 το έργο του Το Γάλα κυκλοφόρησε ως ταινία από την Odeon σε δικό του σενάριο και σκηνοθεσία Γιώργου Σιούγα. Μετά από αυτά, είπε να γράψει κι ένα μυθιστόρημα. Την Μπαμπούσκα. 


εκδόσεις Κέδρος 

Ανδρέας Εμπειρίκος, Τα χαϊμαλιά του Έρωτα και των Αρμάτων, Άγρα

ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ

ΤΑ ΧΑΪΜΑΛΙΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΜΑΤΩΝ

ΑΡΓΩ Ή ΠΛΟΥΣ ΑΕΡΟΣΤΑΤΟΥ

ΖΕΜΦΥΡΑ Ή ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟΝ ΤΗΣ ΠΑΣΙΦΑΗΣ

ΒΕΑΤΡΙΚΗ Ή Ο ΕΡΩΤΑΣ ΤΟΥ BUFFALO BILL

Παρουσίαση
Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Άγρα ο τόμος ΤΑ ΧΑÏΜΑΛΙΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΜΑΤΩΝ του ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ, όπου ανασυστήνεται μετά 50 χρόνια από την πρώτη ανακοίνωσή της και 67 χρόνια μετά τη συγγραφή της, η σπουδαία ερωτική τριλογία του ποιητή:

1) ΑΡΓΩ Ή ΠΛΟΥΣ ΑΕΡΟΣΤΑΤΟΥ – α΄ έκδοση με περικοπές στο περιοδικό Πάλι, 1964-65, α΄ έκδοση σε βιβλίο 1980.
2) ΖΕΜΦΥΡΑ Ή ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟΝ ΤΗΣ ΠΑΣΙΦΑΗΣ – α΄ έκδοση 1998.
3) ΒΕΑΤΡΙΚΗ Ή ΕΝΑΣ ΕΡΩΤΑΣ ΤΟΥ BUFFALO BILL – ανέκδοτο μέχρι σήμερα.

Η έκδοση συνοδεύεται από αναλυτική εισαγωγή του επιμελητή των κειμένων ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ.

Η περίφημη Αργώ είναι γραμμένη στο ζοφερό κλίμα της εμφύλιας διαμάχης του Δεκεμβρίου 1944. Λίγο μετά επιφυλάσσεται στον συγγραφέα μια τραυματική εμπειρία: συλλαμβάνεται, χωρίς καμία συγκεκριμένη κατηγορία (αρκούσε προφανώς το επίθετό του), από την Πολιτοφυλακή του ΕΛΑΣ, την ΟΠΛΑ, και οδηγείται όμηρος, μαζί με πολλούς άλλους, στα Κρώρα της Βοιωτίας. Αντιμετωπίζει θανάσιμους κινδύνους και μεγάλες κακουχίες, έως ότου καταφέρνει να δραπετεύσει και επιστρέφει σε κακή κατάσταση στην Αθήνα.
Στο ΑΡΓΩ Ή ΠΛΟΥΣ ΑΕΡΟΣΤΑΤΟΥ πλέκονται  δύο παράλληλες ιστορίες: αφενός η εορταστική ανύψωση, η απογείωση του αεροστάτου «Αργώ»  στην πρωτεύουσα της Κολομβίας Σάντα Φε ντε Μπογκοτά το 1906, με τους τρεις φλογερούς αεροναύτες –τον Άγγλο Λόρδο Ώλμπερνον, τον Γάλλο εξερευνητή Ερνέστο Λαρύ Νανσύ και τον Ρώσο ναύαρχο Βλαδίμηρο Βιερχόυ (με τον οποίο ταυτίζεται ο ποιητής)–, και αφετέρου η δραματική ιστορία του ζηλότυπου καθηγητή ντον Πέντρο Ραμίρεθ, της κόρης του Καρλόττας και του ινδομιγή εραστή της.

Στο ΖΕΜΦΥΡΑ Ή ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟΝ ΤΗΣ ΠΑΣΙΦΑΗΣ, που διαδραματίζεται στο Παρίσι το 1902, έχουμε τον έρωτα ενός λιονταριού (που ονομάζεται Ζαμβέζης) και της ομώνυμης θηριοδαμάστριας σ’ ένα τσίρκο. Το παιχνίδι του έρωτα ανθρώπου/ζώου διεξάγεται, όχι μόνο ενώπιον των θεατών του τσίρκου, αλλά με την απειλή του θανάτου. Ωστόσο η φυσική αντιπαλότητα θηρίου-ανθρώπου καταλύεται για να κατισχύσει και για να δοξολογηθεί ο νικητής έρωτας.

Η ανέκδοτη ΒΕΑΤΡΙΚΗ Ή Ο ΕΡΩΤΑΣ ΤΟΥ BUFFALOBILL αποτελεί, ίσως, το πιο παράδοξο κείμενο του Εμπειρίκου όσον αφορά την κατασκευή του και κατά συνέπεια τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται και περατώνεται η αφήγηση. Η Βεατρίκη συνίσταται από δύο ιστορίες, όμως εδώ τόσο ο τόπος όσο και ο χρόνος της μιας ιστορίας διαφέρει εντελώς από τον χρόνο και τον τόπο μέσα στον οποίο διαδραματίζεται η άλλη. Πρόκειται, θα λέγαμε, για μια διπλή «δίπτυχη» ερωτική και «πολεμική» ιστορία, όπου η μία περιέχεται μέσα στην άλλη έτσι ώστε ο μυθικός χρόνος της Βεατρίκης να είναι διπλός. Η πρώτη, η «εξωτερική» ιστορία με την οποία  ανοίγει το κείμενο, αναφέρεται σε μια από τις πολλές περιπέτειες του γνωστού ήρωα της αμερικανικής δύσης Buffalo Bill ή κατά κόσμον William Cody και τοποθετείται «ολίγα χρόνια» μετά τον αμερικανικό Εμφύλιο. Ο μυθικός χρόνος της «εσωτερικής» ενδιάθετης ιστορίας συμπίπτει σε μεγάλο βαθμό με τον χρόνο της γραφής του ίδιου του κειμένου – Ιούλιος-Αύγουστος 1945. Η ένθετη ερωτική ιστορία του συγγραφέα με την μετέπειτα σύζυγό του Βιβίκα Ζήση έχει επιστολική μορφή καθώς περιέχει έξι επιστολές που ανταλλάσσουν η Βιβίκα/Βεατρίκη με τον Εμπειρίκο/ Buffalo Bill.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ: «Έτσι εδιάβαινε ο BuffaloBill μια νύχτα του Ιούλη – ο BuffaloBillo μέγας ποιητής του Νέου Κόσμου, ο αετός του Κολοράντο, Δάντης μαζί και ανιχνευτής με την εξαίσια Βεατρίκη, το πιο απαλό, το πιο εύοσμον και το πιο ωραίον άνθος της πραιρίας».

Σ’ όλα τα κείμενα της τριλογίας του Εμπειρίκου υπόκεινται κοινές βασικές ιδέες που υποστηρίζουν τις ίδιες κατά βάσιν αρχές, την ίδια ιδεολογία: ο μοναδικός τρόπος για να αρθούν οι πολλές και ποικίλες αντινομίες του πολιτισμού, η μόνη οδός και η μόνη δύναμη που μπορεί να απελευθερώσει τον κόσμο (κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά) είναι ο έρωτας, ο «άνευ ορίων και άνευ όρων» έρωτας. Υπό την έννοια αυτή και τα τρία κείμενα της τριλογίας αφηγούνται, το καθένα με τον τρόπο του, μια ερωτική ιστορία, όμως τελικά συστήνουν και μια ιστορία απελευθέρωσης ατομικής και δίνουν μια εικόνα μελλοντικής οικουμενικής ανάτασης και ελευθερίας. Και οι τρεις ιστορίες έχουν και πολιτικό χαρακτήρα. Και στις τρεις ιστορίες (ειδικά στην Αργώ και στην Βεατρίκη) ακούγονται (υπόκωφα και από μεγάλο βάθος, είναι αλήθεια) τα φρικτά πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα που βιώνει ο συγγραφέας την εποχή της συγγραφής τους. Η βία του ντον Πέντρο συνδέεται με την βία της γαλλικής επανάστασης που αναθυμάται ο Γάλλος αεροναύτης και, προφανώς, δεν είναι άσχετη από όσα συμβαίνουν στην αιματοκυλισμένη Αθήνα του 1944-1945. Το ίδιο παρακολουθούμε και στην ιστορία του Buffalo Bill. Ο σφαγιασμός των μεταναστών μέσα στο άγριο τοπίο του Grand Canyon παραπέμπει, δίχως αμφιβολία, στη φρικτή δοκιμασία του ομήρου Εμπειρίκου και άλλων αθώων μέσα στον άγριο Δεκέμβριο του 1944. Η βία στην Ζεμφύρα δεν είναι μόνο ερωτική, ή βία των άγριων ζώων – το κατηγορώ του πλανόδιου ποιητή δείχνει πως στην φαινομενικά απλή ερωτική ιστορία αναμοχλεύονται πολλές μορφές βίας του ανθρώπινου πολιτισμού.
Όλες αυτές οι, φαινομενικά εκτός τόπου και χρόνου, ερωτικές/ρομαντικές ιστορίες που αναπτύσσονται και εξελίσσονται μέσα σε ένα αρχικό περιβάλλον φόβου, βίας και θανάτου, για να κατισχύσει τελικά ακατανίκητος ο έρωτας και η ζωή, αφορούν, όπως έχουμε υπαινιχθεί, το πρόσωπο του ίδιου του αφηγητή, του συγγραφέα Εμπειρίκου.

Στη Ζεμφύρα ο πλανόδιος ποιητής του Παρισιού, που προβάλλει ως προσωπείο και αντανάκλαση του Ανδρέα Εμπειρίκου, απευθύνει κατηγορίες στους κυνικούς, πτωχοπροδρόμους, «παρακοιμωμένους κάθε ανθρώπινης ανεπάρκειας, τους υπερμάχους της κάθε ηττοπάθειας, τους ευνουχισμένους χριστιανούς […] τους κιβδηλοποιούς του έρωτα και των αρμάτων, τους πάσης φύσεως προαγωγούς της τέχνης [...] τους ηθικολόγους και ανηθικολόγους, τους πάσης φύσεως βρωμερούς και σκατολόγους».

Βιογραφικά στοιχεία

Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ γεννήθηκε το 1901 στην Μπραΐλα της Ρουμανίας και πέθανε στην Αθήνα το 1975. Το 1926-31 βρίσκεται στο Παρίσι όπου συνδέεται με τον André Breton και τούς Υπερρεαλιστές και αρχίζει την ψυχανάλυση με τον R. Laforgue.
      Το 1935 δίδει στην Αθήνα την περίφημη διάλεξη «Περί σουρρεαλισμού» και εκδίδει την Υψικάμινο, το κατεξοχήν υπερρεαλιστικό κείμενο. Το 1945 κυκλοφορεί η Ενδοχώρα και ακλουθούν τα Γραπτά ή Προσωπική μυθολογία το 1960 και η Αργώ ή Πλους αεροστάτου το 1964-65 στο περ. Πάλι, με περικοπές. Μετά το θάνατό του, το 1980 κυκλοφορεί πλήρης η Αργώ, η συλλογή Οκτάνα καθώς και το θεατρικό έργο του Πικάσσο Τα Τέσσερα κοριτσάκια σε μετάφραση του ποιητή. Το 1985 εκδίδεται το Αι Γενεαί Πάσαι ή Η Σήμερον ως Αύριον και ως Χθες και το Άρμαλα ή Εισαγωγή σε μία πόλι (εισαγωγή σ’ ένα μυθιστόρημα που δεν γράφτηκε).
Το 1990-1991 εκδόθηκε το ερωτικό μυθιστόρημα-ποταμός Ο Μέγας Ανατολικός  σε οκτώ τόμους. Το 2011 κυκλοφόρησε το επίτομο Ανθολόγιον του Μεγάλου Ανατολικού, με επιλογή και επιμέλεια του Γ. Γιατρομανωλάκη.
      Το 1995 εκδόθηκε το ποίημα ΕΣ-ΕΣ-ΕΣ-ΕΡ Ρωσσία, το 1997 το πεζό Ζεμφύρα ή Το μυστικόν της Πασιφάης, ενώ το 1997 κυκλοφόρησαν σε ανεξάρτητη έκδοση τα δύο εγκώμια για τον Ν. Εγγονόπουλο: Νικόλαος Εγγονόπουλος ή Το θαύμα του Ελμπασάν και του Βοσπόρου και Διάλεξη 1963.
      Το 2001 κυκλοφόρησαν το ημερολόγιο και οι φωτογραφίες από το Ταξίδι στη Ρωσσία (τον Δεκέμβριο του 1962 με τον Ο. Ελύτη και τον Γ. Θεοτοκά), τα Ψυχαναλυτικά κείμενα καθώς και το μεγάλο λεύκωμα με φωτογραφίες του με τον τίτλο Φωτοφράκτης.
      Επίσης το 2001 γιορτάστηκαν τα 100 χρόνια  από τη γέννηση του Ανδρέα Εμπειρίκου, με πρωτοβουλία του Ε.ΚΕ.ΒΙ.
      Το 2009 κυκλοφόρησε ο τόμος Ανδρέας Εμπειρίκος, Γράμματα στον πατέρα, τον αδελφό του Μαράκη και την μητέρα [1921-1935] και το 2010 το βιβλίο Περί σουρρεαλισμού. Η διάλεξη του 1935.
      Ο Α.Ε. είναι από τοΥς κύριους εισηγητές της επιστήμης της ψυχανάλυσης στην Ελλάδα με τον Δ. Κουρέτα και τον Γ. Ζαβιτσιάνο, με τη συνεργασία και τη συνδρομή της Μαρίας Βοναπάρτη. Ο ίδιος άσκησε την ψυχαναλυτική πρακτική επί δεκαέξι έτη (1935-1951).
Στις Εκδόσεις Άγρα κυκλοφορεί σχεδόν το σύνολο του έργου του Ανδρέα Εμπειρίκου, με επιμελητή τον Γιώργη Γιατρομανωλάκη.

εκδόσεις Άγρα 

Βιβλία για τις γιορτές από το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο

 Ergatiki.gr

Ο Γιώργος Ρούσης στο βιβλίο που παρουσιάζουμε σε προηγούμενη ανάρτηση μας μάς δίνει ένα έναυσμα για να διαβάσουμε τον Γκράμσι. Στο Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο (ΜΒ) μπορείτε να βρείτε πολλά από τα κείμενα του ιταλού επαναστάτη που κυκλοφορούν στα ελληνικά. Πρόσφατα οι εκδόσεις Στοχαστής κυκλοφόρησαν έναν ακόμα τόμο με τίτλο “Για την αλήθεια”, που περιέχει άρθρα από διάφορες στιγμές της πολιτικής του πορείας.








































“Οι θέσεις της Λυών” που κυκλοφόρησαν πέρσι από το ΜΒ είναι το κείμενο που γράφτηκε στην κορύφωση του συνδυασμού ανάμεσα “στην επαναστατική στρατηγική και την μάχιμη πολιτική παρέμβαση”, όπως αναφέρεται στο εξώφυλλο. Είναι βγαλμένο μέσα από την εμπειρία των εργοστασιακών συμβουλίων και πάνω στην προσπάθεια να οικοδομηθεί το Κομμουνιστικό Κόμμα στην Ιταλία. Πολύ βοηθητικό σαν εισαγωγή είναι το βιβλιαράκι “Αντόνιο Γκράμσι, η ζωή και οι ιδέες ενός επαναστάτη”, γραμμένο από τους Μπάμπερι και Χάρμαν.
Την προηγούμενη βδομάδα παρουσιάσαμε βιβλία για τη φύση του φασισμού και για την ιστορία της ανόδου του τη δεκαετία του '30. Απαραίτητο συμπλήρωμα είναι η ιστορία της ισπανικής επανάστασης, η τελευταία μεγάλη μάχη όπου κρίθηκε αν η Ευρώπη θα ακολουθούσε πορεία προς την επανάσταση ή προς το φασισμό. Η “Επανάσταση και αντεπανάσταση στην Ισπανία” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις “Εργατική Πάλη” είναι η πιο αναλυτική περιγραφή των γεγονότων στα ελληνικά από επαναστατική σκοπιά. Είναι γραμμένο από τον Φέλιξ Μόρροου, αμερικάνο επαναστάτη που ήταν ενεργός τη δεκαετία του '30 και του '40. Από το ΜΒ κυκλοφορεί μια πιο σύντομη, αλλά περιεκτική έκδοση με τίτλο “Ισπανία '36”, ενώ ο τέταρτος τόμος της βιογραφίας του Τρότσκι από τον Τόνι Κλιφ, περιέχει εκτεταμένη αναφορά στην Ισπανία, μέσα στο συνολικότερο πλαίσιο της μάχης του Τρότσκι για τον προσανατολισμό των επαναστατικών οργανώσεων.
Το τελευταίο τεύχος του περιοδικού Μαρξιστική Σκέψη είναι αφιερωμένο στα 95 χρόνια από τη ρώσικη επανάσταση και είναι ένα απολαυστικό ανάγνωσμα. Περιλαμβάνει μαρτυρίες όχι μόνο επαναστατών αλλά και προοδευτικών αναλυτών και δημοσιογράφων της εποχής που δίνουν μια ζωντανή αίσθηση τι σήμαινε στην πράξη μια κοινωνία που απελευθερώνεται. Πολλά από τα κείμενα δημοσιεύονται για πρώτη φορά στα ελληνικά. Επίσης ενδιαφέρον έχουν και οι μαρτυρίες από την πλευρά αντεπαναστατών ή και “ουδέτερων” παρατηρητών, οι οποίες όμως μεταφέρουν εξίσου τον παλμό της επανάστασης.










































Με τη συζήτηση για τη δεκαετία του '40 στην Ελλάδα να έχει επανέλθει στο προσκήνιο, δίπλα στα βιβλία του Ιάσονα Χανδρινού και του Λέανδρου Μπόλαρη που προτείναμε την περασμένη βδομάδα, υπάρχει επίσης το βιβλίο του Μενέλαου Χαραλαμπίδη “Η εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα”. Μια κριτική παρουσίαση μπορείτε να διαβάσετε στο τελευταίο τεύχος του Σοσιαλισμός από τα Κάτω.

Νέα έκδοση - Οι αγώνες του ‘30 στις ΗΠΑ

 

 

 

 

 

Στα τέλη Γενάρη σχεδιάζει το ΜΒ να εκδώσει το βιβλίο «Η αμερικάνικη εργατική τάξη τη δεκαετία του ‘30», γραμμένο από το μαρξιστή ιστορικό Τζον Νιούσινγκερ. Είναι ένα βιβλίο που παρακολουθεί τους αγώνες των εργατών στις ΗΠΑ τη δεκαετία της μεγάλης κρίσης, με αποκορύφωμα τις καταλήψεις των εργοστασίων το 1937. Η τιμή του βιβλίου θα είναι 15 ευρώ, όμως για όποιον προπληρώσει μέχρι τις 12/1, βοηθώντας έτσι στην έκδοσή του, η τιμή θα είναι μόνο 10 ευρώ.

Νέο βιβλίο: Γ. Ρούσης, “Από την κρίση στην Επανάσταση. Πόλεμος θέσεων” - για την επικαιρότητα του Αντόνιο Γκράμσι

γράφει ο Νίκος Λούντος

Ο Γιώργος Ρούσης στο καινούργιο του βιβλίο “Από την κρίση στην επανάσταση. Πόλεμος θέσεων” επιστρέφει στον Γκράμσι και αναδεικνύει τις πιο χρήσιμες πτυχές της σκέψης του ιταλού επαναστάτη για να προσανατολιστούμε όσον αφορά στα καθήκοντα του σήμερα.
Οδηγεί η κρίση αυτόματα στην κατάρρευση του καπιταλισμού ή στην επανάσταση; Γιατί το κράτος καταφεύγει ολοένα και περισσότερο στην καταστολή; Χρειαζόμαστε επαναστατικό κόμμα ή αρκεί το κίνημα; Μπορούν, και αν ναι πώς, οι επαναστατικές ιδέες να ηγεμονεύσουν στην πλειοψηφία της κοινωνίας;
Ακριβώς επειδή ο Ρούσης βάζει στόχο να δώσει απαντήσεις σε αυτά τα πολιτικά ερωτήματα, η ανάγνωση που κάνει στον Γκράμσι είναι ζωντανή και όχι ακαδημαϊκά αποστειρωμένη. Υποστηρίζει ότι η σκέψη του Γκράμσι μπορεί να μας βοηθήσει να δώσουμε απαντήσεις στο πώς μπορούμε να φτάσουμε από το σήμερα στο αύριο. Από το σήμερα όπου αναγνωρίζουμε ότι η επανάσταση είναι ο μοναδικός τρόπος για να μην αφήσουμε τον καπιταλισμό να μας σύρει στη βαρβαρότητα, στο αύριο που θέλουμε να είναι μια επανάσταση που όχι μόνο θα συμβεί αλλά και θα νικήσει, ανοίγοντας το δρόμο για τη συνολική απελευθέρωση της ανθρωπότητας.
Ο Γκράμσι ήταν επαναστάτης, ανάμεσα στους βασικούς ιδρυτές του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ιταλίας, εκδότης της εφημερίδας Όρντινε Νουόβο που έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στο τεράστιο κίνημα των εργοστασιακών συμβουλίων το 1919-20. Μετά την άνοδο του Μουσολίνι στην εξουσία βρέθηκε στη φυλακή, όπου παρέμεινε για περισσότερο από 10 χρόνια, τα τελευταία της ζωής του. Στη φυλακή, παρότι αποκομμένος από την καθημερινή πολιτική και το κίνημα, συνέχισε να γράφει τα κείμενα που έμειναν γνωστά ως “Τετράδια της Φυλακής”. Αφενός το γεγονός ότι έγραφε αποκομμένος και έτσι αναγκαζόταν να ανατρέχει μόνο σε ιστορικά παραδείγματα, αφετέρου η συγκαλυμμένη γλώσσα που χρησιμοποιούσε για να διασώζει τα γραπτά του από τους δεσμοφύλακες, έδωσε τη δυνατότητα σε μεταγενέστερους διανοούμενους να υποστηρίξουν ότι ο Γκράμσι της φυλακής είχε πάρει διαζύγιο από τον Γκράμσι της επανάστασης.
Ο Ρούσης, αντίθετα, υποστηρίζει ότι η σκέψη του Γκράμσι είναι διαρκώς αφιερωμένη στην επαναστατική στρατηγική. Ο “Πόλεμος θέσεων” είναι μια κομβική έννοια για την επικαιρότητα της οποίας ο Ρούσης επιμένει. Αυτή την έννοια χρησιμοποιούσε ο Γκράμσι για να περιγράψει την μακρόσυρτη πάλη των επαναστατών, όταν η πάλη για την κατάληψη της εξουσίας δεν βρίσκεται στην τελική της φάση. Ο Ρούσης εξηγεί ότι ο “πόλεμος θέσεων” δεν είναι μια ρεφορμιστική στρατηγική, δεν στέκεται απέναντι στην επαναστατική κατάληψη της εξουσίας από την εργατική τάξη. Είναι, ίσα ίσα, ο τρόπος με τον οποίο οι επαναστάτες προετοιμάζουν το “στρατό τους”, δηλαδή την πλειοψηφία της εργατικής τάξης, ώστε να είναι έτοιμος και ισχυρός τη στιγμή της αποφασιστικής σύγκρουσης.
Η αντίληψη ότι “η απελευθέρωση της εργατικής τάξης είναι έργο της ίδιας” βρίσκεται στην καρδιά του μαρξισμού. Ωστόσο, ταυτόχρονα ισχύει ότι “οι κυρίαρχες ιδέες είναι οι ιδέες της κυρίαρχης τάξης”. Πώς συνεπώς μπορεί να φτάσει στην επανάσταση μια τάξη που ιδεολογικά βρίσκεται κάτω από την κυριαρχία των καπιταλιστών;

Υπόβαθρο

Η κρίση είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση αλλά όχι από μόνη της ικανή, λέει ο Ρούσης. Είναι απαραίτητη, διότι μόνο μέσα σε συνθήκες κρίσης, κλονίζεται το υλικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο ο καπιταλισμός μπορεί να τροφοδοτεί την αυταπάτη ότι λειτουργεί προς όφελος της πλειοψηφίας.
Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, ο Ρούσης παρουσιάζει μια συνοπτική περιγραφή της θεωρίας του Μαρξ για την κρίση, βάζοντας στο κέντρο της προσοχής του την “πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους”. Εξηγεί έτσι γιατί καμία επιστροφή στον “Κεϊνσιανισμό” ή σε άλλες μορφές διαχείρισης του συστήματος δεν μπορεί να ξεπεράσει την κρίση που βρίσκεται στην καρδιά του συστήματος.
Όμως, από μόνη της η κρίση δεν δίνει τη λύση. Τις επαναστάσεις τις κάνουν ζωντανοί άνθρωποι με ιδέες στο μυαλό τους, δεν γίνονται από ένστικτο λόγω της φτώχειας και της πείνας. Ίδιες συνθήκες κρίσης μπορεί να οδηγήσουν σε εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα. Έτσι, το κρίσιμο ζήτημα για την εργατική τάξη είναι με ποιο τρόπο έχει προετοιμαστεί αλλά και έχει προετοιμάσει και τα άλλα καταπιεσμένα στρώματα γύρω της για να δοθεί επαναστατική απάντηση στην κρίση.
Η προετοιμασία έχει έρθει μέσα από τις πραγματικές μάχες του κινήματος, μέσα από τα συμπεράσματα από τις νίκες και τις ήττες. Και αυτό όμως, δεν μπορεί να γίνει με κάποιο αυτοματισμό ή με μοιρολατρία. Η ενεργητική παρέμβαση των επαναστατών είναι που καταφέρνει να μετασχηματίσει αυτά τα συμπεράσματα σε πολιτική και να τα γενικεύσει ώστε να γίνουν κτήμα της πλειοψηφίας.
Απέναντι στη ρεφορμιστική ανάγνωση του “ενιαίου μετώπου” που θέλει τα μέτωπα να είναι μόνο μετατοπίσεις των επαναστατών προς τα δεξιά, στη χειρότερη περίπτωση για εκλογικά οφέλη, ο Ρούσης φέρνει ένα πιο ενδιαφέρον παράδειγμα από τον Λένιν: “Χαρακτηριστικό δείγμα προς αυτή την κατεύθυνση, αποτελούσε κατά τον Γκράμσι το άνοιγμα των φυλακών και η απελευθέρωση των κρατούμενων μετά την επανάσταση του 1917, και η πετυχημένη προσπάθεια οικειοθελούς ενσωμάτωσής τους στη νέα κοινωνική πραγματικότητα”.
Το βιβλίο καταλήγει με μια επιγραμματική τοποθέτηση για ένα επαναστατικό πρόγραμμα σήμερα, με ιδιαίτερη έμφαση στον αντικαπιταλιστικό του χαρακτήρα, αλλά και στη μάχη ενάντια στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στον επίλογο τονίζεται ξανά πως η επιστροφή στον Γκράμσι δεν οφείλεται σε θεωρητικό ενδιαφέρον. Υπάρχουν τρεις άλλες διαφορετικές προσεγγίσεις για το πώς από το σήμερα θα φτάσουμε στο επαναστατικό αύριο. Η ρεφορμιστική που δεν ενδιαφέρεται καθόλου για αυτό το αύριο: “η κίνηση είναι το παν και ο σκοπός τίποτα”. Η σεκταριστική που παραπέμπει “στου 'Αγίου σοσιαλισμού' που προφανώς όπως οι άλλες γιορτές θα έλθει και αυτή”. Και η άποψη που περιμένει “τη σωτηρία από το αυθόρμητο κίνημα”.
Ο Ρούσης υπερασπίζεται την επικαιρότητα της σκέψης του Γκράμσι γιατί “είναι η μόνη που τόσο θεωρητικά όσο και πολιτικά μπορεί να οδηγήσει σε μια διέξοδο, συνδυάζοντας διαλεκτικά την τακτική με την στρατηγική, το άμεσο με το μακροπρόθεσμο, την αγωνία του κόσμου για τα άμεσα προβλήματά του και για το αύριο το δικό του και των παιδιών του.”

Εργατική Αλληλεγγύη

Βιβλίο: Ρέυμοντ Τσάντλερ, Η απλή τέχνη του φόνου

Η Απλή Τέχνη του Φόνου περιέχει το δοκίμιο του Ρέημοντ Τσάντλερ για την τέχνη του αστυνομικού μυθιστορήματος και μια συλλογή από οκτώ κλασικά διηγήματα του συγγραφέα.

«Ο Τσάντλερ έγραφε σαν άγγελος που συχνάζει στις φτωχογειτονιές και περιέβαλε με μια αύρα ρομαντισμού τους ηλιόλουστους δρόμους του Λος Αντζελες».

Ρος Μακ Ντόναλντ

εκδόσεις Λυχνάρι 

Βιβλίο: Δράκουλας του Μπραμ Στόκερ

«Σου έχει τύχει να δεις το άντρο του τρόμου, ένα πραγματικό καταφύγιο για κολασμένες ψυχές; Σου έχει τύχει να νιώσεις τα διψασμένα χείλη ενός Βαμπίρ πάνω στις φλέβες του λαιμού σου; Ω, Θεέ μου, τι έχω κάνει για να τιμωρηθώ μ’ αυτόν τον φρικτό τρόπο!»

Κι αυτό ήταν μία πρώτη εμπειρία για τον νεαρό δικηγόρο Τζόναθαν Χάκερ, που θα έφτανε ύστερα από πρόσκληση στον πύργο του κόμη Ντράκουλα. Θα ακολουθούσαν μια ατέλειωτη σειρά από γεγονότα, μακάβρια και τρομαχτικά, που σίγουρα δεν έχει ξαναζήσει ανθρώπινο πλάσμα. Ο πύργος του κόμη είναι μια διαβολική παγίδα, ασφαλώς πολύ χειρότερη απ’ την Κόλαση!

Και για το καλό της ανθρωπότητας, πρέπει να βρεθεί τρόπος, αυτό το πλάσμα, να εξοντωθεί. Οπωσδήποτε και με κάθε τρόπο. Αμήν!

εκδόσεις Λυχνάρι 

Γ Διαγωνισμός Διηγήματος "Στέλιος Ξεφλούδας": Καπνός

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ

Γ' ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ

«ΣΤΕΛΙΟΣ ΞΕΦΛΟΥΔΑΣ»

O Προοδευτικός Σύλλογος «Τα Καστέλλια» προκηρύσσει τον Γ’ Διαγωνισμό Διηγήματος «Στέλιος Ξεφλούδας». Στόχοι του διαγωνισμού είναι να προβληθεί το έργο του Καστελλιώτη δημιουργού και παράλληλα να δοθεί η δυνατότητα ανάδειξης νέων συγγραφέων μέσα από το διήγημα και το γραπτό λόγο. Ο διαγωνισμός, απευθύνεται σε όσους μετέχουν της ελληνικής παιδείας και γράφουν στην ελληνική γλώσσα, ανεξαρτήτως τόπου διαμονής και εθνικότητας χωρίς όριο ηλικίας. Οι υποψήφιοι μπορούν να συμμετέχουν με ένα μόνο διήγημα το οποίο να μην έχει ποτέ δημοσιευθεί. Το καθένα, δεν πρέπει να ξεπερνά τις 3.000 λέξεις.

Ως θέμα του Γ’ Διαγωνισμού επιλέγεται ο «Καπνός», θέλοντας να αναδείξουμε πτυχές που αφορούν σε αυτό το προϊόν που δέθηκε με την ιστορία του χωριού μας.

Διευκρινίζουμε πως το θέμα δεν είναι ο «καπνός» γενικά, αλλά το συγκεκριμένο προϊόν και τα παράγωγά του (τσιγάρα κ.α.).

Τα δώδεκα πρώτα διηγήματα που θα ξεχωρίσουν, θα δημοσιευτούν σε ειδική Ανθολογία. Για την συγκεκριμένη έκδοση οι συγγραφείς παραχωρούν αυτοδίκαια στους οργανωτές τα πνευματικά τους δικαιώματα. Πέρα από τα τρία πρώτα βραβεία θα δοθεί το Ειδικό Βραβείο Γιώργης Χαλατσάς σε διήγημα που θα αναφέρεται στα Καστέλλια. Θα δοθούν ακόμη 12 έπαινοι.

Τα διηγήματα υποβάλλονται ταχυδρομικά με την ένδειξη
Για τον Γ’ διαγωνισμό διηγήματος «Στέλιος Ξεφλούδας» ως ακολούθως:

Παραλήπτης
Προοδευτικός Σύλλογος «Τα Καστέλλια»
Κτίριο Πνευματικού Κέντρου Ρουμελιωτών
Σίνα και Δαφνομήλη 1Α, ΑΘΗΝΑ 106 80
Διηγήματα παραλαμβάνονται από τις 15 Ιανουαρίου του 2013. Τελευταία ημέρα κατάθεσης ορίσθηκε η 30η Ιουνίου του 2013, με αποδεικτικό στοιχείο τη σφραγίδα του Ταχυδρομείου.

Τα διηγήματα υποβάλλονται δακτυλογραφημένα σε επτά (7) αντίτυπα. Κάτω απ’ τον τίτλο του διηγήματος αναγράφεται υποχρεωτικά ψευδώνυμο του συγγραφέα. Μέσα στο φάκελο αποστολής πρέπει να υπάρχει δεύτερος κλειστός φάκελος αλληλογραφίας, που εξωτερικά θα φέρει το ψευδώνυμο. Μέσα είναι τα πραγματικά στοιχεία όπως: όνομα, επώνυμο, πατρώνυμο, έτος και τόπος γέννησης, διεύθυνση μόνιμης κατοικίας, τηλέφωνα επικοινωνίας και ηλεκτρονική διεύθυνση (e-mail). Οι φάκελοι με τα πραγματικά στοιχεία θα ανοιχθούν μόνο στην περίπτωση διάκρισης του διηγήματος.
Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων και η βράβευση θα γίνει σε ειδική πανηγυρική εκδήλωση, που θα πραγματοποιηθεί το Νοέμβριο στην Αθήνα.
Λεπτομέρειες για την Κριτική Επιτροπή και τα βραβεία θα δοθούν με προσεχείς ανακοινώσεις.

 http://stoforos.blogspot.gr/2012/12/blog-post_13.html?spref=fb

Συνεχίζεται το κινηματογραφικό αφιέρωμα στον Μπερτολντ Μπρεχτ (μικρά ποιήματα)

Συνεχίζεται όλο το Δεκέμβρη το κινηματογραφικό αφιέρωμα στον Μπέρτολντ Μπρεχτ στο Τιτάνια (Πανεπιστημίου και Θεμιστοκλέους). Το αφιέρωμα ξεκίνησε με με την “Όπερα της Πεντάρας” και με το “Κούλε Βάμπε ή Σε ποιον ανήκει ο κόσμος”.

Τις επόμενες Τετάρτες και Κυριακές θα προβληθούν σε πρώτη προβολή στην Ελλάδα οι ταινίες “Και οι δήμιοι πεθαίνουν” (1943) και “Ο αφέντης Πουντίλα κι ο υπηρέτης του Ματί” (1960). Το “Και οι δήμιοι πεθαίνουν” είναι ταινία του Φριτς Λανγκ πάνω σε σενάριο του Μπρεχτ. Στην κατεχόμενη από τους ναζί Τσεχοσλοβακία, ο γερμανός διοικητής της με το προσωνύμιο “Δήμιος” πέφτει νεκρός από σφαίρες της Αντίστασης. Ο εκτελεστής του γλιτώνει από την καταστολή, μεταμφιεσμένος σε φοιτητή. Έχει να αντιμετωπίσει το δίλημμα ανάμεσα στο να παραδοθεί, και να συνεχίσει να βλέπει εκατοντάδες συντρόφους του να πέφτουν θύματα των αντιποίνων των ναζί. “Ο αφέντης Πουντίλα κι ο υπηρέτης του Ματί” είναι βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Μπρεχτ (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ηριδανός) για τη σχέση ανάμεσα στον αφέντη και τον υπηρέτη ή το αφεντικό και τον υπάλληλο. Για μια παρουσίαση του “Κούλε Βάμπε ή Σε ποιον ανήκει ο κόσμος” από τη ΕΑ δείτε στο http://www.ergatiki.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=1573:i956&Itemid=91

Μικρά ποιήματα του Μπρεχτ

Το κομμένο σχοινί

 
Το κομμένο σχοινί
Μπορείς να το ξαναδέσεις.
Θα κρατήσει πάλι, ωστόσο
Θα ’ναι κομμένο.

Ίσως πάλι ν’ ανταμώσουμε,
Μα εκεί που μ’ άφησες
Δεν πρόκειται ποτέ
Να με ξαναβρείς.

Σίδερα 


Απόψε στ΄ όνειρό μου
είδα μια μεγάλη φουρτούνα.
Τράνταξε την οικοδομή
και ξήλωσε
τη σκαλωσιά
τη σιδερένια.
Μα ότι ήταν από ξύλο
λύγισε και κρατήθηκε.



Ξημέρωμα

Δεν είναι τυχαίο
που κάθε καινούργια μέρα
ξημερώνει με το λάλημα του πετεινού
που μαρτυράει από παλιά
μια προδοσία.
          

Aδυναμίες

Εσύ δεν είχες καμία
εγώ είχα μία
αγαπούσα.


Εγώ που επέζησα


Το ξέρω βέβαια : τυχαία μονάχα
επέζησα απ΄ όλους τους φίλους.
Μα απόψε στ΄ όνειρό μου
άκουσα τους φίλους να λένε για μένα :
Οι δυνατοί επιζούν
Και μίσησα τον εαυτό μου.

Δε χρειάζομαι ταφόπετρα

Εγώ δε χρειάζομαι ταφόπετρα,
αν όμως εσείς χρειάζεστε για μένα
πάνω της θα ήθελα να γράφονταν τούτο:
Έκανε προτάσεις. Εμείς
τις δεχτήκαμε.
Με μια τέτοια γραφή
θα είχαμε όλοι
τιμηθεί.

Αντρέι Βάιντα: αφιέρωμα από την Ταινιοθήκη της Ελλάδας 13 - 23/12/2012)

Αφιέρωμα σε έναν από τους σημαντικότερους Πολωνούς σκηνοθέτες, τον Αντρέι Βάιντα, οργανώνει η Ταινιοθήκη της Ελλάδας από τις 13 ως τις 23 Δεκέμβρη.

Κάποιες από τις περίπου 20 ταινίες που θα προβληθούν στην Ταινιοθήκη (Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136, στο Γκάζι) δεν έχουν ξαναπαιχτεί στην Ελλάδα. Το αφιέρωμα περιλαμβάνει μία από τις πρώτες του ταινίες, τον “Υπόνομο” του 1957, την πρώτη ταινία που γυρίστηκε με θέμα την εξέγερση στο γκέτο της Βαρσοβίας ενάντια στους ναζί. Επίσης “Ο άνθρωπος από σίδερο” (1981) ταινία για το κίνημα της Αλληλεγγύης στην Πολωνία, ένα από τα μεγαλύτερα απεργιακά κινήματα όλων των εποχών. Η ταινία γυρίστηκε στο μικρό διάστημα υποχώρησης της λογοκρισίας, όταν το κίνημα της Αλληλεγγύης βρισκόταν στην ανάπτυξή του και πριν επιβληθεί η δικτατορία του Γιαρουζέλσκι (το αφιέρωμα ξεκινάει συμβολικά στις 13 Δεκέμβρη, ημερομηνία που το 1981 έγινε το πραξικόπημα). Η ταινία “Κατίν” (2007) που αφορά στη μαζική εκτέλεση Πολωνών κρατούμενων από τις αρχές της Σοβιετικής Ένωσης το 1940 ξεσήκωσε μια μεγάλη συζήτηση όταν βγήκε στις αίθουσες (διαβάστε για παράδειγμα από την ΕΑ: tinyurl.com/ca4bcmm).

Το αφιέρωμα θα συμπληρωθεί με μια έκθεση που θα κάνει εγκαίνια στις 18 Δεκέμβρη με αφίσες, φωτογραφίες και έργα ζωγραφικής του ίδιου του σκηνοθέτη.

Εργατική Αλληλεγύη 

"Στάχτες και διαμάντια" (1958) του Αντρέι Βάιντα.

Μεγάλο αφιέρωμα στον Πολωνό σκηνοθέτη Αντρέι Βάιντα ξεκινά σήμερα Πέμπτη στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Ιερά οδός 48 και Μ. Αλεξάνδρου). Για πρώτη φορά συγκεντρώνονται σ’ ένα αφιέρωμα τέσσερις ψηφιακά αποκατεστημένες ταινίες του: "Στάχτες και διαμάντια" (1958), "Αθώοι γόητες" (1960), "Η γη της επαγγελίας" (1975), "Άνθρωπος από σίδερο" (1981). Η 13η Δεκεμβρίου είναι σημαδιακή ημερομηνία για την ιστορία της Πολωνίας, καθώς σχεδόν 30 χρόνια πριν, στις 13 Δεκεμβρίου του 1981, ο στρατηγός Γιαρουζέλσκι κηρύσσει στην Πολωνία τον στρατιωτικό νόμο, βγάζοντας τον στρατό στους δρόμους των πόλεων και συλλαμβάνοντας χιλιάδες στελέχη της «Αλληλεγγύης».

Με αφορμή την ιστορική αυτή επέτειο και τιμώντας έναν σκηνοθέτη που η πολιτική διαπερνά το σύνολο του έργου του, απόψε, στην έναρξη του αφιερώματος θα προβληθεί ο ψηφιακά αποκατεστημένος και βραβευμένος με τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες "Άνθρωπος από σίδερο", ταινία που αναφέρεται στο κίνημα της «Αλληλεγγύης» και στην οποία εμφανίζεται και ο ίδιος ο Λεχ Βαλέσα.

Από τα πρώτα του αριστουργήματα της «πολωνικής σχολής» της δεκαετίας του ’50 μέχρι τα πρόσφατα "Κατύν" και "Γλυκιά έξαψη", το αφιέρωμα στον Αντρέι Βάιντα περιλαμβάνει 18 μεγάλου μήκους ταινίες, μεταξύ των οποίων  πολλές ανέκδοτες στην Ελλάδα: "Κανάλ" (1957), "Λότνα" (1959),  "Κυνηγώντας μύγες" (1969 ), "Τοπίο μετά τη μάχη" (1970), "Ο γάμος" (1973), "Χωρίς αναισθητικό" (1978), "Άνθρωπος από μάρμαρο" (1981), "Οι δεσποινίδες του Βίλκο" (1979), "Ο μαέστρος" (1980), "Δαντών (1983), "Η θυσία του Κόρτσακ" (1990), "Κατύν" (2007), "Γλυκιά έξαψη" (2009).

Το πρόγραμμα συμπληρώνουν η τηλεοπτική ταινία "Μωσαϊκό" (1968), μοναδική κωμωδία στην καριέρα του Βάιντα -την οποία επέλεξε ο ίδιος για το αφιέρωμα στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος-, το ντοκιμαντέρ "Η νεκρή τάξη" (1978), ταινία αφιερωμένη στην ομότιτλη θεατρική παράσταση του μεγάλου Πολωνού σκηνοθέτη Ταντέους Κάντορ και δύο επεισόδια από την τηλεοπτική σειρά μυθοπλασίας "Με το πέρας των χρόνων, των ημερών…" (1980) που βασίζεται στην 7ωρη παράσταση-ποταμό, με έργα Πολωνών συγγραφέων του μεσοπολέμου που παρουσίασε το 1978 ο Βάιντα στο θέατρο.

Δυστυχώς ο ίδιος ο Αντρέι Βάιντα δεν θα καταφέρει να παραστεί στην Αθήνα λόγω των εντατικής του ενασχόλησης με την ολοκλήρωση της τελευταίας του ταινίας "Βαλέσα". Το αφιέρωμα στην Ταινιοθήκη πλαισιώνει μια έκθεση πολυμέσων που θα παρουσιαστεί στους χώρους της Ταινιοθήκης από την Τρίτη 18/12 και περιλαμβάνει άγνωστες φωτογραφίες από τις σημαντικότερες ταινίες του Βάιντα, αυτοπορτραίτα του σκηνοθέτη καθώς και μία συλλογή από τις καλύτερες αφίσες των ταινιών του. Την έκθεση θα εγκαινιάσει μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με θέμα το έργο του Βάιντα και τη σχέση του με τον κινηματογράφο της Ανατολικής Ευρώπης. Τη συζήτηση θα ακολουθήσει η ειδική προβολή της ταινίας "Αθώοι γόητες" (1960), ενός από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα της πολωνικής νουβέλ-βαγκ, μια ψυχολογική σπουδή για δυο νέους που συναντιούνται σε ένα κλαμπ και περνούν μαζί μια νύχτα με ένα ιδιόμορφο ερωτικό παιχνίδι λέξεων και απόψεων -η πολιτικά αθώα υπόθεση της ταινίας, έγινε, για τους ιδεολογικούς καθοδηγητές της εποχής, πιο ενοχλητική και από το θέμα της εξέγερσης της Βαρσοβίας…

Η Αυγή 

Ιστορία: Πώς σταματήσαμε τους χρυσαυγίτες τη δεκαετία του '90

 

  Χιλιάδες μαθητές πλημμυρίζουν το κέντρο της Αθήνας ενάντια στους νεοναζί της Χρυσής Αυγής το Νοέμβρη του 1993.

 γράφει ο Στέλιος Μιχαηλίδης

Οι ναζί της Χρυσής Αυγής μπορεί να έγιναν γνωστοί μετά τα αποτελέσματα των τελευταίων εκλογών, αλλά δεν αποτελούν καινούργιο φαινόμενο. Θα πρέπει να επιστρέψουμε στη δεκαετία του '80 για να βρούμε τη δημιουργία τους κι έπειτα στις αρχές της δεκαετίας του '90 για να δούμε την ανάπτυξη της δολοφονικής τους δράσης. Όλο αυτό το διάστημα ποτέ δεν κατάφεραν να επιβληθούν όυτε στους δρόμους, ούτε στην κεντρική πολιτική σκηνή. Κι αυτό διότι καμία επίθεση δεν έμεινε αναπάντητη.

Παρά τις διασυνδέσεις με τη Νέα Δημοκρατία, την αστυνομία και τις πλάτες που τους έκαναν σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, είχαν να αντιμετωπίσουν τεράστια κύματα αντιφασιστικής οργής, από την πλευρά του εργατικού κινήματος και της νεολαίας. Πρόκειται για μια πολύ χρήσιμη ιστορία στην προσπάθεια να τους τσακίσουμε. Γιατί το έχουμε ξανακάνει.

Η Χρυσή Αυγή από ομάδα γύρω από το ομώνυμο περιοδικό το 1980, μετεξελίσεται σε οργάνωση στα μέσα της δεκαετίας, με τον μεγάλο όγκο των δραστηριοτήτων της να ξεκινάει στις αρχές του '90. Μια περίοδος καθόλου τυχαία.

Η τριετία ’90 - ’93 είναι τα χρόνια της κυβέρνησης του Μητσοτάκη και της εθνικιστικής υστερίας για το Μακεδονικό. Η ελληνική άρχουσα τάξη, θέλοντας να παίξει το ρόλο της “μεγάλης κυρίας” στα Βαλκάνια, μετά και τη διάλυση της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, παίζει το χαρτί του εθνικισμού με αφορμή το όνομα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Οργανώνονται μεγάλα εθνικιστικά συλλαλητήρια αρχικά στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια στην Αθήνα (στα οποία καλεί επίσημα η κυβέρνηση Μητσοτάκη και σιγοντάρει το ΠΑΣΟΚ) και στα οποία πρωτοστατεί η εκκλησία, παραθρησκευτικές οργανώσεις, διάφορες οργανώσεις της ακροδεξιάς, ενώ χιλιάδες μαθητές υποχρεώνονται να συμμετάσχουν με "σχολικές εκδρομές". Η Χ.Α κάνει δημόσια την εμφάνισή της σαν το δυναμικό κομμάτι που πρωτοστατεί με άγριες δολοφονικές επίθεσεις στο τέλος των συλλαλητηρίων.

Πρόκειται όμως και για μια τριετία μεγάλων κινητοποιήσεων ενάντια στην κυβέρνηση Μητσοτάκη που συνοδεύεται από κύματα καταλήψεων σε σχολεία και πανεπιστήμια. Οι Χρυσαυγίτες εξαπολύουν ένα κύμα δολοφονικών επιθέσεων ενάντια στις καταλήψεις τους μαθητές και τους αγωνιστές της Αριστεράς πλάι-πλάι με τους Oννεδίτες δολοφόνους του Τεμπονέρα. Η Εργατική Αλληλεγγύη γράφει τη 17η Νοέμβρη του '93, κάνοντας έναν απολογισμό των φασιστικών επιθέσεων:

“Στη διάρκεια των μαθητικών καταλήψεων το Γενάρη του '93 μέλη της Χ.Α πέταξαν μολότοφ στο 2ο ΤΕΛ Πάτρας. Το ίδιο βράδυ χάραξαν με γυαλί μια σβάστικα στο χέρι μαθητή φωνάζοντας 'για να δούμε, θα ξανακάνεις κατάληψη;' Λίγες μέρες πριν, άλλοι νεοναζί είχαν επιτεθεί στο 5ο Λύκειο Αιγάλεω. Στις 26/5/93, ομάδα δέκα νεοναζί επιτέθηκαν με λοστούς και μαχαίρια σε μαθητές του 1ου λυκείου Μοσχάτου ουρλιάζοντας 'Χάιλ Χίτλερ' και 'Ζήτω η Χρυσή Αυγή' τραυματίζοντας σοβαρά το μαθητή Δημήτρη Παπαρά. Φασίστες χτύπησαν μέσα στη Γ.Σ των φοιτητών της Βιομηχανικής στις 11/11/91. Μέλη της Χ.Α και της Εθνικής Σταυροφορίας επιτέθηκαν συντονισμένα στους καταληψίες φοιτητές της ΑΣΟΕΕ στις 10/12/92. Χρυσαυγίτες τραυμάτισαν στις 7/10/92 έναν μαύρο φοιτητή στη Θεσσαλονίκη και πρόσφατα μαύρους μετανάστες στους Αμπελόκηπους.

Στις 9/3/92 επιτίθενται σε γραφεία του ΚΚΕ και στις 20/4/92 στα γραφεία της ΟΣΕ. Στις 13 Μάρτη '92, δεκαπέντε χρυσαυγίτες ξυλοκόπησαν νέους που πουλούσαν την εφημερίδα Ξεκίνημα στον ΗΣΑΠ του Ταύρου. Οι ίδιοι μαζί με οπαδούς της φασιστοφυλλάδας Στόχος έχουν τραυματίσει μέλη της ΟΣΕ στην Ομόνοια, το Αιγάλεω, τα Πατήσια, και τη Θεσσαλονίκη. Οπαδοί του Στόχου επιτέθηκαν σε εκδήλωση της ΟΣΕ στη Ξάνθη το Γενάρη του '93” .

Ακολουθώντας την τακτική των επιθέσεων, η Χ.Α, δεν κάνει κάτι καινούργιο. Ακολουθεί την κλασική τακτική των απανταχού ναζιστικών οργανώσεων, την τρομοκρατία στο δρόμο, τη συγκρότηση “ταγμάτων εφόδου”, το βίαιο χτύπημα συνδικαλιστικών αγώνων, που συνδέει σαν μαύρο νήμα τους ναζί, από τις ομάδες κρούσης του Κόμματος του Χίτλερ, τη δεκαετία του '30, στους μελανοχίτωνες του Μουσολίνι, μέχρι το σημερινό ουγγρικό Jobbik και την Χρυσή Αυγή.

Από την πλευρά του κινήματος δίνεται μαζική απάντηση. Στα σχολεία επικρατεί αντιφασιστικός αναβρασμός απέναντι στις επιθέσεις και την προσπάθεια των νεοναζί να οργανωθούν μέσα σε αυτά. Οι καταλήψεις τον Γενάρη του '93 κάνουν την εθνικιστική υστερία να ξεφουσκώσει σαν μπαλόνι. Μόλις ένα μήνα πριν είχε οργανωθεί από τον Μητσοτάκη σε συνεργασία με τους φασίστες, ένα τεράστιο εθνικιστικό συλλαλητήριο στην Αθήνα. Αλλά ο απόηχός του δεν κρατάει πολύ.

Στις 12/11/93, το κέντρο της Αθήνας συγκλονίζεται από μια διαδήλωση δεκάδων χιλιάδων μαθητών με συνθήματα “Να κλείσουν τα γραφεία της Χρυσής Αυγής” και “Ποτέ ξανά φασισμός” μετά από χάραγμα του αγκυλωτού σταυρού σε μαθήτρια. Σε πολλά σχολεία που οι Χρυσαυγίτες εμφανίζονται προσπαθόντας να πουλήσουν τη φυλλάδα τους, διώχνονται από τους μαθητές. Η ΟΛΜΕ πραγματοποιεί “Μέρες δράσεις ενάντια στο νεοναζισμό και το ρατσισμό” (Δεκέμβρης '93).

Φοιτητικοί σύλλογοι

 

 

Αλλά η δράση δεν περιορίζεται στα σχολεία. Σε Ξάνθη και Θεσσαλονίκη, αντιφασίστες πολιορκούν εκδηλώσεις του Στόχου, σε απάντηση των πρόσφατων επιθέσεων (Φλεβάρης '93). Τον Ιούνιο του '93, στην Κέρκυρα, περισσότεροι από 2000 αντιφασίστες πολιορκούν φασιστική εκδήλωση με καλεσμένο τον Λεπέν. Τον ίδιο μήνα, κινητοποιήσεις απο σωματεία εργαζομένων και φοιτητικούς συλλόγους, σταματούν τις απελάσεις αλλοδαπών φοιτητών στη Θεσσαλονίκη. Με πρωτοβουλία της ΟΣΕ και των ΕΣΟΦ, στα Πανεπιστήμια οργανώνονται αντιφασιστικές εκδηλώσεις και στις γειτονιές αντιναζί συναυλίες.

Μια σειρά συνδικάτα παίρνουν θέση απέναντι στους φασίστες. Οι απεργοί της ΕΑΣ (ΕΘΕΛ), συμμετέχουν στην καμπάνια συμπαράστασης στα διωκόμενα 5 μέλη της ΟΣΕ, που σέρνονται στα δικαστήρια για το διεθνιστικό περιεχόμενο του βιβλίου “Η κρίση στα Βαλκάνια, το Μακεδονικό και η εργατική τάξη”. Το σωματείο Βιβλιοϋπαλλήλων αποφασίζει να αρνηθεί τη διακίνηση βιβλίων με ρατσιστικό και φασιστικό περιεχόμενο (Φλεβάρης '94).

Ακόμα και μετά την πτώση του Μητσοτάκη και τον ερχομό του ΠΑΣΟΚ (Οκτώβρης '93) στην εξουσία, η άρχουσα τάξη συνεχίζει να παίζει το χαρτί του εθνικισμού με πρωτομάστορα τον Παπαθεμελή που συνεχίζει τις προσπάθειες για εθνικιστικά συλλαλητήρια. Μόνο που αυτή τη φορά δεν έχουν την ίδια μαζικότητα και το κίνημα του '93 έχει φορτώσει τους αντιφασίστες με εμπειρία κι αυτοπεποίθηση. Μαθητικοί και φοιτητικοί σύλλογοι από μια σειρά σχολεία και σχολές αρνούνται να συμμετέχουν.

Γράφει χαρακτηριστικά η Ε.Α, τον Μάρτη του '94: “Μετά τη Θεσσαλονίκη, ο γνωστός ακροδεξιός μητροπολίτης Καλλίνικος προσπάθησε να στήσει και νέο εθνικιστικό συλλαλητήριο στον Πειραιά με τη στήριξη του δημάρχου Λογοθέτη. Όμως, απέτυχε παταγωδώς. Το συλλαλητήριο δεν συγκέντρωσε σύμφωνα με εκτιμήσεις της αστυνομίας πάνω από 5000, στην πλειοψηφία μαθητές δημοτικού, Ο πραγματικός αριθμός ήταν πολύ μικρότερος” (Εργατική Αλληλεγγύη νο129, 16/3/94).

Αρχικά η κυβέρνηση Σημίτη αρνείται να προχωρήσει σε νομιμοποίηση των μεταναστών στην Ελλάδα, συνεχίζοντας τη ρατσιστική πολιτική της Ν.Δ και των νόμων περί “λαθρομετανάστευσης”. Οι επιχειρήσεις σκούπα βάζουν στο στόχαστρο τους αλβανούς μετανάστες, τους κούρδους πρόσφυγες, τους Ρομά. Η τακτική των επιθέσεων, από τη μεριά των νεοναζί, συνεχίζεται. Η προσπάθειά τους για επιβολή στο δρόμο, είναι ζωτικής σημασίας για την ύπαρξή τους.

Εμφανίζονται στα μέσα της δεκαετίας του '90, δίπλα στα ΜΑΤ, ως “αγανακτισμένοι πολίτες”, κατά διαδηλωτών. Προσπαθούν να χτίσουν τους “Αγ.Παντελεήμονες” της εποχής εκείνης, στις περιοχές που μετατρέπονται σε γειτονιές μεταναστών με επανειλημένες επιθέσεις στην Κυψέλη και τον Πειραιά. Και στις δύο αυτές περιοχές οι φασίστες ανοίγουν γραφεία - ορμητήρια. Προσπαθούν να εξαφανίσουν την ανοιχτή πολιτική παρέμβαση της Αριστεράς, με χτυπήματα εναντίον μελών της ΟΣΕ που πουλάνε την Εργατική Αλληλεγγύη. Και πάλι όμως η μαζική κινητοποίηση των αντιφασιστών τους σταματά.

Στον Πειραιά οργανώνεται μεγάλη καμπάνια για το κλείσιμο των γραφείων τους και την απομόνωσή τους, που κορυφώνεται με ένα μεγάλο αντιφασιστικό συλλαλητήριο, στο οποίο συμμετέχουν το Εργατικό Κέντρο, οι δήμοι Α' και Β' Πειραιά, δεκάδες σωματεία και φοιτητικοί σύλλογοι (29/2/96). Παρόμοια εξέλιξη έχει και η προσπάθειά τους για προπύργιο στην Κυψέλη. Τον Απρίλη του '96, 20 νεοναζί Χρυσαυγίτες, πραγματοποιούν οργανωμένη επίθεση σε μέλη της ΟΣΕ, που πραγματοποιούν εξόρμηση στη Φωκίωνος Νέγρη, βγαίνοντας από τα γραφεία τους στην οδό Κεφαλληνίας, τραυματίζοντας σοβαρά 5 από αυτούς.

Σε μία από τις δίκες των νεοναζί για τη συγκεκριμένη επίθεση το 1998, γίνεται η δολοφονική επίθεση εναντίον του αγωνιστή φοιτητή Δημήτρη Κουσουρή στα δικαστήρια Ευελπίδων. Παρ'όλα αυτά η προσπάθεια για τρομοκρατία και επιβολή στη γειτονιά δεν περνάει. Την επίθεση καταδικάζουν όλα τα μεγάλα συνδικάτα, ενώ η παρουσία των αντιφασιστών αγωνιστών στην περιοχή, γίνεται πιο δυναμική, με αποτέλεσμα μετά από λίγο οι χρυσαυγίτες να εγκαταλείψουν την Κυψέλη.

Εκλογές

 

 

Τα εκλογικά τους αποτελέσματα καθ'όλη αυτή την περίοδο είναι απογοητευτικά. Στις ευρωεκλογές του '94, στο πρώτο της κατέβασμα η Χ.Α παίρνει μόλις 7264 ψήφους (0,11%) και το 1996 ακόμα λιγότερες, 4487 (0,07%), παρά την διπλωματική κρίση των Ιμίων. Η πολιτική του ρατσισμού και των εθνικιστικών εντάσεων με τις γειτονικές χώρες είναι που τους κρατάει στη ζωή. Το '99, το σχήμα του Πλεύρη μαζί με τη Χ.Α, κατορθώνει να φτάσει τις 48532 ψήφους (0,75%), αλλά ένα χρόνο μετά συρρικνώνεται στο 0,18%.

Σαν να μην έφταναν αυτά, έρχονται και οι δικαστικές αποφάσεις για τις δολοφονικές επιθέσεις, που (αν και τους ρίχνουν στα “μαλακά”) καταδικάζουν τα πρωτοπαλίκαρα Ζαφειρόπουλο και Κουσουμβρή για την επίθεση στην Κυψέλη και αργότερα στέλνουν στη φυλακή τον καταζητούμενο Περίανδρο για την απόπειρα δολοφονίας του Κουσουρή. Η οργάνωση πέφτει σε κρίση. Συνεχίζονται αραιές επιθέσεις τα επόμενα χρόνια, αλλά σε αυτό τον πρώτο γύρο αντιπαράθεσης, νικητές έχουν βγει οι αντιφασίστες, η Χ.Α. έχει απομονωθεί πλήρως.

Μετά και την αποτυχία τους να χτίσουν προπύργια δια της βίαιης επιβολής, κλείνει ουσιαστικά ένας κύκλος για την ναζιστική οργάνωση. Αυτό είναι και το συμπέρασμα της δεκαετίας του '90 για το σήμερα. Τότε δεν κατάφερε η τακτική των επιθέσεων να στεριώσει, γιατί όπου κι αν εφαρμόστηκε βρέθηκε αντιμέτωπη με την άμεση, αποφασισμένη, μαζική μετωπική δράση. Γι' αυτό, σήμερα έχει σημασία η άμεση αντιφασιστική απάντηση στην παραμικρή πρόκληση των νεοναζί, όπου πάνε να ανοίξουν γραφεία, ορμητήρια για ρατσιστικά πογκρόμ, δολοφονικές επιθέσεις και τρομοκράτηση του κινήματος. Και ταυτόχρονα, η πάλη ενάντια στο ρατσισμό των Σαμαράδων και τη βαρβαρότητα των Μνημονίων που τους θρέφει.

http://ergatiki.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=7166:i1050&Itemid=62 

Οι εκπαιδευτικοί στο θέατρο “Εμπρός” για τις 19/1

Εκδήλωση συζήτηση με θέμα «σχολεία χωρίς ρατσισμό και φασισμό» με αφορμή το πανελλαδικό αντιφασιστικό συλλαλητήριο στις 19 Γενάρη, οργάνωσαν εκπαιδευτικοί την Κυριακή 9 Δεκέμβρη στο θέατρο Εμπρός.

“Οι εκπαιδευτικοί έχουμε να παίξουμε πολύ σημαντικό ρόλο στην πάλη ενάντια στο ρατσισμό και τους νεοναζί», είπε ο Νίκος Κουράκης, μέλος ΔΣ Συλλόγου Δασκάλων «Γ.Σεφέρης», που άνοιξε την εκδήλωση. «Στο Σύλλογό μου έχουμε ήδη ψηφίσει μέσα από τη Γενική Συνέλευση συμμετοχή στις 19 Γενάρη και αντιφασιστικό συντονισμό με άλλα σωματεία της περιοχής. Θέλουμε η 19 Γενάρη να είναι ένα μεγάλο πολυπολιτισμικό γεγονός”.

Σε αυτήν την κατεύθυνση στις 19 Γενάρη, η μέρα θα ξεκινήσει με την παιδική αντιρατσιστική θεατρική παράσταση 'Mία γιορτή στου Νουριάν' στο θέατρο Εμπρός, ενώ τα παιδιά που θα την παρακολουθήσουν θα έρθουν κρατώντας μπαλόνια στο συλλαλητήριο. Στις 12-19 Γενάρη διοργανώνεται μία εβδομάδα δράσης στις σχολές με κέντρο την ΑΣΚΤ και την Αρχιτεκτονική με εικαστικά και την ίδια την ημέρα του συλλαλητηρίου θα υπάρχει βίντεο γουόλ που θα προβάλλονται αντιρατσιστικά βίντεο.

Η Μαρία Τερζάκη, ηθοποιός και εκπαιδευτικός στη συνέχεια παρουσίασε ένα φάκελο με υλικό και τεχνικές για το εκπαιδευτικό δράμα που στόχο έχει να κάνει τα ίδια τα παιδιά να συμμετέχουν σε μία θεατρική παράσταση με θέμα ένα κοινωνικό πρόβλημα, που όπως είπε “έχει τη δύναμη να μεταμορφώνει φοβισμένους ανθρώπους σε σκεπτόμενους πολίτες”. Ο Μάκης Καβουριάρης, πανεπιστημιακός τόνισε ότι «η εκπαίδευση είναι ένας προνομιακός χώρος για την ενσωμάτωση των μεταναστών στην κοινωνία και των μαθητών και των γονιών τους». Η Ντίνα Γκαρανέ, εκπαιδευτικός στη Γ’ ΕΛΜΕ Αθήνας, θύμισε τις μάχες που έχουν δώσει οι εκπαιδευτικοί για να γράφονται τα παιδιά των μεταναστών στα σχολεία και τόνισε ότι η μάχη συνεχίζεται και σήμερα ενάντια στη κατάργηση των διαπολιτισμικών σχολείων.

Στη συνέχεια το λόγο πήραν εκπαιδευτικοί, μαθητές, φοιτητές και καλλιτέχνες του θεάτρου Εμπρός και αποφασίστηκε να μπει στόχος κάθε σχολείο να ετοιμάσει πηγαίνοντας στις 19/1 και εκείνη την ημέρα μία σειρά δραστηριότητες όπως εκδηλώσεις ζωγραφιές μέχρι θεατρικές παραστάσεις.

Θέατρο: Bent, του Μάρτιν Σέρμαν. Τα ξεχασμένα «Ροζ τρίγωνα»

γράφει η Δήμητρα Κυρίλλου

Το εξαιρετικά επίκαιρο “BENT” του Μάρτιν Σέρμαν παίζεται για δεύτερη σεζόν στον πολυχώρο Vault στον Κεραμεικό και θυμίζει με τραγικό τρόπο τι σημαίνει η επικράτηση του ναζισμού στην ιστορία, αλλά και στην καθημερινή ζωή και τις συνειδήσεις των ανθρώπων.

Κεντρικό πρόσωπο είναι ο Μαξ, ένας πραγματιστής ομοφυλόφιλος άντρας στο Βερολίνο της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Κατάγεται από εύπορη οικογένεια, αλλά ζει μια μποέμικη ζωή με λιγοστά χρήματα έξω από αυτό τον κύκλο. Αν και συζεί μόνιμα με τον ευαίσθητο Ρούντι, χορευτή στο διαβόητο κλαμπ της Γκρέτα, δεν χάνει ευκαιρία για κάθε είδους καταχρήσεις σε αλκοόλ, ναρκωτικά και ποικίλες ερωτικές συνευρέσεις.

Μετά από μια ακόμη ξέφρενη βραδιά στης Γκρέτα, ο Μαξ καταλήγει σπίτι με έναν μυώδη μαυροφορεμένο νεαρό, μέλος των παραστρατιωτικών ταγμάτων ασφαλείας SA. Μόνο που το επόμενο πρωί, Ες-Ες εισβάλλουν στο διαμέρισμα και δολοφονούν εν ψυχρώ τον φέρελπι ταγματασφαλίτη. Είναι το συμβάν που έμεινε στην ιστορία με το όνομα «νύχτα των μεγάλων μαχαιριών», όταν τον Ιούλη του 1934, ο Χίτλερ προχώρησε σε μαζικές εκτελέσεις στην ηγεσία των ταγμάτων εφόδου SA, συμπεριλαμβανομένου του ως τότε αρχηγού τους, γνωστού ομοφυλόφιλου Έρνστ Ρεμ και ξεκαθάρισε ουσιαστικά το ποιός ελέγχει το ναζιστικό κόμμα και τις παρακρατικές του συμμορίες.

Νταχάου

Για τον Μαξ και τον Ρούντι ήταν η προσγείωση σε μια πολύ σκληρή πραγματικότητα. Θα πρέπει να εγκαταλείψουν άρον- άρον το Βερολίνο και τη ζωή που είχαν συνηθίσει, κρύβονται περιπλανώμενοι για ένα δίμηνο προσπαθώντας να διαφύγουν στην Ολλανδία αλλά συλλαμβάνονται και οδηγούνται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου.

Στο τρένο που τους μεταφέρει, ο Ρούντυ δολοφονείται από τους ναζί, κι ο Μαξ επιστρατεύει όλο τον κυνισμό του για να επιβιώσει. Αρνείται ότι γνωρίζει τον σύντροφό του και στη συνέχεια θα κάνει το παν (ακόμη και να βιάσει το πτώμα μιας κοπέλας) ώστε να πάρει το κίτρινο αστέρι των Εβραίων και όχι το ροζ τρίγωνο των «ανώμαλων», οι οποίοι τότε εθεωρούντο οι κατώτεροι στην πυραμίδα των κρατουμένων (μεταξύ Εβραίων, ποινικών, κομμουνιστών, ρομά)!

Οι μήνες περνούν κι ενώ ο Μαξ παλεύει να μείνει ζωντανός, μοιράζεται τη βάρδια του με τον Χορστ, ένα συνειδητοποιημένο γκέι νοσοκόμο που μέρα με τη μέρα θα γνωρίσει καλύτερα και θα του «βάλει τα γυαλιά» σχετικά με το ποιός είναι πραγματικά ο ίδιος και πώς παλεύονται τα ζητήματα στα κεφάλια των ανθρώπων και στην κοινωνία. Το έργο κορυφώνεται με τη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ τους και τον θρίαμβο της συνείδησης πάνω στον τρόμο. Οι ήρωες θα πέσουν με το κεφάλι ψηλά κι ο Μαξ θα σκοτωθεί φορώντας με τη θέλησή του πια τη μπλούζα με το ροζ τρίγωνο.

Το «Μπεντ» που στα αγγλικά σημαίνει και ομοφυλόφιλος γράφτηκε από τον Αμερικανό, Εβραϊκής καταγωγής, γκέι θεατρικό συγγραφέα Μάρτιν Σέρμαν το 1979 και πρωτοπαίχτηκε την ίδια χρονιά σε θέατρο εκτός Μπρόντγουεϊ, κάνοντας τεράστια αίσθηση. Πολλά είχαν ήδη γραφτεί για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί και το Ολοκαύτωμα, όμως η μεταχείρηση του ναζισμού για τους ομοφυλόφιλους είχε περάσει στα ψιλά, στο περιθώριο της ιστορίας. Το Bent συνέβαλε στο να ξεθαυτούν τα γεγονότα, αλλά όχι μόνο: Μπήκε στην ουσία τόσο της ναζιστικής ιδεολογίας και άσκησης εξουσίας όσο και των επιπτώσεων πάνω σε αυτούς που καταπιέζονται.

Ο Μαξ, ο Ρούντι, η Γκρέτα, ο Χορστ, οι ομοφυλόφιλοι ήρωες δεν είναι απλά τα θύματα μιας θηριωδίας αλλά άνθρωποι με συνείδηση και διλήμματα και μετριούνται από το πώς τοποθετούνται όχι μόνο ο ένας απέναντι στον άλλο αλλά και σε σχέση με την ιστορία που είναι αμείλικτη. Γι’ αυτό έχει τεράστια σημασία ότι ο Μαξ τελικά στέκεται στο ύψος των περιστάσεων, όπως ο σύντροφός του Χορστ. Κι αυτό λυτρώνει εν τέλει τον θεατή, παρά το τέλος των ίδιων των ηρώων.

Όπως ήταν φυσικό το Bent προκάλεσε σάλο και από υποστηρικτές και από επικριτές. Σύντομα ανέβηκε στο Μπρόντγουεϊ με τον Ρίτσαρντ Γκιρ στο ρόλο του Μαξ, στο Γουέστ Εντ του Λονδίνου με τον Ίαν Μακέλλεν αλλά και στην Αθήνα το 1980 με τους Γιάννη Φέρτη και Πέτρο Φυσσούν και αποτέλεσε φοβερό καλλιτεχνικό –και όχι μόνο γεγονός. Το 1996 γνώρισε μια αξιόλογη κινηματογραφική μεταφορά.

Η παράσταση που παρακολουθήσαμε στον πολυχώρο Vault ήταν άρτια και δοσμένη με πάθος που απελευθέρωνε την ένταση και τις συγκρούσεις των ηρώων. Δεν είχε ανάγκη κανενός είδους νεωτερισμούς: Το λιτό υποβλητικό ντεκόρ και οι ξεχωριστές ερμηνείες τα έλεγαν όλα. Αξίζουν συγχαρητήρια στους συντελεστές που το ανέβασαν έχοντας πλήρη επίγνωση της τραγικής επικαιρότητάς του.

• Πολυχώρος Vault: Μελενίκου 26, Βοτανικός, τηλ. 2103302348, Σάββατο & Κυριακή, στις 21.15 Είσοδος: 15 ευρώ (εκπτωτικό 10)

http://ergatiki.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=7163:i1050&Itemid=62 

Ποίηση: Παρουσίαση ποιητικής συλλογής του Βασίλη Ζούμπου

Η ποιητική συλλογή του Βασίλη Ζούμπου “Η ερημιά του αληθινού” παρουσιάζεται την Δευτέρα 17 Δεκέμβρη στο Καφέ Φλοράλ στην πλατεία Εξαρχείων, στις 7μμ. Πρόκειται για την πρώτη συλλογή του Βασίλη Ζούμπου, η οποία κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβρη από τις εκδόσεις Ηριδανός. Αποτελείται από 47 έμμετρα και πεζά ποιήματα και χωρίζεται σε τρεις ενότητες: την «Ύπαρξη», την «Απόπειρα» και το «Δήμο».

Θα προλογίσει η Αριάδνη Αλαβάνου, κάποια από τα ποιήματα θα απαγγείλει η ηθοποιός Κατερίνα Φωτιάδη, ενώ ο τραγουδοποιός και ερμηνευτής Ηλίας Σκούρας θα τραγουδήσει ποιήματα της συλλογής που έχουν μελοποιηθεί από τον ίδιο τον ποιητή. Περισσότερες πληροφορίες για την εκδήλωση και για το έργο του Βασίλη Ζούμπου στο ιστολόγιο τπου ποιητή http://vasiliszoumpos.blogspot.gr/

Σύνοψη της ποιητικής συλλογής

Η Ερημιά του Αληθινού είναι η πρώτη συλλογή ποιημάτων του Βασίλη Ζούμπου. Αποτελείται από 47 έμμετρα και πεζά ποιήματα και χωρίζεται σε τρεις ενότητες: την «ύπαρξη», την «απόπειρα» και το «δήμο».

Η συλλογή είναι μια ειλικρινής αποτύπωση των σκέψεων και των συναισθημάτων που γεννά η καθημερινή τριβή με ανθρώπους και καταστάσεις καθώς και με μεγάλα πνεύματα του παρελθόντος. Οι αγωνίες, οι λαχτάρες, οι μαύρες σκέψεις, η αισιοδοξία, η απαισιοδοξία, η ματαίωση, όλα όσα αποτυπώνονται σε αυτά τα ποιήματα είναι το αποτέλεσμα αυτής της τριβής, του αγώνα για μια έντιμη ανθρώπινη στάση σε ένα ανέντιμο απάνθρωπο περιβάλλον.

Η Ύπαρξη αποτελείται από 25 ποιήματα και παραθέτει τις διαπιστώσεις του ποιητή για την κατάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης. Είναι ξεκάθαρα επηρεασμένη από το έργο καταραμένων, ρομαντικών, αριστερών και λοιπών ταλαιπωρημένων ποιητών, στιχουργών, πεζογράφων και ανθρώπων που θέλησαν να περιγράψουν με ειλικρίνεια και σαφήνεια όσα έβλεπαν γύρω τους ή ένοιωθαν μέσα τους.

Η Απόπειρα, αποτελείται από 8 ποιήματα και προσπαθεί να περιγράψει τα συντρίμμια μιας ανθρώπινης σχέσης και να ανιχνεύσει τους λόγους, κοινωνικούς και ψυχολογικούς, για τους οποίους πολλοί άνθρωποι αδυνατούν να εκτιμήσουν με ανθρώπινα μέτρα εκείνους που έχουν απέναντί τους.

Ο Δήμος, είναι γέννημα του πολιτικού αγώνα. Αποτελείται από 14 ποιήματα και προσπαθεί να περιγράψει και να ανιχνεύσει του λόγους για τους οποίους ο κόσμος είναι ικανός να φτιασιδώσει την αδυσώπητη πραγματικότητα με τα πιο φαιδρά ψέματα, για να μπορέσει να αποφύγει την αναμέτρηση, τη σύγκρουση με τα αμείλικτα ερωτήματα που του θέτει καθημερινά η ίδια η ζωή για το χθες, το σήμερα και το αύριο.

                                   ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Βασίλης Ζούμπος γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1978, αλλά μεγάλωσε στη Λαμία.

Σπούδασε Πολιτικός Μηχανικός και Πολιτική Οικονομία στην Αγγλία.

Έχει ζήσει συνολικά 9 χρόνια στην Αγγλία.

Έχει εργαστεί ως Πολιτικός Μηχανικός και ως Εκπαιδευτικός στην Ελλάδα και στην Αγγλία.

Προς το παρόν ζει και εργάζεται στη Λαμία.

Είναι ενεργός πολιτικά στο χώρο της Αριστεράς από τις αρχές τις δεκαετίας του 1990 μέχρι και σήμερα.

Αρθρογραφεί στην Εφημερίδα ΠΡΙΝ και στον ιστοχώρο «αριστερό blog» από το 2012.

Στον ελεύθερό του χρόνο διαβάζει κείμενα πολιτικής και οικονομικής ανάλυσης, ελληνική και ξένη λογοτεχνία, ακούει πολύ μουσική και γράφει ποιήματα τα οποία μελοποιεί σε ροκ τραγούδια…

Ξεχνάει συχνά το ένστικτο της μικροαστικής του αυτοσυντήρησης, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των ανθρώπων γύρω του να του το υπενθυμίζουν συνεχώς…

Προσπαθεί να είναι απαισιόδοξος, αλλά συνεχώς εισβάλουν στο σύμπαν του ακτίνες αισιοδοξίας από τις χαραμάδες τις καθημερινής του ζωής…

Αγωνίζεται χρόνια τώρα να ξεφορτωθεί την καλή του προαίρεση απέναντι στους ανθρώπους, μα δεν τα καταφέρνει…

Έχει μια αίσθηση εγρήγορσης επειδή πιστεύει πως ο χρόνος περνάει πολύ πιο γρήγορα από ότι συμβατικά αντιλαμβανόμαστε…

Τον συνεπαίρνουν ακόμα επικίνδυνα οι άνθρωποι εκείνοι που παλεύουν καθημερινά να φτιάξουν τούτο τον κόσμο πιο ζεστό, πιο ανθρώπινο…

 

 

στοιχεία και από Εργατική Αλληλεγγύη

 

επιμέλεια: Λογοτεχνία και Σκέψη