ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΑΪΛΑΚΗ
Ο Μονταλμπάν σκιαγραφεί παραστατικά την πορεία της ισπανικής κοινωνίας από το Φράνκο και μετά
Είναι ίσως ο σημαντικότερος και -αναμφίβολα- ο πλέον παραγωγικός σύγχρονος Ισπανός συγγραφέας, πολύπτυχος και απρόβλεπτος, ευρηματικός στις επιλογές του και πρωτοποριακός στη διαχείριση των ποικίλων εμμονών του. Εχει κάνει ρεπορτάζ, έχει γράψει ποιήματα και διαφόρων ειδών μυθιστορήματα, ενώ έχει δημοσιεύσει και μερικά ιδιαίτερα οξυδερκή πολιτικά, κοινωνικά ακόμη και γαστρονομικά δοκίμια. Αλλά -πάνω απ' όλα- ο Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν (1939- 2003), ο δημιουργός του περίφημου ντετέκτιβ Πέπε Καρβάλιο, κατάφερε να ανανεώσει το αστυνομικό μυθιστόρημα αναμειγνύοντας το θρίλερ, την κατασκοπία και το σασπένς με τις πολιτικές και κοινωνικές παραμέτρους της εποχής του.
Οι περιπέτειες του μελαγχολικού και μηδενιστή Πέπε Καρβάλιο κάνουν την εμφάνισή τους στο μυθιστόρημα «Εγώ σκότωσα τον Κέννεντυ» (1972) για να αποκτήσει -ευθύς εξαρχής- ευρεία αποδοχή και αναγνώριση. Είναι ένας χαρακτήρας που βρίσκεται στον αντίποδα του κλασικού ιδιωτικού ντετέκτιβ, διαθέτοντας μια περίπλοκη και αντιθετική προσωπικότητα, ένας καθρέφτης -θα έλεγε κανείς- της κοινωνίας στην οποία ζει, ένας κυνικός παρατηρητής, αλλά και ειρωνικός σχολιαστής της. Ο Καρβάλιο είναι ουσιαστικά ένας δημοσιογράφος, όπως και ο Μονταλμπάν, κάποιος που ακολουθεί πιστά τη παλιά συμβουλή του σιναφιού «να βλέπεις, να ακούς, να διηγείσαι». Ο ήρωας μεγαλώνει την εποχή του Φράνκο, γίνεται μέλος του Κομουνιστικού Κόμματος και εκτίει ποινή δύο ετών ως πολιτικός κρατούμενος που προδόθηκε από τους συντρόφους του.
Στη συνέχεια εγκαταλείπει την Ισπανία και πηγαίνει στην Αμερική, όπου γίνεται πράκτορας της CIA, για να επιστρέψει λίγο μετά στη Βαρκελώνη και να ανοίξει δικό του γραφείο ερευνών. Είναι παθιασμένος μάγειρας, λάτρης του καλού φαγητού, του ποτού και της γυναίκας, αλλά και ένας «επικίνδυνος επιζών» σε μια Βαρκελώνη που είναι το κέντρο του κόσμου του. Μία νουάρ -σχεδόν εξωτική- πόλη, για την οποία ο Μονταλμπάν ανησυχούσε εν όψει τον αλλαγών που αναμένονταν λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων. Μια Βαρκελώνη που αλλάζει, χωρίς όμως να αποκόπτεται από το παρελθόν της. Κάποια ίχνη νοσταλγίας, αλλά και μια διάχυτη απογοήτευση για την αστική πρόοδο, εναλλάσσονται συνεχώς με τρυφερές αναμνήσεις από την παιδική ηλικία ενός συγγραφέα που ήξερε όσο ελάχιστοι να διαπιστώνει τα κακώς κείμενα και να τα διατυπώνει με έναν απροκάλυπτο κυνισμό που κάποιες φορές σπάει κόκαλα.
Διαδρομή
Ο Μονταλμπάν σκιαγραφεί παραστατικά την πορεία της ισπανικής κοινωνίας από τον Φράνκο και μετά: Η ανθρώπινη κωμωδία του συναποτελείται από νεόπλουτους επιχειρηματίες, διεφθαρμένους πολιτικούς, τους απαραίτητους καλλιτεχνικούς κύκλους, την ταχύτατη άνοδο όλων τους στα χρόνια της δημοκρατίας, καθώς βέβαια και τις αποσκευές τους από ένα -όχι και τόσο μακρινό- σκοτεινό παρελθόν. Οσο για την παρούσα έκδοση με τίτλο «Η Βαρκελώνη του Μανόλο- τρεις περιπέτειες του Πέπε Καρβάλιο» (εκδ. μεταίχμιο) περιλαμβάνει τρία από τα σημαντικότερα αστυνομικά μυθιστορήματα του Μονταλμπάν στα οποία πρωταγωνιστεί το alter ego του -ο απολαυστικός Πέπε Καρβάλιο- και φυσικά η Βαρκελώνη.
Οι «Θάλασσες του Νότου» είναι μία από τις δημοφιλέστερες περιπέτειες του ιδιόρρυθμου ντετέκτιβ στην οποία καλείται να λύσει το αίνιγμα της δολοφονίας του επιχειρηματία Στούαρτ Πεδρέλ. Το μυθιστόρημα εκτυλίσσεται στη Βαρκελώνη το 1979, μετά το θάνατο του δικτάτορα Φράνκο. Πέρα από την αστυνομική πλοκή, το βιβλίο θίγει μια ποικιλία θεμάτων στα οποία η σκιά της Ιστορίας βαραίνει επικίνδυνα πάνω στη σύγχρονη πραγματικότητα. Στο «Βραβείο», ένας πάμπλουτος επιχειρηματίας με ύποπτο παρελθόν, έχει προκηρύξει το πιο ακριβοπληρωμένο λογοτεχνικό βραβείο. Τη βραδιά της απονομής συρρέουν οι συγγραφείς, οι λογοτεχνικοί πράκτορες, οι δημοσιογράφοι, οι κριτικοί και οι άνθρωποι του πλούτου και της εξουσίας.
Οταν ο επιχειρηματίας βρίσκεται νεκρός στη σουίτα του, όλοι μπλέκουν σε ένα γαϊτανάκι από ψέματα και μισές αλήθειες. Στον «Ελληνικό λαβύρινθο», πάλι, ο Μονταλμπάν ξεδιπλώνει τη νοσταλγία του για το υπό εξαφάνιση παλιό πρόσωπο της Βαρκελώνης, ενώ -παράλληλα- δεν παραλείπει να περάσει από χίλια κόσκινα τους πάλαι ποτέ αριστερούς συντρόφους, τους παραδομένους πια στη γοητεία της εξουσίας. Εδώ, ο Πέπε Καρβάλιο αναλαμβάνει για λογαριασμό ενός παράξενου ζευγαριού Γάλλων, της Κλερ και του Λεμπρούν, να εντοπίσει πού βρίσκεται ο Αλέκος, ο Ελληνας σύζυγος της Κλερ. Καθώς περιδιαβαίνουν τις παλιές γειτονιές της Βαρκελώνης αναζητώντας τον μυστηριώδη Ελληνα, η καρδιά του Καρβάλιο υποκύπτει στην αξεπέραστη ομορφιά της Κλερ. Το προφίλ του ως κυνικού και ψυχρού ντετέκτιβ δεν θα αργήσει να καταρρεύσει.
Συνδέοντας την Ιστορία με την κοινωνική πραγματικότητα, ο Μονταλμπάν με αυτήν την τριλογία αναδεικνύει υποδειγματικά το εύρος και τα όρια της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Στην ουσία, μέσα από τη ματιά του Πέπε Καρβάλιο», εξηγεί ο συγγραφέας, «ζούμε το πέρασμα από τα χρόνια της δεκαετίας του εξήντα -όταν ο κόσμος πίστευε πως όλα είναι δυνατά- στη σημερινή απογοήτευση χωρίς μέλλον». Και πράγματι, ο κόσμος του -με όχημα την πολιτική βία και τη διαφθορά- διαρκώς μεταβάλλεται, οι άνθρωποι χάνουν την ταυτότητά τους, οι μύθοι καταρρέουν. Και οι ήρωές του πάντα ακροβατούν ανάμεσα στην ελπίδα και τη διάψευση, την ειρωνεία και τη νοσταλγία, όποτε τουλάχιστον μπορούν να αντιπαρέλθουν τον κυνισμό μιας ολόκληρης εποχής που δεν λέει να περάσει - της εποχής της δικής μας...
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=13774&subid=2&pubid=112821262
Ο Μονταλμπάν σκιαγραφεί παραστατικά την πορεία της ισπανικής κοινωνίας από το Φράνκο και μετά
Είναι ίσως ο σημαντικότερος και -αναμφίβολα- ο πλέον παραγωγικός σύγχρονος Ισπανός συγγραφέας, πολύπτυχος και απρόβλεπτος, ευρηματικός στις επιλογές του και πρωτοποριακός στη διαχείριση των ποικίλων εμμονών του. Εχει κάνει ρεπορτάζ, έχει γράψει ποιήματα και διαφόρων ειδών μυθιστορήματα, ενώ έχει δημοσιεύσει και μερικά ιδιαίτερα οξυδερκή πολιτικά, κοινωνικά ακόμη και γαστρονομικά δοκίμια. Αλλά -πάνω απ' όλα- ο Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν (1939- 2003), ο δημιουργός του περίφημου ντετέκτιβ Πέπε Καρβάλιο, κατάφερε να ανανεώσει το αστυνομικό μυθιστόρημα αναμειγνύοντας το θρίλερ, την κατασκοπία και το σασπένς με τις πολιτικές και κοινωνικές παραμέτρους της εποχής του.
Οι περιπέτειες του μελαγχολικού και μηδενιστή Πέπε Καρβάλιο κάνουν την εμφάνισή τους στο μυθιστόρημα «Εγώ σκότωσα τον Κέννεντυ» (1972) για να αποκτήσει -ευθύς εξαρχής- ευρεία αποδοχή και αναγνώριση. Είναι ένας χαρακτήρας που βρίσκεται στον αντίποδα του κλασικού ιδιωτικού ντετέκτιβ, διαθέτοντας μια περίπλοκη και αντιθετική προσωπικότητα, ένας καθρέφτης -θα έλεγε κανείς- της κοινωνίας στην οποία ζει, ένας κυνικός παρατηρητής, αλλά και ειρωνικός σχολιαστής της. Ο Καρβάλιο είναι ουσιαστικά ένας δημοσιογράφος, όπως και ο Μονταλμπάν, κάποιος που ακολουθεί πιστά τη παλιά συμβουλή του σιναφιού «να βλέπεις, να ακούς, να διηγείσαι». Ο ήρωας μεγαλώνει την εποχή του Φράνκο, γίνεται μέλος του Κομουνιστικού Κόμματος και εκτίει ποινή δύο ετών ως πολιτικός κρατούμενος που προδόθηκε από τους συντρόφους του.
Στη συνέχεια εγκαταλείπει την Ισπανία και πηγαίνει στην Αμερική, όπου γίνεται πράκτορας της CIA, για να επιστρέψει λίγο μετά στη Βαρκελώνη και να ανοίξει δικό του γραφείο ερευνών. Είναι παθιασμένος μάγειρας, λάτρης του καλού φαγητού, του ποτού και της γυναίκας, αλλά και ένας «επικίνδυνος επιζών» σε μια Βαρκελώνη που είναι το κέντρο του κόσμου του. Μία νουάρ -σχεδόν εξωτική- πόλη, για την οποία ο Μονταλμπάν ανησυχούσε εν όψει τον αλλαγών που αναμένονταν λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων. Μια Βαρκελώνη που αλλάζει, χωρίς όμως να αποκόπτεται από το παρελθόν της. Κάποια ίχνη νοσταλγίας, αλλά και μια διάχυτη απογοήτευση για την αστική πρόοδο, εναλλάσσονται συνεχώς με τρυφερές αναμνήσεις από την παιδική ηλικία ενός συγγραφέα που ήξερε όσο ελάχιστοι να διαπιστώνει τα κακώς κείμενα και να τα διατυπώνει με έναν απροκάλυπτο κυνισμό που κάποιες φορές σπάει κόκαλα.
Διαδρομή
Ο Μονταλμπάν σκιαγραφεί παραστατικά την πορεία της ισπανικής κοινωνίας από τον Φράνκο και μετά: Η ανθρώπινη κωμωδία του συναποτελείται από νεόπλουτους επιχειρηματίες, διεφθαρμένους πολιτικούς, τους απαραίτητους καλλιτεχνικούς κύκλους, την ταχύτατη άνοδο όλων τους στα χρόνια της δημοκρατίας, καθώς βέβαια και τις αποσκευές τους από ένα -όχι και τόσο μακρινό- σκοτεινό παρελθόν. Οσο για την παρούσα έκδοση με τίτλο «Η Βαρκελώνη του Μανόλο- τρεις περιπέτειες του Πέπε Καρβάλιο» (εκδ. μεταίχμιο) περιλαμβάνει τρία από τα σημαντικότερα αστυνομικά μυθιστορήματα του Μονταλμπάν στα οποία πρωταγωνιστεί το alter ego του -ο απολαυστικός Πέπε Καρβάλιο- και φυσικά η Βαρκελώνη.
Οι «Θάλασσες του Νότου» είναι μία από τις δημοφιλέστερες περιπέτειες του ιδιόρρυθμου ντετέκτιβ στην οποία καλείται να λύσει το αίνιγμα της δολοφονίας του επιχειρηματία Στούαρτ Πεδρέλ. Το μυθιστόρημα εκτυλίσσεται στη Βαρκελώνη το 1979, μετά το θάνατο του δικτάτορα Φράνκο. Πέρα από την αστυνομική πλοκή, το βιβλίο θίγει μια ποικιλία θεμάτων στα οποία η σκιά της Ιστορίας βαραίνει επικίνδυνα πάνω στη σύγχρονη πραγματικότητα. Στο «Βραβείο», ένας πάμπλουτος επιχειρηματίας με ύποπτο παρελθόν, έχει προκηρύξει το πιο ακριβοπληρωμένο λογοτεχνικό βραβείο. Τη βραδιά της απονομής συρρέουν οι συγγραφείς, οι λογοτεχνικοί πράκτορες, οι δημοσιογράφοι, οι κριτικοί και οι άνθρωποι του πλούτου και της εξουσίας.
Οταν ο επιχειρηματίας βρίσκεται νεκρός στη σουίτα του, όλοι μπλέκουν σε ένα γαϊτανάκι από ψέματα και μισές αλήθειες. Στον «Ελληνικό λαβύρινθο», πάλι, ο Μονταλμπάν ξεδιπλώνει τη νοσταλγία του για το υπό εξαφάνιση παλιό πρόσωπο της Βαρκελώνης, ενώ -παράλληλα- δεν παραλείπει να περάσει από χίλια κόσκινα τους πάλαι ποτέ αριστερούς συντρόφους, τους παραδομένους πια στη γοητεία της εξουσίας. Εδώ, ο Πέπε Καρβάλιο αναλαμβάνει για λογαριασμό ενός παράξενου ζευγαριού Γάλλων, της Κλερ και του Λεμπρούν, να εντοπίσει πού βρίσκεται ο Αλέκος, ο Ελληνας σύζυγος της Κλερ. Καθώς περιδιαβαίνουν τις παλιές γειτονιές της Βαρκελώνης αναζητώντας τον μυστηριώδη Ελληνα, η καρδιά του Καρβάλιο υποκύπτει στην αξεπέραστη ομορφιά της Κλερ. Το προφίλ του ως κυνικού και ψυχρού ντετέκτιβ δεν θα αργήσει να καταρρεύσει.
Συνδέοντας την Ιστορία με την κοινωνική πραγματικότητα, ο Μονταλμπάν με αυτήν την τριλογία αναδεικνύει υποδειγματικά το εύρος και τα όρια της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Στην ουσία, μέσα από τη ματιά του Πέπε Καρβάλιο», εξηγεί ο συγγραφέας, «ζούμε το πέρασμα από τα χρόνια της δεκαετίας του εξήντα -όταν ο κόσμος πίστευε πως όλα είναι δυνατά- στη σημερινή απογοήτευση χωρίς μέλλον». Και πράγματι, ο κόσμος του -με όχημα την πολιτική βία και τη διαφθορά- διαρκώς μεταβάλλεται, οι άνθρωποι χάνουν την ταυτότητά τους, οι μύθοι καταρρέουν. Και οι ήρωές του πάντα ακροβατούν ανάμεσα στην ελπίδα και τη διάψευση, την ειρωνεία και τη νοσταλγία, όποτε τουλάχιστον μπορούν να αντιπαρέλθουν τον κυνισμό μιας ολόκληρης εποχής που δεν λέει να περάσει - της εποχής της δικής μας...
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=13774&subid=2&pubid=112821262
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου