Προτάσεις του μήνα από το "Λογοτεχνία και Σκέψη"

Ληξιπρόθεσμα δάνεια από τον Πέτρο Μάρκαρη

Το πρώτο μυθιστόρημα της εποχής της κρίσης, με πρωταγωνιστή τον αστυνόμο Χαρίτο, κυκλοφορεί στις 6 Οκτωβρίου

ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΚΟΥΖΕΛΗ | Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2010

 http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artId=357783&dt=01/10/2010#ixzz140qlNRT3

 

O διορατικός ξεναγός μας στην Αθήνα της κρίσης θα είναι ο γνώριμος αστυνόμος Κώστας Χαρίτος στο νέο μυθιστόρημα του Πέτρου Μάρκαρη με τίτλο «Ληξιπρόθεσμα δάνεια», το οποίο ολοκληρώθηκε και θα κυκλοφορήσει την 6η Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη. Αποτελεί το πρώτο μέρος τριλογίας με τίτλο «Η τριλογία της κρίσεως», η οποία έχει ως θέμα την Αθήνα της οικονομικής κρίσης πριν και κατά τη διάρκειά της.

«Αυτόν τον καιρό διαβάζω μετά μανίας ό,τι έχει σχέση με το Ασφαλιστικό και τις συντάξεις, θέλω να ξέρω τι γίνεται ακριβώς, με καίει για το μυθιστόρημα που γράφω» μας εξηγούσε σε συνέντευξή του πριν από λίγο καιρό ο πολύ δημοφιλής συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας. Αλλωστε κοινωνικό μυθιστόρημα είναι το αστυνομικό: το έγκλημα γίνεται αφορμή για την περιγραφή του χαρακτήρα της κοινωνίας μέσα στην οποία εμφανίζεται.

Οξύς παρατηρητής της ελληνικής πραγματικότητας ο Μάρκαρης αναλύει και ερμηνεύει όσα απασχολούν τη δική μας κοινωνία διά στόματος του ήρωά του, του συμπαθητικού μικροαστού αστυνόμου Κώστα Χαρίτου, που σπάνια το κουνάει από την πρωτεύουσα. Δύο χρόνια μετά το σύντομο ταξίδι του στην Κωνσταντινούπολη στο «Παλιά, πολύ παλιά» (Εκδόσεις Γαβριηλίδη, 2008), ο Χαρίτος κινείται πάλι στη σύγχρονη Αθήνα εν μέσω οικονομικής κρίσης.

Πώς φθάσαμε ως εδώ, ρωτούσαμε τον συγγραφέα, όταν μας αποκάλυψε το θέμα της τριλογίας. «Με την είσοδο στην Ευρώπη, τις επιδοτήσεις, τα προγράμματαθεωρήσαμε ότι μπορούμε να παίρνουμε χρήματα και να ξοδεύουμε για να αποκτήσουμε αυτά που ως φτωχοί Ελληνες δεν μπορούσαμε να έχουμε. Αυτή η νοοτροπία μάς έκανε σπάταλα παιδιά, που έφαγαν την κληρονομιά των γονιών τους και τώρα περιμένουν από την υπόλοιπη οικογένεια να τους δώσει ελεημοσύνη για να ζήσουν» απάντησε με τον ευθύ τρόπο του. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είχε μόλις εγκαταστήσει την εποπτεία του στην οικονομία μας, επιφέροντας πρωτόγνωρα βίαιες αλλαγές στη ζωή μας. Ο συγγραφέας δεν ήταν τότε σίγουρος ότι θα σωθούμε, υπακούοντας σε όσα υπαγορεύει το μνημόνιο: «Θα πετύχουμε να αντιμετωπίσουμε το οξύτατο αυτή τη στιγμή χρηματοπιστωτικό μας πρόβλημα. Αν όμως είναι να το αντιμετωπίσεις προκαλώντας κατάρρευση αγορών και εργασιών σε μια χώρα, τότε αυτό σε τι ωφελεί; Φοβάμαι μήπως πούμε κάποια στιγμή το περίφημο “η εγχείρηση επέτυχε, ο ασθενής απέθανε”». Θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε δραστηριότητες που θα μας βγάλουν από το τέλμα και κυρίως θα αλλάξουν οι δομές παραγωγής και η νοοτροπία στην Ελλάδα; Αυτή ήταν η αγωνία του.

Η παρούσα κρίση δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο, είχαμε επισημάνει τότε. Δεν είμαστε οι μόνοι Ευρωπαίοι που βρισκόμαστε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, όλος ο ευρωπαϊκός Νότος βουλιάζει οικονομικά. «Η οικονομική κρίση είναι απόρροια πολιτικής κρίσης που περνάει η Ευρώπη αυτή τη στιγμή» ήταν η ερμηνεία του, «διότι δεν παράγει σκέψη, δεν παράγει πολιτικές. Εχουμε Δημοκρατία, τα πρόσωπα αλλάζουν, αλλά δεν αλλάζουν οι πολιτικές».
Το μνημόνιο έπληξε τον δημόσιο λειτουργό
Ο Χαρίτος είναι αθηναίος μικροαστός, μισθωτός, δημόσιος λειτουργός, από αυτούς που επλήγησαν πρώτοι από την εφαρμογή του μνημονίου. Πόσο άλλαξε η ζωή της οικογένειάς του; Τα καταστήματα στο Παγκράτι, στον Βύρωνα και στους Αμπελόκηπους, όπου κινείται, κατεβάζουν ρολά, ο κόσμος διαμαρτύρεται για τις περικοπές μισθών και τις αυξήσεις των τιμών στα αγαθά, απεργοί έχουν βγει στους δρόμους. Πώς σχολιάζει την καθημερινότητα και τις δηλώσεις των πολιτικών, ξεψαχνίζοντας τις εφημερίδες του και παρακολουθώντας το βράδυ τα δελτία ειδήσεων με τη γυναίκα του, την πρακτική Αδριανή, μια μέση ελληνίδα νοικοκυρά; Ποιο έγκλημα τού έχει αναθέσει ο προϊστάμενός του στη Γενική Ασφάλεια να εξιχνιάσει; Και τι συμβαίνει στη ζωή της κόρης του, της Κατερίνας, της μόνης που ο χρόνος φαίνεται να επηρεάζει στα μυθιστορήματα του Μάρκαρη, όπου ο πρωταγωνιστής του μένει αγέραστος; «Μα,αν γεράσει ο Χαρίτος θα πρέπει να τον βγάλω στη σύνταξη» τονίζει ο συγγραφέας. «Και ως ήρωας έχει ακόμη πράγματα να πει». Προφανώς τόσα που ένας τόμος δεν φθάνει. Ωστόσο δεν θα αποκαλύψουμε περισσότερες λεπτομέρειες. Κάπου στο βάθος οι... βουβουζέλες θα συνοδεύουν ως ηχητική υπόκρουση τις κινήσεις των χαρακτήρων καθώς ο χρόνος της δράσης φθάνει πολύ κοντά στο σήμερα και περιλαμβάνει ως και τον τελικό του εφετινού Μουντιάλ.

"Foco d' amor"

GreekBooks.gr

http://news.pathfinder.gr/culture/books/658956.html  

 

Πόσο κρατάει η φλόγα της αγάπης στη γυναίκα αν το μάτι ή η αφή συχνά δεν την πυρώνουν;

Στο ερώτημα του Δάντη απαντάει ο Βασίλης Βασιλικός με μια ιστορία παθιασμένου έρωτα που δεν τον σταματάει ούτε ο θάνατος, που αντίθετα, ο θάνατος του επιτρέπει να παραμένει απροσδόκητα δυνατός. Το βιβλίο, πρωτογραμμένο το 1978, έχει κάνει αλλεπάλληλες εκδόσεις και έχει γυριστεί σίριαλ για την τηλεόραση.

Τριάντα δύο χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση, το "Foco d' amor" είναι πια ένα κείμενο όπου η λογοτεχνική απόλαυση, όσο κι αν φαίνεται περίεργο, ενισχύεται από τη χρονική απόσταση της πρώτης γραφής. Το ερωτικό κείμενο με τα αυτοβιογραφικά στοιχεία από την τότε περιπετειώδη ζωή του Βασιλικού, στη σημερινή ανάγνωση, αποκτά τις διαστάσεις ενός δραματικού χρονικού. Χρονικού του έρωτα και της πολιτικής λίγο πριν η παγκοσμιοποίηση αλλάξει τη στάση μας απέναντι στο καθετί.

Συγγραφέας: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ
Εκδόσεις: ΤΟΠΟΣ
Χρονολογία Εκδοσης: 2010
Σελίδες: 328
ISBN: 978-960-6863-87-5

Βιβλίο | Αμφισβήτηση, έρωτας και υπέρβαση των ορίων... 

 

Ντ.Χ.Λώρενς Είκοσι Ποιήματα

 

 

Κανένας άλλος συγγραφέας της εποχής του δεν κατάφερε όσο ο Ντ. Χ. Λόρενς να παρασύρει τον αναγνώστη τόσο μακριά στη διερεύνηση του εαυτού του 

http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=13774&subid=2&pubid=72483147

Του Γιώργου Βαϊλάκη

Ενδιαφερόταν κυρίως για την ένταση ανάμεσα στην τέχνη και τη ζωή και όχι για μία ενδεχόμενη λύση των προβλημάτων της ζωής μέσα από την ψευδαίσθηση της τέχνης. Και ακόμη διέγνωσε με μία ασυνήθιστη οξυδέρκεια -σε καιρούς μάλλον ανυποψίαστους- την παρακμή της σύγχρονης κοινωνίας και την ψυχολογική διαταραχή στη σχέση του ανθρώπου με τον κόσμο.

Απ’ την άλλη, κανένας άλλος συγγραφέας της εποχής του δεν κατάφερε όσο εκείνος να παρασύρει τον αναγνώστη τόσο μακριά στη διερεύνηση του εαυτού του, ιδιαίτερα της σεξουαλικής του ταυτότητας, δραματοποιώντας -ταυτόχρονα- τις συνέπειες της αντίθεσης ανάμεσα στην κοινωνία και τη φύση, τη λογική και το συναίσθημα. Ο λόγος για τον Ντ. Χ. Λόρενς (1885- 1930) η παρουσία του οποίου έμελλε να αποδειχθεί καταιγιστική σχεδόν σε όλα τα λογοτεχνικά είδη- μυθιστόρημα, διήγημα, δοκίμιο και ποίηση.

Ο σπουδαίος Αγγλος συγγραφέας γεννήθηκε στο Νότιγκαμσαϊρ, μια περιοχή με πολλά ορυχεία. Ετσι, ο πατέρας ήταν ανθρακωρύχος, ενώ η μητέρα του, μια πρώην δασκάλα, καταγόταν από μεσοαστική οικογένεια. Αυτή η ταξική διαφορά τον γονιών του θα αποτελούσε τη βάση για το πρώτο σημαντικό, ψυχαναλυτικών απηχήσεων, μυθιστόρημά του «Γιοι και εραστές» (1913), στο οποίο εκθέτει πλαγίως την άποψή του για τις ουσιαστικές διαφορές στις σχέσεις αντρών και γυναικών -ένα θέμα που θα τον απασχολούσε σε όλη τη λογοτεχνική του διαδρομή- αλλά και αναδεικνύει το «οιδιπόδειο σύμπλεγμα», την περίπλοκη και εν πολλοίς αδιευκρίνιστη σχέση ανάμεσα στη μάνα και τον γιο της.

ΟνειραΟπως ο ήρωας Πολ Μορέλ στο «Γιοι και εραστές», έτσι και ο Λόρενς ενσάρκωνε όλα τα όνειρα της μητέρας του για μια πιο καλλιεργημένη ζωή - παρά τις αντιξοότητες. Και πράγματι, ο μικρός Ντέιβιντ έδειξε από νωρίς ότι μπορούσε να εκπληρώσει με άνεση τις μητρικές φιλοδοξίες για να φοιτήσει, εν τέλει, στο Πανεπιστήμιο του Νότινγκαμ- προκειμένου να πάρει το πτυχίο του δασκάλου.

Στο μεταξύ, το 1908, πεθαίνει η μητέρα -γεγονός που σημάδεψε ανεξίτηλα τον ευαίσθητο ψυχισμό του- και δύο χρόνια μετά γνωρίζει τη γυναίκα της ζωής του, την Φρίντα Γουίκλι, σύζυγο ενός πρώην καθηγητή του στα γαλλικά. Την ερωτεύτηκε τρελά, το ίδιος και εκείνη, και το έσκασαν στην Ευρώπη όπου και παντρεύτηκαν το 1914, όταν επισημοποιήθηκε το διαζύγιό της. Αυτή η παθιασμένη, αλλά και γεμάτη ένταση και αντιπαλότητα σχέση τους, θα αποτελούσε το υπόστρωμα για πολλές από τις ερωτικές ιστορίες του.

Το ζευγάρι θα πραγματοποιούσε πολυάριθμα ταξίδια ανά τον κόσμο, κατά τη διάρκεια των οποίων ο Λόρενς αναζητούσε την ιδεώδη κουλτούρα και κοινωνία. Μάλιστα, τα ταραγμένα χρόνια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου θα αποδεικνύονταν ιδιαίτερα γόνιμα για τον συγγραφέα που θα ολοκλήρωνε μερικά κλασικά, πια, έργα: «Ο Πρώσος Αξιωματικός και άλλα διηγήματα» (1914), «Το Ουράνιο τόξο» (1915) και «Ερωτευμένες γυναίκες» (1916)- με το τελευταίο να αποτελεί, για πολλούς, το αριστούργημά του: Πρωταγωνιστές σε αυτό το μυθιστόρημα είναι δύο ζευγάρια. Το πρώτο προσπαθεί να πετύχει την αρμονία μέσω του αισθησιασμού, ενώ στο δεύτερο οι σύντροφοι ζουν μια παρατεταμένη κρίση συνείδησης στην προσπάθειά τους να κατανοήσουν ο ένας τον άλλον, κυρίως -όμως- τον εαυτό τους και τις βαθύτερες επιθυμίες τους.

Παράλληλα, αναπτύσσεται το θέμα της σύγκρουσης πάθους και λογικής, επιθυμίας και ανάγκης με το πάθος να εμφανίζεται αδυσώπητο όπως και η φύση. Μερικά χρόνια μετά, το 1919, ο Λόρενς θα φύγει από την Αγγλία και θα βρεθεί στην Ιταλία, την Κεϋλάνη, την Αυστραλία και, τέλος, στο Μεξικό. Μέσα από αυτά τα ταξίδια θα προκύψουν βιβλία με ταξιδιωτικές εντυπώσεις και δοκίμια, αλλά και μερικά μυθιστορήματα -«Η ράβδος του Ααρών» (1922), «Καγκουρό» (1923) και «Το πλουμιστό φίδι» (1926)- τα οποία αντικατόπτριζαν την διαρκή αναζήτησή του για μία αρχέγονη λύση στα προβλήματα της βιομηχανοποιημένης σύγχρονης κοινωνίας. Αλλά τα σχέδιά του να εγκαθιδρύσει μια ουτοπική κοινωνία στο Μεξικό, ανακόπηκαν από την αρρώστια του: Στην αρχή νόμιζε ότι είχε ελονοσία, δεν άργησε ωστόσο να διαπιστώσει ότι έπασχε από προχωρημένη φυματίωση, από την οποία πέθανε, το 1930, σε ένα σανατόριο της Νότιας Γαλλίας.

ΕργαΑπό τα τελευταία έργα του σίγουρα ξεχωρίζει «Ο Εραστής της λαίδης Τσάτερλι» (1928), μία ευρηματική σύνθεση των απόψεών του πάνω στις σχέσεις αντρών και γυναικών. Το βιβλίο σκανδάλισε με την τολμηρότητα των ερωτικών του σκηνών και χρειάστηκε να περάσουν χρόνια για να αρθεί η απαγόρευση της κυκλοφορίας του. Οσο για τα ποιήματα του Λόρενς -όπως διαφαίνεται και από την παρούσα εξαιρετική έκδοση «Είκοσι ποιήματα» (εκδ. Σοκόλη) σε υποδειγματική μετάφραση Ολυμπίας Καράγιωργα- εμπεριέχουν όλα εκείνα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εκφραστικής αναζήτησης του Αγγλου λογοτέχνη: αμφισβήτηση, έρωτας και αποκατάσταση της αλήθειας, μέσα από μία υπέρβαση όλων των συμβατικών ορίων ανάμεσα στο εγώ και το εσύ, τον άνθρωπο και τη φύση, τα πάθη και τους κοινωνικούς περιορισμούς που μας αποξενώνουν από την περιπέτεια της ζωής. Αλλωστε, το είχε διατυπώσει ο ίδιος -με απόλυτη διαύγεια- μέσα από τους στίχους του: «Αμαρτία, τι είναι αμαρτία; Υπάρχει μία μόνο αμαρτία: η άρνηση της ζωής»...