ΝΟΙR Οι μαοϊκοί στο sex shop - Βιβλίο του Μήνα, Παρίσι μπλουζ.

Η Αριστερά, η διανόηση, η σεξουαλική επανάσταση, το σινεμά, η ψυχανάλυση στο Παρίσι του 1970, στον απόηχο του Μάη του ΄68. Το τρίτο μέρος της τριλογίας του Μορίς

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ | Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=56&artid=368670&dt=21/11/2010#ixzz1603vUmGt

 

 

 

Το Παρίσι μπλουζ αποτελεί το τρίτο μέρος μιας τριλογίας νουάρ μυθιστορημάτων με ήρωα τον Πάκο Μαρτίνεθ, γάλλο αστυνομικό με ισπανική καταγωγή, ο οποίος συνδέεται με μια γυναίκα, την Ιρέν, ερωμένη, μούσα και παρηγορήτρα του. Οπως δηλώνει ο τίτλος, διαδραματίζεται στο Παρίσι το 1970, ενώ τα προηγούμενα, ΤοΜαύρο Αλγέρι και Η κόκκινη Μασσαλία, είχαν χώρο δράσης το Αλγέρι του 1962 και τη Μασσαλία του 1967-1968 αντιστοίχως.

Μολονότι τα βιβλία είναι πολιτικά και σε αυτά περιγράφονται πραγματικά γεγονότα- σε συνδυασμό με φανταστικά-, αποτυπώνοντας το κλίμα μιας συγκεκριμένης εποχής, στην ουσία ο συγγραφέας αφηγείται την ιστορία του Πάκο και της Ιρέν, εστιάζοντας στις συμπληγάδες της σχέσης τους και στα υπαρξιακά τους αδιέξοδα. Το Η κόκκινη Μασσαλία τελειώνει με τη φράση «Εχασα την αγάπη μιας γυναίκας, μα κέρδισα μια πόλη που ήδη αγαπούσα...». Το Παρίσι μπλουζ αρχίζει ως εξής: «Ο Φιλίπ ντ΄ Ουτρεμόν είχε χάσει τη γυναίκα του, τον φίλο του, το άλογό του κι έπειτα την κόρη του». Τα λόγια ανήκουν στον σχεδόν σαραντάρη Μαρτίνεθ, ο οποίος με ψεύτικα χαρτιά εγγράφεται στο Πανεπιστήμιο της Βενσέν, αναλαμβάνοντας να εισχωρήσει στη μαοϊκή οργάνωση Προλεταριακή Αριστερά (την εφημερίδα της Η Υπόθεση του Λαού είχε αγκαλιάσει η αφρόκρεμα της παριζιάνικης ιντελιγκέντσιας, Λουί Αλτουσέρ, Ζαν-Πολ Σαρτρ, Μισέλ Φουκό, Ζακ Λακάν), η οποία ετοιμάζει δυναμικές ενέργειες στο πλαίσιο της ταξικής πάλης και του πολέμου της ενάντια στον καπιταλισμό.

Η δολοφονία του μηχανικού προβολής Ζακ Κουβερτύρ οδηγεί τον ήρωα στα παρασκήνια του πανεπιστημίου, όπου οι κινηματογραφικές προβολές, οι σινεφίλ, το πάθος για το σινεμά πάνε μαζί με πορνογραφικές ταινίες, sex shop και αδίστακτους εμπόρους του σεξ. Η Βενσέν είναι «τα νέα Γόμορρα», διαβάζουμε. Εκεί ο μελαγχολικός- κάποια στιγμή τον πνίγουν τα δάκρυα- από τις τόσες απώλειες Μαρτίνεθ συναντά την ωραία αριστοκράτισσα Ιζαμπέλ ντ΄ Ουτρεμόν, η οποία τού γνωρίζει τον πατέρα της που βρισκόταν στην Αλγερία ως αξιωματικός, μέλος της ΟΑS, την εποχή του άγριου πολέμου των Γάλλων με τους μαχητές του FLΝ. Ο Μαρτίνεθ, θεωρώντας ότι η σχέση του με τους Ντ΄ Ουτρεμόν θα είναι χρήσιμη στην εξιχνίαση του φόνου του Κουβερτύρ, παριστάνει τον συγγραφέα και βοηθάει τον πατέρα να γράψει μια βιογραφία ενός φίλου του «που πέθανε ατιμασμένος» στην Αλγερία, απαλύνοντάς την από τις υπερβολές. Στο πανεπιστήμιο ο ήρωας συναντά άλλα δύο νεαρά άτομα, τη Βιρζινί και τον Ζερεμί, μέλη της Προλεταριακής Αριστεράς, που ενδεχομένως είναι αναμεμειγμένα στο έγκλημα. Αυτή είναι η πλοκή της ιστορίας.

Εγκλημα και χαρακτήρες

«Γυμνή Κομμούνα», Παρίσι,Μάης 1968. Η σεξουαλική επανάσταση των νέων,μετά τον Μάη του ΄68, είναι ένα από τα μοτίβα του μυθιστορήματος του Ατιά

Ο Ατιά όμως δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται τόσο για το έγκλημα όσο για τους χαρακτήρες. Εστιάζει τη ματιά του στα εμπλεκόμενα πρόσωπα, γυναίκες και άντρες, και ως ψυχαναλυτής επιχειρεί να περιγράψει τα αισθήματα και τις συμπεριφορές τους που σχετίζονται με τον ψυχισμό τους, το παρελθόν τους, τις οικογενειακές καταβολές τους και βεβαίως με τη σεξουαλικότητά τους. Θυμίζουμε ότι ο πατέρας του Μαρτίνεθ ήταν δάσκαλος και αναρχικός μαχητής στη Βαρκελώνη την περίοδο του ισπανικού εμφυλίου και πέθανε εξαιτίας μιας γυναίκας που αγάπησε πολύ, ενώ η μητέρα του εξαφανίστηκε χωρίς να αφήσει ίχνη. Η Ιρέν αυτοβιογραφείται και προβαίνει σε εκμυστηρεύσεις ενώπιον ψυχαναλυτή, στον οποίο εξομολογείται την άρνησή της να γίνει μητέρα και την επιθυμία της να ζήσει μια ήρεμη ζωή δίπλα σε έναν αγαπημένο άντρα. Αλλά και η Ιζαμπέλ έχει παρόμοια προβλήματα, αφού η μητέρα της πέθανε στη γέννα και μεγάλωσε με τον πατέρα της, ενώ η Βιρζινί μισεί τους γονείς της. Ο Ατιά επιχειρεί να καταδείξει τους προβληματισμούς της γαλλικής νεολαίας στον απόηχο του Μάη του ΄68 και τις ουτοπικές επιδιώξεις των μαοϊκών, οι οποίοι οραματίζονται μιαν ανέφικτη επανάσταση, επηρεαζόμενοι από μια «μυθική Κίνα», την οποία γνωρίζουν μόνο από ιδεολογικά γραπτά και στρατευμένα ντοκυμαντέρ. Υποτίθεται ότι ο «Μάης» ήταν μια γενική πρόβα για την κατάληψη της εξουσίας από το προλεταριάτο.

Με μουσική τζαζ

Ο Μορίς Ατιά.Ψυχίατρος και ψυχαναλυτής.Μέσα από τα αστυνομικά μυθιστορήματά του «ψυχαναλύει» τη μεταπολεμική Γαλλία

ΤοΠαρίσι μπλουζείναι μια συναρπαστική αφήγηση που θυμίζει τις καλύτερες στιγμές της νουάρ λογοτεχνίας,ευρωπαϊκής και αμερικανικής.Είναι επίσης μια εξαίσια περιπλάνηση στους δρόμους,στα στέκια και στις συνοικίες της γαλλικής πρωτεύουσας και μια περιήγηση στις ταινίες που αγαπάει ο κεντρικός ήρωας- και πιθανότατα ο συγγραφέας-,στις μουσικές,κυρίως τζαζ,και στα βιβλία που τον σημάδεψαν,όπως τοΗ μητέρα μουτου Ζορζ Μπατάιγ (σχετικοί κατάλογοι υπάρχουν στο τέλος του βιβλίου).Κλείνοντας το μυθιστόρημα,ο Ατιά δεν παραλείπει να επαναφέρει τον αναγνώστη στο θέμα που τον καίει και πραγματεύεται στοΜαύρο Αλγέρι: τον πόλεμο της Αλγερίας.Πράγματι,δεν είναι εύκολο να απαλλαγεί από όσα τραγικά συντελέστηκαν τότε.Περαιώνει,δηλαδή,την τριλογία του όπως ακριβώς την άρχισε,με τους ακροδεξιούς Γάλλους του ΟΑΣ, το μίσος τους για τον στρατηγό Ντε Γκωλ,τις ακρότητες του FLΝ, τη νοσταλγία των εκπατρισμένων γάλλων αποίκων.Γιατί όμως επιστρέφει σε εκείνα τα παλιά και μάλλον ξεχασμένα γεγονότα; Την απάντηση τη δίνει ο ίδιος μέσω μιας φράσης του Αντρέ Ζιντ: «Τα πάντα έχουν ειπωθεί,αλλά είναι σημαντικό να τα επαναλαμβάνουμε, γιατί οι πάντες τα έχουν λησμονήσει».

Ο Μορίς Ατιά γεννήθηκε στο Αλγέρι το 1949. Εργάζεται ως ψυχίατρος-ψυχαναλυτής στο Παρίσι και παράλληλα γράφει σενάρια για τον κινηματογράφο.Η επιτυχημένη τριλογία του Πάκο Μαρτίνεθ, που γράφτηκε ως φόρος τιμής στη γενέτειρά του,όπου έζησε και ο Αλμπέρ Καμύ,από τον οποίο επηρεάστηκε έντονα,επισκίασε το υπόλοιπο έργο του.ΤοΜαύρο Αλγέριέχει βραβευθεί τρεις φορές ως ένα σημαντικό μυθιστόρημα της αστυνομικής λογοτεχνίας.

Διαβάστε περισσότερα:  

http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=56&artid=368670&dt=21/11/2010#ixzz160425Iwo