ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ - Κεν Λόουτς: Ο ιρλανδέζικος δρόμος

 

 

γράφει η  Δήμητρα Κυρίλλου

 

Οχι δεν είναι σκηνή από την ταινία του Λόουτς στο Ιράκ, είναι φωτό από το νέο ιμπεριαλιστικό έγκλημα στη Λιβύη

Το 2010, η Αμερικάνικη παραγωγή “Hurt Locker” απέσπασε 6 Όσκαρ με τον ισχυρισμό ότι περιγράφει τον πόλεμο στο Ιράκ «όπως ακριβώς είναι». Χρειάστηκε μεγάλο θράσος για να το διεκδικήσει αυτό μια ταινία που αποθεώνει το μιλιταρισμό και παρουσιάζει την πραγματικότητα από τη σκοπιά του αμερικανικού στρατού κατοχής, δικαιολογώντας την παρουσία του εκεί.

Ο «Ιρλανδέζικος δρόμος», η νέα ταινία του Κεν Λόουτς που ήδη προβάλλεται στα σινεμά υπηρετεί μια εντελώς διαφορετική πλευρά. Αυτή που ανοιχτά και δηλωμένα βλέπει τον πόλεμο στο Ιράκ σαν μια χυδαία εισβολή των ΗΠΑ και των συμμάχων τους για να επιβάλουν την πολιτική τους. Οι Ιρακινοί είναι τα θύματα αυτής της επιχείρησης, οι Δυτικοί στρατιώτες είναι οι θύτες, είναι μέρος του προβλήματος. Βέβαια συμβαίνει καμιά φορά ο θύτης να γίνει και θύμα των καταστάσεων όπου βρέθηκε μπλεγμένος. Τότε ανοίγουν ρωγμές που ξεμπροστιάζουν ολόκληρη την πολεμική μηχανή.
Αυτή είναι η περίπτωση του Φέργκους, του κεντρικού ήρωα της ταινίας. Ο Φέργκους είναι ένας σκληροτράχηλος τυχοδιώκτης που ξεκίνησε την καριέρα του στις Βρετανικές ειδικές δυνάμεις SAS, για να μεταπηδήσει το 2004 με ένα καλοπληρωμένο συμβόλαιο σε ιδιωτική μισθοφορική εταιρία παροχής υπηρεσιών «υψηλού κινδύνου». Είναι η αρχή του πολέμου στο Ιράκ, όταν παρόμοιες εταιρίες ξεφύτρωναν σαν μανιτάρια, σε έμμεση ή και άμεση διαπλοκή με Αμερικανούς και Βρετανούς αξιωματούχους που τους μίσθωναν με χρυσά συμβόλαια για να διεκπεραιώνουν τις βρωμοδουλειές των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, ενίοτε τόσο βάρβαρες και βρωμερές που ο τακτικός στρατός κώλωνε να φέρει σε πέρας.  Σε ένα τέτοιο κοντράτο στρατολογεί τον παιδικό του φίλο και κολλητό του από το Λίβερπουλ, τον Φράνκι. Παρά τον πραγματισμό που τον διακρίνει, ο Φέργκους θα «τα παίξει» και θα αποχωρήσει από τις επιχειρήσεις στο Ιράκ.
Λίγα χρόνια μετά ο Φράνκι σκοτώνεται στον Ιρλανδέζικο δρόμο.  Έτσι ονομάζεται η λεωφόρος που συνδέει την πράσινη ζώνη με το αεροδρόμιο της Βαγδάτης. Ένα κινητό τηλέφωνο που βρέθηκε στα χέρια του και μια σειρά ανακολουθίες στην περιγραφή των γεγονότων από τους αρχι-εργολάβους της μισθοφορικής εταιρίας για την οποία δούλευε ο Φράνκι, θα βάλουν το Φέργκους σε υποψίες. Αποφασίζει να μάθει τι πραγματικά συνέβη στο φίλο του.

Βασανιστήρια

Ο Φέργκους δεν είναι κανένας αριστερός, ούτε κανένας συνειδητοποιημένος ακτιβιστής. Έζησε όμως τις πολεμικές επιδρομές στο Ιράκ και γνωρίζει μέσα κι έξω την κατάσταση: Τις νυχτερινές εισβολές στα σπίτια πολιτών, τα βασανιστήρια, τις εκτελέσεις μέρα μεσημέρι και την καθημερινή τρομοκράτηση των Ιρακινών από τους μάγκες των μισθοφορικών εταιριών. «Και να μην ήταν με την Αλ Κάιντα, μετά από όλ’αυτά σίγουρα γίνονταν υποστηρικτές της», εξομολογείται κάποια στιγμή. «Όλα καλά, αρκεί να μην τρέξει αίμα», αυτή είναι η βασική οδηγία για τα βασανιστήρια προκειμένου να αποσπάσουν ομολογίες. Όλα τ’άλλα (ηλεκτροσόκ, το μαρτύριο της σταγόνας, πνιγμός) επιτρέπονται. Ο Φέργκους δε θα διστάσει να τα χρησιμοποιήσει αυτή τη φορά κατά των εμπνευστών τους για να φτάσει στη στενάχωρη αλήθεια: Τον φίλο του τον καθάρισαν τα ίδια του τα αφεντικά για να μην καταγγείλει μια (ακόμη)σφαγή αθώων πολιτών. Ο Φέργκους είναι ένα γνήσια τραγικό πρόσωπο, ένα «παιδί» του συστήματος  που φτάνει στην αμφισβήτηση, τη σύγκρουση και τελικά  την κάθαρση.
Αν και η ταινία διαθέτει όλες τις αρετές της κινηματογραφικής τεχνικής, είναι φανερό ότι ο Λόουτς και οι συνεργάτες του δεν στόχευαν σε ένα πολεμικό θρίλερ. Ο Κεν Λόουτς, ο σημαντικότερος Βρετανός σκηνοθέτης σήμερα, έχει αφήσει το στίγμα του με ταινίες που επίμονα και αταλάντευτα συγκρούονται με τους καπιταλιστές, τους εκπροσώπους τους, το σύστημα και τους μηχανισμούς του. Ταινίες που τοποθετούνται με τη μεριά των «από τα κάτω», είτε αυτοί εξεγείρονται όπως στις αξέχαστες ταινίες του «Γη και ελευθερία», «Ο άνεμος χορεύει το κριθάρι», «Το τραγούδι της Κάρλα», είτε απλά αγωνίζονται να επιβιώσουν («Ladybird –ladybird», «Βροχή από πέτρες», «Γλυκά δεκάξι», «Ψωμί και τριαντάφυλλα» και τόσες άλλες). Για αυτή ακριβώς την πολιτική και ηθική του στάση τον αναγνωρίζει και τον σέβεται ο κόσμος που παλεύει και για τον ίδιο λόγο δέχεται τακτικά τα πυρά του Βρετανικού κατεστημένου. Άλλοτε είναι πολύ «στρατευμένος», άλλοτε είναι «παρωχημένος», άλλοτε γιατί «δεν αγαπάει τη χώρα του» αλλά τους περιθωριακούς, κ.ο.κ.
Ο «Ιρλανδέζικος δρόμος» καταγγέλλει ανεπιτήδευτα τα έργα και ημέρες των μισθοφορικών εταιριών που με την κάλυψη των κυβερνήσεων των Εργατικών και Συντηρητικων ρήμαξαν το Ιράκ και σήμερα εφορμούν σε νέους στόχους όπως η Λιβύη.
Γι’αυτό καλά κάνει, είναι εξαιρετικά επίκαιρη ταινία και αξίζει την προσοχή όλων μας.

http://www.ergatiki.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=1753:i960&Itemid=62