Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2011

Επισκόπηση αριστερού περιοδικού τύπου

γράφει ο Θανάσης Καμπαγιάννης

Ο καταιγιστικός ρυθμός της οικονομικής και πολιτικής κρίσης δεν αναιρεί, τουναντίον επαυξάνει, τη σημασία της ιδεολογικής διαπάλης. Οι πιο πρόσφατες περιοδικές εκδόσεις της Αριστεράς περιέχουν ορισμένες θετικές συμβολές που θα αναδείξουμε σ’ αυτήν εδώ την Επισκόπηση.



Το περιοδικό Μαρξιστική Σκέψη (τόμος 3, Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 2011) κυκλοφορεί με ένα εκτεταμένο αφιέρωμα σχετικά με τον Μαρξισμό και τη Θρησκεία. Το αφιέρωμα περιέχει πολλά κείμενα, ανάμεσά τους των Λένιν, Τρότσκι, Λούξεμπουργκ, Λουνατσάρσκι, Μπουχάριν και άλλων. Ο αθεϊσμός και ο αντικληρικαλισμός της επαναστατικής Αριστεράς υπήρξαν σίγουρα βασικά στοιχεία της πολιτικής και ιδεολογικής της φυσιογνωμίας. Ωστόσο, η αντιμετώπιση των μαρξιστών απέναντι στη θρησκεία δεν ήταν ποτέ ιδεαλιστική. Ο εντοπισμός των υλικών της αιτίων και η διαφοροποίηση ανάμεσα στις διαφορετικές θρησκείες (ειδικά όταν αυτές λειτούργησαν ως έκφραση και εργαλείο της κίνησης των καταπιεσμένων) αποτελούν το όριο που διαχωρίζει την κριτική των μαρξιστών από τον ελιτίστικο αθεϊσμό των φιλελεύθερων διανοουμένων. Από αυτή την άποψη, η μετάφραση του κειμένου του Ντέιβιντ Κράουτς με τίτλο «Οι Μπολσεβίκοι και το Ισλάμ» (που πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό International Socialism Journal) συμβάλλει σημαντικά στον πλούτο του αφιερώματος.
Από την υπόλοιπη ύλη της Μαρξιστικής Σκέψης, σταθερό ενδιαφέρον παρουσιάζει το ιστορικό της τμήμα, που απαρτίζεται αυτή τη φορά από δύο κείμενα: τη μελέτη του Τάκη Μαστρογιαννόπουλου για τη «Βιομηχανική επανάσταση και το κίνημα των Λουδιτών», καθώς και τη συνέντευξη του ιστορικού Τζέιμς Μάκφερσον για τα 150 χρόνια από την έναρξη του αμερικάνικου εμφυλίου πολέμου το 1861. Τέλος, στο τμήμα των βιβλιοκριτικών, ο Χρήστος Κεφαλής παρουσιάζει την έκδοση του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου με το κείμενο του Φρήντριχ Ένγκελς «Ο ρόλος της εργασίας στην εξανθρώπιση του πιθήκου» και τη σχετική μελέτη του Κρις Χάρμαν. Ο Κεφαλής κάνει πολύ ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις που προχωράνε το διάλογο ανάμεσα στους μαρξιστές πάνω στα ζητήματα που ανοίγει η έκδοση του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου.
Το τελευταίο τεύχος της Ουτοπίας (νο. 95, Μάιος-Ιούνιος 2011) κυκλοφορεί με αφιέρωμα στην Παιδεία, από αφορμή την πιο πρόσφατη εκπαιδευτική αντι-μεταρρύθμιση της Διαμαντοπούλου. Τα κείμενα του αφιερώματος (όπως αυτά του Γιώργου Τριμπέρη και του Θοδωρή Βουρεκά) βοηθούν στην αποκωδικοποίηση των στοχεύσεων του Υπουργείου Παιδείας για μια παιδεία προσαρμοσμένη απόλυτα στις ανάγκες της αγοράς. Από την υπόλοιπη ύλη ξεχωρίζει η μελέτη του Μιχάλη Λυμπεράτου με τίτλο: «Οι ιστορικές μεταμορφώσεις του ελληνικού εθνικισμού με αφορμή το βιβλίο του Β. Κρεμμυδά: Μεγάλη Ιδέα».
Για όσους διαβάζουν αγγλικά, το τελευταίο τεύχος του περιοδικού International Socialism παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Λόγω χώρου, θα ξεχωρίσουμε τρία μόνο άρθρα: Το πρώτο είναι του Jonny Jones και έχει τίτλο «Αύγουστος 2011: οι δικές μας ταραχές»: αφορά τις βίαιες συγκρούσεις που ξέσπασαν σε όλη τη Βρετανία μετά τη δολοφονία του 29χρόνου Mark Duggan στο Τότεναμ στις 4 Αυγούστου. Το δεύτερο είναι αυτό του Colin Wilson με τίτλο «Η θεωρία και η πολιτική του κουήρ (queer)»: μετά από χρόνια αφομοίωσης στην αγορά και τις πολιτικές ταυτότητας, ένας καινούργιος ριζοσπαστισμός αναδύεται μέσα από το ομοφυλόφιλο κίνημα διεθνώς. Ο Wilson επιχειρεί να δώσει το ιστορικό περίγραμμα αυτής της νέας ριζοσπαστικοποίησης αλλά και να εντοπίσει τα πολιτικά της όρια.
Τέλος, ο Joseph Choonara επανέρχεται στη συζήτηση για το χαρακτήρα της τρέχουσας καπιταλιστικής κρίσης με το κείμενό του: «Άλλη μια φορά (με πάθος) για τις Μαρξιστικές εξηγήσεις της κρίσης». Ο Choonara, με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Καναδού Μαρξιστή David McNally, απαντάει σε κείνες τις θεωρίες που υποτιμούν το χρονικό και ιστορικό βάθος της κρίσης πίσω στα μέσα της δεκαετίας του ’70, με αποτέλεσμα να καταλήγουν σε σχήματα «κρίσης του νεοφιλελευθερισμού» και «χρηματιστικοποίησης». Η συζήτηση είναι κάθε άλλο παρά ακαδημαϊκή: η ερμηνεία της κρίσης έχει βαθιές επιπτώσεις στην πολιτική στρατηγική που θα επιλέξουν η Αριστερά και το κίνημα για να την αντιμετωπίσουν. Το δίλημμα «αντινεοφιλελευθερισμός ή αντικαπιταλισμός» εξακολουθεί να είναι δραματικά επίκαιρο.

http://socialismfrombelow.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=299:i89&Itemid=1


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου