Πέντε ξεχωριστές περιπτώσεις.

 

 

Πέντε μυθιστορήματα με διαφορετική λογοτεχνική γλώσσα και θεματολογία κάνουν την έκπληξη, το καθένα στο είδος του. 

 

 

 

Βασίλης Αλεξάκης

Η πρώτη λέξη

ΕκδΟΣΕΙΣ Εξάντας 

 

Είκοσι πέντε χρόνια μετά το «Τάλγκο», πολυβραβευμένος και πολυταλάντος, ο Βασίλης Αλεξάκης συνεχίζει να πλουτίζει την ελληνική πεζογραφία με μυθιστορήματα που αν δεν μπορείς να τα κατατάξεις, μπορείς ωστόσο να τα λατρέψεις. Το πρόσφατο είναι ένα ακόμη pas de deux του συγγραφέα με τη γλώσσα, τις μεταμορφώσεις της και τη σκοτεινή καταγωγή της. Ποια ήταν η πρώτη λέξη που είπε ο άνθρωπος; Ο Βασίλης Αλεξάκης πλήρης οίστρου φτιάχνει μια παιχνιδιάρικη ιστορία με ένα ερώτημα που μοιάζει διανοητικό. 

 

 

Γιώργος Συμπάρδης

Υπόσχεση γάμου

ΕΚΔΟΣΕΙΣ Μεταίχμιο 

 

 

Επειτα από δεκατρία χρόνια αποχής ο συγγραφέας του «Αχρηστου Δημήτρη» επιστρέφει με νέο μυθιστόρημα και τινάζει την μπάνκα από τις πρώτες μέρες της κυκλοφορίας του. Η υπόσχεση γάμου είναι ένα συγκλονιστικό ως προς τη θεματολογία, την τέχνη, τη γλώσσα και την τόλμη του μυθιστόρημα για τη σεξουαλικότητα, τις σχέσεις, τον γάμο και τις κράμπες των συναισθημάτων μας. Ενας σαραντάρης λάτρης των γυναικών, ψάχνοντας για την τέλεια γυναίκα, καταφέρνει να μπλεχτεί με τέσσερις! Με τις δύο φλερτάρει, με την τρίτη συνδέεται και την τέταρτη την αρραβωνιάζεται τρεις φορές. Η συναισθηματική εκκρεμότητα ως η πλέον αισθητική και ηθική στάση. Νομίζω ότι θα το διαβάσετε.

 

 

Ιωάννα Καρυστιάνη

Τα σακιά

ΕΚΔΟΣΕΙΣ Καστανιώτης 

 

 

Το μυθιστόρημα που κέρδιζε φέτος τον λογοτεχνικό διαγωνισμό του «Διαβάζω» είχε κιόλας κερδίσει το ενδιαφέρον και την επιδοκιμασία του αναγνωστικού κοινού. Μια τολμηρή ματιά στο δίπολο μάνα - γιος και μια αφήγηση που σε αρπάζει από την πρώτη αράδα. Ο έφηβος πρωταγωνιστής πριν γίνει βιαστής έδειχνε ένα ήσυχο και καλότροπο αγόρι και η μάνα του πριν έρθει αντιμέτωπη με το φάσμα της αποτυχημένης μητέρας ήταν μια δημιουργική και ελεύθερη γυναίκα. Πού είναι ο πατέρας στην ιστορία μας και πώς επιμερίζονται οι γονεϊκές ευθύνες και οι κοινωνικές ευθύνες όταν το παιδί γίνεται «τέρας»; 

 

 

Μισέλ Φάις

Πορφυρά γέλια

ΕΚΔΟΣΕΙΣ Πατάκης 

 

 

Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, μια αριστερή γιαγιά με άνοια ξεστομίζει μπροστά στον ανυποψίαστο εγγονό της όλα όσα το ΚΚΕ κρύβει επιμελώς από τους ανθρώπους που επηρεάζει πολιτικά. Στο δεύτερο μέρος ο αναγνώστης διαβάζει το βιβλίο που γράφει ο εγγονός με τίτλο «Η κόκκινη Ελλάδα». Μετρ της μεταμοντέρνας πεζογραφίας τα τελευταία χρόνια, ο Μισέλ Φάις με το φετινό του μυθιστόρημα προχωράει πιο βαθιά το λογοτεχνικό του ιδίωμα και το απαλλάσσει από κατηγοριοποιήσεις. Η απαιτητική φόρμα και η τολμηρή θεματολογία του συνεργάζονται για να αναδυθεί ένα σπουδαίο βιβλίο που κοιτάζει την πρόσφατη πολιτική ιστορία μας και τολμά να δώσει σάρκα και οστά στον ίδιο τον «Θεό», δηλαδή τον Νίκο Ζαχαριάδη, και τη μεσσιανική αντίληψή του για τον πολιτικό αγώνα. 

 

Ιωάννα Μπουραζοπούλου

Στο βουνό των κατόπτρων

ΕΚΔΟΣΕΙΣ Καστανιώτης 

 

 

Σπάνια, συγγραφέας επιβάλλεται τόσο γρήγορα όσο η Ιωάννα Μπουραζοπούλου. Το πρώτο της μυθιστόρημα «Τι είδε η γυναίκα του Λωτ;» ξεσήκωσε κύματα ενθουσιασμού από την κριτική και το αναγνωστικό κοινό κι απ' ό,τι φαίνεται το ολόφρεσκο «Στο βουνό των κατόπτρων» θα έχει ανάλογη τύχη. Με πρωταγωνιστή έναν κατάδικο που μεταφέρεται από τα Βαλκάνια στα Πυρηναία, η συγγραφέας μάς καλεί να επανεξετάσουμε την πολιτική αθωότητα και την ενοχή χωρίς να παραλείπει την επέλαση της βίας στην καθημερινή ζωή των άλλοτε γαλήνιων δυτικών χωρών. 

 

από την εφημερίδα "τα Νέα"

 

http://www.tanea.gr/vivliodromio/?aid=4637458 

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ: Οι “κακοί” του Σκόλα

«Βίαιοι, βρώμικοι κακοί». Θα μπορούσε να είναι πετυχημένος χαρακτηρισμός της νέας κυβέρνησης του ΓΑΠ, όμως πρόκειται για την επανακυκλοφορία μιας βραβευμένης ταινίας που γύρισε το 1976 ο Ιταλός αριστερός σκηνοθέτης Έτορε Σκόλα και που δυστυχώς έχει πολλές ομοιότητες με όσα ζούμε σήμερα.

Η ταινία εκτυλίσσεται σε μια παραγκούπολη της Ρώμης (ναι, υπήρχαν πολλές τέτοιες στις λοφώδεις παρυφές της ιταλικής πρωτεύουσας). Σε ένα παράπηγμα μένει ο Τζιατσίντο Ματζατέλλα και μαζί η πολυπληθής οικογένειά του, η γυναίκα του, τα 10 παιδιά τους με τις δικές τους οικογένειες και  παιδιά (εντός και εκτός γάμου), καθώς και μια εμβληματική γιαγιά σε αναπηρική πολυθρόνα.
Μετανάστες από το Νότο στις παρυφές της πόλης αλλά και της κοινωνίας, εντελώς λούμπεν στοιχεία, προσπαθούν να επιβιώσουν με κάθε λογής κομπίνες. Σε αυτή τη φαμίλια καθόλου δεν ισχύουν τα ηθικά και θρησκευτικά προτάγματα του καθολικισμού, ούτε οι δεσμοί αίματος. Ο καθένας προσπαθεί να τη βγάλει εις βάρος του άλλου αρπάζοντας, εκβιάζοντας, παρενοχλώντας, με μέσα που εναλλάσσονται από την τραγωδία στη μαύρη κωμωδία και στα όρια μιας υπερβολής που σοκάρει.
Ο πατριάρχης Τζιατσίντο έχει χάσει το ένα του μάτι σε εργατικό ατύχημα και έχει πάρει αποζημίωση ένα εκατομμύριο λιρέτες, τις οποίες εποφθαλμιούν όλα τα μέλη της οικογένειας. Αφού μαχαιρώνει για πολλοστή φορά σ’ έναν καυγά τη γυναίκα του και πυροβολεί ένα γιό του, εγκαθιστά στο σπίτι και τη νέα του φιλενάδα. Τότε η φαμίλια αποφασίζει να τον δηλητηριάσει. Όμως η ταινία δεν είναι θρίλερ αλλά άκρως ρεαλιστική φάρσα, η κρίση θα κορυφωθεί με τρόπο σουρεαλιστικό και η ζωή θα συνεχιστεί όπως ακριβώς πριν, με φόντο ένα τηλεοπτικό συνεργείο της ιταλικής τηλεόρασης που εισβάλλει στην παραγκούπολη ρωτώντας τους περίοικους πώς είναι άραγε η ζωή εκεί...
Ο Σκόλα αρχικά ήθελε να γυρίσει ένα ντοκυμαντέρ για τις παραγκουπόλεις της Ρώμης, στα χνάρια του Νεορεαλισμού. Έτσι ονομάστηκε το ρεύμα που αναδύθηκε στην Ιταλία στο τέλος του 2ου παγκόσμιου πολέμου μέσα από τα συντρίμια του φασισμού. Το 1943 η «Σινετσιτά» η διάσημη κινηματογραφική βιομηχανία στα προάστια της Ρώμης, που παρήγαγε ταινίες υπό την καθοδήγηση του Μουσολινικού καθεστώτος (υπεύθυνος ήταν ο γιός του δικτάτορα Βιτόριο) και που ονομάζονταν «Λευκά τηλέφωνα» (μιμούμενα την αστική ευδαιμονία των αμερικανικών ταινιών), καταλήφθηκε από πρόσφυγες του πολέμου που κατασκήνωσαν στις εγκαταστάσεις της.

Αντίβαρο

Μια ομάδα αριστερών κινηματογραφιστών γύρω από τον Ρομπέρτο Ροσελίνι, τον Λουκίνο Βισκόντι, τον Βιτόριο Ντε Σίκα και άλλους στράφηκε σαν αντίβαρο στο ρεαλισμό, στην απεικόνηση της κοινωνίας όπως αυτή είναι, με πραγματικούς ήρωες, τις ζωές τους και τις αντιφάσεις τους. Έτσι γυρίστηκαν ταινίες σε ανοιχτούς χώρους,  πολλές φορές με πρωταγωνιστές απλούς ανθρώπους -μη επαγγελματίες, εστιάζοντας στην καθημερινή ζωή και τις αυθεντικές – μη επιτηδευμένες αντιδράσεις και συναισθήματα. Η  «Εμμονή» του Βισκόντι, η «Ρώμη – ανοχύρωτη πόλη» από την ιστορική τριλογία του Ροσελίνι και οι «Κλέφτες ποδηλάτων» του Ντε Σίκα είναι οι πιο χαρακτηριστικές ταινίες του Νεορεαλισμού, που επηρέασε καθοριστικά επερχόμενα κινηματογραφικά ρεύματα όπως το βρετανικό «Φρι σίνεμα» και το Γαλλικό «Νέο κύμα».
Ο Νεορεαλισμός έληξε με απότομο τρόπο στις αρχές της δεκαετίας του ’50, όταν η αναβαπτισμένη Ιταλία διεκδικούσε ένα νέο ρόλο στις διεθνείς πολιτικές εξελίξεις, το βιωτικό επίπεδο ανέβαινε και οι ταινίες των νεορεαλιστών ενοχλούσαν αφόρητα. Ο Τζούλιο Αντρεότι, ο διαβόητος δεξιός πολιτικός που αργότερα καταδικάστηκε για διαφθορά είχε πει τότε χαρακτηριστικά «οι ταινίες αυτές είναι άπλυτη μπουγάδα που δεν πρέπει με κανένα τρόπο να πλυθεί και να απλωθεί στον έξω κόσμο...»
Τον νεορεαλισμό διαδέχθηκε η «Ιταλική κωμωδία», με γενικά πιο ανάλαφρες ταινίες που αναμιγνύοντας τα ελαφρά και τα σοβαρά θέματα και κρατώντας μια δύσκολη ισορροπία ανάμεσα στο τραγικό και το κωμικό, θα καταγράψουν τους κοινούς τόπους -ιδεολογικούς, κοινωνικούς και πολιτιστικούς- του μέσου Ιταλού και τις αντιφάσεις της ιταλικής κοινωνίας. Με αυτοσαρκαστική διάθεση και μια ανατρεπτική σάτιρα ποτισμένη μ' ένα πικρόχολο χιούμορ, θα διακωμωδήσει ήθη, νοοτροπίες και συμπεριφορές, βάζοντας μπροστά στο πρόσωπο της ιταλικής κοινωνίας έναν ενίοτε πολύ «σκληρό» καθρέφτη.
Η «Κομέντια αλ Ιταλιάνα» στηρίχτηκε σε μια απόλυτα συλλογική δουλειά σπουδαίων σκηνοθετών και σεναριογράφων και σε μια πλειάδα μεγαλοφυών ηθοποιών, που κατάφεραν να προσδώσουν στους απλούς καθημερινούς τύπους των ταινιών αυτών το χαρακτήρα οικουμενικών ηρώων ή αντι-ηρώων. Κατάφερναν να συγκεράσουν τα νεορεαλιστικά διδάγματα μιας αριστερής κοινωνικής κριτικής με τον ευτράπελο χαρακτήρα της παραδοσιακής ηθογραφίας. Αυτό τις κάνει αιχμηρές και επίκαιρες. Αυτό το ρεύμα υπηρέτησε ο Σκόλα και η ομάδα του και η ταινία «Βίαιοι, βρώμικοι, κακοί», 35 χρόνια μετά την πρώτη της προβολή μοιάζει λες και μόλις βγήκε απ’ το κουτί.

από την εφημερίδα Εργατική Αλληλεγγύη-

http://ergatiki.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=2488:i973&Itemid=62


βιογραφικό σημείωμα για τον Έτορε Σκόλα εδώ-

http://en.wikipedia.org/wiki/Ettore_Scola

ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ - Τα πολλά πρόσωπα του αστυνομικού μυθιστορήματος, Δοκίμια για την Ιστορία και τις σύγχρονες τάσεις

Τίτλος : ΤΑ ΠΟΛΛΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΥ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ Υπότιτλος : ΔΟΚΙΜΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ Συγγραφέας(είς) : ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Κατηγορία(ες) : ΣΕΙΡΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Γλώσσα Πρωτοτύπου : ΕΛΛΗΝΙΚΑ Χρονολογία έκδοσης: Σεπτέμβριος 2009 Χρονολογία Α' έκδοσης Άγρας: 2009 Χρονολογία έκδοσης Πρωτοτύπου: 2009 Σχήμα βιβλίου : 205x140 χιλ. Αριθμός σελίδων : 390 ISBN : 9789603258032 Τιμή : 21,70 Ευρώ Αναλυτική παρουσίαση του βιβλίου  Περιεχόμενα ΠΡΟΛΟΓΟΣ του Ανδρέα Αποστολίδη ΕΙΣΑΓΩΓΗ του Henri Tonnet ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΓΟΗΤΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Πατρίσια Χάισμιθ: ή αμφίβολη ύπαρξη της ηθικής στην εναγώνια προσμονή Η γοητεία του Ρέημοντ Τσάντλερ Ο αφηγηματικός παροξυσμός του Ντάσσιελ Χάμμετ Ου. Ρ. Μπερνέτ - Το τέλος ενός μύθου Ο Τζέρομ Τσάρυν και το Κουαρτέτο τον Ισαάκ Σαϊντελ Τζέημς Κράμλεϋ - Ποιά υπόθεση Μπράουν; Από την Μπλέ στη Μαύρη Ντάλια Η Τετραλογία τον Λος Αντζελες: το μαύρο αστυνομικό μυθιστόρημα  στο λαβύρινθο της διαστροφής ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΩΓΚΥΣΤ ΝΤΥΠΕΝ ΣΤΟΝ ΠΗΤΕΡ ΟΥΩΤΣΟΝ Αστυνομικό μυθιστόρημα και πραγματικότητα Αστυνομικό αφήγημα και έγκλημα στην Ελλάδα Μπέστ-σέλλερ: το υπνωτικό ανάγνωσμα του τηλεθεατή (στους αντίποδες του αστυνομικού μυθιστορήματος) Φ. Ντύρενματ - Η ελβετική εκδοχή Ο ξένος στο αστυνομικό μυθιστόρημα Η αναρχική αφήγηση του  Πάκο Ίγνάσιο Τάιμπο II Από το κινέζικο σαντούρι στο εβένινο λαούτο Μετά δέκα έτη: ένα επίμετρο και ή συνέχεια του Μεταφράσεις τον Ανδρέα Αποστολίδη

http://agra.gr/books/0900_0999/book951.html

http://agra.gr/searchl.asp?ID=987

Η Γερμανία βραβεύει τον Τζον Λε Καρέ

Για τη συμβολή του στην «προώθηση της συνεργασίας, της ειρήνης και της δημιουργικότητας στην Ευρώπη»

Αθήνα

Στον βρετανό συγγραφέα Τζον Λε Καρέ, μεταξύ άλλων, θα απονείμει το Μετάλλιο Γκαίτε η Γερμανία, όπως ανακοίνωσε το ομώνυμο Ινστιτούτο, για τη συμβολή του στην «προώθηση της συνεργασίας, της ειρήνης και της δημιουργικότητας στην Ευρώπη».

Το τιμητικό Μετάλλιο του Ινστιτούτου Γκαίτε απονέμεται σε προσωπικότητες που έχουν επιδείξει «μια ξεχωριστή συνεισφορά στη γερμανική γλώσσα αλλά και στον παγκόσμιο διαπολιτισμικό διάλογο». Αυτός «ο δάσκαλος του πολιτικού αλλά και του ψυχολογικού αστυνομικού μυθιστορήματος», σύμφωνα με το Ινστιτούτο Γκαίτε, «συμπύκνωσε στα βιβλία του το δύσκολο ρόλο που έπαιξε η Γερμανία κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου» καταφέρνοντας επιπλέον «να αποδώσει ολοζώντανα τις συγκρούσεις στα παγκόσμια πεδία των μαχών».

«Πενήντα χρόνια μετά την ανέγερση του Τείχους του Βερολίνου, μία εικοσαετία μετά το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης και δέκα χρόνια μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11^ης Σεπτεμβρίου -δε θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη στιγμή για να αποτίσουμε φόρο τιμής στα αξιοσημείωτα επιτεύγματά του» συνέχισαν οι υπεύθυνοι του Ινστιτούτου.

«Η θεώρηση της γλώσσας και της γνώσης μιας χώρας, ως προαπαιτούμενο για να διεισδύσει στην ιστορία του κόσμου και να καταλάβει τις ιδεολογίες , τις θρησκείες και τους ανθρώπους, είναι μια βασική πτυχή που χαρακτηρίζει το έργο ζωής του Τζον Λε Καρέ. Τα μυθιστορήματά του, που καταπιάνονται με τις διαφορές Ανατολής και Δύσης και τον Ψυχρό Πόλεμο, αιχμαλωτίζουν τον αναγνώστη με την πολύ προσεκτική ψυχική απεικόνιση των χαρακτήρων και τον πλούτο των ιστορικών λεπτομερειών που εμπεριέχουν. Ο Λε Καρέ διέρρηξε τις στερεοτυπικές οπτικές γωνίες και άσκησε κριτική σε όσους πρόδωσαν τα ιδανικά του δυτικού κόσμου» αναφέρει το σκεπτικό της βράβευσής του.

Το Ινστιτούτο Γκαίτε χαρακτήρισε τον συγγραφέα «τον πιο διάσημο άνθρωπο στη Μεγάλη Βρετανία που μιλάει γερμανικά» και πρόσθεσε πως «ανέκαθεν ήταν πεπεισμένος ότι η γλώσσα είναι το κλειδί για να κατανοήσεις τις ξένες κουλτούρες». Ο άγγλος συγγραφέας άφησε το σχολείο στα δεκάξι για να σπουδάσει μοντέρνες γλώσσες στην Ελβετία, «αποφασισμένος να αγκαλιάσει τη γερμανική ψυχή» όπως δήλωσε πέρσι, αποφασίζοντας το 1949 ότι η Γερμανία «άξιζε να διερευνηθεί». Απ' το 1959 εργάστηκε στην βρετανική πρεσβεία στη Βόννη και ακολούθως έγινε μυστικός πράκτορας της βρετανικής αντικατασκοπείας.

Οι γερμανοί δεν παρέλειψαν ν' αναφερθούν και στις πολιτικές ανησυχίες του συγγραφέα που ξεπερνούν το έργο του καθώς «έχει επανειλημμένα κατηγορήσει την πολιτική της Δύσης και κυρίως την αμερικανοβρετανική συμμαχία στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα της 11^ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ».

Ο συγγραφέας μιλώντας πέρσι στο συνέδριο «Σκέψου γερμανικά» θυμήθηκε τα παιδικά του χρόνια. «Οι Γερμανοί υπήρξαν δολοφονικοί σύντροφοι. Βομβάρδισαν ένα απ' τα σχολεία μου (που δε το πήρα και τόσο στραβά), βομβάρδισαν το γήπεδο τένις των παππούδων μου, που ήταν πράγματι πολύ άσχημο, και με είχαν γενικώς κατατρομοκρατήσει. Στην επαναστατική περίοδο της εφηβείας μου όμως, μια χώρα που υπήρξε τόσο πολύ κακή, κατέστη, εξ' ορισμού, και άξια να ασχοληθεί κάποιος μαζί της. Επίσης, ένα απ' τα λίγα πράγματα που απολάμβανα στο σχολείο ήταν το μάθημα των γερμανικών, με τα οποία η γλώσσα μου ανέπτυξε μια φυσική, φιλική σχέση».

Το Ινστιτούτο Γκαίτε θα απονείμει το Μετάλλιο στον συγγραφέα στις 28 Αυγούστου στη Βαϊμάρη, σε μια τελετή στην οποία θα τιμηθούν επίσης η γαλλίδα σκηνοθέτις του θεάτρου Αριάν Μνουσκίν και ο πολωνός διανοούμενος Άνταμ Μίχνικ.

Την ίδια τιμητική διάκριση έχουν αποσπάσει στο παρελθόν ο νομπελίστας ούγγρος συγγραφέας (με τις εβραϊκές ρίζες) Ίμρε Κέρτες, ο μαέστρος Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ, ο σκηνοθέτης Μπίλι Γουάιλντερ και η εκδότρια Χέλεν Βολφ.

Τα βιβλία του συγγραφέα στα ελληνικά

http://www.vivlionet.gr/main.asp?page=showauthor&personsid=14134

Πολιτισμός περισσότερες ειδήσεις 

 

 

http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=407436&h1=true 

Με υπογραφή Χέμινγουεϊ - 1923-1939: Οι πέστροφες, τα λιοντάρια, ο Ισπανικός Εμφύλιος

Με υπογραφή Χέμινγουεϊ

1923-1939: Οι πέστροφες, τα λιοντάρια, ο Ισπανικός Εμφύλιος

• Έρνεστ Χέμινγουεϊ

Μετάφραση:
Κωστής Καλογρούλης - Ηλίας Μαγκλίνης

Στο εξώφυλλο: O Xέμινγουεϊ ψαρεύοντας στο Κι Ουέστ, 1928
Μακέτα εξωφύλλου: Αντώνης Αγγελάκης

"Βιβλίο που η καλή μας τύχη έφερε στα χέρια μας και γνωρίσαμε έναν Χέμινγουέι τόσο διαφορετικό από όσο γνωρίζουμε αλλά και τόσο ξεχωριστό, με δυνατή γραφή και σε κείμενα διαφορετικής φόρμας από τα λογοτεχνικά του που όμως δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από αυτά. Σπουδαίο έργο και επίκαιρο."

Λογοτεχνία και Σκέψη

Περίληψη

Ο Χέμινγουεϊ συνήθιζε να διαφοροποιεί τον δημοσιογραφικό από τον λογοτεχνικό του εαυτό. Μερικά όμως από τα δημοσιογραφικά του κείμενα μπορούν άνετα, ακόμα και σήμερα, να συγκριθούν με τα καλύτερα λογοτεχνικά του έργα. Ο ίδιος είχε πλήρη συνείδηση αυτού του γεγονότος και αρκετές φορές δεν δίσταζε να συμπεριλαμβάνει δημοσιογραφικά του κείμενα σε συλλογές διηγημάτων του. Ο δεύτερος αυτός τόμος των δημοσιογραφικών του κειμένων καλύπτει την περίοδο 1923-1939, περιλαμβάνει δηλαδή την περίοδο της μεγαλύτερης ίσως λάμψης του ως συγγραφέα και σκεπτόμενου προοδευτικού ανθρώπου. Ο τόμος ξεκινά με τις ειρωνικές του ανταποκρίσεις για τον Μουσολίνι, συνεχίζεται με ρεπορτάζ για τις δύο πιο αγαπημένες του ασχολίες, το κυνήγι και το ψάρεμα, και ολοκληρώνεται με το έπος του Ισπανικού Εμφυλίου, όπου ο αμερικανός συγγραφέας πηγαίνει να βοηθήσει τη νόμιμα εκλεγμένη δημοκρατική κυβέρνηση κατά της λαίλαπας του φρανκισμού. Κείμενα που, παρά τα χρόνια που έχουν περάσει, παραμένουν αστραφτερά και εξαιρετικά κατατοπιστικά για δύο από τις πιο ενδιαφέρουσες δεκαετίες του 20ού αιώνα.

Βιογραφικά στοιχεία

Έρνεστ Χέμινγουεϊ

O Έρνεστ Xέμινγουεϊ γεννήθηκε το 1899 σε ένα προάστιο του Σικάγο. Αμέσως μετά την αποφοίτησή του από το γυμνάσιο, το 1917, πιάνει δουλειά ως ανταποκριτής στην εφημερίδα Star του Κάνσας Σίτι και ένα χρόνο αργότερα βρίσκεται ως οδηγός ασθενοφόρου στην πρώτη γραμμή του μετώπου στην Ιταλία του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Τραυματίζεται, επιστρέφει στις ΗΠΑ και το 1922 μετακομίζει στο Παρίσι. Το 1925 εκδίδει το πρώτο του βιβλίο, τη συλλογή διηγημάτων με τίτλο Στην εποχή μας. Ένα χρόνο αργότερα, με το Κι ο ήλιος ανατέλλει, θα γίνει πασίγνωστος σε όλο τον κόσμο. Το 1936 θα βρεθεί στην Ισπανία για να καλύψει δημοσιογραφικά τον Iσπανικό Eμφύλιο. Το 1939 εγκαθίσταται στο κτήμα Φίνκα Βίχια, στα περίχωρα της Αβάνας. Τη χρονιά 1944 συμμετέχει ως δημοσιογράφος στην απόβαση της Νορμανδίας. Το 1954 του απονέμεται το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του. Ούτε όμως η φήμη που τον ήθελε ως τον σπουδαιότερο συγγραφέα του καιρού του, ούτε οι τέσσερις γάμοι του, ούτε η λατρεία του για το κυνήγι και την περιπέτεια τον σώζουν από την κατάθλιψη: το 1961, μπροστά στο φόβο των γηρατειών και μακριά από την αγαπημένη του Κούβα, ο Χέμινγουεϊ αυτοκτονεί σε ηλικία εξήντα δύο ετών με τον τρόπο που είχε αυτοκτονήσει και ο πατέρας του.

Βιβλιογραφία

• Από τις Εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφορούν:
• Με υπογραφή Χέμινγουεϊ, 2010
• Για ποιον χτυπά η καμπάνα, 2010
• Ο γέρος και η θάλασσα, 2009
• Στην εποχή μας, 2008
• Αληθινό με το πρώτο φως, 2008
• Θάνατος το απομεσήμερο, 2007
• Ο κήπος της Εδέμ, 2007
• Για ποιον χτυπά η καμπάνα, 2006
• Μέσα απ' το ποτάμι και στα δένδρα, 2006
• Να έχεις και να μην έχεις, 2005
• Οι πράσινοι λόφοι της Αφρικής, 2005
• Τα χιόνια του Κιλιμάντζαρο, 2005
• Αποχαιρετισμός στα όπλα, 2004
• Μια κινητή γιορτή, 2004
• Κι ο ήλιος ανατέλλει (Φιέστα), 2004

Βραβεία

• 1954 ΝΟΜΠΕΛ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

 http://www.kastaniotis.com/book/978-960-03-5250-4

Τόμας Πίντσον - Αόρατος και εμφανής... (Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια)

Τόμας Πίντσον

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

 

 

O Τόμας Πίντσον (Thomas Ruggles Pynchon, γεν. 8 Μαΐου 1937) είναι Αμερικανός συγγραφέας και μυθιστοριογράφος. Είναι περισσότερο γνωστός για τα έργα του V., Το Ουράνιο τόξο της Βαρύτητας και The Crying of Lot 49, καθώς επίσης και για την άκρως αινιγματική φυσιογνωμία του. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς λογοτέχνες της εποχής του.

Βιογραφία

Ο Πίντσον γεννήθηκε στο Γκλεν Κόουβ, του Λονγκ Άιλαντ της Νέας Υόρκης. Το 1953 αποφοίτησε από το γυμνάσιο Oyster Bay και στη συνέχεια γράφτηκε στο πανεπιστήμιο του Cornell και συγκεκριμένα στο τμήμα μηχανολογίας. Στο τέλος της δεύτερης πανεπιστημιακής χρονιάς κατατάχθηκε στο αμερικανικό ναυτικό και επέστρεψε στο Cornell το 1957 αλλάζοντας παράλληλα την κατεύθυνση των σπουδών του προς την φιλολογία. Τον Μάϊο του 1959 δημοσιεύεται στην πανεπιστημιακή έκδοση Cornell Writer το πρώτο διήγημά του, υπό τον τίτλο A Small Rain ενώ την ίδια χρονιά αποφοιτά από το πανεπιστήμιο. Θεωρείται πιθανό πως κατά τη διάρκεια των σπουδών του, ο Πίντσον παρακολούθησε μαθήματα του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, ο οποίος εκείνη την εποχή δίδασκε στο Cornell.
Μετά την αποφοίτησή του, ο Πίντσον ξεκινά να εργάζεται πάνω στο πρώτο του βιβλίο ενώ παράλληλα εργάζεται ως μηχανικός στην εταιρία Boeing. Το 1963 ολοκληρώνει το μυθιστόρημα V., το οποίο αποσπά το βραβείο του ιδρύματος William Faulkner, ως το καλύτερο μυθιστόρημα πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα. Το δέυτερο βιβλίο του, The Crying of Lot 49 δημοσιεύεται τρία χρόνια αργότερα και επίσης βραβεύεται, αυτή τη φορά από το ίδρυμα Richard and Hilda Rosenthal. Το γνωστότερο ίσως έργο του Πίντσον, Το Ουράνιο Τόξο της Βαρύτητας, δημοσιεύεται το 1973 και αποσπά πολύ θετικές κριτικές. Την ίδια περίοδο, παρά την ολοένα αυξανόμενη αποδοχή του έργου του, ο ίδιος ο Πίντσον διακρίνεται για την συστηματική και συνειδητή αποχή του από τη δημοσιότητα και τον τύπο. Το 1990 εκδίδεται το τέταρτο μυθιστόρημά του, Vineland ενώ το 1997 εκδίδει το Mason & Dixon.
Στη δεκαετία του '90, περίοδο στην οποία εικάζεται πως έζησε για ένα διάστημα στο Μεξικό και την Καλιφόρνια, ο Πίντσον μετακομίζει στη Νέα Υόρκη και παντρεύεται την συνεργάτιδά του Melanie Jackson με την οποία αποκτά και ένα γιο. Για την προσωπική ζωή του συγγραφέα, ελάχιστα περαιτέρω στοιχεία είναι γνωστά.

Ανωνυμία και μύθος

Η αποστροφή του Πίντσον απέναντι στον τύπο και τη δημοσιότητα αποτελεί τμήμα ενός ιδιότυπου μύθου που καλλιεργήθηκε γύρω από το όνομά του. Είναι ενδεικτικό ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν διαθέσιμες φωτογραφίες του, παρά μόνο ελάχιστες που χρονολογούνται στην περίοδο των φοιτητικών σπουδών του ή της θητείας του στο ναυτικό. Ο Πίντσον έχει επιμελώς φροντίσει να μην έρχεται σε επαφή με δημοσιογράφους ενώ μία από τις σπάνιες συνεντεύξεις του δόθηκε για το περιοδικό New York Magazine το 1996. Πριν τη δημοσίευση του τελευταίου του μυθιστορήματος, ο τηλεοπτικός σταθμός CNN εντόπισε και κινηματογράφησε τον Πίντσον στο Μανχάτταν, ωστόσο ο ίδιος απαίτησε να μην προβληθεί, αίτημα που έγινε δεκτό.

Εργογραφία

• V. (1963, Ελ. Έκδ. 2007, Χατζηνικολή)
• Η συλλογή των 49 στο σφυρί (The Crying of Lot 49) (1966, Ελ. Έκδ. 1986, Ύψιλον)
• Το ουράνιο τόξο της βαρύτητας (Gravity's Rainbow) (1973, Ελ. Έκδ. 2000, Χατζηνικολή)
• Βραδείας καύσεως (Slow Learner) (1984, Ελ. Έκδ. 2000, Χατζηνικολή), συλλογή διηγημάτων
• Vineland (1990, Ελ. Έκδ. 1997, Χατζηνικολή)
• Mason & Dixon (1997, Ελ. Έκδ. 2003, Χατζηνικολή)
• Ενάντια στη μέρα (Against the day) (2006, Ελ. Έκδ. 2009, Καστανιώτης)
• Inherent Vice (2009, Ελ. Έκδ. αναμένεται)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• HyperArts - Pynchon
• MacArthur Fellows: Complete List
• Pynchon Index
• Pynchon Notes
• The Pynchon-L mailing list
• Spermatikos Logos

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%8C%CE%BC%CE%B1%CF%82_%CE%A0%CE%AF%CE%BD%CF%84%CF%83%CE%BF%CE%BD 

Τόμας Πίντσον - Έμφυτο ελάττωμα (νέα έκδοση)

Έμφυτο ελάττωμα

Μυθιστόρημα του Τόμας Πίντσον

Μετάφραση:Γιώργος Κυριαζής

 

• ISBN: 978-960-03-5320-4
• σελ. 450
• 14 Ιουνίου 2011
• € 19,00

 

Περίληψη

Ο Ντοκ Σπορτέλο έχει πολύ καιρό να δει την πρώην του. Και ξαφνικά εκείνη εμφανίζεται από το πουθενά κι αρχίζει να του λέει για ένα σχέδιο απαγωγής ενός ζάπλουτου μεγαλοεργολάβου, τον οποίο τυχαίνει να αγαπάει. Εύκολα λόγια. Είναι το τέλος της ψυχεδελικής δεκαετίας του ’60 στο Λος Άντζελες, και ο Ντοκ ξέρει ότι η αγάπη είναι απλώς μια λέξη του συρμού, όπως το τριπάκι και το φίνα, μόνο που η συγκεκριμένη λέξη δημιουργεί συνήθως προβλήματα. Παρ’ όλα αυτά, σε λίγο βρίσκεται μπλεγμένος σε ένα αλλόκοτο κουβάρι από κίνητρα και πάθη, με πρωταγωνιστές σερφάδες, πόρνες, μαστούρηδες και ροκάδες, έναν επικίνδυνο τοκογλύφο, έναν σαξοφωνίστα σε ρόλο μυστικού πράκτορα, έναν πρώην φυλακισμένο που έχει τατουάζ μια σβάστικα στο κεφάλι και που λατρεύει την Έθελ Μέρμαν, και μια μυστηριώδη οργάνωση γνωστή ως Χρυσός Κυνόδοντας, η οποία μπορεί και να είναι απλώς μια κομπίνα που έστησαν κάποιοι οδοντίατροι για να ξεγελάσουν την εφορία. Σε αυτή τη ζωηρή αφήγηση, και σε ένα ασυνήθιστο γι’ αυτόν λογοτεχνικό είδος, ο Τόμας Πίντσον ζωντανεύει με κλασικό τρόπο τη ρήση ότι αν θυμάσαι τη δεκαετία του ’60, τότε δεν την έζησες... ή μάλλον... αν την έζησες, τότε... ή, για στάσου, μήπως...


 Περιγραφή σε βίντεο -
http://vimeo.com/25461412

Μικρό βιογραφικό -

Ο Τόμας Πίντσον είναι ο συγγραφέας των V., Η Συλλογή των 49 στο Σφυρί, Το Ουράνιο Τόξο της Βαρύτητας, Βραδείας Καύσεως (συλλογή διηγημάτων), Βάινλαντ, και, πιο πρόσφατα, Μέισον & Ντίξον. Το 1974 πήρε το National Book Award για το Ουράνιο Τόξο της Βαρύτητας. Δεν έχει φωτογραφηθεί ποτέ.

Βιβλιογραφία

• Από τις Εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφορούν:
• Ενάντια στη μέρα, 2009

Κριτικές

• Μάρκος Καρασαρίνης, Μαριχουάνα (non)stop, 21 Ιουνίου 2011, tovima.gr
• Δημήτρης Αναστασόπουλος, Σερφ, μαριχουάνα και ψυχεδέλεια, 5 Ιουνίου 2011, Ελευθεροτυπία / 7
• Γιώργος Κυριαζής, Ο σπόρος της καταστροφής, 21 Μαΐου 2011, Ελευθεροτυπία / Βιβλιοθήκη

© 2010, Εκδόσεις Καστανιώτη

Εκδόσεις: Ζαλόγγου 11, 10678 Αθήνα. Τηλ. 210 3301208, fax. 210 3822530, info@kastaniotis.com
Βιβλιοπωλείο: Σόλωνος 131, 10678 Αθήνα. Τηλ. 210 3301208, fax. 210 3822530

http://www.kastaniotis.com/book/978-960-03-5320-4 

Η νύχτα της χρυσής πεταλούδας, Tariq Ali

Συγγραφείς: Tariq Ali
Εκδόσεις: Άγρα
Σελίδες: 321

Τιμή: 21 €

"Η Νύχτα της Χρυσής Πεταλούδας" ολοκληρώνει την πενταλογία με θέμα το Ισλάμ -τη σειρά των ιστορικών μυθιστορημάτων του Τάρικ Άλι που έχει αποσπάσει πολλά εγκωμιαστικά σχόλια, έχει μεταφραστεί σε δώδεκα γλώσσες και χρειάστηκε περισσότερο από είκοσι χρόνια για να γραφτεί. Ένα επικό πανόραμα που άρχισε στη μαυριτανική Ισπανία του 15ου αιώνα και φτάνει στο Πακιστάν του 21ου αιώνα.

Στη "Νύχτα της Χρυσής Πεταλούδας" παρακολουθούμε την προσπάθεια για τη συγγραφή της ζωής ενός αινιγματικού Πακιστανού ζωγράφου με το παρατσούκλι Πλάτων -του αψίθυμου αλλά προικισμένου Μοχάμεντ Αφλατούν, που ζει σε μια χώρα όπου "η ανθρώπινη αξιοπρέπεια έχει εξευτελιστεί". Στην πορεία της έρευνάς του, ο Νταρά, παλαιός φίλος του Πλάτωνα, ταξιδεύει από τη Λαχώρη στο Λονδίνο κι από το Παρίσι στο Πεκίνο, ξεσκαλίζοντας εκπληκτικές και λάγνες ιστορίες από τα αποθέματα της ζωντανής μνήμης και των ξεχασμένων σελίδων της ιστορίας. Για να κατανοήσει τον άνθρωπο, ο Νταρά πρέπει να παλέψει να καταλάβει τον τόπο όπου γεννήθηκαν και οι δύο.

Ο συγγραφέας μας ξεναγεί σ' ένα άγνωστο Πακιστάν των τελευταίων πενήντα χρόνων, γεμάτο εντάσεις και αντιφάσεις. Η διαδρομή μιας γενιάς από την πολιτική ένταξη των σπουδαστικών χρόνων, τα λογοτεχνικά καφενεία, τις λέσχες, την τέχνη, τους έρωτες, την προδοσία, τη διεθνή καριέρα έως τα τωρινά χρόνια με την άνοδο του θρησκευτικού φανατισμού, την παρουσία των Ταλιμπάν, τις πολιτικές δολοφονίες καμουφλαρισμένες ως τρομοκρατικές πράξεις και τη σύνθετη σχέση κοινωνίας και στρατού.

Καθώς ξεδιπλώνεται η ιστορία, γνωρίζουμε την Τζιντιέ, τη "σουνέρι τίτλι", τη Χρυσή Πεταλούδα του τίτλου, την πρώτη αγάπη του αφηγητή, κόρη κινέζικης οικογένειας που έχει εγκατασταθεί στη Λαχώρη εδώ και έναν αιώνα, παντρεμένη με τον καλύτερο φίλο απ' τα παλιά του αφηγητή? και τον αδελφό της με το παρατσούκλι Κομφούκιος, του οποίου χάθηκαν τα ίχνη όταν πήγε εθελοντικά στην Κίνα μετά την Πολιτιστική Επανάσταση? γνωρίζουμε επίσης την κυρία "Νώτη" Λατήφ, μια νοικοκυρά από το Ισλαμαμπάντ που η αδυναμία της στους στρατηγούς την αναγκάζει να καταφύγει στα παρισινά σαλόνια όπου συχνάζει η πνευματική διανόηση του συρμού και όπου, εν μια νυκτί, γίνεται διάσημη και χαρακτηρίζεται ως ο Ντιντερό του ισλαμικού κόσμου? κι από την άλλη τη Ζάυναμπ, μια γοητευτική ώριμη γυναίκα από τη Λαχώρη, που τ' αδέρφια της την ανάγκασαν, για περιουσιακούς λόγους, να "παντρευτεί το Κοράνι". Άνθρωποι του σύγχρονου Πακιστάν, βαθιά ριζωμένοι στον τόπο τους, και ταυτόχρονα κοσμοπολίτες.  


http://marxistiko.gr/home.php?Book_ID=799 

Θηλυκές φαλλοκράτισσες: Οι γυναίκες και η ανερχόμενη κουλτούρα του ξέκωλου

Συγγραφείς: Ariel Levy
Εκδόσεις: Κουκκίδα
Σελίδες: 262

Τιμή: 15.98 €

Ακούγοντας τόσο συχνά ότι βρισκόμαστε σε μια συντηρητική στιγμή της ιστορίας, αυθόρμητα θα περιμέναμε κάτι εντελώς αντίθετο απ ό,τι είναι η ανάδειξη του ξέκωλου, στην πραγματικότητα όμως ταιριάζει τέλεια αν το καλοσκεφτούμε. Η κουλτούρα του ξέκωλου στην ουσία δεν είναι προοδευτική, είναι εμπορική. Το νόημα της κουλτούρας του ξέκωλου δεν είναι ν ανοίξουμε το μυαλό μας στις δυνατότητες και τα μυστήρια της σεξουαλικότητας. Είναι το να επαναλαμβάνουμε αενάως μια συγκεκριμένη -και ιδιαίτερα εμπορική- συντόμευση του τι είναι σέξι. Το βιβλίο αυτό δεν μιλάει για τη βιομηχανία του σεξ. Μιλάει γι αυτό που αποφασίσαμε ότι σημαίνει η βιομηχανία του σεξ... για το πώς τη στηρίξαμε, την καθαρίσαμε και την παραμορφώσαμε. Για το πόσο στηριζόμαστε σε αυτήν για να μας μαρκάρει ως σεξουαλική και χωρίς απαγορεύσεις κουλτούρα, σε μια εποχή που ο φόβος και η καταστολή οργιάζουν. 


http://marxistiko.gr/home.php?Book_ID=805 

Ο νέος ελληνικός κινηματογράφος στο φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι

Μεγάλο αφιέρωμα στον νέο ελληνικό κινηματογράφο διοργανώνεται φέτος στο φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι (1 έως 9 Ιουλίου) ως "συνέχεια" της έντονης παρουσίας του τα τελευταία χρόνια στον διεθνή χώρο. Στη φετινή διοργάνωση στη λουτρόπολη της Τσεχίας, όπου θα φιλοξενηθούν πάνω από 180 νέες ταινίες μεγάλου μήκους απ' όλο τον κόσμο, το ντοκιμαντέρ του Χρήστου Καρακέπελη "Πρώτη Ύλη" επιλέχθηκε να συμμετάσχει μαζί με άλλα δεκατέσσερα ντοκιμαντέρ στο διαγωνιστικό τμήμα.
Ο σκηνοθέτης παρακολούθησε και κατέγραψε τη δύσκολη ζωή ανθρώπων που ζουν σε παραγκουπόλεις στην Αθήνα και επιβιώνουν από την ανακύκλωση των μετάλλων που βρίσκουν στα σκουπίδια. Ανθρώπων που για "πρώτη ύλη" στην εργασία τους έχουν το σώμα τους... Αλλά η κύρια παρουσία των Ελλήνων θα είναι μέσα από το αφιέρωμα «Νέος ελληνικός κινηματογράφος», που περιλαμβάνει την παρουσίαση επτά βραβευμένων ταινιών, παραγωγής 2008-2011. Οι ταινίες που θα προβληθούν είναι οι: "Attenberg" της Αθηνάς Τσαγγάρη, "Χώρα Προέλευσης" του Σύλλα Τζουμέρκα, "Wasted Youth" των Αργύρη Παπαδημητρόπουλου - Γιαν Φόγκελ, "Κυνόδοντας" του Γιώργου Λάνθιμου, "Ακαδημία Πλάτωνος" του Φίλιππου Τσίτου, "Στρέλλα" του Πάνου Χ. Κούτρα, "Ιστορία 52" του Αλέξη Αλεξίου.
Στην προβολή της ταινίας "Attenberg" θα παραστεί η σκηνοθέτης Αθηνά Τσαγγάρη, ενώ κατά τις ημέρες του αφιερώματος θα διεξαχθεί συζήτηση στην οποία θα συμμετάσχουν οι Αλέξης Αλεξίου, Πάνος Χ. Κούτρας, Αργύρης Παπαδημητρόπουλος και Σύλλας Τζουμέρκας.
Κατά τη διάρκεια του φετινού, 46ου φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι θα βραβευτεί η Βρετανίδα ηθοποιός Τζούντι Ντεντς για τη συνολική προσφορά της στον παγκόσμιο κινηματογράφο, ενώ θα πραγματοποιηθούν ακόμη δύο αφιερώματα, στον μεγάλο Αμερικανό σκηνοθέτη Σαμ Φούλερ και στον Καναδό σκηνοθέτη Ντενί Βιλνέβ


http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=623255 

Κορυφαίος ο "Μαχαιροβγάλτης" και στο Λος Αντζελες

Ένα ακόμη βραβείο προστέθηκε στη "συλλογή" του «Μαχαιροβγάλτη» του Γιάννη Οικονομίδη, μετά τα βραβεία της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, καθώς απέσπασε το βραβείο "Ορφέας" στο πέμπτο φεστιβάλ ελληνικών ταινιών στο Λος Άντζελες, που ολοκληρώθηκε την περασμένη Κυριακή. Στην ίδια διοργάνωση ο Μίκης Θεοδωράκης τιμήθηκε με έναν ειδικό "Ορφέα" για το σύνολο της κινηματογραφικής προσφοράς του, καθώς στο έργο του περιλαμβάνεται η μουσική για μεγάλες διεθνείς επιτυχίες όπως το «Ζ» και η «Κατάσταση πολιορκίας» του Κώστα Γαβρά, το «Σέρπικο» του Σίντνεϊ Λουμέτ και ο «Αλέξης Ζορμπάς» του Μιχάλη Κακογιάννη.
Ανάμεσα στις μεγάλου μήκους ταινίες που προβλήθηκαν κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ ελληνικών ταινιών του Λος Άντζελες ήταν η «Στρέλλα» του Πάνου Χ. Κούτρα, ο «Θάνατος που ονειρεύτηκα» του Παναγιώτη Κράβα, η «Μπιλόμπα» της Σοφίας Παπαχρήστου, το «Χάρισμα» της Χριστίνας Ιωακειμίδη και από τα ντοκιμαντέρ «Τα παιδία δεν παίζει» των Αγγ. Ανδρικοπούλου, Αργ. Τσεπελίκα, "Γλυκό μου καναρίνι" του Ρόι Σερ (για τη ζωή της Ρόζας Εσκενάζυ) και το γερμανικό «Μίκης Θεοδωράκης, συνθέτης» των Αστέρη Κουτούλα - Κλάους Σάλγκε.
Καλύτερη μικρού μήκους ταινία ψηφίστηκε το «RF» του Σταύρου Λιόκαλου και το βραβείο κοινού δόθηκε στην ταινία «Without borders» του Νικ Γκαϊτατζή, με πρωταγωνιστές τον Γιώργο Χωραφά και τον Γιώργο Βογιατζή (ταινία που διαδραματίζεται εν μέρει στην Αμερική και στην Ελλάδα αντιμετώπισε προβλήματα στη διανομή λόγω ασφαλιστικών μέτρων).
Η τελετή απονομής των βραβείων έλαβε χώρα στο Writers Guild Theatre (Θέατρο του Σωματείου Συγγραφέων) στο Μπέβερλι Χιλς, παρουσία γνωστών Ελληνοαμερικανών καλλιτεχνών όπως ο ηθοποιός Μπίλι Ζέιν και ο διευθυντής φωτογραφίας Φαίδων Παπαμιχαήλ.


http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=622949

Βραδιά Βικτωρίας Θεοδώρου στον "Ιανό"

Βικτωρία Θεοδώρου. 

 

 

 

 

Τιμητική βραδιά για τη Βικτωρία Θεοδώρου διοργανώνεται την Τετάρτη, 6 Ιουλίου, στις 8 μ.μ. στον "Ιανό" (Σταδίου 24), με παρουσίαση των βιβλίων της «Πελαγινή», «Δραπέτις», καθώς και του δοκιμίου «Ελάσσονες τόνοι σε μείζονες κλίμακες στην ποίηση της Βικτωρίας Θεοδώρου» του καθηγητή του Ιόνιου Πανεπιστημίου Θ. Πυλαρινού (εκδόσεις Κεδρισός). Θα γίνει προβολή του ντοκιμαντέρ «Τα κύματα που με δίδαξαν το ανυπότακτο -η ζωή και το έργο της ποιήτριας και αγωνίστριας Βικτωρίας Θεοδώρου" του Κώστα Νταντινάκη. Ακόμη, θα μιλήσει για τη Βικτωρία Θεοδώρου ο Ζαχαρίας Κατσακός, φιλόλογος και κριτικός λογοτεχνίας, ενώ θα διαβάσει ποιήματά της η ηθοποιός Μαρία Αλιφέρη. Τη βραδιά θα κλείσει με τραγούδια της η Νένα Βενετσάνου. Η είσοδος στην εκδήλωση είναι ελεύθερη.
Επίσης, στην ίδια διοργάνωση θα γίνει παρουσίαση του νέου λογοτεχνικού περιοδικού «Κεδρισός», που έχει έδρα τα Χανιά και πρόσφατα κυκλοφόρησε το δεύτερο τεύχος του, το οποίο, μεταξύ άλλων, περιέχει ανέκδοτα κείμενα της Βικτωρίας Θεοδώρου, ποιήματα του Μανόλη Πρατικάκη, συνέντευξη με τη Μάρω Δούκα για το τελευταίο της βιβλίο "Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ", αφιέρωμα στους σύγχρονους Ηρακλειώτες ποιητές, ποιήματα του Υβ Μπονφουά, πεζογραφήματα της Αγγελικής Καραθανάση και του Γιώργη Μανουσάκη, άρθρα για τον Φώτη Κόντογλου, για τον φωτογράφο Βασίλη Βασιλικό, για την πολιτική στον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο, για τον "ραδιοφωνικό" Νίκο Γκάτσο και τις σαράντα "χαμένες" ομιλίες του κ.ά.


http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=623250

Ο ξύλινος λόγος (για το «περίφημο κείμενο των 32» )

Του Γιάννη Στεφανάκι



Αντισταθείτε…
στις κολακείες τις ευχές τις τόσες υποκλίσεις
από γραφιάδες και δειλούς για το σοφό
αρχηγό τους…
Μιχάλης Κατσαρός




Καθυστέρησα να γράψω αυτό το μικρό σημείωμα για το «περίφημο κείμενο των 32» διανοούμενων, που πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας μέσα από εφημερίδες και συνεντεύξεις σε διάφορα κανάλια, προκαλώντας έτσι τα ειρωνικά σχόλια και την οργή πολλών ανθρώπων. Άργησα λοιπόν γιατί περίμενα να καταλαγιάσει πρώτα ο θυμός μέσα μου, γιατί δεν πίστευα στα μάτια μου, γιατί δεν ήθελα να στεναχωρήσω κάποιους από τους φίλους που θα το διάβαζαν.
Λυπάμαι για τον ξύλινο, όμοιο με των πολιτικών λόγο τους, μη ανταποκρινόμενο στις πνευματικές τους ικανότητες, αλλά και στα σημεία των καιρών.
Λυπάμαι γιατί η πρότασή τους έρχεται να κουκουλώσει την πληγή. Σαν να θέλουν να θεραπεύσουν ένα πολιτικό σύστημα, που χρόνια καρκινοβατεί, με ασπιρίνες. Σαν να μας λένε: Μην ταράζετε τα νερά, ας προσπαθήσουμε να σώσουμε το σύστημα. Το σάπιο σύστημα του λαϊκισμού και του «δώσ' τα όλα», τις τακτικές δηλαδή που μας έφεραν ώς εδώ.
Λυπάμαι γιατί εκφράζονται με έναν λόγο μη ανταποκρινόμενο στις λογοτεχνικές τους ικανότητες, ο οποίος καταδικάζει εμμέσως πλην σαφώς τους εκατοντάδες χιλιάδες εξεγερμένους συμπολίτες μας σε όλη την Ελλάδα, συναινώντας με αυτόν τον τρόπο στον βάρβαρο και αποτυχημένο νεοφιλελευθερισμό. Και που ελαφρά τη καρδία καταδικάζουν τα αριστοφανικώς πολιτικά κατ’ ουσίαν συνθήματα ως λαϊκίστικα -δεδομένων των εξαιρέσεων-, νομιμοποιώντας την εξαθλίωση που πρόκειται να φέρει το ΔΝΤ στη χώρα μας, όπως και σε όλες τις χώρες που έχει με το γνωστό τρομοκρατικό τρόπο επιβληθεί.
Αν «λαϊκίζει» ο κόσμος, άνεργος ή μη, που δεν έχει φταίξει σε τίποτα -αλλά κι αν δεχτώ πως έχει φταίξει γλείφοντας κάποιο κοκαλάκι που του πέταξαν παράγοντες κομματικοί- τότε τι να πούμε σε αυτούς όλους που έφεραν τη χώρα σε αυτό το χάλι, τρώγοντας από τα δανεικά που έπαιρναν και που ακόμα τρώνε; Τζογάροντας το δημόσιο χρήμα των ταμείων στο Χρηματιστήριο (ή μήπως πιστεύετε κι εσείς ότι τα φάγαμε μαζί;).
Γιατί δεν μιλάνε οι κύριοι των 32 για τους 300 της Βουλής και το δημόσιο χρήμα που κατασπαταλούν ασύστολα; Δηλαδή με λιγότερους βουλευτές και με μισθό ενός δασκάλου -ο οποίος πραγματικά εργάζεται και φέρει μάλιστα μεγίστη ευθύνη ως προς τη μόρφωση των παιδιών μας-, η Βουλή θα δούλευε αναλογικά λιγότερο απ’ ό,τι τώρα; Τι κάνουν όλοι αυτοί οι 300 με τους εκατοντάδες υπαλλήλους τους, όπου οι περισσότεροι από αυτούς δεν έχουν καν πολιτική συνείδηση, εκτός από το να κρύβονται πίσω από μια αρρωστημένης μορφής συλλογική ευθύνη;
Αντί λοιπόν να παίρνουν ξεκάθαρη θέση ως πνευματικοί άνθρωποι, αντί να διαπαιδαγωγούν με το ήθος τους και να οργίζονται κυρίως με την απάθειά τους και τον κατήφορο της χώρας, έρχονται να θολώσουν τα νερά, δημιουργώντας στον χώρο των νέων δημιουργών μια «απολιτίκ» αντίληψη δίχως το παραμικρό αίσθημα ευθύνης.
Υπάρχει και μια μεγάλη μερίδα πολιτών (είναι όλοι αυτοί που συντηρούν αυτό το πολιτικό και κοινωνικό σύστημα) που δεν μπαίνουν καν στον κόπο να καταλάβουν την ανησυχία των αποφασισμένων πολιτών και το σκοπό των συγκεντρώσεων, κι όμως έχουν γνώμη. Μοιάζουν με εκείνους που δίνουν συμβουλές σ’ ένα βοσκό, ενώ μένουν με την εντύπωση πως τα θηλαστικά γεννιούνται με ωά!!!
Την Τετάρτη 15 Ιουνίου, με τις μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα , με τους δεκάδες τραυματίες και τους τόνους χημικών που έπεσαν, με έναν πρωθυπουργό που παραπαίει, που λέει ψέματα, που άφηνε πληροφορίες εσκεμμένα να διαρρεύσουν για δήθεν απομάκρυνσής του, τι έχετε να πείτε; Εξακολουθείτε από τα γραφεία σας να γράφετε λόγους «δίπλα στη χειμωνιάτικη θερμάστρα»;
Όχι, κύριοι! Μέσα στο πλήθος που κάθε βράδυ παίρνει άμεση θέση με ειρηνικά μέσα, μιλώντας ξεκάθαρα, εκατοντάδες είμαστε οι άνθρωποι της τέχνης και των γραμμάτων που αγωνιούμε το ίδιο, που πιάνουμε τον παλμό του κόσμου και «φωνάζουμε» να φύγουν επιτέλους οι εγκάθετοι που μας έφεραν ώς εδώ και να μην πειράξουν τίποτα από τα κοινωνικά και εργασιακά κεκτημένα του λαού, αλλά και από την εθνική μας περιουσία. Και είναι κυρίως όλες οι τελευταίες κυβερνήσεις που μας έφεραν ώς εδώ χωρίς αιδώ, μη εξαιρουμένων βεβαίως των κομμάτων της αριστεράς, που στη δεδομένη στιγμή δεν πιάνουν τον παλμό του κόσμου, δεν έχουν μια ξεκάθαρη θέση που θα μας βγάλει από την κρίση, που με την πολυδιάσπασή τους παίζουν δυστυχώς το παιγνίδι του δικομματισμού.
Αλήθεια τι θα έλεγαν, αν ζούσαν σήμερα, οι άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών που έφυγαν πρόσφατα, για να αναφέρω μερικούς όπως οι: Γ. Ρίτσος, Μ. Κατσαρός, Μ. Αναγνωστάκης, Ν. Καρούζος, E. Παππά, Τ. Λειβαδίτης, Μ. Σαχτούρης, Μ. Μουντές, Η. Λάγιος, Τ. Σινόπουλος, Γ. Παυλόπουλος, Θ. Γκόρπας, Α. Δαμιανός, Θ. Βέγγος, Ν. Κεσσανλής, Β. Κανιάρης, Τ. Νικολαΐδη, Μ. Ρασούλης, Β. Παπάζογλου;
Πιθανόν κάποιοι να έπαιρναν θέση σιωπώντας. Ίσως θα ήταν καλύτερα εάν έκαναν το ίδιο και οι 32 πνευματικοί μας άνθρωποι, αλλά θα ήταν καλύτερα ακόμα αν κατέβαιναν και κατέθεταν τους προβληματισμούς τους στις δημοκρατικά ανοικτές συνελεύσεις της κάθε πλατείας.
Τι τους φοβίζει; Η αστάθεια των καιρών; Ούτως ή άλλως ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται.

http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=623012 

«Τα Γουρούνια στον Άνεμο», Νίκος Νικολαΐδης (Athens Voice Books)

Στη ζωή του δεν κατάφερε και σπουδαία πράγματα, εκτός από τα λιγνιτωρυχεία και τις χειροβομβίδες κι ίσως γι’ αυτό να φταίει το ότι γεννήθηκε μες στο Ροζικλαίρ και κάτω απ’ το πλανητικό σύστημα του Γκλεν Μίλερ και του Μπένι Γκούντμαν, που τον βομβάρδιζε με μπόλικο σεληνόφως, κορνέτες, σαξόφωνα και τόνους πορφυρού λίπστικ… Όλα άρχισαν σε κάποιο Καλοκαίρι της Ασετυλίνης, τότε που πέθαιναν άνυδρες οι σαύρες πάνω στα πεζούλια και τα κορίτσια που αγάπησε είχανε πια χαθεί μαζί με τις έρημες πλατείες και τις στέρνες, την εποχή που ο Σταύρος άρχισε να παίζει με το δίκαννο του πατέρα του, ο Μιχάλης ο Βιθέντε μπήκε μούτσος για το Κολόμπο, ο Ντόντος με τον Κώστα πιάστηκαν στην Πάτρα έτοιμοι να μπαρκάρουν για τη Λεγεώνα των Ξένων, ενώ παράλληλα κυκλοφορούσε κι ο πρώτος Ρόνσον στο σχήμα της Κάντιλακ, κι αυτός ξόδευε απερίσκεπτα τους μύθους του σαβουρογαμώντας εδώ κι εκεί. Βέβαια ποτέ του δεν αρνήθηκε ότι ήταν ένα άτομο με μειωμένες αντιστάσεις και υποβαθμισμένη πνευματικότητα, γεγονός όμως που του επέτρεπε να σιχαίνεται τους χιπάδες με τα σταμπωτά μπλουζάκια, τα φρικιά που παλαντζάρανε ανάμεσα Αστερίξ και Πύλες της Ενόρασης, τους μουσάτους με τ’ αμπέχωνα τύπου Βιετνάμ-τροπικάλ και υφάκι τσεγκουεβάρα, και ιδιαίτερα τις γκόμενες που χύνανε ακούγοντας τον παράνομο Ντόιτσε Βέλε. Το σίγουρο, όμως, είναι ότι έπρεπε να βρει ένα γρήγορο εισιτήριο, που θα τον έδιωχνε μακριά απ’ αυτή τη σκατούπολη.

..Είναι μια πρόγευση του βιβλίου Τα Γουρούνια στον Άνεμο που έγραψε στα 1993 ο σκηνοθέτης Νίκος Νικολαΐδης,. Όταν είδα για πρώτη φορά ταινία του Νίκου Νικολαΐδη το πρώτο πράγμα ήταν να συμφωνήσω ότι επρόκειτο για τον πιο cult σκηνοθέτη του νεώτερου ελληνικού κινηματογράφου. Θυμάμαι ότι ήταν Τα Κουρέλια Τραγουδάνε Ακόμα του 1979 στην οποία η υπόθεση εξελισσότανε όλη και όλη σε ένα σπίτι. Δεν είχε ούτε ακριβά σκηνικά ούτε μακρινά και όμορφα τοπία. Ο Νικολαΐδης είχε ένα παράπονο-απωθημένο: Τις ταινίες που ονειρευότανε δεν κατάφερε να τις κάνει, δεν μπορούσε αφού του λείπανε ο τρόπος και τα μέσα.  Ωστόσο ο πεντάκις βραβευμένος σκηνοθέτης βρήκε το υποκατάστατο της δημιουργίας του στο γράψιμο. Τα Γουρούνια στον Άνεμο είναι ένα μυθιστόρημα-ένα άγριο λογοτεχνικό είδος σύμφωνα με τον ίδιο- που πήρε στον συγγραφέα 4 χρόνια για να το ολοκληρώσει όντας σε μια άσχημη ψυχολογικά περίοδο της ζωής του. Ο ίδιος παραδέχτηκε ότι αν και δεν έκανε ποτέ του μια ολοκληρωμένη δουλειά στο κινηματογράφο τα Γουρούνια στον Άνεμο είναι από τα πιο ολοκληρωμένα του βιβλία.

Η Athens Voice Books επανεκδίδει Τα Γουρούνια στον Άνεμο ύστερα από χρόνια. Από την Athens Voice Books επανακυκλοφορούν επίσης άλλα δύο από τα γνωστότερα βιβλία του Νικολαΐδη: «Οι τυμβωρύχοι» (β’ έκδοση) και «ο οργισμένος Βαλκάνιος» (11η).

(ένα άρθρο των πρωταγωνιστών)

http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.vivlia&id=7298 

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Ανδρικές αποδράσεις (Ισίδωρος Ζούργος - Ανεμώλια)

Πέντε Θεσσαλονικείς, παλιοί συμμαθητές, φεύγουν έναν Ιούλιο από τις οικογένειές τους και την πληκτική ή επαχθή καθημερινότητά τους αναζητώντας το ταξίδι, την περιπέτεια, την ελευθερία και τα χαμένα νιάτα τους πάνω σε ένα ιστιοπλοϊκό με ρότα προς την Ανατολή.

«Οι άντρες, όταν έχουν ανάγκη να αισθανθούν νέοι, φεύγουν. Τα παλιά χρόνια έκαναν πόλεμο...» λέει ο Νίκος Χαλκίνης, φιλόλογος και ποιητής χωρίς μούσα- ποιος άλλωστε έχει μούσα τούτες τις μέρες- εξηγώντας την οργανωμένη δραπέτευση μιας παρέας σαρανταπεντάρηδων από τη βολεμένη ζωή και τις ευθύνες τους ένα καλοκαίρι, στα τέλη της πρώτης δεκαετίας της νέας χιλιετίας.

Στο νέο μυθιστόρημα του Ισίδωρου Ζουργού, με τον τίτλο Ανεμώλια , πέντε Θεσσαλονικείς, παλιοί συμμαθητές, γέννημα-θρέμμα του μεγάλου δρόμου της Αγίου Δημητρίου, αποφασίζουν έναν Ιούλιο να φύγουν από τις οικογένειές τους και την πληκτική ή επαχθή καθημερινότητά τους και να αναζητήσουν το ταξίδι, την περιπέτεια, την ελευθερία και τα νιάτα τους που χάθηκαν, πάνω σε ένα ιστιοπλοϊκό με ρότα προς την Ανατολή: Ο χημικός Δημήτρης Χριστοδούλου, με το παρατσούκλι «Μυκηναίος», ο μικρότερος αδελφός του Χρήστος, ένας καλοβαλμένος νευρολόγος με σπίτι στο Πανόραμα, ο θηριώδης Στάθης, ένα λαϊκό παιδί, νυν άνεργος και πρώην πορτιέρης σε νυχτερινά μαγαζιά, ο Νικηφόρος, κοσμήτορας της Πολυτεχνικής Σχολής, και ο φιλόλογος Χαλκίνης.

Παιδιά της Αλλαγής

Ενα ταξίδι με πλοίο στο Αιγαίο, η αναζήτηση της ωραίας Ελένης- ενός νεανικού έρωτα του Χρήστου- ένας ανοϊκός γέρος-μάντης στον Αϊ-Στράτη, χρησμοί. Οι παραλληλισμοί με τα ομηρικά έπη είναι άφθονοι και πολλαπλώς διασταυρούμενοι. Ο «Μυκηναίος» Δημήτρης, ο «άναξ ανδρών», και ο ξανθός Χρήστος διαβάζονται ως οι σύγχρονοι Αγαμέμνονας και Μενέλαος. Ο Νικηφόρος, με το παρατσούκλι «Γέρος», είναι ο σοφός γέροντας Νέστορας. Ο πανύψηλος ευρύστερνος Στάθης, με την πλάτη στιγματισμένη από τα τατουάζ για να τον προφυλάσσουν από το κακό σαν άλλη ασπίδα, παραπέμπει στον κραταιό Αχιλλέα. Ο Νίκος, ο λόγιος της παρέας, παρατηρεί και καταγράφει την ιστορία τους, την οποία αργότερα θα αφηγηθεί ως άλλος Οδυσσέας στην αυλή των Φαιάκων.

Ιn medias res, με τον τρόπο του Ομήρου, ο Νίκος αφηγείται πώς τα βρόντηξαν όλα κι έφυγαν, πώς σαλπάρισαν χωρίς γυναίκες, με κλειστά κινητά, παρέα με το αλκοόλ και τις καύτρες των τσιγάρων τους, με παλιές επιθυμίες, κρυφά κρίματα, αναμνήσεις και συνένοχα μυστικά. Μέσα από τις κουβέντες του παρόντος αναδύονται σταδιακά τα συμβάντα του παρελθόντος: οι ατελέσφοροι έρωτες, οι υπαρξιακές ανησυχίες και οι κοινωνικές ανασφάλειες, ο ανταγωνισμός με το άλλο φύλο, οι οικογενειακές τραγωδίες, οι ζωές που πλέκονται η μια με την άλλη.

Είναι όλοι τους παιδιά της δεκαετίας του ΄60, νέοι της Αλλαγής, μέλη της μεσοαστικής τάξης στην καλύτερή της ώρα, κάποιοι έγιναν και νεόπλουτοι. Εζησαν τρεις δεκαετίες σταδιακής ευμάρειας, με τις «στίλβουσες αξίες ενός κύκλου και μιας εποχής: πολιτικός προοδευτισμός και ίντριγκα, διακριτικό πάρε-δώσε με τα πολιτικά κόμματα και φιλοδοξίες, συγκρατημένος ερωτισμός, ανθρωπισμός μιας χρήσης και ευπρέπεια». Ως την οικονομική κρίση, όταν οι βεβαιότητες καταρρίφθηκαν και η παλιά αισιοδοξία έγινε νέα καχυποψία. Με δηλώσεις μεγαλόστομες αναχωρούν κυνηγώντας χιμαιρικά νεανικά όνειρα ενός κόσμου καινούργιου και άφθαρτου. Φεύγουν κουρασμένοι και επιστρέφουν ηττημένοι από τον θάνατο. Τα καυχησιάρικα λόγια τα πήρε ο άνεμος. Κρατούν για παρηγοριά τη φιλία τους και την ανδρική αλληλεγγύη.

Ο Ζουργός επιδίδεται και σε αυτό το μυθιστόρημα σε εκείνο που ξέρει καλά: αναπτύσσει με δεξιοτεχνία ένα πλήθος χαρακτήρων που γίνονται συμπαθείς με τις ανθρώπινες ατέλειές τους. Εχοντας πλέον βρει έναν σταθερότερο βηματισμό στην πλοκή και έχοντας δουλέψει την έκφρασή του, συναρμόζει ιστορίες όπου το καθημερινό εναλλάσσεται με το τραγικό σε ένα μυθιστόρημα μελαγχολικό, αλλά τρυφερό και συγκινητικό, για τις μεγάλες προσδοκίες, τις σκληρές ματαιώσεις και τις μικρές χαρές της ζωής.

Σαν τον Οδυσσέα...

«Ανεμώλια»,λέξη ομηρική που σημαίνει «λόγια του ανέμου».Το βιβλίο χωρίζεται σε είκοσι τέσσερα κεφάλαια,όσες και οι ραψωδίες των επών.Αριθμούνται με τα γράμματα του αλφαβήτου, μικρά σαν της Οδύσσειας, και τιτλοφορούνται «Πατρόκλεια» ή «Νέκυια» ή «Καλυψώ» ή «νόστος»,αλάθητες αναφορές στα έπη.Στο μότο φράσεις από την Οδύσσεια του Ομήρου και εκείνη του Καζαντζάκη,αλλά και από τον Οδυσσέα του Τζέιμς Τζόις. Στο τέλος του βιβλίου- κατά την πάγια συνήθεια του συγγραφέαοι πηγές του: εκδόσεις και μελέτες για τον κόσμο των επών,η Πηνελοπιάδα της Μάργκαρετ Ατγουντ,η Τηλεμάχου Οδύσσεια του Δημήτρη Μίγγα, γλωσσάρι ομηρικών λέξεων και επεξηγήσεις.Οι προφανείς συμβολισμοί και οι αντιστοιχίες με τα ομηρικά έπη στο κείμενο πλαισιώνονται σφιχτά από ρητές διακειμενικές αναφορές στο παρακείμενο.Προς τι τόση έγνοια; Τι προσφέρει ουσιαστικά αυτός ο παραλληλισμός με τα έπη πέρα από μια έτοιμη σκαλωσιά για τη δόμηση της αφήγησης; Διότι η αφήγηση έχει ύπαρξη και ένταση και χωρίς αυτόν.

Ηταν στις προθέσεις του συγγραφέα να υπογραμμίσει εμμέσως τη σχέση του μυθιστορήματος με τον αλλοτινό πρόγονό του, το έπος; Ή μήπως να αντιπαραβάλει την τέχνη με τη ζωή;

«Χαλκίνη, παράτα τα βιβλία κι έλα μαζί μου.Η ζωή είναι πόλεμος!» λέει ο «Μυκηναίος» στον φίλο του, «ό,τι διάβασες διάβασες.Θα σε κάνω Οδυσσέα εγώ,θα δεις...».

Της ΛΑΜΠΡΙΝΗΣ ΚΟΥΖΕΛΗ

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

Βιβλία + ιδέες περισσότερες ειδήσεις 

 

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=397268&h1=true 

Η σεξουαλική επανάσταση του '70 Το βιβλίο του Μάρτιν Εϊμις για μια παρέα 20χρονων που ζει την αλλαγή των ηθών

 

Της ΛΩΡΗΣ ΚΕΖΑ 

 

Όλα τα άρθρα του συντάκτη σε RSS

Η σεξουαλική επανάσταση του '70

Το βιβλίο του Μάρτιν Εϊμις για μια παρέα 20χρονων που ζει την αλλαγή των ηθών

Μια παρέα εικοσάχρονων ζει την αλλαγή των ηθών που συντελέστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ΄70.

Πρόκειται για τους ήρωες στο τελευταίο μυθιστόρημα του Μάρτιν Εϊμις «Το καλοκαίρι του έρωτα» (Εκδόσεις Μεταίχμιο). Ο τίτλος είναι ελαφρώς παραπλανητικός, καθώς παραπέμπει σε ελαφρύ, μαζικό ανάγνωσμα. Αν μεταφραζόταν επακριβώς θα ήταν «Η εγκυμονούσα χήρα», μια έκφραση δάνεια από τον ρώσο φιλόσοφο Αλ. Χέρζεν, ο οποίος με αυτή την εικόνα περιέγραφε το τέλος μιας συνθήκης προτού γεννηθεί η επόμενη. Το βιβλίο λοιπόν εκτυλίσσεται στο μεταβατικό καλοκαίρι του 1970, με κεντρικό ήρωα τον εικοσάχρονο Κιθ Νίρινγκ, ο οποίος είναι μπερδεμένος ανάμεσα στις ορμές και στα αισθήματα, στην ντροπαλοσύνη και στις ερωτικές εμπειρίες. Εμπειρίες που έκαναν την προηγούμενη γενιά να ερυθριά και να ζηλεύει.

Για ακόμη μία φορά ο Εϊμις γίνεται αυτοαναφορικός: ο ήρωας έχει την ηλικία που ο ίδιος είχε το 1970, ενώ αρκετά χαρακτηριστικά του μυθοπλαστικού προσώπου αναγνωρίζονται στον συγγραφέα.

Για να τονίσει τις ομοιότητες στην αρχή του βιβλίου αναφέρει ότι όλα όσα διαδραματίζονται είναι αληθινά. Τα κορίτσια είναι αληθινά, τα αγόρια είναι αληθινά. Ο Κιθ ως ο κεντρικός ήρωας εμφανίζεται και σε μεγαλύτερη ηλικία, στα περασμένα εξήντα, με τρεις γάμους και τέσσερα παιδιά. Περνάει μια κρίση που έχει αναφορές σε εκείνες τις ανέμελες διακοπές σε ένα ιταλικό κάστρο.

Δύο φίλες του Κιθ με τις οποίες περνάει μαζί τις διακοπές έχουν σημασία για όσα εξιστορούνται. Η Λίλι είναι μια τυπική ξανθιά Αγγλίδα που έχει βάλει στόχο ζωής να κάνει σεξ με όποιον γνωρίσει και πιέζει τον εαυτό της να μη δίνει καμία προέκταση. Με τον Κιθ έχουν μια ανοιχτή σχέση, είναι ένα κλασικό ζευγάρι της εποχής, σχεδόν άναυδο από την ελευθερία που απέκτησε. Η Σεχραζάντ, η άλλη φίλη και οικοδέσποινα, είναι εκείνη που πρώτη κάνει μπάνιο γυμνόστηθη, προκαλώντας ταραχή στον Κιθ.

Μέσα από την αφήγηση προκύπτει ότι οι εικοσάρηδες των 70s είχαν πολύ μεγάλη ανάγκη να μιλήσουν για όσα τούς συνέβαιναν. Και καθώς ο Κιθ είναι φανατικός αναγνώστης κλασικών μυθιστορημάτων στις συζητήσεις της παρέας επανέρχονται διαρκώς οι διάσημες ερωτικές σκηνές από κλασικά βιβλία.

Μάρτιν Εϊμις
Το καλοκαίρι του έρωτα
Μετάφραση Μιχάλης Μακρόπουλος
Εκδόσεις Μεταίχμιο 2011
Σελ. 480
Τιμή 17,70 ευρώ

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

Βιβλία + ιδέες περισσότερες ειδήσεις 

 

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=402045&h1=true 

Νεοελληνική λογοτεχνία σε μεταφράσεις στα ρωσικά: παραδόσεις και σύγχρονη εποχή

Photo: RIA Novosti

Στη Ρωσική Κρατική Βιβλιοθήκη  της Μόσχας προβάλλεται αυτές τις μέρες έκθεση με την επωνυμία «Νεοελληνική λογοτεχνία σε ρωσικές μεταφράσεις».

---

 Εδώ παρουσιάζονται σπάνιες εκδόσεις έργων Ελλήνων λογοτεχνών σε μετάφραση γνωστών Ρώσων ειδικών. Εξάλλου, δεν είναι η πρώτη φορά που διοργανώνεται τέτοια κοινή έκθεση  με τη συμμετοχή της Ρωσικής Κρατικής Βιβλιοθήκης και της Πρεσβείας της Ελλάδας στη Μόσχα»,- είπε στον ανταποκριτή του ΡΣ "Η Φωνή της Ρωσίας" ο πολιτιστικός σύμβουλος της Ελληνικής Πρεσβείας, καθηγητής του Πανεπιστημίου Λομονόσοφ, διδάκτορας φιλολογικών επιστημών Δημήτριος Γιαλαμάς. Εδώ έχει συγκεντρωθεί σπάνια συλλογή βιβλίων, τα οποία  ήταν μέχρι σήμερα  άγνωστα για το ευρύ κοινό. Μάλιστα, μερικά απ’ αυτά έχουν αυτόγραφα Ελλήνων Λογοτεχνών. (Ακολουθεί η συνέντευξή του στα ελληνικά).

Η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου  Ιωαννίνων και  μεταφράστρια Σόνια Ιλίνσκαγια- Αλεξανδροπούλου για 50 σχεδόν χρόνια μεταφράζει έργα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Μία από τις βασικές υπηρεσίες της είναι η έκδοση μιάς ιδιόμορφης «Ρωσικής Καβαφιάνας»-  σχεδόν όλων των έργων του μεγάλου ΄Ελληνα ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη στα ρωσικά. «Πάντα μετέφραζα εκείνους για τους οποίους έγραφα τα άρθρα μου και έγραφα για εκείνους τα έργα των οποίων μετέφραζα. Σήμερα συμβουλεύω τους φοιτητές μου να διαλέγουν εκείνους τους λογοτέχνες που είναι ιδιαίτερα προσφιλείς στην καρδιά τους»,- είπε η Σόνια Ιλίνσκαγια.

- «Ευτυχώς, έχω διαλέξει σωστά τον σκοπό της ζωής μου. Πάντα ασχολόμουν με την ελληνική λογοτεχνία, κυρίως με την ποίηση, και αυτή  η δουλιά μου έδινε μεγάλη χαρά. Τα πράγματα ήρθαν έτσι που μου δόθηκε η ευκαιρία να βρεθώ στις πηγές συστηματικής μετάφρασης έργων της νεοελληνικής λογοτεχνικής στα ρωσικά τη δεκαετία του’ 50. Εκείνη την περίοδο είχε εκδοθεί μία συλλογή ελληνικού φολκλόρ με τον τίτλο «Ελληνικά δημοτικά τραγούδια», καθώς επίσης και μία συλλογή διηγημάτων με τον τίτλο «΄Ελληνες συγγραφείς». Μπορώ να πώ ότι τότε  χρειάστηκε να καταβάλλω απίθανες προσπάθειες και κόπο για να μάθω καλά τα ελληνικά. Όμως χρόνο με τον χρόνο οι μεταφράσεις μου γίνονταν όλο και πιο επαγγελματικές. Ακριβώς τα αποτελέσματα της πολύχρονης δουλιάς μου παρουσιάζονται σήμερα  στις αίθουσες της Κρατικής Βιβλιοθήκης της Μόσχας.

Πιστεύω, ότι η έκθεση στη Μόσχα θα ωφελήσει πολύ τη νέα γενιά των Ρώσων φοιτητών που μόλις αρχίζουν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία και ότι με τη βοήθειά τους η περίφημη ελληνική λογοτεχνία θα βρίσκει και στο μέλλον τους αναγνώστες της στη Ρωσία»,- παρατήρησε συμπεραίνοντας η διάσημη καθηγήτρια και μεταφράστρια Σόνια Ιλίνσκαγια- Αλεξανδροπούλου.

από την "Φωνή της Ρωσίας"

http://greek.ruvr.ru/2011/05/30/51031477.html 

"H Κωνσταντινούπολη στην μνήμη". Ο νεοελληνιστής Μάριο Βίττι "επιστρέφει" στην Πόλη, στην γενέτειρά του με βιβλίο που παρουσιάζεται στην ελληνική πρεσβείας της Ρώμης

(του ανταποκριτή μας Θ. Ανδρεάδη - Συγγελάκη)

Ο γνωστός νεοελληνιστής Μάριο Βίττι, επιστρέφει στην Πόλη (γενέτειρά του και ιδιαίτερη πατρίδα των γονέων του) με το βιβλίο «Η Κωνσταντινούπολη στην μνήμη» (Ιstanbul nella memoria).

Το δοκίμιο αυτό, σε άκρως προσωπικό τόνο και ύφος, εκδόθηκε από την έδρα νεοελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου "Λα Σαπιέντσα" της Ρώμης, με πρωτοβουλία της καθηγήτριας Πάολα Μαρία Μινούτσι και παρουσιάζεται σήμερα το βράδυ σε εκδήλωση της Ελληνικής Πρεσβείας στη Ρώμη. Ο Μάριο Βίττι, στο έργο του αυτό, κάνει αναφορά σε είκοσι χρόνια ζωής στην μεγαλούπολη που ενώνει Ανατολή και Δύση: από το 1926, μέχρι το 1946, όταν αναχώρησε με εμπορικό πλοίο και προορισμό την Ιταλία. Σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο καθηγητής Μάριο Βίττι τόνισε ότι "πρόκειται για ένα βιβλίο-μέσα σε εισαγωγικά-βιογραφικό: ένας φιλόλογος δεν γράφει αυτοβιογραφίες. Επομένως είναι μια περίπτωση εντελώς προσωπική και το ότι δημοσιεύθηκε οφείλεται στην καθηγήτρια Πάολα Μαρία Μινούτσι που ξεκίνησε μια νέα σειρά εκδόσεων της έδρας της ".

Ο κορυφαίος νεοελληνιστής, εξηγεί ότι «ήθελε απλώς να πληροφορήσει τα πέντε εγγόνια του, δίνοντας απαντήσεις στις ερωτήσεις που συνέχιζαν να του θέτουν. Από τις σχέσεις με τους γονείς, μέχρι την σχολική πορεία του».

"Υπήρχαν κάποιες πάστες που δεν ξαναβρήκα πουθενά-γράφει ο Βίττι στο «Η Κωνσταντινούπολη στη μνήμη». Oι ''μπαλκανίκ'', με τέσσερις μικρούς κύκλους παντεσπάνι και γέμιση σε κρέμα, με μοναδική γεύση και οι ''πυραμίντ'', τριγωνικές, με λωρίδες παντεσπάνι, γέμιση σε κρέμα σοκολάτας με πραλίνες αλλά και με επικάλυψη σοκολάτας".

Τόνος προσωπικός, γλώσσα άμεση και απλή, μνήμες που συνδέονται με τις πιο ιδιαίτερες στιγμές της καθημερινότητας, αλλά και με γενικότερες, διαπιστώσεις και αναλύσεις μιας ζωής.

Η πρώτη επαφή με την Ιταλία, το 1938, (πατρίδα μακρινής καταγωγής του πατέρα του), οι θερινές διακοπές με τους γονείς του, οι δύο πρώτες φωτογραφικές μηχανές -το μεγάλο πάθος της ζωής του μετά την λογοτεχνία- μάρκας Sida και Kodak.

Στο βιβλίο αυτό, ο Μάριο Βίττι δεν παραλείπει να αναφερθεί στον πολυαγαπημένο του καθηγητή Δημήτρη Μάνο, ο οποίος τον έφερε σε επαφή και με συγγραφείς που θεωρούνταν, τότε, απαγορευμένοι: εκείνος που έδωσε να διαβάσω την ''Ζωή εν Τάφω'' του Μυριβίλη.

Στο αντίτυπο που μου δάνεισε, οι πρώτες οκτώ σελίδες ήταν δακτυλογραφημένες, διότι τις πρωτότυπες τις είχαν σκίσει, συμπεριλαμβανομένης και εκείνης με τον τίτλο και μπορεί κανείς να καταλάβει το γιατί", γράφει ο επίτιμος καθηγητής νεοελληνικών του ιταλικού πανεπιστημίου του Βιτέρμπο. Όπως μας είπε ο Μάριο Βίττι, "όταν ο Μάνος ήρθε στην Αθήνα, έγινε δεξί χέρι του Παπανούτσου. Επομένως, η μητέρα μου, έκανε, τότε, την καλύτερη δυνατή, επιλογή. Εκείνος μου έδωσε να διαβάσω τα πρώτα μυθιστορήματα ελλήνων συγγραφέων και από εκεί ξεκίνησε η αγάπη μου για την πεζογραφία. Μόνον αργότερα, ανακάλυψα την ποίηση". Στο τέλος του βιβλίου, σε ένα είδος "γλωσσάριου" που συμπεριλαμβάνει πρόσωπα και καταστάσεις, ο γνωστός νεοελληνιστής, κάνει αναφορά στην οριστική του εγκατάσταση στην Ιταλία, το 1946- όπου έφτασε με ένα παλιό σκουριασμένο εμπορικό πλοίο και την προτροπή του πατέρα του, για να σπουδάσει νομική- και στις συναναστροφές με τους συμφοιτητές του: "μετά από λίγο, θα γνώριζα τον Φίλιππο Μαρία Ποντάνι, μια σχεδία απ' την οποία να πιαστώ για να μπορώ να μιλώ για τα ελληνικά γράμματα, για τον Σεφέρη, τον Καβάφη. Με τις ζωντανές εκείνες συζητήσεις στο ημίφως του φιλόξενου και αναγκαστικά κρύου σπιτιού των γονιών του, έπαιρνε σάρκα και οστά, μέσα μου, ένα πάθος που έμελλε να μετατραπεί σε λόγο ύπαρξης", διαπιστώνει στο "Η Κωνσταντινούπολη στην μνήμη" ο Ιταλός διανοούμενος, με ρωμιά μητέρα και εξελληνισμένου, ιταλικής καταγωγής, πατέρα. Χάρη στην γαλλική του παιδεία, κατάφερε να "περάσει" μέσα από τις βιβλιοκρισίες του στον ιταλικό τύπο και την ελληνική λογοτεχνία. Στην συνέχεια, ξεκίνησε η μακρά σταδιοδρομία του ως νεοελληνιστής, κατά την οποία δίδαξε στα πανεπιστήμια του Παλέρμο, του Βιτέρμπο, της Θεσσαλονίκης και της Σορβόννης. "Είμαι πολύ ευχαριστημένος από την ζωή μου, δεν μετανιώνω για τίποτα και τώρα αποκαλύπτω και εκείνο που ήμουνα, πριν γίνω νεοελληνιστής", μας εξομολογήθηκε ο ελληνο-ιταλός διανοούμενος και φιλόλογος. "Νόστος", "Μινιμαλισμός", "Παμούκ": το χθες συναντά το "σήμερα", στο προσωπικό γλωσσάριο του Βίττι. Η έδρα νέων ελληνικών του Πανεπιστημίου της Ρώμης Λα Σαπιέντσα, αποφάσισε να ξεκινήσει την νέα λογοτεχνική σειρά της με το "προσωπικού τόνου και υφής" αυτό βιβλίο:

«Μία τυχερή, τυχαία και ευτυχής περίπτωση», τονίζει η καθηγήτρια Πάολα Μαρία Μινούτσι η οποία μας εξήγησε: «τυχερή, διότι εκείνη την περίοδο που σκόπευα να ξεκινήσω την σειρά, ο Μάριο μου έδωσε να διαβάσω φιλικά τούτες τις σελίδες. Χάρηκα ιδιαίτερα και είδα ότι ήταν κάτι πολύ σημαντικό, διότι μπορεί να θεωρηθεί ως προϊστορία του Μάριο Βίττι, σε μια πόλη ξεχωριστή, με μια μοναδικής σημασίας ελληνική κοινότητα". Με το βιβλίο αυτό, η ιταλίδα καθηγήτρια διαπίστωσε ότι "ο Βίττι είναι έλληνας για τους έλληνες και ιταλός για τους ιταλούς».

Στα πλαίσια της συγκεκριμένης σειράς της έδρας Νεοελληνικών της "Λα Σαπιένσα", εκδόθηκε ήδη ένα δεύτερο βιβλίο με θέμα την οπτικοακουστική μετάφραση και θα ακολουθήσουν μελέτες για την τύχη του ποιητή Τζάκομο Λεοπάρντι στην Ελλάδα, για την κριτική που αναλύει και παρουσιάζει την ποίηση του Κωνσταντίνου Καβάφη και το έργο του σκηνοθέτη Θεόδωρου Αγγελόπουλου στην παγκόσμια κριτική.

"Το να αρχίσουμε να εκδίδουμε τα βιβλία αυτή ήταν επιθυμία μιας ζωής, διότι, μέχρι τώρα φιλοξενούσαμε γνωστούς λογοτέχνες για συναντήσεις, αλλά μετά από την ομιλία τους, το μήνυμά τους , χωρίς γραπτό βοήθημα, ήταν πιο δύσκολο να διατηρηθεί στην μνήμη μας", τόνισε η Πάολα Μαρία Μινούτσι.

"Και σήμερα, σε περίοδο κρίσης-ολοκλήρωσε- είναι πολύ σημαντικό να στηριχθούν οι έδρες νέων ελληνικών, διότι η εικόνα της Ελλάδας, δεν είναι μόνο αυτή των οικονομικών δυσκολιών αλλά και της αστείρευτης κουλτούρας της".


http://web.ana-mpa.gr/balkans/article.php?doc_id=611827 

Επισκόπηση αριστερού περιοδικού τύπου (αναδημοσίευση από το περιοδικό Σοσιαλισμός από τα Κάτω)

γράφει ο Θανάσης Καμπαγιάννης


Νέες αφίξεις αλλά και παλιές συνήθειες συνθέτουν το σκηνικό των περιοδικών εκδόσεων της Αριστεράς το τελευταίο τετράμηνο.

Το σημαντικότερο νέο είναι σίγουρα η εμφάνιση ενός νέου περιοδικού με την ονομασία Μαρξιστική Σκέψη (τεύχος 1, Ιανουάριος-Απρίλιος 2011). Διακηρυγμένος στόχος του περιοδικού (που θα είναι τετραμηνιαίο) είναι “να προσφέρει σοβαρές επεξεργασίες σε κρίσιμα θέματα στρατηγικής του κινήματος και σε καίρια πεδία του μαρξισμού”. Υπεύθυνος έκδοσης είναι ο Χρήστος Κεφαλής, ο οποίος και υπογράφει το εναρκτήριο κείμενο του πρώτου τεύχους με τον τίτλο “Για την αποκατάσταση του Λ.Ντ.Τρότσκι”. Ο Κεφαλής γράφει ακόμα το εισαγωγικό κείμενο για το αφιέρωμα του περιοδικού στην “Υπόθεση Πλουμπίδη”. Το αφιέρωμα περιλαμβάνει ένα πρωτότυπο αρχειακό κείμενο, το “Πόρισμα εξέτασης της κομματικής υπόθεσης του Πλουμπίδη Νίκου ή Μπάρμπα”, γραμμένο από τμήμα στελεχών της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, με ημερομηνία 20/11/1957 και περιεχόμενο αθωωτικό για τον Πλουμπίδη απέναντι στις κατηγορίες για χαφιεδισμό που του είχε προσάψει η ηγεσία Ζαχαριάδη. Το περιοδικό περιλαμβάνει χωριστά τμήματα, αφιερωμένα στην Οικονομία, την Ιστορία, την Φιλοσοφία, την Τέχνη, καθώς και τμήμα βιβλιοκριτικών. Από την ύλη του αυτή, ξεχωρίζουμε το ιστορικό αφιέρωμα στον Πάβελ Μιλούκοφ, τον ηγέτη του μεγαλύτερου αστικού κόμματος την εποχή της Ρώσικης Επανάστασης, του κόμματος των Καντέτων. Επίσης, αξίζει να διαβαστεί η συνοπτική παρουσίαση της Μεξικάνικης Επανάστασης που προσφέρει το άρθρο του Νταν Λα Μποτζ με τίτλο “Εκατό χρόνια από τη Μεξικάνικη Επανάσταση”. Ζούμε στην εποχή των αραβικών επαναστάσεων και η εξιστόρηση του Λα Μποτζ μας υπενθυμίζει ότι οι επαναστάσεις δεν είναι μεγάλες νύχτες, αλλά μάλλον μακρόσυρτες διαδικασίες με αποφασιστικές στιγμές, κατά τις οποίες οι επαναστάτες θα πρέπει να είναι κοινωνικά ριζωμένοι και στρατηγικά ετοιμοπόλεμοι ώστε να κατορθώσουν να βοηθήσουν την νικηφόρα εξέλιξή τους.
Για να επιστρέψουμε σε πιο γνώριμα λημέρια: το τελευταίο τετράμηνο κυκλοφόρησαν δύο τεύχη του περιοδικού Ουτοπία με αρκετά ενδιαφέροντα άρθρα για το αναγνωστικό κοινό του περιοδικού Σοσιαλισμός από τα Κάτω.
Το τεύχος 92 του Νοέμβρη-Δεκέμβρη 2010 της Ουτοπίας είναι αφιερωμένο στη σχέση “Επιστήμης και Θρησκείας”. Γιατί η αστική τάξη, παρότι επαγγέλθηκε μέσω της επιστήμης, την διάλυση των σκοταδιών του Μεσαίωνα δεν κατόρθωσε να υπερνικήσει τον θρησκευτικό ανορθολογισμό; Ο ανορθολογισμός, είτε με τη μορφή της άρνησης της επιστήμης (για παράδειγμα η πίστη στη δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου σύμφωνα με τα γραφόμενα στη βιβλική Γένεση) είτε με την δήθεν επιστημονική αναγωγή όλων των ανθρώπινων χαρακτηριστικών “στα γονίδια”, κάνει ξανά μαζικά την εμφάνισή του. Δύο άρθρα της Ουτοπίας αναμετριούνται με αυτά τα ιδεολογήματα: το άρθρο του Dominique Lecourt, με τίτλο “Τι κρύβεται πίσω από τον ευφυή σχεδιασμό; Το παρασκήνιο του ευφυούς σχεδιασμού”, καθώς και η μελέτη του Χρήστου Γεωργίου, με θέμα “Βιολογικός αναγωγισμός και θρησκευτικός βιταλισμός στο απόσπασμα: διαλεκτική, βιολογική ισότητα και η Αριστερά”.
Τέλος, το τεύχος 93 (Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2011) της Ουτοπίας κυκλοφόρησε με ένα εκτεταμένο αφιέρωμα στην “Κρίση”. Από τα άρθρα του αφιερώματος ξεχωρίζουν τα κείμενα του Σπύρου Μαρκέτου (“Στου πιστόλα την ταβέρνα”) για την σαρκαστική ευστοχία με την οποία περιγράφει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η διεθνής οικονομία, καθώς και αυτό του Λεωνίδα Βατικιώτη (“Παύσεις πληρωμών και απεχθές χρέος: κανόνας και όχι εξαίρεση”) για τον πλούτο των επιχειρημάτων και των στοιχείων που προσφέρει υπέρ της παύσης πληρωμών του χρέους.

http://socialismfrombelow.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=260:i86&Itemid=1

Ημερίδα για τη Γλώσσα στα Χανιά - παρουσίαση του βιβλίου «Διαλογισμοί για τη γλώσσα και τη γλώσσα μας»

Ημερίδα για τη Γλώσσα με τον καθηγητή Γλωσσολογίας, κ. Γιώργο Μπαμπινιώτη, θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 11 Ιουνίου, στο Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου (ΙΕΤ), στους Αγίους Πάντες Αποκορώνου, με συντονιστή τον λογοτέχνη και δημοσιογράφο, κ. Δημήτρη Κακαβελάκη.
Το πρώτο μέρος της ημερίδας θα περιλαμβάνει ομιλία και δημόσια συζήτηση με αφορμή το νέο βιβλίο του κ. Μπαμπινιώτη «Διαλογισμοί για τη γλώσσα και τη γλώσσα μας». Στο δεύτερο μέρος της ημερίδας θα πραγματοποιηθεί σεμινάριο για δημοσιογράφους και εκπαιδευτικούς.

Πρόγραμμα:
10.30 π.μ. - 12.30 μ.
Ομιλία και δημόσια συζήτηση για τη γλώσσα, εξ αφορμής του νέου βιβλίου του Γιώργου Μπαμπινιώτη «Διαλογισμοί για τη γλώσσα και τη γλώσσα μας».
12.30 μ. - 1 μ.μ.
Διάλειμμα.
1 - 3 μ.μ.
Σεμινάριο για τους δημοσιογράφους και τους εκπαιδευτικούς.
Οι δημοσιογράφοι και οι εκπαιδευτικοί θέτουν ερωτήματα και συζητούν με τον καθηγητή Γιώργο Μπαμπινιώτη για τη γλώσσα στα Μέσα Ενημέρωσης και στην Εκπαίδευση.
Συντονιστής: Δημήτρης Κακαβελάκης, λογοτέχνης - δημοσιογράφος.

Βιβλιοκριτική - Καρλ Μαρξ: Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας κι άλλες νέες εκδόσεις (από το περιοδικό Σοσιαλισμός από τα Κάτω)

Καρλ Μαρξ: Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας 

Πώς αλλάζουν οι κοινωνίες

Το κείμενο που παρουσιάζεται στο συγκεκριμένο βιβλίο δεν δημοσιεύθηκε όσο ζούσε ο Μαρξ. Βρέθηκε μετά το θάνατό του, το 1883, μεταξύ άλλων χειρογράφων του και είχε χρονολογηθεί από τον ίδιο με ημερομηνία «23 Αυγούστου του 1857». Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1903, μισό αιώνα αργότερα, στο περιοδικό «Νέοι Καιροί» του Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος.

Από τότε, το βιβλίο έχει ασκήσει σημαντική επίδραση και κατέχει κεντρική θέση στη μελέτη του έργου του Μαρξ από ακτιβιστές και επαναστάτες, μαρξιστές ή μη. Είναι διάσημο για τον περίφημο Πρόλογό του, που αποτελεί ταυτοχρόνως και τη μόνη σύντομη έκθεση της ιστορίας της εξέλιξης της σκέψης του Μαρξ γραμμένη από τον ίδιο. Σε αυτόν τον Πρόλογο ο Μαρξ παρουσιάζει την υλιστική αντίληψη της ιστορίας.
«Στην κοινωνική παραγωγή της ζωής τους», σύμφωνα με την περίφημη διατύπωση του Προλόγου, που δεν θα σταματήσει ποτέ να γονιμοποιείται στο μυαλό και την πρακτική όλων όσων θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο, «οι άνθρωποι έρχονται σε σχέσεις καθορισμένες, αναγκαίες, ανεξάρτητες από τη θέλησή τους, σε παραγωγικές σχέσεις που αντιστοιχούν σε μια ορισμένη βαθμίδα ανάπτυξης των υλικών παραγωγικών τους δυνάμεων.
Το σύνολο των παραγωγικών αυτών σχέσεων αποτελεί την οικονομική δομή της κοινωνίας, την πραγματική βάση που πάνω σ’ αυτήν υψώνεται ένα νομικό και πολιτικό οικοδόμημα προς το οποίο αντιστοιχούν ορισμένες μορφές της κοινωνικής συνείδησης. Ο τρόπος παραγωγής της υλικής ζωής καθορίζει γενικά την κοινωνική, πολιτική και πνευματική διαδικασία της ζωής».
Με λίγα λόγια, αν η κινητήρια δύναμη και η βάση της αλλαγής και της προοδευτικής εξέλιξης των κοινωνιών και της ιστορίας ασφαλώς δεν πρέπει να αναζητηθεί στον «καλό θεό», τους αγγέλους και τους αγίους του, όπως πολύ πρόσφατα σε σχέση με την εποχή που ζούσε ο Μαρξ είχε αρχίσει να θεωρείται περίπου αυταπόδεικτο, δεν θα βρεθεί ούτε στις καλές, τις «ορθές και λογικές» ιδέες που συλλαμβάνει ο νους των ανθρώπων, όπως υποστηριζόταν καλόπιστα από μεγάλο κομμάτι θεωρητικών αλλά και αγωνιστών της εποχής του.
Αντιθέτως, οι κυβερνήσεις και τα δικαστήρια, οι φιλοσοφίες και οι θρησκείες που υπάρχουν ή επικρατούν σε μια κοινωνία και που εμφανίζονται ότι αποτελούν από μόνα τους την κινητήρια δυναμική των εξελίξεων, αντιστοιχούν και θεμελιώνονται στις κοινωνικές εκείνες σχέσεις με βάση τις οποίες οι άνθρωποι είναι αναγκασμένοι να συνεργάζονται ώστε να παράγουν και να αναπαράγουν τα μέσα επιβίωσής τους.
Επειδή, όμως, δεν αγοράζουμε ποτέ ένα βιβλίο για να διαβάσουμε μόνο τον πρόλογό του, έστω και αν είναι ο συγκεκριμένος Πρόλογος, εκείνος ή εκείνη που θα διαβάσει το βιβλίο θα κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο ο Μαρξ θέτει ως στόχο του να διασαφηνίσει και να παρουσιάσει το φάσμα των δυνάμεων και των μηχανισμών που λειτουργούν στη σύγχρονη καπιταλιστική οικονομία και ανοίγουν τη δυνατότητα της επαναστατικής αλλαγής της.
Σε πείσμα της σκόπιμης φημολογίας ότι ο Μαρξ είναι δύσκολος, η μεθοδολογία του είναι και σαφής και αναλυτική: προχωρά από τα φαινόμενα που αποτελούν κοινή διαπίστωση όλων, όπως είναι το εμπόρευμα, δηλαδή από το πώς εμφανίζονται τα πράγματα στην επιφάνεια, στην καθημερινή τους διάσταση, προς τις έννοιες που συγκροτούν την ανάλυση της πραγματικότητας των κοινωνικών σχέσεων που μπορεί να καλύπτονται, αλλά δρουν στους μηχανισμούς της οικονομίας της αγοράς.
Καταλήγει στο ότι ισχύει και για τον καπιταλισμό το συμπέρασμα ότι «σε μια ορισμένη βαθμίδα της ανάπτυξής τους, οι υλικές παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας έρχονται σε σύγκρουση με τις υπάρχουσες παραγωγικές σχέσεις ή, πράγμα που είναι μόνο η νομική διατύπωση, με τις σχέσεις ιδιοκτησίας που μέσα σ’ αυτές είχαν ως τότε κινηθεί. Από μορφές ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, οι σχέσεις αυτές μετατρέπονται σε δεσμά τους. Τότε αρχίζει μια εποχή κοινωνικής επανάστασης».
Τι σημαίνει αυτό; Ότι μια τέτοιου είδους σύγκρουση εκδηλώνεται ολοκάθαρα και μεταξύ της εργατικής τάξης και των κεφαλαιοκρατών: οι επιδιώξεις της μιας τάξης, όπως, για παράδειγμα, υψηλότεροι μισθοί ή καλύτερες εργασιακές συνθήκες, βρίσκονται διαμετρικά αντίθετες προς τις επιδιώξεις της άλλης, που είναι τα υψηλότερα κέρδη και η αυξημένη παραγωγικότητα. Στην αντιπαράθεσή τους, διαμορφώνονται και αλλάζουν και οι δυο τάξεις, προσδίδουν στις ριζικά διαφορετικές επιδιώξεις τους πολιτικές μορφές. Η σύγκρουσή τους ανοίγει κατ’ αυτόν τον τρόπο και τη δυνατότητα να οδηγηθεί η κοινωνία στην επαναστατική αλλαγή της και να εξελιχθεί στη βάση ενός νέου συστήματος οικονομικών σχέσεων.
Ο Κρις Χάρμαν, το 2007, σε μια βιβλιοπαρουσίαση στο περιοδικό International Socialism, εξηγεί με τον καλύτερο τρόπο τη σπουδαιότητα του θεωρητικού έργου που είχε αναλάβει και, επί της ουσίας, κατάφερε να ολοκληρώσει ο Μαρξ τόσο στην Κριτική όσο και αργότερα στο Κεφάλαιο:
«Οι διανοούμενοι που ταυτίζονται με τους αγώνες εκείνης της κοινωνικής τάξης που αναλαμβάνει να αντιμετωπίσει τη δύναμη της άρχουσας τάξης έχουν εντονότερο ενδιαφέρον να κατανοήσουν καλύτερα τη κοινωνική διαδικασία που παρήγε την εξουσία της άρχουσας τάξης. Γι’ αυτό, είναι σε θέση να προχωρούν πολύ πέραν των ορίων της τοποθέτησης των διανοούμενων που συντάσσονται με την άρχουσα τάξη, σε διεισδυτικότερες θεωρητικές προοπτικές της πραγματικότητας.
Ασφαλώς, δεν οδηγούνται σε βαθύτερη γνώση της πραγματικότητας εκ του γεγονότος ότι αναφέρονται στην νέα κοινωνική τάξη. Οφείλουν να ελέγχουν την εγκυρότητα αυτού του ισχυρισμού εμπλεκόμενοι με τα δυσκολότερα από τα επιχειρήματα που διατυπώθηκαν στο παρελθόν, αλλά ταυτοχρόνως και δείχνοντας ότι αυτό το επιτυγχάνουν, επειδή έχουν μια διαφορετική προοπτική και προσέγγιση από την καθιερωμένη και περιορισμένη της άρχουσας τάξης.
Η ολοκλήρωση των προσπαθειών του Σμιθ, του Ρικάρντο και των υπολοίπων εκπροσώπων της κλασικής πολιτικής οικονομίας, στο πλαίσιο της ταυτόχρονης κριτικής της προοπτικής τους, βρίσκεται ακριβώς στην επίλυση του προβλήματος των πηγών της υπεραξίας και τη διατύπωση της εργασιακής θεωρίας της αξίας, όπως την επεξεργάστηκε ο Μαρξ στην Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας και το Κεφάλαιο».
Η εργατική τάξη σήμερα αποδεικνύει καθημερινά με τους αγώνες της παγκοσμίως ότι είναι σε θέση, όσο και όπως ποτέ άλλοτε πριν, όχι μόνο να αμφισβητεί την ιερότητα του κριτηρίου των κερδών και της ανταγωνιστικότητας των αρχουσών τάξεων, αλλά και να «κλείσει την περίοδο της προϊστορίας της ανθρώπινης κοινωνίας», αφήνοντας πίσω της όλους τους οικονομολόγους που κατά καιρούς κατηγόρησαν τον Μαρξ ότι «έχει χαθεί στους λαβύρινθους της εργασιακής θεωρίας της αξίας». Οι ίδιοι δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν ούτε τους παράγοντες που οδηγούν το σύστημα που υπερασπίζονται σε κρίση ούτε βεβαίως ότι η πραγματικότητα της εργατικής αντίστασης και της εργατικής επανάστασης είναι κλειδωμένη στην πραγματικότητα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Το σύστημα έχει γεννήσει τον νεκροθάφτη του!

Τιμή 18€, 378 σελίδες

Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή

Μετάφραση: Χρήστος Μπαλωμένος

http://socialismfrombelow.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=257:i86&Itemid=1 

Αχμέτ Νταβούτογλου - Το στρατηγικό βάθος: Η διεθνής θέση της Τουρκίας 

Πέρα από τα κλισέ

Η εμφάνιση του ονόματος του Αχμέτ Νταβούτογλου (Υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας) στον ελληνικό τύπο δεν αποφεύγει τα κυρίαρχα αντι-τουρκικά στερεότυπα. Ο Νταβούτογλου είναι για τα ελληνικά ΜΜΕ ένα “γεράκι” της Άγκυρας, εκφραστής των επιδιώξεων της Τουρκίας για επέκταση της περιφερειακής της κυριαρχίας, πολιτικής που έχει βαφτιστεί (πάντως όχι από τον ίδιο τον Νταβούτογλου) ως “νεο-οθωμανισμός”. Η ανάγνωση του βιβλίου του Νταβούτογλου “Στρατηγικό Βάθος” βοηθάει να ξεπεράσουμε τα κλισέ και να αναλύσουμε νηφάλια την στρατηγική της τουρκικής κυρίαρχης τάξης, ιδίως μετά την επικράτηση του κόμματος Ερντογάν στα πολιτικά πράγματα της γειτονικής χώρας στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Ο Νταβούτογλου ήταν αρχικά καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Μαρμαρά και κατόπιν στην Ισταμπούλ, με τις πολιτικές του συμπάθειες να πρόσκεινται στο μετριοπαθές ισλαμικό κόμμα του Ερντογάν. Το βιβλίο του “Στρατηγικό Βάθος” πρωτοεκδόθηκε το 2001 και αποτελεί την σύνοψη της θεώρησης του Νταβούτογλου ως προς το ποιά πρέπει να είναι η θέση και η στρατηγική της Τουρκίας στον σύγχρονο κόσμο. Μετά την άνοδο του Ερντογάν στην εξουσία, ο Νταβούτογλου είχε πλέον από θέση ευθύνης (πρώτα ως σύμβουλος, ως πρεσβευτής και από τον Μάη του 2009 ως Υπουργός Εξωτερικών) την δυνατότητα να εφαρμόσει πολλές από τις θεωρητικές του συλλήψεις στην πραγματική άσκηση εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Τα αποτελέσματα της στρατηγικής του δεν είναι αμελητέα.
Η βασική κριτική του Νταβούτογλου στη στρατηγική των προηγούμενων τουρκικών κυβερνήσεων αφορά την μονομερή προσκόλληση της Τουρκίας στα συμφέροντα των ΗΠΑ και (από ένα σημείο και πέρα) του Ισραήλ, καθώς και την παρουσίαση της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας και της εισόδου της στην ΕΕ ως μονοδρόμου. Μια τέτοια μονομερής στρατηγική, λέει ο Νταβούτογλου, μετέτρεπε τα κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά της Τουρκίας (κοντολογίς την “ανατολίτικη” κληρονομιά της) σε βαρίδια, που θα έπρεπε να καταπιεστούν και εν τέλει να απαλειφτούν μέσω ενός στρατιωτικά ενορχηστρωμένου “εκσυγχρονισμού”. Το κεμαλικό “βαθύ κράτος” και η στρατιωτική ιεραρχία υπήρξαν ιστορικά οι θεματοφύλακες αυτής της διαδικασίας.
Η άνοδος στην εξουσία του κόμματος του Ερντογάν και η νέα εξωτερική πολιτική που εισήγαγε ο Νταβούτογλου σήμαναν αλλαγή πορείας στη στρατηγική της Τουρκίας. Η Τουρκία πήρε σαφείς αποστάσεις από την πολιτική των ΗΠΑ (μάλιστα σε μια δεκαετία που ήταν γεμάτη από ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις), επιχειρώντας έτσι να αποκτήσει αυτόνομο ηγετικό ρόλο στην Μέση Ανατολή και μέσω αυτού να διαπραγματευτεί με καλύτερους όρους τα συμφέροντά της με τις ιμπεριαλιστικές υπερδυνάμεις. Κομμάτι αυτής της στροφής ήταν μια αισθητή χειροτέρευση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ, που κορυφώθηκε με την δολοφονική επέμβαση του Ισραήλ στον φιλο-παλαιστινιακό “Στολίσκο της Ελευθερίας” τον Μάη του 2010 στα ανοιχτά της Γάζας, με αποτέλεσμα τον θάνατο 9 Τούρκων πολιτών.
Στο ζήτημα της εισόδου στην ΕΕ, η Τουρκία συνέχισε την πολιτική προσέγγισης με την Ευρώπη, όχι όμως με την εμμονή τού “ανήκομεν εις την Δύσιν”, αλλά αξιοποιώντας ενεργητικά τα ανοίγματά της (οικονομικά, γεωπολιτικά, πολιτισμικά) στην Ανατολή. Τίποτα από όλα αυτά δεν σημαίνει μια απομάκρυνση της Τουρκίας από την Δύση προς μια άλλη (αντι-ιμπεριαλιστική ή ισλαμική) κατεύθυνση. Ο Νταβούτογλου περιγράφει τη νέα στρατηγική συνοπτικά: “η σχέση μεταξύ Ασίας και Ευρώπης μοιάζει στη σχέση του τόξου με το βέλος. Όσο περισσότερο τεντωθεί το τόξο, με τόσο μεγαλύτερη ταχύτητα θα εκτοξευθεί το βέλος προς τα εμπρός”. Αξιοποιώντας το στρατηγικό της βάθος και την κρίσιμη γεωπολιτική της θέση, η Τουρκία επιχειρεί να αναδειχθεί σε σημαντικό περιφερειακό παίκτη στην ευρύτερη περιοχή.
Το βιβλίο λοιπόν του Νταβούτογλου έχει σημασία γιατί είναι το εγχειρίδιο αυτής της νέας στρατηγικής. Εξετάζει την θέση της Τουρκίας εντάσσοντάς την σε 3 γεωγραφικά σύνολα: την εγγύς χερσαία περιοχή (Βαλκάνια, Μέση Ανατολή, Καύκασο), την εγγύς θαλάσσια περιοχή (Ευξεινο Πόντο, Ανατολική Μεσόγειο, Περσικό Κόλπο και Κασπία) και την εγγύτερη ηπειρωτική περιοχή (Ευρώπη, Βόρεια Αφρική, Ασία). Για καθένα από αυτά τα σύνολα, ο Νταβούτογλου εντοπίζει τα συμφέροντα της Τουρκίας (βασισμένος σε μια πολύ καλή γνώση της γεωγραφίας και της ιστορίας), τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που μπορεί αυτή να αξιοποιήσει, καθώς και τους κρίσιμους κρίκους της κάθε χωριστής αλυσίδας.
Αν το βιβλίο αφορούσε μόνο τις τουρκικές επιδιώξεις, θα ήταν ίσως περιορισμένου ενδιαφέροντος. Στην πραγματικότητα έχουμε να κάνουμε με μια εργασία που επιχειρεί να συνοψίσει τις βασικές γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές αντιπαραθέσεις στις πιο κρίσιμες περιοχές του πλανήτη (πάντοτε βέβαια μέσα από μια τουρκική οπτική). Κι επειδή ο παγκόσμιος καπιταλισμός δεν υπάρχει σαν αφαίρεση, αλλά διαμεσολαβείται από τις αντιπαραθέσεις των διαφορετικών αστικών τάξεων και την ιεραρχία των εθνικών κρατών τους, η γεωστρατηγική έχει σημασία. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον αυτού του βιβλίου (παρά τις 870 σελίδες του και τις συχνές επαναλήψεις του συγγραφέα του).
Ο Ερντογάν κατόρθωσε – μετά τον αφανισμό των κατεστημένων κομμάτων της Τουρκίας λόγω του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου το 2002 – να οικοδομήσει μια νέα διαταξική συμμαχία που προσέφερε μια πετυχημένη οικονομική και πολιτική στρατηγική στα πιο δυναμικά τμήματα του τουρκικού κεφαλαίου, συνεγείροντας ταυτόχρονα τις δημοκρατικές ευαισθησίες πλατιών λαϊκών στρωμάτων κατά του παλιού κεμαλικού κατεστημένου και του – ισχυρού ακόμα – Στρατού. Ο Νταβούτογλου υπήρξε ο οργανικός διανοούμενος αυτής της διαδικασίας. Οι επικείμενες εκλογές του Ιούνη στην Τουρκία δεν προβλέπεται να είναι το τέλος της εποχής Ερντογάν, κάθε άλλο. Γι' αυτό και το βιβλίο του Νταβούτογλου κρατάει την επικαιρότητά του και αξίζει την προσοχή μας.

Τιμή 30,43€, 845 σελίδες

Εκδόσεις Προοπτική

http://socialismfrombelow.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=258:i86&Itemid=1 

Φρίντριχ Ένγκελς: Ο ρόλος της εργασίας στην εξανθρώπιση του πιθήκου (1876) - Κρις Χάρμαν: Ο Ένγκελς και η καταγωγή της ανθρώπινης κοινωνίας (1994) 

 

Εργασία, γλώσσα, κοινωνία

Η κυκλοφορία των δύο αυτών κειμένων στην καλαίσθητη έκδοση του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου πραγματικά εμπλουτίζει την ελληνική βιβλιογραφία σχετικά με την βιολογική και κοινωνική εξέλιξη της ανθρωπότητας. Είναι μια συζήτηση που όλες οι κυρίαρχες τάξεις εδώ και ενάμισι τουλάχιστον αιώνα, που οι μελέτες τους Δαρβίνου έθεσαν τις βάσεις για μια υλιστική ερμηνεία της εξέλιξής μας, προσπαθούν συστηματικά με όλα τα μέσα ιδεολογικής επιβολής, που διαθέτουν, να την παρεκκλίνουν (και να την κλείσουν) σε ιδεαλιστικά και θεολογικά δόγματα. Όπως υπογραμμίζει ο ίδιος ο Ένγκελς στο κείμενο του: "Όλα τα εύσημα για τη γρήγορη ανάπτυξη του πολιτισμού αποδόθηκαν στο πνεύμα, στην ανάπτυξη και στη δραστηριότητα του μυαλού. Οι άνθρωποι συνήθισαν να εξηγούν τη δραστηριότητά τους με τη σκέψη τους αντί να την εξηγούν με τις ανάγκες τους (που αντανακλώνται βέβαια στο μυαλό τους, γίνονται συνείδηση). Έτσι γεννήθηκε με τον καιρό η ιδεαλιστική αντίληψη του κόσμου που κυριάρχησε στα πνεύματα, προπαντός ύστερα από την παρακμή της αρχαιότητας. Η αντίληψη αυτή κυριαρχεί ακόμα σε τέτοιο σημείο, ώστε και οι πιο υλιστές επιστήμονες της δαρβινικής σχολής, δεν μπορούν πάντα να αποκτήσουν μια σαφή ιδέα για την προέλευση του ανθρώπου. Κι αυτό γιατί κάτω από την επίδραση αυτής της ιδεολογίας, δεν αναγνωρίζουν το ρόλο που έπαιξε η εργασία σ' αυτή την εξέλιξη".
Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι ο Ένγκελς παρά το σχετικά φτωχό ανθρωπολογικό υλικό της εποχής του, αλλά απαλλαγμένος από ιδεαλιστικές εξαρτήσεις, καταφέρνει να διατυπώσει μια πολύ πιο ολοκληρωμένη και ρεαλιστική εξήγηση της βιολογικής εξέλιξης του ανθρώπου. Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι η θεωρία του καταφέρνει να αξιοποιεί όλες τις νεότερες ανθρωπολογικές και γενετικές ανακαλύψεις, χωρίς να χάνει σε τίποτα η δύναμη της να ερμηνεύει την πορεία της ανθρωπότητας, από την εμφάνιση του πρώτου ανθρωποειδούς μέχρι και σήμερα: "Πρώτα η εργασία κι ύστερα απ' αυτήν και σε συνέχεια μ' αυτήν η γλώσσα είναι τα δύο ουσιαστικά ερεθίσματα, που κάτω απ' την επίδραση τους μεταμορφώθηκε σιγά σιγά ο πιθηκίσιος εγκέφαλος σ' ανθρώπινο, που παρ' όλες τις ομοιότητες του με τον πρώτο, είναι πιο μεγάλος και τέλειος… Η κατάκτηση της φύσης, που αρχίζει με την ανάπτυξη του χεριού, με την εργασία διεύρυνε με κάθε πρόοδο τους ορίζοντες του ανθρώπου….Η παραπέρα αυτή ανάπτυξη από τη μια επισπεύστηκε έντονα και από την άλλη οδηγήθηκε σε πιο προσδιορισμένες κατευθύνσεις, χάρη σ' ένα νέο στοιχείο που ήρθε στο προσκήνιο με την εμφάνιση του ολοκληρωτικά αναπτυγμένου ανθρώπου: την κοινωνία…".
Στις δεκαοχτώ σελίδες του δοκιμίου του καταφέρνει να μας δώσει πολύ περισσότερες απαντήσεις απ' όλες τις θεολογικές, ιδεαλιστικές, ή "γονιδιακές" δοξασίες που διαδίδονται ακόμα και σήμερα στα σχολεία, αλλά πολλές φορές και στις πανεπιστημιακές αίθουσες όλου του κόσμου.
Η θεωρία του Ένγκελς διατηρεί τη δύναμη και την επικαιρότητα της και για έναν πρόσθετο λόγο. Οι επισημάνσεις του για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση αποκτούν σήμερα ακόμη πιο επείγουσα σημασία απ' ό,τι στην εποχή του: "Το ζώο απλώς χρησιμοποιεί την εξωτερική φύση και τη μεταβάλλει μόνο με την παρουσία του. Με τις αλλαγές που της δημιουργεί ο άνθρωπος, την κάνει να υπηρετήσει τους σκοπούς του, την εξουσιάζει... Ας μην κολακευόμαστε ωστόσο πάρα πολύ για τις ανθρώπινες νίκες μας πάνω στη φύση. Η φύση μας εκδικείται για καθεμιά τους… Τα γεγονότα μας θυμίζουν σε κάθε βήμα, πως δεν κυριαρχούμε καθόλου πάνω στη φύση όπως ένας κατακτητής πάνω σ' έναν ξένο λαό, όπως κάποιος που θα στεκόταν έξω από τη φύση, αλλά πως ανήκουμε στη φύση με τη σάρκα, το αίμα και το μυαλό μας, πως είμαστε μέσα της και πως όλη μας η εξουσία βρίσκεται στο πλεονέκτημα που έχουμε σχετικά μ' όλα τα άλλα όντα, να γνωρίζουμε τους νόμους της και να μπορούμε να τους εφαρμόζουμε σωστά".
Στο εκτενές δοκίμιο του, ο Κρις Χάρμαν, αρχικά, αξιοποιεί τη θεωρία του Ένγκελς αλλά και όλες, στο μεταξύ, τις επιστημονικές ανακαλύψεις για να ξεδιαλύνει "απάτες και πλάνες" σύγχρονων θεωριών. Η πρώτη είναι η θεωρία του "γυμνού πιθήκου" που επιχειρεί να ανακαλύψει την εξήγηση για τις "αδυναμίες της ανθρώπινης κοινωνίας" στη ζωώδη προέλευση του ανθρώπου. Ο Χάρμαν βασίζεται σε πλήθος ανθρωπολογικά και αρχαιολογικά ευρήματα, που καταρρίπτουν τους ισχυρισμούς περί "φονικής ανθρώπινης φύσης" που δήθεν καθοδήγησε την "διαδοχική εξολόθρευση" όλων των προγενέστερων ανθρώπινων ειδών μέχρι την τελική επικράτηση του σημερινού homo sapiens sapiens. Η δεύτερη πρόκληση έρχεται από τις απόψεις για μια "ανθρώπινη επανάσταση" πριν περίπου 35.000 χρόνια. Ο Χάρμαν επιχειρηματολογεί "…πώς μέσα από διαδοχικές αλλαγές η ζωή των ζώων γέννησε μια νέα μορφή ζωής που αποκαλούμε 'ανθρώπινη'. Μια μορφή ζωής που είχε τη δική της δυναμική, διαμορφωμένη από την εργασία και την κουλτούρα της, όχι από τα γονίδιά της. Αλλά αυτό δεν πρέπει να καταλήξει σε ένα νέο ιδεαλισμό που βλέπει την κουλτούρα και τη γλώσσα να εμφανίζονται από το πουθενά στο πολύ πρόσφατο παρελθόν …ήταν η απελευθέρωση των χεριών που έκανε δυνατή τη συνεργατική εργασία σε μια κλίμακα που ούτε θα μπορούσε κανείς να φανταστεί ανάμεσα στους πιθήκους και ότι απ' αυτό προέκυψε και η ανάπτυξη του εγκεφάλου".
Το 1884, οχτώ χρόνια αργότερα, ο Ένγκελς ολοκληρώνει την υλιστική ερμηνεία του για την εξέλιξη του ανθρώπου γράφοντας την "Καταγωγή της οικογένειας, της ατομικής ιδιοκτησίας και του Κράτους". Εδώ βάζει τις βάσεις της θεωρίας για την κοινωνική εξέλιξη της ανθρωπότητας, το πώς περάσαμε, στο πολύ πρόσφατο παρελθόν, στην πρώτη διαίρεση σε τάξεις, στα πρώτα κράτη και στην πρώτη συστηματική καταπίεση των γυναικών.
"Οι περισσότεροι αντιδραστικοί διανοητές", σημειώνει ο Χάρμαν "ισχυρίζονται πως οι 'πρωτόγονες κοινωνίες' είναι εξαιρετικά ιεραρχικές, κάτω από την εξουσία στυγνών, επιθετικών και δολοφονικών αρσενικών. Η άποψη του Ένγκελς ήταν πολύ διαφορετική…. Η έμφαση στο μοίρασμα, οι δυνατές συνεργατικές αξίες και η ευέλικτη αναδιάταξη των ομάδων πρέπει να χαρακτήριζαν τη ζωή των προγόνων μας για δεκάδες χιλιάδες χρόνια, όπως χαρακτηρίζουν και τους σύγχρονους κυνηγούς-συλλέκτες. Αυτές οι αξίες ταιριάζουν τέλεια με τις ανάγκες της νομαδικής ζωής των κυνηγών-συλλεκτών…”, ενώ παράλληλα "…οι γυναίκες έχουν κεντρική θέση στην παραγωγή και την αναπαραγωγή".
Ο Χάρμαν σ' αυτό το μέρος του δοκιμίου του ασχολείται με το να διορθώσει, στο φως των σύγχρονων ευρημάτων, επιμέρους ελλείψεις και αντιφάσεις στην ανάλυση του Ένγκελς, όμως ταυτόχρονα εμβαθύνει ουσιαστικά τη θεωρία του με απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα: γιατί οι άνθρωποι έκαναν την αλλαγή από την νομαδική τροφοσυλλογή στην ανάπτυξη της γεωργίας και στη συνέχεια των πόλεων; ποιες συνέπειες είχε αυτό στην οργάνωση της παραγωγής και της κοινωνίας; γιατί οι άνθρωποι αποδέχτηκαν την άνοδο των αρχουσών τάξεων; γιατί αυτοί που κυβερνούσαν έφτασαν να εκμεταλλεύονται αντί να υπηρετούν την υπόλοιπη κοινωνία; γιατί ήταν απαραίτητα οι άνδρες αυτοί που κυριάρχησαν στη νέα ταξική κοινωνία;
"Παντού, στην αρχή, υπήρχε πρωτόγονος κομμουνισμός. Παντού, από τη στιγμή που σχηματίστηκαν μόνιμα εγκατεστημένες αγροτικές κοινωνίες, κάποιες γενεαλογικές γραμμές, κάποιοι από τους γεροντότερους ενός γένους ή κάποιοι "μεγάλοι άνδρες" μπόρεσαν να κερδίσουν κύρος μέσω του ρόλου τους στην αναδιανομή του λιγοστού πλεονάσματος, που υπήρχε, προς το συμφέρον όλης της ομάδας ως σύνολο. Παντού, καθώς το πλεόνασμα μεγάλωνε, αυτό το μικρό τμήμα της κοινωνίας έφτασε να ελέγχει ένα μεγαλύτερο μερίδιο του κοινωνικού πλούτου, το οποίο το ανέβαζε σε μια θέση απ' όπου μπορούσε να αρχίσει να αποκρυσταλλώνεται σε μια νέα κοινωνική τάξη… Σήμερα δεν υπάρχει πια καμιά αμφιβολία για το κατά πόσο αυτή η διαδικασία αποτελεί πραγματικό γεγονός. Αυτό από μόνο του αποτελεί μια τεράστια επιβεβαίωση του Ένγκελς. Και επίσης, τορπιλίζει μερικά από τα πιο βασικά αντι-σοσιαλιστικά επιχειρήματα που υποστηρίζουν ότι τα ανθρώπινα όντα είναι από τη φύση τους τόσο εγωιστικά που καθιστούν αδύνατη την εγκαθίδρυση μια συνεργατικής κοινοπολιτείας".
Αυτό το μικρό βιβλίο είναι πραγματικό εφόδιο στη σημερινή συζήτηση για το πώς οι ίδιοι οι άνθρωποι αλλάζουν τον εαυτό τους και τις κοινωνίες τους με βάση τις ανάγκες τους. Ταυτόχρονα, προκαλεί τον αναγνώστη για περαιτέρω αναζήτηση.

Τιμή 12,00€, 156 σελίδες

Εκδόσεις Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο

http://socialismfrombelow.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=259:i86&Itemid=1