Επισκόπηση αριστερού περιοδικού τύπου

του Θανάση Καμπαγιάννη

Το βιβλίο του Κρις Χάρμαν “Λαϊκή Ιστορία του Κόσμου” (εκδ. Τόπος) εξελίσσεται δίκαια σε μια εκδοτική επιτυχία. Στο προηγούμενο τεύχος του Σοσιαλισμός από τα Κάτω, δώσαμε ένα – αναγκαστικά σύντομο – περίγραμμα της μελέτης του Χάρμαν για τις κρισιμότερες καμπές της παγκόσμιας ιστορίας. Στο τεύχος του Ένεκεν που μόλις κυκλοφόρησε (τεύχος 23, Ιανουάριος-Μάρτιος 2012), ο Μπάμπης Κουρουνδής στο κείμενό του “Μαρξισμός και Ιστορία”, προχωράει ένα βήμα παραπέρα τη βιβλιοκριτική του έργου του Χάρμαν, αναλύοντας τις βασικές μεθοδολογικές του επιλογές και την γόνιμη διαχείριση από πλευράς του μιας συγκεκριμένης εκδοχής του ιστορικού υλισμού. Στο ίδιο τεύχος του Ένεκεν, ο Francois Sabado, στέλεχος της Τετάρτης Διεθνούς, στο άρθρο του “Σημειώσεις για τη συγκυρία και την παγκόσμια κατάσταση” επιχειρεί μια συνθετική ανάλυση της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης και των κινημάτων αντίστασης, ορίζοντας έτσι τα πιεστικά καθήκοντα της επαναστατικής Αριστεράς.
Κυκλοφόρησε το νέο τεύχος του περιοδικού Ουτοπία (τεύχος 98, Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2012). Στο τεύχος περιλαμβάνεται ένα αφιέρωμα στο έργο του γάλλου ανθρωπολόγου Κλωντ Λεβί-Στρως (Claude Levi-Strauss), απ’ αφορμή το θάνατό του (τον Οκτώβρη του 2009). Η συνεισφορά του Λεβί-Στρως στη μελέτη των πρωτόγονων κοινωνιών υπήρξε πρωτοπόρα. Ωστόσο η σκέψη του και γενικότερα η σχολή του στρουκτουραλισμού επηρέασαν πολύ ευρύτερα πεδία, όπως την ιστορική επιστήμη, τη φιλοσοφία, τις αντιπαραθέσεις μέσα στο μαρξιστικό ρεύμα και ούτω καθεξής. Το αφιέρωμα περιέχει άρθρα που αναδεικνύουν τη σημασία της συγκεκριμένης σχολής σκέψης, χωρίς να αποκρύβονται τα προβλήματα και τα όριά της.
Η συντακτική επιτροπή της Μαρξιστικής Σκέψης ετοίμαζε εδώ και καιρό τον τόμο του περιοδικού (που πρόσφατα κυκλοφόρησε στις προθήκες) με αφιέρωμα “Φασισμός, Νεοφασισμός, Ακροδεξιά” (τόμος 5, Απρίλιος-Μάιος 2012). Νομίζω όμως ότι ούτε η ίδια δεν υπολόγιζε πλήρως τη δραματική επικαιρότητα του αφιερώματός της. Η Αριστερά έχει σημαντικά αντιφασιστικά καθήκοντα μπροστά της, που μεγαλώνουν ακόμα περισσότερο εξαιτίας της αδυναμίας του μεγαλύτερου κομματιού της να προβλέψει και να δράσει προνοητικά ενάντια στην είσοδο της Χρυσής Αυγής στη Βουλή. Για να ανταποκριθεί όμως τώρα στα επείγοντα καθήκοντα που βάζει η νέα κατάσταση και να δράσει αποτελεσματικά, η Αριστερά θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τη φύση του φασισμού, τις κοινωνικές του ρίζες, τη σχέση του με την κρίση του καπιταλισμού και τις ρατσιστικές εκστρατείες των κυβερνήσεων, την πολιτική εμπειρία από την άνοδο και το τσάκισμά του. Ο τόμος της Μαρξιστικής Σκέψης που κυκλοφορεί είναι μια πολύτιμη συμβολή σ’ αυτή την κατεύθυνση.
Τα πλήρη περιεχόμενα του τόμου υπάρχουν στο site του περιοδικού marxistikiskepsi.gr. Ξεχωρίζουμε τα κλασικά κείμενα των επαναστατών μαρξιστών του Μεσοπολέμου που περιέχονται στο αφιέρωμα (Τσέτκιν, Τρότσκι, Ράντεκ, Γκράμσι, Λούκατς) που αποτελούν απαραίτητη αφετηρία. Επίσης, πολύ σημαντικό είναι το κείμενο του Τιμ Μέησον με τίτλο “Η αντίσταση της γερμανικής εργατικής τάξης στους ναζί” (είναι κρίμα που το έργο του Μέησον δεν υπάρχει μεταφρασμένο στα ελληνικά, η Σκέψη κάνει όμως μια καλή αρχή). Το αφιέρωμα περιέχει δύο κείμενα του Ντέηβιντ Ρέντον: το ένα έχει τίτλο “Προς μια μαρξιστική θεωρία του φασισμού” και επιχειρεί μια αναδρομή στις μαρξιστικές αναλύσεις πάνω στο φαινόμενο του φασισμού στη διάρκεια του 20ού αιώνα. Το δεύτερο έχει τίτλο “Οι μαρξιστές και το Ολοκαύτωμα”: η εξολόθρευση των Εβραίων από τους Ναζί έχει σταθεί αφορμή για μια τεράστια επιστημονική φιλολογία. Ο Ρέντον στέκεται στη “διαμάχη Goldhagen”: ήταν οι Γερμανοί, όπως υποστήριξε ο Goldhagen, οι “πρόθυμοι δήμιοι του Χίτλερ”; Ο Νόρμαν Φίλκενστάιν (Norman Filkenstein) έχει προσφέρει μια αποτελεσματική υλιστική αντίκρουση στις θεωρίες της συλλογικής ευθύνης, χωρίς να απαλλάσσει τον γερμανικό καπιταλισμό από το έγκλημα του Ολοκαυτώματος.
Ας διαβάσουμε αυτές τις πολύτιμες συζητήσεις για τον φασισμό. Αλλά, πάνω απ’ όλα, ας ριχτούμε όλες και όλοι στη μάχη για να κόψουμε το δρόμο σ’ αυτούς που αναπολούν τη φρίκη του. Η πολεμική κραυγή του αντιφασιστικού κινήματος δεν ήταν ποτέ πιο επίκαιρη: Ποτέ Ξανά!

http://socialismfrombelow.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=356:i92&Itemid=1