http://www.naftemporiki.gr/news/cstory.asp?id=1934670
Έτος Οδυσσέα Ελύτη
Εκατό χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη γέννηση του νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη (1911-1996). Η φετινή χρονιά έχει ανακηρυχτεί «Έτος Οδυσσέα Ελύτη» από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού και αποτελεί μια ξεχωριστή ευκαιρία ανανεωμένης αναγνωστικής απόλαυσης και μελέτης του πολυσχιδούς έργου του.
Ο Ελύτης με το ιδιαίτερο ποιητικό του ιδίωμα ανανέωσε την ελληνική ποίηση και διέγραψε μια φωτεινή πορεία που επιβραβεύθηκε 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης, ενώ το 1979 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας «για την ποίηση του που με φόντο την ελληνική παράδοση, με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική οξύνοια ζωντανεύει τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία».
Με αυτή την αφορμή το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου οργανώνει μια σειρά δράσεων που αναδεικνύουν τη σημασία και την επίδραση της παρουσίας του Ελύτη στη νεοελληνική γραμματεία.
Στις 21 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, στίχοι του Ελύτη θα ταξιδεύουν με όλα τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς στην Αθήνα και σε άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας. Επίσης θα πραγματοποιηθούν αναγνώσεις ποιημάτων του και συζητήσεις γύρω από το έργο του σε βιβλιοπωλεία της Αθήνας και της περιφέρειας.
Τη Δευτέρα 21 Μαρτίου, η σύντροφος του ποιητή Ιουλίτα Ηλιοπούλου θα αναγνώσει επιλογές από το έργο του σε μια αφιερωματική βραδιά ποίησης και μνήμης, στο βιβλιοπωλείο Public στο Σύνταγμα.
Το ΕΚΕΒΙ, προκειμένου να ενθαρρύνει τη διοργάνωση εκδηλώσεων από πολιτιστικούς και άλλους φορείς για τον εορτασμό του «Έτους Ελύτη», θα διαθέτει σε κάθε ενδιαφερόμενο (βιβλιοπωλεία, σχολεία, πολιτιστικά κέντρα, έδρες νεοελληνικών σπουδών, δημοτικές βιβλιοθήκες, λέσχες ανάγνωσης κ.ά.), την Κινητή Έκθεση-αφιέρωμα στον Οδυσσέα Ελύτη που περιλαμβάνει 16 ταμπλό με εργοβιογραφικά στοιχεία, εξώφυλλα βιβλίων, φωτογραφικό και αρχειακό υλικό για τη ζωή και το έργο του συγγραφέα και συνοδεύεται από ταινίες με θέμα τη ζωή και το έργο του που παραχωρήθηκαν ευγενικά από την ΕΡΤ
Πέραν των εκδηλώσεων οι οποίες εντάσσονται στο επίσημο πρόγραμμα για το «Έτος Ελύτη», πραγματοποιούνται και πολλές ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό στο πλαίσιο του εορτασμού για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή οι οποίες θα συμπεριληφθούν στο «Ημερολόγιο Εκδηλώσεων» για τον Ελύτη που φιλοξενείται στον διαδικτυακό τόπο του (www.ekebi.gr) δημιουργώντας έτσι ένα ενημερωμένο αρχείο των τεκταινόμενων περί του «Έτους» στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
μικρό απάνθισμα
Δὲν παίζω μὲ τὰ λόγια. Μιλῶ γιὰ τὴν κίνηση ποὺ ἀνακαλύπτει κανεὶς νὰ σημειώνεται μέσα στὴ «στιγμή» ὅταν καταφέρει νὰ τὴν ἀνοίξει καὶ νὰ τῆς δώσει διάρκεια. Ὁπόταν, πραγματικά, καὶ ἡ Θλίψις γίνεται Χάρις καὶ ἡ Χάρις Ἄγγελος· ἡ Εὐτυχία Μοναχὴ καὶ ἡ Μοναχὴ Εὐτυχία.
μὲ λευκές, μακριὲς πτυχὲς πάνω ἀπὸ τὸ κενὸ ἕνα κενὸ γεμάτο σταγόνες πουλιῶν, αὖρες βασιλικοῦ καὶ συριγμοὺς ὑπόκωφου Παραδείσου.
Φαγωμένο ἀπὸ τὸ λάδι κι ἀπὸ τὸ ἀλάτι
Σῶμα τοῦ βράχου καὶ ῥῖγος τῆς καρδιᾶς
Μεγάλο ἀνέμισμα τῆς κόμης λυγαριᾶς
Ἄχνα βασιλικοῦ πάνω ἀπὸ τὸ σγουρὸ ἐφηβαῖο
Γεμᾶτο ἀστράκια καὶ πευκοβελόνες
Σῶμα βαθὺ πλεούμενο τῆς μέρας!
Κόκκινες ψαρόβαρκες μακριὰ ὡς τὴ θύμηση
Ἔλυτρα χρυσὰ τοῦ Αὐγούστου στὸν μεσημεριάτικο ὕπνο
Μὲ φύκια ἢ ὄστρακα. Κι ἐκεῖνο τὸ σκάφος
Φρεσκοβγαλμένο, πράσινο, ποὺ διαβάζεις ἀκόμη
στὴν εἰρήνη τὸν κόλπου τῶν νερῶν ἔχει ὁ Θεός.
Περάσανε τὰ χρόνια φύλλα ἢ βότσαλα
Θυμᾶμαι τὰ παιδόπουλα τοὺς ναῦτες ποὺ ἔφευγαν
Βάφοντας τὰ πανιὰ σὰν τὴν καρδιά τους
Τραγουδοῦσαν τὰ τέσσερα σημεῖα τοῦ ὁρίζοντα.
Κι εἶχαν ζωγραφιστοὺς βοριάδες μὲς στὰ στήθια.
Τί γύρευα ὅταν ἔφτασες βαμμένη ἀπ᾿ τὴν ἀνατολὴ τὸν ἥλιου
Μὲ τὴν ἡλικία τῆς θάλασσας στὰ μάτια
Καὶ μὲ τὴν ὑγεία τὸν ἥλιου στὸ κορμὶ - τί γύρευα
Βαθιὰ στὶς θαλασσοσπηλιὲς μὲς στὰ εὐρύχωρα ὄνειρα
Ὅπου ἄφριζε τὰ αἰσθήματά του ὁ ἄνεμος;
Ἄγνωστος καὶ γλαυκὸς χαράζοντας στὰ στήθια μου
τὸ πελαγίσιο του ἔμβλημα.
Μὲ τὴν ἄμμο στὰ δάχτυλα ἔκλεινα τὰ δάχτυλα
Μὲ τὴν ἄμμο στὰ μάτια ἔσφιγγα τὰ δάχτυλα
Ἦταν ἡ ὀδύνη
Θυμᾶμαι ἦταν Ἀπρίλης ὅταν ἔνιωθα πρώτη
φορᾶ τὸ ἀνθρώπινο βάρος σου.
Τὸ ἀνθρώπινο σῶμα σου πηλὸ κι ἁμαρτία
Ὅπως τὴν πρώτη μέρα μας στὴ γῆ.
Γιόρταζαν οἱ ἀμαρυλλίδες - Μὰ θυμᾶμαι πόνεσες
Ἤτανε μία βαθιὰ δαγκωματιὰ στὰ χείλια
Μία βαθιὰ νυχιὰ στὸ δέρμα κατὰ κεῖ ποὺ
χαράζεται παντοτινὰ ὁ χρόνος.
Σ᾿ ἄφησα τότες
Καὶ μία βουερὴ πνοὴ σήκωσε τ᾿ ἄσπρα σπίτια
Τ᾿ ἄσπρα αἰσθήματα φρεσκοπλυμένα ἐπάνω
Στὸν οὐρανὸ ποὺ φώτιζε μ᾿ ἕνα μειδίαμα.
Τώρα θά ῾χω σιμά μου ἕνα λαγήνι ἀθάνατο νερό
Θά ῾χω ἕνα σχῆμα λευτεριᾶς ἀνέμου ποὺ κλονίζει
Κι ἐκεῖνα τὰ χέρια σου ὅπου θὰ τυραννιέται ὁ ἔρωτας
Κι ἐκεῖνο τὸ κοχύλι σου ὅπου θ᾿ ἀντηχεῖ τὸ Αἰγαῖο.
(Προσανατολισμοί) ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/odysseas_elytis_poems.htm
 | ||
| Ο Ελύτης με το ιδιαίτερο ποιητικό του ιδίωμα ανανέωσε την ελληνική ποίηση και διέγραψε μια φωτεινή πορεία που επιβραβεύθηκε 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης, ενώ το 1979 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. |
Μ΄ ένα τίποτα έζησα
Μονάχα οι λέξεις δε μου αρκούσανε
Σ΄ ενός περάσματος αέρα
ξεγνέθοντας απόκοσμη φωνή τ΄ αυτιά μου
φχιά
φχιού φχιού
εσκαρφίστηκα τα μύρια όσα
Τι γυαλόπετρες φούχτες
τι καλάθια φρέσκες μέλισσες και σταμνιά φουσκωτά όπου
άκουγες ββββ να σου βροντάει ο αιχμάλωτος αέρας.
Μονάχα οι λέξεις δε μου αρκούσανε
Σ΄ ενός περάσματος αέρα
ξεγνέθοντας απόκοσμη φωνή τ΄ αυτιά μου
φχιά
φχιού φχιού
εσκαρφίστηκα τα μύρια όσα
Τι γυαλόπετρες φούχτες
τι καλάθια φρέσκες μέλισσες και σταμνιά φουσκωτά όπου
άκουγες ββββ να σου βροντάει ο αιχμάλωτος αέρας.
Τὸ Φωτόδεντρο καὶ ἡ δέκατη τέταρτη Ὀμορφιά
Έτος Οδυσσέα Ελύτη
Εκατό χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη γέννηση του νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη (1911-1996). Η φετινή χρονιά έχει ανακηρυχτεί «Έτος Οδυσσέα Ελύτη» από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού και αποτελεί μια ξεχωριστή ευκαιρία ανανεωμένης αναγνωστικής απόλαυσης και μελέτης του πολυσχιδούς έργου του.
Ο Ελύτης με το ιδιαίτερο ποιητικό του ιδίωμα ανανέωσε την ελληνική ποίηση και διέγραψε μια φωτεινή πορεία που επιβραβεύθηκε 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης, ενώ το 1979 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας «για την ποίηση του που με φόντο την ελληνική παράδοση, με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική οξύνοια ζωντανεύει τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία».
Με αυτή την αφορμή το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου οργανώνει μια σειρά δράσεων που αναδεικνύουν τη σημασία και την επίδραση της παρουσίας του Ελύτη στη νεοελληνική γραμματεία.
Στις 21 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, στίχοι του Ελύτη θα ταξιδεύουν με όλα τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς στην Αθήνα και σε άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας. Επίσης θα πραγματοποιηθούν αναγνώσεις ποιημάτων του και συζητήσεις γύρω από το έργο του σε βιβλιοπωλεία της Αθήνας και της περιφέρειας.
Τη Δευτέρα 21 Μαρτίου, η σύντροφος του ποιητή Ιουλίτα Ηλιοπούλου θα αναγνώσει επιλογές από το έργο του σε μια αφιερωματική βραδιά ποίησης και μνήμης, στο βιβλιοπωλείο Public στο Σύνταγμα.
Το ΕΚΕΒΙ, προκειμένου να ενθαρρύνει τη διοργάνωση εκδηλώσεων από πολιτιστικούς και άλλους φορείς για τον εορτασμό του «Έτους Ελύτη», θα διαθέτει σε κάθε ενδιαφερόμενο (βιβλιοπωλεία, σχολεία, πολιτιστικά κέντρα, έδρες νεοελληνικών σπουδών, δημοτικές βιβλιοθήκες, λέσχες ανάγνωσης κ.ά.), την Κινητή Έκθεση-αφιέρωμα στον Οδυσσέα Ελύτη που περιλαμβάνει 16 ταμπλό με εργοβιογραφικά στοιχεία, εξώφυλλα βιβλίων, φωτογραφικό και αρχειακό υλικό για τη ζωή και το έργο του συγγραφέα και συνοδεύεται από ταινίες με θέμα τη ζωή και το έργο του που παραχωρήθηκαν ευγενικά από την ΕΡΤ
Πέραν των εκδηλώσεων οι οποίες εντάσσονται στο επίσημο πρόγραμμα για το «Έτος Ελύτη», πραγματοποιούνται και πολλές ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό στο πλαίσιο του εορτασμού για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή οι οποίες θα συμπεριληφθούν στο «Ημερολόγιο Εκδηλώσεων» για τον Ελύτη που φιλοξενείται στον διαδικτυακό τόπο του (www.ekebi.gr) δημιουργώντας έτσι ένα ενημερωμένο αρχείο των τεκταινόμενων περί του «Έτους» στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
μικρό απάνθισμα
Ὁ μικρὸς Ναυτίλος
Ὅτι μπόρεσα ν΄ ἀποχτήσω μία ζωὴ ἀπὸ πράξεις ὁρατὲς γιὰ ὅλους, ἑπομένως νὰ κερδίσω τὴν ἴδια μου διαφάνεια, τὸ χρωστῶ σ΄ ἕνα εἶδος εἰδικοῦ θάρρους ποὺ μοῦ ῾δωκεν ἡ Ποίηση: νὰ γίνομαι ἄνεμος γιὰ τὸ χαρταετὸ καὶ χαρταετὸς γιὰ τὸν ἄνεμο, ἀκόμη καὶ ὅταν οὐρανὸς δὲν ὑπάρχει.Δὲν παίζω μὲ τὰ λόγια. Μιλῶ γιὰ τὴν κίνηση ποὺ ἀνακαλύπτει κανεὶς νὰ σημειώνεται μέσα στὴ «στιγμή» ὅταν καταφέρει νὰ τὴν ἀνοίξει καὶ νὰ τῆς δώσει διάρκεια. Ὁπόταν, πραγματικά, καὶ ἡ Θλίψις γίνεται Χάρις καὶ ἡ Χάρις Ἄγγελος· ἡ Εὐτυχία Μοναχὴ καὶ ἡ Μοναχὴ Εὐτυχία.
μὲ λευκές, μακριὲς πτυχὲς πάνω ἀπὸ τὸ κενὸ ἕνα κενὸ γεμάτο σταγόνες πουλιῶν, αὖρες βασιλικοῦ καὶ συριγμοὺς ὑπόκωφου Παραδείσου.
Σῶμα τοῦ καλοκαιριοῦ
Ὢ σῶμα τοῦ καλοκαιριοῦ γυμνὸ καμένοΦαγωμένο ἀπὸ τὸ λάδι κι ἀπὸ τὸ ἀλάτι
Σῶμα τοῦ βράχου καὶ ῥῖγος τῆς καρδιᾶς
Μεγάλο ἀνέμισμα τῆς κόμης λυγαριᾶς
Ἄχνα βασιλικοῦ πάνω ἀπὸ τὸ σγουρὸ ἐφηβαῖο
Γεμᾶτο ἀστράκια καὶ πευκοβελόνες
Σῶμα βαθὺ πλεούμενο τῆς μέρας!
Ἡλικία τῆς γλαυκῆς θύμησης
Ἐλαιῶνες κι ἀμπέλια μακριὰ ὡς τὴ θάλασσαΚόκκινες ψαρόβαρκες μακριὰ ὡς τὴ θύμηση
Ἔλυτρα χρυσὰ τοῦ Αὐγούστου στὸν μεσημεριάτικο ὕπνο
Μὲ φύκια ἢ ὄστρακα. Κι ἐκεῖνο τὸ σκάφος
Φρεσκοβγαλμένο, πράσινο, ποὺ διαβάζεις ἀκόμη
στὴν εἰρήνη τὸν κόλπου τῶν νερῶν ἔχει ὁ Θεός.
Περάσανε τὰ χρόνια φύλλα ἢ βότσαλα
Θυμᾶμαι τὰ παιδόπουλα τοὺς ναῦτες ποὺ ἔφευγαν
Βάφοντας τὰ πανιὰ σὰν τὴν καρδιά τους
Τραγουδοῦσαν τὰ τέσσερα σημεῖα τοῦ ὁρίζοντα.
Κι εἶχαν ζωγραφιστοὺς βοριάδες μὲς στὰ στήθια.
Τί γύρευα ὅταν ἔφτασες βαμμένη ἀπ᾿ τὴν ἀνατολὴ τὸν ἥλιου
Μὲ τὴν ἡλικία τῆς θάλασσας στὰ μάτια
Καὶ μὲ τὴν ὑγεία τὸν ἥλιου στὸ κορμὶ - τί γύρευα
Βαθιὰ στὶς θαλασσοσπηλιὲς μὲς στὰ εὐρύχωρα ὄνειρα
Ὅπου ἄφριζε τὰ αἰσθήματά του ὁ ἄνεμος;
Ἄγνωστος καὶ γλαυκὸς χαράζοντας στὰ στήθια μου
τὸ πελαγίσιο του ἔμβλημα.
Μὲ τὴν ἄμμο στὰ δάχτυλα ἔκλεινα τὰ δάχτυλα
Μὲ τὴν ἄμμο στὰ μάτια ἔσφιγγα τὰ δάχτυλα
Ἦταν ἡ ὀδύνη
Θυμᾶμαι ἦταν Ἀπρίλης ὅταν ἔνιωθα πρώτη
φορᾶ τὸ ἀνθρώπινο βάρος σου.
Τὸ ἀνθρώπινο σῶμα σου πηλὸ κι ἁμαρτία
Ὅπως τὴν πρώτη μέρα μας στὴ γῆ.
Γιόρταζαν οἱ ἀμαρυλλίδες - Μὰ θυμᾶμαι πόνεσες
Ἤτανε μία βαθιὰ δαγκωματιὰ στὰ χείλια
Μία βαθιὰ νυχιὰ στὸ δέρμα κατὰ κεῖ ποὺ
χαράζεται παντοτινὰ ὁ χρόνος.
Σ᾿ ἄφησα τότες
Καὶ μία βουερὴ πνοὴ σήκωσε τ᾿ ἄσπρα σπίτια
Τ᾿ ἄσπρα αἰσθήματα φρεσκοπλυμένα ἐπάνω
Στὸν οὐρανὸ ποὺ φώτιζε μ᾿ ἕνα μειδίαμα.
Τώρα θά ῾χω σιμά μου ἕνα λαγήνι ἀθάνατο νερό
Θά ῾χω ἕνα σχῆμα λευτεριᾶς ἀνέμου ποὺ κλονίζει
Κι ἐκεῖνα τὰ χέρια σου ὅπου θὰ τυραννιέται ὁ ἔρωτας
Κι ἐκεῖνο τὸ κοχύλι σου ὅπου θ᾿ ἀντηχεῖ τὸ Αἰγαῖο.
(Προσανατολισμοί) ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/odysseas_elytis_poems.htm
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου