Το σενάριο της ταινίας του Πάνου Χ. Κούτρα«Στρέλλα» με θέμα μια παράδοξη αιμομικτική σχέση διαβάζεται σαν ένα μεγάλο διήγημα
Το σενάριο της «Στρέλλας» διαβάζεται πολύ εύκολα, σαν ένα μεγάλο διήγημα που δεν ξεπερνά τις 90 σελίδες. Μάλιστα, για την ακόμη πιο εύκολη ανάγνωσή του αφαιρέθηκαν οι ειδικοί τεχνικοί όροι και η αρίθμηση των σκηνών. Ανέκαθεν, άλλωστε, το παράπονο του Πάνου Χ. Κούτρα, όπως ανέφερε στη μεγάλη συνέντευξη που παραχώρησε με τον Παναγιώτη Ευαγγελίδη για την έκδοση του σεναρίου, ήταν ότι η απόφαση να μη στηριχθεί η ταινία του όταν κατέθετε το σενάριο υπήρξε ουσιαστικά προειλημμένη: στην πραγματικότητα το σενάριο δεν διαβάστηκε ποτέ, επειδή τα θέματα ταμπού με τα οποία καταπιάνεται (αιμομιξία, ομοφυλοφιλία) προκάλεσαν αυτομάτως φραγμούς και ενστάσεις. «Κανείς δεν έβαλε το χέρι στην καρδιά για να πει “θα το διαβάσω, παρ΄ ότι είμαι ενάντια στην αιμομιξία,ενάντια στους τρανς...”. Ετσι δεν μπόρεσαν να είναι ανοιχτοί ώστε να τους κερδίσει η ιστορία η ίδια και όχι η εκ των προτέρων αρνητική τους στάση».Η αξία της «Στρέλλας» έγκειται στο γεγονός ότι αυτή η ανθρώπινη και απολύτως κατανοητή ιστορία σηματοδοτεί την εδώ και πάρα πολλά χρόνια πρώτη σοβαρή καλλιτεχνική προσπάθεια για την ανανέωση της συζήτησης περί σεξουαλικής ταυτότητας σε μια χώρα κατά παράδοση ομοφοβική. Οπως αναφέρεται στο 15σέλιδο κείμενο του λέκτορα στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Δημήτρη Παπανικολάου «Στρέλλα: μια ταινία για όλη την οικογένεια» (που γράφτηκε ως εισαγωγή της έκδοσης), από τη δεκαετία του ΄80 και μετά, αντί να καλλιεργηθεί μια συζήτηση για την πρόκληση του ελληνικού ομοφυλόφιλου λόγου μέσω της οποίας ενδεχομένως θα αναδεικνυόταν η ριζοσπαστικότητά του, προκρίθηκαν τραγικές αφηγήσεις για την ομοφυλοφιλία που εντέχνως αναδιπλώθηκαν σε πορνογραφικά μελό καταγγελίας.
Ο Δημήτρης Παπανικολάου αναφέρει ως παραδείγματα «ανόητα ρεπορτάζ βιβλία που γίνονται μπεστ σέλερ», όπως το «Ωραίο το φουστάνι σου, Γιώργο μου» του Βασίλη Καββαθά και ταινίες όπως ο «Αγγελος» του Γιώργου Κατακουζηνού που «χρησιμοποιεί τη φιγούρα της τραβεστί ως το ευανάγνωστο σύμπτωμα σε μια λαϊκή αφήγηση της ομοφυλοφιλίας ως παθολογίας» και συντηρητικές απομιμήσεις του όπως τα «εμετικά “Αγόρια στην πορνεία”». Κάνοντας μια συνοπτική αναδρομή στο ελληνικό gay cinema των τελευταίων 30 χρόνων αλλά και στην εξέλιξη της ελληνικής ομοφυλοφιλικής κουλτούρας, ο Παπανικολάου καταλήγει στο ότι η διαφυλική ταυτότητα της κεντρικής ηρωίδας και η παρουσία της χαρισματικής Ορφανού που την υποδύεται χρησιμοποιήθηκαν εξαρχής για το άνοιγμα μιας μεγαλύτερης συζήτησης, η οποία συμπεριλαμβάνει τα ζητήματα σεξουαλικότητας και την εξερεύνηση του κόσμου των ελλήνων τρανσέξουαλ. «Είναι πολύ σημαντικό αυτό που γίνεται αυτή την εποχή στον κόσμο με την οριστική απελευθέρωση των δικαιωμάτων για όλες τις μειονότητες του σεξουαλικού προσανατολισμού- ιδίως των τρανσέξουαλ,που είναι πάρα πολύ ταλαιπωρημένοι» είχε πει ο Κούτρας στο «Βήμα» απαντώντας στην ερώτηση αν ο χαρακτηρισμός «queer» για μια ταινία όπως η «Στρέλλα» δηλώνει προκατάληψη, καθ΄ ότι τελικά η ταινία μπορεί κάλλιστα να αγγίζει και ετεροφυλόφιλο κοινό. «Αυτό που γίνεται συνταιριάζει με την αναθεώρηση και την ανοικοδόμηση μιας κουλτούρας που έως σήμερα παρέμενε μυστική και κρυφή. Εως και τη χούνταήταν παράνομο να είσαι γκέι.Υπάρχει λοιπόν και μια διεκδίκηση αλλά και μια στοιχειοποίηση αυτής της κουλτούρας έτσι ώστε οποιοδήποτε παιδί που μεγαλώνει κάπου σε ένα χωριό ή οπουδήποτε και νιώθει κάπως περίεργα να ξέρει ότι δεν είναι μόνο του στον κόσμο.Υπάρχουν πράγματα και άνθρωποι που μπορούν να τον αντιπροσωπεύσουν και να ταυτιστεί.Γιατί είναι πολύ τραγικό να αισθάνεσαι στον κόσμο μόνος σου».
Το αθηναϊκό «περιθώριο» στις αίθουσες της Ευρώπης
Τον Φεβρουάριο του 2009 η ταινία «Στρέλλα» του Πάνου Χ.Κούτρα έκανε αίσθηση στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βερολίνου. Η ερωτική ιστορία ανάμεσα σε έναν πρώην φυλακισμένο (Γιάννης Κοκιασμένος) και σε μια τρανσέξουαλ (Μίνα Ορφανού) στο πρόσωπο της οποίας ο πρώτος αναγνωρίζει τελικά τον γιο του καθήλωσε τους θεατές της Μπερλινάλε (προβλήθηκε στο τμήμα Πανόραμα) και υπήρξε μία από τις ταινίες που όχι απλώς άρεσαν αλλά ενθουσίασαν.
Αυτομάτως οι πόρτες της παγκόσμιας εκμετάλλευσης άνοιξαν.Υπό την εποπτεία της εταιρείας Films Distribution εξασφαλίστηκε η διανομή της «Στρέλλας» στη Γαλλία,όπου ο Κούτρας, μετά τις κινηματογραφικές σπουδές του στο Λονδίνο και στη Σορβόννη,ανδρώθηκε ως κινηματογραφιστής,προτού γυρίσει τις δύο...προ «Στρέλλας» ταινίες του, «Η επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά» και «Αληθινή ζωή».
Τον Δεκέμβριο του 2009 η «Στρέλλα» προβλήθηκε στην Ελλάδα,επίσης με επιτυχία και χωρίς να προκαλέσει το σκάνδαλο που κάποιοι φοβούνταν- και κάποιοι άλλοι εύχονταν.Στα πρώτα βραβεία της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου η Μίνα Ορφανού απέσπασε το καλύτερης γυναικείας ερμηνείας,ενώ από τον περασμένο Δεκέμβριο η «Στρέλλα» προβάλλεται στην Ιταλία,επίσης με επιτυχία.
Η πρόσφατη έκδοση του σεναρίου της ταινίας, γραμμένο από τον Κούτρα και τον Παναγιώτη Ευαγγελίδη, είναι κάτι ιδιαιτέρως ευχάριστο,αν κρίνουμε από το γεγονός ότι η εκδοτική βιβλιογραφία ελληνικών σεναρίων είναι φτωχή.Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, η εκδοχή της έκδοσης που κυκλοφόρησε ανταποκρίνεται περισσότερο στην ολοκληρωμένη ταινία. Από αυτήν έχουν αφαιρεθεί σκηνές που γυρίστηκαν μεν αλλά αφαιρέθηκαν από το τελικό μοντάζ,καθώς και ορισμένοι διάλογοι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου