Επισκόπηση αριστερού περιοδικού τύπου

http://www.socialismfrombelow.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=234:i84&Itemid=1

γράφει ο Θανάσης Καμπαγιάνης

Τρία περιοδικά θα μας απασχολήσουν στην πρώτη Επισκόπηση του 2011.

Το πρώτο είναι το πιο πρόσφατο – ηλεκτρονικό πλέον – τεύχος του ελληνικού Monthly Review (τεύχος νο 69, Νοέμβριος 2010). Το περιεχόμενό του αποτελείται από ένα μόνο εκτεταμένο άρθρο των Κώστα Μελά και Νίκου Μπινιάρη με τον εύγλωττο τίτλο “Δημόσιο χρέος: αθέτηση πληρωμών, αναδιάρθρωση ή τι άλλο;”. Η οπτική από την οποία είναι γραμμένο το άρθρο είναι μάλλον διαταξική, αυτή της “σωτηρίας της πατρίδας”. Γι' αυτό και η άποψή του κλίνει προς την αναδιαπραγμάτευση του χρέους και όχι προς τη στάση πληρωμών. Άσχετα όμως από αυτό, το άρθρο πρέπει να διαβαστεί από όλους όσους ενδιαφέρονται για την κρίσιμη αυτή συζήτηση. Είναι πλούσιο σε στοιχεία και οικονομικά δεδομένα και – το σημαντικότερο – προσφέρει ακαταμάχητα επιχειρήματα για την επικείμενη αποτυχία του Μνημονίου μέσα στο έτος 2011. Με αυτό σαν δεδομένο, οι συγγραφείς εξετάζουν τα ενδεχόμενα που έχει μπροστά της η ελληνική οικονομία: την χρονική επιμήκυνση του Μνημονίου μετά το 2012 σε συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (αλλά όχι με την ΕΕ) ή την ελεγχόμενη χρεοκοπία εντός της ΕΕ της οποίας τους όρους ήδη σχεδιάζουν οι ηγέτες του κλαμπ των πιστωτών της. Όπως εξηγεί ο Σωτήρης Κοντογιάννης στο άρθρο του στις σελίδες αυτού του τεύχους του Σοσιαλισμός από τα Κάτω, το σχέδιο της συμμετοχής ιδιωτών στις ελεγχόμενες πτωχεύσεις που προωθεί η Άνγκελα Μέρκελ, μακράν του να αποτελεί πολιτική κίνηση κατά των τραπεζών, θεσμοποιεί πλέον τη συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων στην άσκηση κρατικής εξουσίας. Όπως υπογραμμίζουν οι Μελάς και Μπινιάρης, με τον νέο μηχανισμό που αποφάσισε η ΕΕ για το 2013: “...τη διαδικασία [κουρέματος και αναδιαρθρωσης] μπορεί να αναλάβει ένα νέο θεσπισμένο Κλαμπ του Βερολίνου, που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως «διεθνής εγγυητής»... Το ΔΝΤ θα εμπλακεί στην αναχρηματοδότηση από την αρχική φάση... Εάν οι εκπρόσωποι του οργανισμού, ο οποίος εδρεύει στην Ουάσιγκτον, αποφασίσουν ότι κούρεμα και αναδιάρθρωση απέτυχαν, τότε αρχίζει η δεύτερη φάση της διαδικασίας. Είναι πλέον πλήρης αναχρηματοδότηση. Σύμφωνα με αυτό το σκεπτικό, «αυτό θα απαιτήσει περιορισμούς στις διακριτές εξουσίες εθνικής κυριαρχίας». Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση του κράτους δεν θα μπορεί να διαχειρίζεται πλήρως το ταμείο του. Η κυβέρνηση θα αντικαθίσταται με «ένα άτομο ή ένα γκρουπ από άτομα, γνώστες των τοπικών χαρακτηριστικών του χρεωμένου κράτους», ο οποίος/το οποίο θα διασφαλίζει τα συμφέροντα του πτωχευμένου κράτους. Το Κλαμπ θα έχει την εξουσία να τοποθετήσει τέτοια άτομα...”. Με τέτοιες προοπτικές μπροστά τους, δεν είναι τυχαίο που οι πολιτικοί διαχειριστές του ελληνικού καπιταλισμού βρίσκονται σε απόγνωση.
Στο τεύχος 91 του περιοδικού Ουτοπία (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2010) ξεχωρίζουν δύο άρθρα: αυτό του Χρήστου Ρέππα με θέμα την ανασκόπηση των “εθνικών διαλόγων” με τους οποίους ντύνεται κάθε εκπαιδευτική αντιμεταρρύθμιση τα τελευταία 20 χρόνια και τίτλο: ““Εθνικοί Διάλογοι” και Ηγεμονία του Νεοσυντηρητισμού στην Παιδεία”. Επίσης, το άρθρο της Ευαγγελίας Αποστολοπούλου με τίτλο: “Κριτική της κυρίαρχης αναπτυξιακής αντίληψης για τη σχέση κοινωνίας και φύσης: Η περίπτωση των πολιτικών προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος”. Το φυσικό περιβάλλον αντιμετωπίζεται συνήθως είτε οικονομίστικα ως άλλη μια ευκαιρία κερδοσκοπίας για τις δυνάμεις της αγοράς είτε ιδεαλιστικά ως μια ιδανική μορφή αρμονίας που η ανθρώπινη παρέμβαση εν γένει τείνει να καταστρέφει. Η Αποστολοπούλου επιχειρεί μια κριτική των κυρίαρχων αναπτυξιακών προτύπων, αλλά και εκείνων των οικολογικών απαντήσεων που αντιμετωπίζουν τα περιβαλλοντικά προβλήματα έξω από την ταξική τους διάσταση και τον κυρίαρχο καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Βοηθό της σε αυτή την προσπάθεια αποτελούν τα κείμενα του Μαρξ, αλλά και οι πολύτιμες επεξεργασίες νεότερων μαρξιστών, όπως αυτές του John Bellamy Foster.
Τέλος, κυκλοφόρησε και το νέο τεύχος του αγγλικού International Socialism Journal (τεύχος 129, χειμώνας 2011). Ο Simon Behrman στο άρθρο του “Οι αστυνομικές δολοφονίες και ο νόμος” προσπαθεί να ερμηνεύσει την αυξανόμενη βαρβαρότητα των κατασταλτικών μηχανισμών στις σύγχρονες αστικές δημοκρατίες (δυστυχώς το φαινόμενο είναι παγκόσμιο). Ο Joseph Choonara στο άρθρο του “Αποκωδικοποιώντας τον καπιταλισμό” κάνει μια εκτεταμένη βιβλιοκριτική του νέου έργου του David Harvey με τίτλο “Το αίνιγμα του κεφαλαίου”. Και τέλος ο John Rose στο άρθρο “Ο Λένιν τού Τόνι Κλιφ και η Ρώσικη Επανάσταση” μπαίνει στη συζήτηση που ξεκίνησε στα προηγούμενα τεύχη του περιοδικού για την ήττα της επανάστασης και τον ρόλο των μπολσεβίκων, αξιοποιώντας την τρίτομη βιογραφία του Τόνι Κλιφ για τον πολιτικό ηγέτη του 1917. Να θυμίσουμε ότι η τρίτομη βιογραφία του Λένιν και πλέον και η τετράτομη βιογραφία του Τρότσκι, γραμμένες από τον Κλιφ, είναι διαθέσιμες στα ελληνικά και κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο.