Κάρλος Φουέντες, Η ήσυχη συνείδηση - ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Στο Μεξικό της επανάστασης και της συντήρησης

Σε ένα αιχμηρό μυθιστόρημα, μέσα από την ιστορία του έφηβου πρωταγωνιστή του, ο συγγραφέας Κάρλος Φουέντες αποκαλύπτει την υποκρισία της Καθολικής Εκκλησίας και τον κομφορμισμό του μεξικανικού κατεστημένου μετά την επανάσταση του Σαπάτα και του Πάντσο Βίγια στις αρχές του 20ού αιώνα

ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΒΙΣΤΩΝΙΤΗΣ |

 

 http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=56&artid=376971&dt=09/01/2011#ixzz1AcIc2fht

Ο Κάρλος Φουέντες είναι από τους δημοφιλέστερους λατινοαμερικανούς συγγραφείς στη χώρα μας- και δικαίως. Ο 82χρονος πεζογράφος, ο μεγαλύτερος εν ζωή συγγραφέας τού Μεξικού, ανήκει στους σημαντικότερους πεζογράφους παγκοσμίως. Διόλου τυχαίο λοιπόν που το μυθιστόρημά του Η ήσυχη συνείδηση είναι το δέκατο όγδοο βιβλίο του το οποίο κυκλοφορεί στα ελληνικά, ενώ σύντομα θα εκδοθεί από τις εκδόσεις Αγρα και το ογκώδες επικό του μυθιστόρημα Τerra nostra που συνοψίζει σε μια πολυπλόκαμη και μπαρόκ αφήγηση όλη την ιστορία της Ισπανίας και της Λατινικής Αμερικής.

Η Ησυχη συνείδηση συνιστά το δεύτερο μέρος μιας άτυπης τριλογίας η οποία αρχίζει με το αριστούργημά του Ο θάνατος του Αρτέμιο Κρους, που η υπόθεσή του καλύπτει την περίοδο από το ξέσπασμα της Μεξικανικής Επανάστασης ως τη λήξη της. Η Ησυχη συνείδηση αναφέρεται στα πρώτα μετά την Επανάσταση χρόνια των ταραχών, της αβεβαιότητας και του αγώνα να στερεωθεί η δημοκρατία, ενώ το τρίτο έργο, η Καθαρότερη περιοχή (που έχει ήδη αναγγελθεί η έκδοσή του στα ελληνικά) αναφέρεται στην περίοδο 1946-1952. Και μπορεί μεν η Ησυχη συνείδηση να μην είναι εφάμιλλη του Θανάτου του Αρτέμιο Κρους ή της Καθαρότερης περιοχής, αποτελεί ωστόσο βασικό έργο για την καλύτερη γνωριμία με έναν συγγραφέα που στην εξιστόρηση των γεγονότων τα οποία διαμόρφωσαν το νεότερο Μεξικόκαι κυρίως τις προεκτάσεις τους στη συνείδηση και στον ψυχισμό της Λατινικής Αμερικής- παραμένει ασύγκριτος.

Οι υποκριτές θείοι

Ο Κάρλος Φουέντες κατά τη διάρκεια συνέντευξης στο πρακτορείο ειδήσεων Αssociated Ρress,στις 13 Φεβρουαρίου 2008, στο Μπέβερλι Χιλς της Καλιφόρνιας

Η εξοικείωση με τα γεγονότα της μεξικανικής ιστορίας των αρχών του 20ού αιώνα είναι αναγκαία προκειμένου να διαβάσει κάποιος αυτό το εξαιρετικά πυκνό έργο που επικεντρώνεται στην ιστορία του νεαρού Χάιμε Σεμπάγιος τον οποίο μεγαλώνουν ο θείος και η θεία του, σύμφωνα με τις αυστηρές παραδόσεις της Καθολικής Εκκλησίας που συνιστούν εγκράτεια, αντίσταση στους πειρασμούς της σάρκας και αυστηρή εφαρμογή των εντολών της Βίβλου.

Το ζεύγος των θείων φυσικά είναι τυπικοί υποκριτές. Η θρησκόληπτη θεία, η δόνα Ασουνσιόν, κάνει ό,τι μπορεί προκειμένου να απομακρύνει ψυχικά και συναισθηματικά τον έφηβο Χάιμε από τους γονείς του, το ίδιο και ο σύζυγός της Χόρχε Μπαρκάλσελ. Η ηθική καταπίεση όμως που του ασκούν έχει ως αποτέλεσμα ο έφηβος να θέλει να γίνει ιερέας. Τότε αντιδρά ο θείος- και του χαλαρώνει τα λουριά. Ο ίδιος όμως επεμβαίνει αμέσως μετά, όταν ο νέος αρχίζει να διαβάζει επαναστατικά βιβλία. Αλλά ο ευσεβής δον Χόρχε είναι υποκριτής. Ενώ είχε φάει τ΄ αφτιά του ανεψιού του λέγοντάς του συνεχώς ότι θα έπρεπε να πολεμά τους πειρασμούς της σάρκας και να μείνει αγνός, ο Χάιμε τον συναντά σε ένα πορνείο. Ο θείος έκτοτε σταματά τα κηρύγματα και τον αφήνει στην ησυχία του. Οσο για τον νεαρό, τώρα πλέον έχει ήσυχη τη συνείδησή του και τακτοποιεί τον κόσμο μέσα του σύμφωνα με τις κοινωνικές επιταγές. « Επρεπε να γίνει άντρας, να ξεχάσει τα χθεσινά του παιδιαρίσματα». Θα γινόταν λοιπόν δικηγόρος, ένας αξιοσέβαστος αστός που « θα παντρευόταν ένα καλό και πλούσιο κορίτσι».
Είναι ένα τέλος άκρως ειρωνικό που ευφυώς ο Φουέντες το αφήνει ασχολίαστο. Και τότε ο αναγνώστης επανέρχεται στα δύο μότο τού μυθιστορήματος. Το πρώτο είναι από τον Κίρκενγκορ: « Οι χριστιανοί μιλάνε με τον Θεό. Οι αστοί μιλάνε για τον Θεό». Και το δεύτερο από έναν νεότερο συγγραφέα, τον Εμανουέλ Μουνιέ, πατέρα της θεωρίας του περσοναλισμού: «Τα βολεύουμε καλύτερα με την κακή μας συνείδηση απ΄ ό,τι με την κακή μας φήμη». Θα μπορούσαν και τα δύο να είναι ορισμοί της υποκρισίας. Δεν είναι τυχαίο πως το βιβλίο του αυτό ο Φουέντες το αφιερώνει σε έναν από τους καυστικότερους δημιουργούς που στις ταινίες του αποκαλύπτει την υποκρισία της Καθολικής Εκκλησίας: τον Λουίς Μπουνιουέλ.

Η μεταφράστρια μετέφερε το μυθιστόρημα σε ωραία ελληνικά και φρόντισε να το εφοδιάσει με πλήθος σημειώσεις, απολύτως απαραίτητες προκειμένου να σχηματίσει ο αναγνώστης πλήρη εικόνα για το ιστορικό πλαίσιο και τα πραγματικά και μυθιστορηματικά πρόσωπα άλλων συγγραφέων στα οποία αναφέρεται ο Φουέντες. Πολύ χρήσιμο επίσης είναι και το φωτογραφικό υλικό στο τέλος του βιβλίου.

Ο διπλωμάτης των μπεστσέλερ

Η ιστορική φωτογραφία των δύο πρωταγωνιστών της Μεξικανικής Επανάστασης, στις 6 Δεκεμβρίου, στο Προεδρικό Μέγαρο της Πόλης του Μεξικού. Δεύτερος από αριστερά, καθισμένος,ο στρατηγός Πάντσο Βίγια και δίπλα του κρατώντας το σομπρέρο του στα γόνατα ο Εμιλιάνο Σαπάτα

Ο Κάρλος Φουέντες γεννήθηκε το 1928 στον Παναμά από μεξικανούς γονείς και πέρασε τα παιδικά του χρόνια σε πολλές πόλεις της Βόρειας και της Νότιας Αμερικής,αφού ο πατέρας του ήταν διπλωμάτης.Οταν ενηλικιώθηκε ακολούθησε διπλωματική καριέρα- όπως και η άλλη σημαντική μορφή της μεξικανικής λογοτεχνίας,ο Οκτάβιο Πας.Εζησε περιπετειώδη βίο αλλά και μεγάλα οικογενειακά δράματα,αφού από τα τέσσερα παιδιά του μόνο η κόρη του Σεσίλια ζει.

Δίδαξε σε μερικά από τα σημαντικότερα εκπαιδευτικά ιδρύματα των ΗΠΑ,όπως το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον,το Χάρβαρντ και το Κολούμπια,αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να ασκεί συχνά έντονη κριτική στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.Είναι ο πρώτος μεξικανός συγγραφέας που μυθιστόρημά του (Ο Γερογκρίνκο,βασισμένο στη ζωή του συγγραφέα Αμβρόσιου Μπιρς) έγινε μπεστ σέλερ στις ΗΠΑ και αργότερα μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με πρωταγωνιστές την Τζέιν Φόντα και τον Γκρέγκορι Πεκ.

Το έργο του Φουέντες είναι τεράστιο: πάνω από 50 βιβλία τα οποία καλύπτουν όλα τα είδη του πεζού λόγου,από το διήγημα και το μυθιστόρημα ως το δοκίμιο,το θέατρο και το κινηματογραφικό σενάριο.


 Η ήσυχη συνείδηση Μυθιστόρημα




Σύντομη περιγραφή Δεν είχα το θάρρος. Δεν κατάφερα να είμαι χριστιανός. Δεν έχω άλλο στήριγμα παρά μόνο αυτό: τους θείους μου, τη ζωή που κληρονόμησα απ' όλους τους προγόνους μου". Κατάλαβε τότε ότι θα ήταν διακεκριμένος φοιτητής Νομικής, το χαϊδεμένο παιδί του Κόμματος της Επανάστασης στην Πολιτεία, θα παντρευόταν μ' ένα πλούσιο κορίτσι: θα ζούσε με τη συνείδησή τους ήσυχη. Η ήσυχη συνείδηση. Θα γινόταν ένας δίκαιος άνθρωπος. Μα ο Χριστός δεν είχε έρθει για τους δίκαιους αλλά για τους αμαρτωλούς. Ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία τους Κάρλος Φουέντες, το δεύτερο βιβλίο της τριλογίας για τη Μεξικάνικη Επανάσταση μαζί με τον Θάνατο του Αρτέμιο Κρους και την καθαρότερη Περιοχή, τα πρώτα τρία μυθιστορήματα του πολυγραφότατου και πολυβραβευμένου Μεξικανού συγγραφέα. Ανάμεσα στο φως και στη θυσία, στο αμάρτημα και στη σωτηρία της ψυχής, το κλασικό αυτό βιβλίο της μεξικανικής λογοτεχνίας εκθέτει με οξύνοια πτυχές της ηθικής στάσης των Μεξικανών στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα και στον απόηχο της Επανάστασης. Στο έργο του Η ήσυχη συνείδηση, η κρίση της εφηβείας του Χάιμε Σεμπάγιος θέτει επί τάπητος την αντίφαση ανάμεσα στην έκφραση της χριστιανικής συνείδησης, κατά συγκεκριμένο τρόπο, και στην αντανάκλασή της στις ανθρώπινες σχέσεις. Δεν υπάρχουν ούτε ένοχοι ούτε αθώοι: στη δική μας κοινωνία είμαστε όλοι και θύματα και συνένοχοι.

http://www.books.gr/ViewShopProduct.aspx?Id=8980905