Θέατρο ενάντια στην κρίση

 Θέατρο ενάντια στην κρίση

γράφει ο Κυριάκος Μπάνος

«Όταν είσαι στα σκατά ως το λαιμό, άλλο δεν σου μένει παρά να τραγουδάς» είχε πει ο Μπέκετ, σε μια ρήση που επαναλαμβάνεται συχνά πυκνά από τα στόματα των ανθρώπων του θεάτρου που προσπαθούν να εξηγήσουν την δημιουργική έκρηξη των τελευταίων “κρισιακών” ετών στο αθηναϊκό θέατρο. Πάνω από 500 παραστάσεις ανεβαίνουν στις θεατρικές σκηνές της Αθήνας σε αυτή την πρώτη περίοδο της σεζόν μέχρι τα Χριστούγεννα ανάμεσά τους κάποια μικρά διαμαντάκια τόσο σε επίπεδο δραματουργικής δράσης, όσο και σε επίπεδο θεματολογίας. Σε αυτό το φύλλο της Ε.Α. παρουσιάζουμε μια σειρά παραστάσεων.

Αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό και της φετινής σεζόν είναι η προσπάθεια για μείωση της τιμής των εισητηρίων, η εξάπλωση των εισιτηρίων για ανέργους, η διεύρυνση των λαϊκών απογευματινών και σε πολλές περιπτώσεις, κυρίως σε μικρές εναλλακτικές ή αυτοδιαχειριζόμενες σκηνές και ομάδες, η καταβολή εισόδου κατά βούληση και τις δυνατότες των θεατών ή ακόμα ακόμα και η δωρεάν είσοδος. Αυτό συμβαίνει στο Θέατρο ΕΜΠΡΟΣ που παραμένει στο κέντρο της κινηματικής προσοχής ανοίγοντας ταυτόχρονα τις πόρτες του σε κάθε εναλλακτική προσπάθεια θεατρικής δράσης και όχι μόνο. “Το σύστημα διδασκαλίας είναι η διδασκαλία του συστήματος”, επαναλαμβάνει η Τατιάνα Σκανάτοβιτς στο κλασικό έργο του Ρ. Ατάιντε “Η μέθοδος της Κυρίας Μαργαρίτας” που παρουσιάζεται σε μια εξαιρετική διασκευή κάθε Πέμπτη και Παρασκευή στις 21:00 μέχρι το τέλος του Δεκέμβρη με είσοδο δωρεάν.
Με δωρεάν είσοδο αλλά... έξοδο αμφίβολη, οι Τσιριτσάντσουλες, ζητάνε από τους θεατές στο τέλος της παράστασης να βάλουν στο καπέλο ό,τι οι ίδιοι μπορούν και νομίζουν. Μια από τις πιο παλιές θεατρικές ομάδες δρόμου της Αθήνας έχοντας περιοδεύσει σε όλη την Ελλάδα, κλείνουν τον κύκλο παραστάσεων της εντυπωσιακής και ιδιαίτερα πρωτότυπης διασκευής της αρχαιότερης τραγωδίας που έχει σωθεί ολόκληρη, το αντιπολεμικό αριστούργημα του Αισχύλου “Πέρσες” (Παρασκευή, Σάββατο στις 21:30 μέχρι το τέλος του Δεκέμβρη - Πολιτιστικό Κέντρο “Δυναμό”, οδός Παραμυθίας, Μεταξουργείο).
Σχεδόν απέναντι, στο Θέατρο Παραμυθίας (Παραμυθίας 27 και Πλαταιών) ανεβαίνει άλλη μια παράσταση με αναφορά στην κρίση. Η “Ψύχωση” του Τάσου Σαγρή με πρωταγωνίστρια την Σίσσυ Δούτσιου, (Δευτέρα και Τρίτη μέχρι το τέλος του 2013 - δωρεάν με την επίδειξη κάρτας ανεργίας), μιλάει για την βαθιά καταπίεση της καθημερινότητας που γίνεται βραχνάς στην ζωή μιας νεαρής κοπέλας που κάθε βράδυ ψάχνει την δύναμη να αυτοκτονήσει ενοχοποιώντας τον εαυτό της για τις πιέσεις της κοινωνικής κατάρευσης γύρω της.

Στους δρόμους

 

Με καπέλο πληρώνονται και οι Αδέσποτες Σκύλες που επιστρέφουν στα μπαρ και στους δρόμους τους κέντρου της Αθήνας καθ'όλη τη διάρκεια του Δεκέμβρη για να χορέψουν και να τραγουδήσουν στο “Το βάλς των βρώμικων δρόμων 3”. Μια μαύρη κωμωδία, μια γροτέσκα φάρσα, με στοιχεία καμπαρέ και επιθεώρησης, ένα έργο που συντίθεται και αναμορφώνεται διαρκώς μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Η παράσταση θα ανεβαίνει καθ' όλη την διάρκεια του Δεκέμβρη σε διάφορα μαγαζιά των Εξαρχείων, του Κεραμεικού, του Μεταξουργείου, σε ένα πρόγραμμα που επίσης αναμορφώνεται διαρκώς (πληροφορίες: http://adespoteskyles.blogspot.gr/)
Στο “Νέο Χώρο” του Θεάτρου Άττις (Λεωνίδου 12 - Παρασκευή και Σάββατο στις 8.30μ.μ. και Κυριακή στις 7.30μ.μ.) ο Σάββας Στρούμπος και η ομάδα Σημείο Μηδέν ανεβάζουν σε μια ιδιαίτερα μαύρη διασκευή την ήδη σκληρή ζωή του στρατιώτη Βόυτσεκ. Το ημιτελές θεατρικό του Γκέοργκ Μπύχνερ που από το 1836 που γράφτηκε παραμένει ένα από τα εμβληματικότερα έργα του σύγχρονου ευρωπαϊκού θεάτρου, εστιάζει στην καταπίεση ολόκληρου του κοινωνικού οικοδομήματος που οδηγεί τον Βόυτσεκ στην αδυναμία να αναγνωρίσει τον πραγματικό του εχθρό στοχοποιώντας τελικά τον πιο αδύναμο στην αλυσίδα, την ίδια τη γυναίκα του και τελικά τον εαυτό του.
Με παραστάσεις που θίγουν τα ζητήματα της κρίσης συνεχίζει και το θέατρο του Ν. Κόσμου (Αντισθένους 7 & Θαρύπου) καθ' όλον τον Δεκέμβριο ανεβάζοντας τις παραστάσεις “Ο Διάδρομος” της Μάνιας Παπαδημητρίου και το “Εκτός Εαυτού” του Γιώργου Γιανναράκου, αλλά και τους “Δανειστές” του Στρίνμπεργκ σε σκηνοθεσία Θέμελη Γλυνάτση. Τέλος κανείς δεν μπορεί να μην αναφερθεί στην καθαρά πολιτική παιδική παράσταση του Θεάτρου Πορεία (Τρικόρφων 3 και 3ης Σεπτεμβρίου 69), “Τζέλα, Λέλα, Κόρνας και ο Κλεομένης” του Λούντβιχ Φόλκερ, σε μετάφραση και σκηνοθεσία Βασίλη Κουκαλάνι που παίζεται κάθε Κυριακή στις 12 το μεσημέρι.

Ένα παρακμιακό trans- cult θέαμα παρουσιάζει το μπουλούκι των ηθοποιών του θιάσου της Μαντάμ JoJo που για να σωθεί από την μπόρα μπαίνει τυχαία μέσα στο θέατρο “Τόπος Αλλού” ( Κεφαλληνίας 17 & Κυκλάδων) κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή στις 21:15. Οι θεατές δεν χρειάζεται να πληρώσουν είσοδο αρκεί να πάρουν το ποτό τους και να το πιουν εν είδη καμπαρέ μέσα στο θέατρο. Ο σκηνοθέτης Νίκος Καμτσής με πρωταγωνιστή τον Δημήτρη Παπάζογλου και μια δυνατή ομάδα ηθοποιών και μουσικών ανεβάζει ένα μαύρο, σαρκαστικό και βέβηλο θέαμα.

Απέναντι, στην Β' Σκηνή του Θεάτρου της Οδού Κεφαλληνίας (Κεφαλληνίας 16, Κυψέλη) σε σκηνοθεσία της Μαρίας Ξανθοπουλίδου ανεβαίνει (Τετάρτη & Κυριακή στις 19.00, Πέμπτη - Παρασκευή - Σάββατο στις 21.00). Το έργο “Ζητείται Κλόουν Ηλικιωμένος” του ρουμάνου Ματέϊ Βίσνιεκ. Πρόκειται για την ιστορία τριών άνεργων κλόουν προχωρημένης ηλικίας που συναντιούνται σ' ένα γραφείο απαντώντας σε μια αγγελία. Η ατομική διαδρομή της ψυχολογικής εξόντωσης των ανταγωνιστών έρχεται να δώσει τη θέση της στην κοινή μοίρα της ανεργίας και την προσπάθεια για συλλογική στήριξη και αλληλεγγύη.

Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά ανεβαίνουν “Οι Χαλασοχώρηδες” του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη κάθε Σάββατο και Κυριακή στο Θέατρο ALTERA PARS (Μεγ. Αλεξάνδρου 123). Το διήγημα του Παπαδιαμάντη που διαδραματίζεται σε νησί την τελευταία εβδομάδα βουλευτικών εκλογών σατιρίζει τα πολιτικά και εκλογικά ήθη της εποχής συνδέοντας τα με το σήμερα. Η παράσταση του Κώστα Παπακωνσταντίνου συνεχίζει να είναι μια από τις πλέον υπόκωφες επιτυχίες των τελευταίων ετών με φανατικό κοινό.

Η αντιφασιστική παράσταση της χρονιάς είναι η νέα παραγωγή του ALTERA PARS το θεατρικό έργο του Χουάν Μαγιόργκα «HIMMELWEG - Ο Δρόμος για τον Ουρανό” σε σκηνοθεσία του Πέτρου Νάκου (κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 9.15μμ). Η παράσταση μας μεταφέρει πίσω στο χρόνο, σε ένα πραγματικό γεγονός, χαμένο κάπου στην ιστορική μνήμη και την επιλεκτική λήθη.

Ταξίδι

 

Στα μέσα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης Εβραίων στην Τσεχοσλοβακία, το Theresienstadt Concentration Camp, μεταμορφώθηκε κυριολεκτικά, σε θέατρο, προορισμένο να υποδεχτεί την θεατρική παράσταση -σύλληψη της ναζιστικής κυβέρνησης του Βερολίνου- που στόχευε στη διασκέδαση των ανησυχιών της παγκόσμιας κοινής γνώμης σχετικά με τις φήμες που κυκλοφορούσαν για τις συνθήκες διαβίωσης και την τύχη των κρατουμένων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης πολιτών. Ένα συγκλονιστικό ταξίδι στην πιο μαύρη περίοδο της ανθώπινης ιστορίας.

Ισως μια από τις πλέον αναμενόμενες παραστάσεις της σεζόν που διανύουμε είναι το “Κουρδιστό Πορτοκάλι”, το ανατρεπτικό και προκλητικό έργο του Anthony Burgess που παρουσιάζεται στο θέατρο Αποθήκη (Σαρρή 40, Ψυρρή), σε σκηνοθεσία του Γιάννη Κακλέα, με τον Άρη Σερβετάλη να έχει ήδη κερδίσει ιδιαίτερα θετικά σχόλια για τον πρωταγωνιστικό ρόλο του νεαρού Άλεξ ως αρχηγού συμμορίας που συλλαμβάνεται και φυλακίζεται μετά από μια δολοφονία. Για να αποκτήσει την ελευθερία του, δέχεται να συμμετέχει σαν «πειραματόζωο» σε ένα πρωτοποριακό σύστημα σωφρονισμού που μελετά η κυβέρνηση. Το 1971, το «Κουρδιστό Πορτοκάλι» μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Stanley Kubrick. Η προβολή του φιλμ απαγορεύτηκε σε αρκετές χώρες (π.χ. στο Ηνωμένο Βασίλειο έως το 1999). Η παράσταση ωστόσο, με μια εντυπωσιακή ομάδα ηθοποιών και συντελεστών, έχει πολύ υψηλό εισιτήριο για τον μέσο θεατή φτάνοντας μέχρι και τα 20 ευρώ.

Με θετικές κριτικές έρχεται η «Τίρζα» του σπουδαίου Ολλανδού συγγραφέα Άρνον Γκρούνμπεργκ σε σκηνοθεσία Κώστας Φιλίππογλου με τον Στέλιο Μάινα και την Άννα Μάσχα στους πρωταγωνιστικούς ρόλους που ανεβαίνει στο Θέατρο Ιλίσια (Παπαδιαμαντοπούλου 4 & Βασιλίσσης Σοφίας – Δευτέρα, Τρίτη: 21.15, Τετάρτη:18.15, Κυριακή 21.15). Όταν η Τίρζα ανακοινώνει στον καθ’ όλα φιλήσυχο πατέρα της Χόμφέιστερ ότι φεύγει διακοπές στην Αφρική με τον μουσουλμάνο φίλο της που μοιάζει με τον Μωχάμεντ Άτα, τον τρομοκράτη που έριξε τους δίδυμους πύργους, ο πατέρας αναστατώνεται. Μια αντιρατσιστική παράσταση που βάζει στο μάτι τις αντιλήψεις των δυτικοευρωπαίων για την Αφρική και τον “τρίτο κόσμο”.

Αλληγορία

 

Τα “Επείγοντα περιστατικά” του Αρκά, είναι η ολοκλήρωση του πρώτου του έργου, “Εχθροί εξ αίματος”, που τώρα απέκτησε και δεύτερη πράξη, τον “Βιολογικό μετανάστη”. Εδώ ο οργανισμός έχει να αντιμετωπίσει μια απρόσμενη παρουσία, αφού το αριστερό νεφρό τώρα είναι μεταμοσχευμένο και φυσικά είναι ένας “ξένος”. Κάποια όργανα δεν θέλουν καθόλου τον αλλοδαπό, ενώ κάποια άλλα, αισθάνονται ότι με την παρουσία του και τις υπηρεσίες που θα προσφέρει, εξασφαλίζεται ένα μεγαλύτερο προσδόκιμο για όλους. Η παράσταση που ανεβαίνει από τον Θανάση Παπαγεωργίου στο Θέατρο Στοά (Μπισκίνη 55, Ζωγράφου – Παρασκευή, Σάββατο:21:00 – Κυριακή:19:00) είναι μια κωμική αντιρατσιστική αλληγορία.

Η δεύτερη παραγωγή του Θεάτρου Στοά (παίζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 9μμ), το “Ασμα για το σκιάχτρο της Λουσιτάνιας” του μεγάλου αντιφασίστα συγγραφέα Πέτερ Βάις είναι το έργο που παιζόταν την ημέρα των γεγονότων του Πολυτεχνείου το 1973 και ανάγκασε την Ασφάλεια να κλείσει τότε τη Στοά για έναν μήνα. Το έργο που ξανανεβαίνει ως αναφορά στα 40 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, αναφέρεται στην αποικιοκρατική πολιτική της Πορτογαλίας στη Μοζαμβίκη και την Αγκόλα, που έληξε με την επανάσταση των Γαρυφάλων το 1974.

Ο Πέτερ Βάις είναι ο συγγραφέας και της νέας παράστασης «Ανάκριση» με πρωταγωνιστή τον Κώστα Καζάκο. Ένα εμβληματικό έργο-ντοκουμέντο του 1965 βασισμένο στα πρακτικά της δίκης βασικών στελεχών του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης και εξόντωσης του Άουσβιτς. Ο Σταύρος Τσακίρης σκηνοθετεί σχεδόν με ντοκιουμαντερίστικη άποψη (Θέατρο Τζένη Καρέζη - Ακαδημίας 3).

Τέλος, πρεμιέρα την Πέμπτη 19/12 στο Πολυχώρο Πολιτισμού Vault (Μελενίκου 26, Βοτανικός) πραγματοποιείται με το αντιπολεμικό έργο «Ιraq - 9 τόποι επιθυμίας» που παρουσιάζει τις σκέψεις και τα συναισθήματα γυναικών που ζουν με φόντο τους πολέμους της Μέσης Ανατολής. Η συγγραφέας Χέδερ Ράφο έγραψε το έργο μετά από το ταξίδι της στο Ιράκ τον Αύγουστο του 1993 και την επίσκεψή της στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Βαγδάτης. Τι σημαίνει να είσαι γυναίκα σε μια χώρα που επισκιάζεται από το καθεστώς του πολέμου; Την παράσταση σκηνοθετεί η Μαρία Τσαρούχα (κάθε Κυριακή και Δευτέρα στις 6 και 8μμ).

πηγή: Εργατική Αλληλεγγύη