Η ανωνυμία στα βιβλιοφιλικά blog και στο διαδίκτυο

Η ανωνυμία στα βιβλιοφιλικά blog και στο διαδίκτυο

γράφει ο Ειρηναίος Μαράκης

 

πηγή

   Το ακόλουθο σχόλιο χωρίς να θέλει να εξαντλήσει το θέμα, αναφέρεται στο ζήτημα της ανωνυμίας στα βιβλιοφιλικά blog και στο διαδίκτυο. Αφορμή μια συζήτηση σε γνωστό μέσο κοινωνικής δικτύωσης που ασχολήθηκε με το αν κάποιος μέσω της σελίδας του, μπορεί να αποδομήσει το έργο ενός αναγνωρισμένου συγγραφέα, ακόμα και με αρνητικό ή εχθρικό τρόπο. Αν είναι αποδεκτή και γιατί, η ανωνυμία στο διαδίκτυο:

      Για να είμαστε ξεκάθαροι, εάν κάποιος θέλει να διατηρήσει την ανωνυμία του θα σεβαστώ την επιλογή του. Τολμώ να πω ότι αυτό είναι ένα είδος διαφορετικότητας. Είναι ένα δικαίωμα. Όμως θα εναντιωθώ με όλες μου τις δυνάμεις όταν η ανωνυμία του αξιοποιηθεί για να προσβάλλει και για να επιτεθεί στον οποιονδήποτε, χωρίς αυτό να ενέχει ρίσκο. Με λίγα λόγια, το πρόβλημα δεν είναι η ανωνυμία αλλά το κατά πόσο είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε τις ιδέες και τις απόψεις μας μ' ένα ευρύτερο κοινό. Αν ο σκοπός μας είναι να προβάλλουμε το Εγώ μας, ισοπεδώνοντας το έργο ενός μεγάλου συγγραφέα ή τον τρόπο ζωής κάποιου, είτε ανώνυμα, είτε επώνυμα, τότε το πρόβλημα είναι -σχεδόν- ίδιο. Υπάρχουν δύο σημαντικές διαφορές: η πρώτη περίπτωση σημαίνει δειλία, η δεύτερη θράσος αλλά το αποτέλεσμα είναι το ίδιο.
     Όμως η ανωνυμία είναι ένα φαινόμενο που επεκτείνεται πέρα από τον χώρο των βιβλιοφιλικών μπλογκ. Σε πολιτικά ιστολόγια και διάφορες άλλες σελίδες, για παράδειγμα. Και εδώ δεν ισχύουν τα επιχειρήματα, που παρέθεσε γνωστός κι πολύ αγαπημένος συγγραφέας, ότι "ευθύνη σε καθεστώς δημοκρατίας, ήτοι σε καθεστώς που ΔΕΝ σε διώκει για τα γούστα σου, σημαίνει να βάζεις το ωραίο σου όνομα όταν εκφράζεις δημοσίως γνώμη. Αλλιώς ΜΗΝ την εκφράζεις, δεν τρέχει τίποτα." Για πια δημοκρατία λέμε; Πόσες διώξεις γίνονται σε ανώνυμους μπλόγκερ επειδή σατύρισαν κάποιον ή κάτι, από αυτή τη "δημοκρατία" και τους επώνυμους λειτουργούς της που απλά για λόγους συμφέροντος δεν εγκρίνουν τη μία ή την άλλη άποψη; Εδώ διώκονται και δημοσιογράφοι που εκ των πραγμάτων υπογράφουν με ολόκληρο το όνομα τους. Βέβαια, για να είμαστε ειλικρινείς, η ανωνυμία στο διαδίκτυο δεν μπορεί να σε προστατεύσει από τέτοιες περιπτώσεις ή έχει ένα όριο αυτή η προστασία. Για να μην αναφέρω και διάφορους επώνυμους, κυρίως της τηλεόρασης, που με το παραμικρό αντιμετωπίζουν τον συνομιλητή τους ως πρόβλημα κι εχθρό, παραμένοντας στο απυρόβλητο.
      Το ζήτημα είναι δηλαδή πολύ μεγαλύτερο και πολύ πιο σημαντικό από το αν συμφωνούμε ή όχι με την ανωνυμία στο διαδίκτυο. Είναι ζήτημα δημοκρατίας, σχετίζεται με την αναγκαιότητα να υπερασπιστούμε τα -κερδισμένα με αγώνες- δικαιώματά μας. Είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Γιατί μπορεί να μην διώκουν κάποιον για τις απόψεις του πάνω στη λογοτεχνία ή στο έργο κάποιου συγγραφέα, τουλάχιστον στην Ελλάδα, τουλάχιστον όχι ακόμα, αλλά διεκδικούν να φακελώσουν μαθητές που είναι πολύ πιθανό προχωρήσουν σε κινητοποιήσεις με αφορμή την προσπάθεια διάλυσης της δημόσιας παιδείας. Που στην ουσία του είναι το ίδιο. Άρα προς τι αυτή η έντονη εχθρικότητα απέναντι στην ανωνυμία, αυτές οι απίστευτες γενικεύσεις απέναντι και σε χρήστες που παραμένουν ανώνυμοι από επιλογή, αν δεν κρύβουν μια γενικότερη άποψη καταστολής της διαφορετικότητας στο διαδίκτυο και στην πραγματική ζωή; Εντάξει, υπάρχουν κι αυτοί που δεν θέλουν την ανωνυμία στο διαδίκτυο από, ας πούμε, μια ηθική πλευρά. Όμως είναι τόσο λίγοι που στην σκοτεινή εποχή μας, είτε περνούν απαρατήρητοι, είτε προσφέρουν υπηρεσίες στον αντίπαλο. Άθελα τους, αλλά το κάνουν. Κι αυτό χρειάζεται να αντιμετωπιστεί. Αυτό είναι το πραγματικό πρόβλημα, όχι η ανωνυμία. Και γι αυτό το ζήτημα, χρειάζεται πολιτική αντιμετώπιση και ανεπτυγμένη κοινωνική συνείδηση.

 

13/2/2014