"Αγωνιστική Πορεία": 40 χρόνια από την πρώτη βδομαδιάτικη εφημερίδα της ΟΣΕ
• Στην μνήμη του συντρόφου Κώστα Χρονόπουλου, “υπεύθυνου συμφώνως τω νόμω” της Αγωνιστικής Πορείας
Την Τετάρτη 29 Οκτώβρη στην ιστοσελίδα sekonline ανέβηκαν σε μορφή
pdf τα φύλλα της Αγωνιστικής Πορείας, βδομαδιάτικης εφημερίδας της ΟΣΕ
(Οργάνωση Σοσιαλιστική Επανάσταση), με αφορμή την έκδοση του πρώτου
φύλλου της στις 29 Οκτώβρη του 1974 πριν ακριβώς 40 χρόνια.
Τα
6 συνολικά φύλλα της Αγωνιστικής Πορείας (που καλύπτουν τις έξι
βδομάδες ανάμεσα στις 29 Οκτώβρη και στις 6 Δεκέμβρη), παρά τον μικρό
τους αριθμό έχουν μεγάλη ιστορική και πολιτική αξία καθώς καταφέρνουν να
διασώσουν μέσα από άρθρα, ρεπορτάζ και συνεντεύξεις τις συντριπτικές
αλλαγές που συντελούνταν μέσα στην ελληνική κοινωνία τους κρίσιμους
μήνες που ακολούθησαν την κατάρρευση της χούντας τον Ιούλη του 1974, το
ξέσπασμα της Μεταπολίτευσης.
Το αίσθημα της
ελευθερίας και της αυτοπεποίθησης κυριολεκτικά αναβλύζει, όχι μόνο από
τα πανεπιστήμια όπου οι φοιτητές κινητοποιούνται με αποχές και
διαδηλώσεις απαιτώντας την αποχουντοποίηση, αλλά και μέσα από τους
εργατικούς χώρους, που μετά από 7 χρόνια σκληρής εκμετάλλευσης και
καταπίεσης, μετατρέπονται σε κέντρα σκληρής διεκδίκησης.
Κόντρα
στην φασιστοπροπαγάνδα ότι “στην χούντα είχαμε να φάμε”, για τους
εργάτες και τις εργάτριες η επταετία σήμαινε άθλιες συνθήκες εργασίας
και άθλια μεροκάματα και υπερκέρδη για τα αφεντικά - που μόλις το πρώτο
κύμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης έκανε την εμφάνισή του άρχισαν τις
απολύσεις: “Νάσιοναλ Καν, ΕΛΣΑ, Χάνομαγκ, ΙΖΟΛΑ, Ολυμπιακή, δεν υπάρχει
τέλος...Η Ολυμπιακή του Ωνάση για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που η
κρίση του πετρελαίου δημιούργησε δήλωσε ότι από την 1η Νοεμβρίου όλοι οι
εργαζόμενοι (6.500) θα πάρουν υποχρεωτική άδεια για ένα μήνα...”
διαβάζουμε στο πρώτο φύλλο της Α.Π.
Οι εργάτριες
στην Σίσερ Πάλκο οργανώνονται ενάντια στην πληρωμή “με το κομμάτι”, το
ίδιο οι 200-400 εργάτες της εταιρίας “Θερμίς”. Στην Τριούμφ 600
εργάτριες δουλεύουν εξαντλητικά ωράρια, “εννιά ώρες και ένα διάλειμμα
στις 1.30 για ένα τέταρτο”. Στα εργοστάσια ΕΛΒΥΚ και Ελληνικά Φινιστήρια
οι εργάτες φτιάχνουν επιτροπή ενάντια στις απολύσεις. Κόντρα στην
εργοδοτική τρομοκρατία ο “ρεπόρτερ” της Α.Π τους παίρνει συνέντευξη
σκαρφαλωμένος στα κάγκελα του εργοστασίου: “Στα συνδικάτα αυτή τη στιγμή
ποιοί βρίσκονται, εκείνοι που ήταν επί επταετίας”; Για να πάρει την
απάντηση: “Εδώ δεν υπήρχανε συνδικάτα...”
Επιτροπές
Οι
εργάτες όχι μόνο δεν αποδέχονται τις απολύσεις, αλλά οργανώνουν
επιτροπές, όπου υπάρχουν σωματεία πετάνε έξω τους χουντικούς, όπου δεν
υπάρχουν τα φτιάχνουν, διεκδικούν αυξήσεις και καλύτερες συνθήκες
δουλειάς: Οι υπάλληλοι της Ιονικής Τράπεζας που ανήκε στον Ανδρεάδη
ετοιμάζονται για απεργία διαρκείας με αίτημα να φτάσουν οι μισθοί τους
αυτούς της Εθνικής.
Τα οικονομικά αιτήματα τέμνονται με το
αίτημα της αποχουντοποίησης: “Ο σωστός δρόμος για να χτυπήσουμε την
χούντα είναι να μην λυπηθούμε αυτούς που την στήριξαν, δηλαδή τους
Ωνάσηδες, Νιάρχους και Ανδρεάδηδες”.
Στην ΔΕΗ οι
εργαζόμενοι απειλούν με απεργία με αίτημα την απόλυση δύο χουντικών. Στη
Ζίμενς μετά από 20 μέρες απεργίας “υποχρέωσαν τους εργοδότες να δεχτούν
όλα τα αιτήματά τους”. Στις αμερικάνικες βάσεις 2000 εργαζόμενοι
κατεβαίνουν σε απεργία “ενάντια στους ιμπεριαλιστές” για αυθαίρετες
απολύσεις, απαιτώντας δικαίωμα στο συνδικαλισμό. Στην ΙΤΤ απεργούν οι
πωλητές και οι πωλήτριες απαιτώντας συλλογικές συμβάσεις. Στις Γενικές
Αποθήκες οι απεργοί πετυχαίνουν αύξηση 30%.
Στην
ιστορική απεργία της Νάσιοναλ Καν οι εργάτες ξεσηκώνονται ακούγοντας το
νέο της απόλυσης ενός συνδικαλιστή της βάσης: “Δεν δέχεται την απόλυση
και τον πετάνε έξω. Αμέσως βγαίνει όλος ο κόσμος, παλιοί εργάτες
αγανακτισμένοι φωνάζουν φτάνει πια, μας έχετε σαν τα σκυλιά. Την επόμενη
μέρα η Χωροφυλακή βρίσκεται στο εργοστάσιο και εμείς απ' έξω. Ερχεται η
ΓΣΕΕ, όταν βγήκαν μετά τη συζήτηση με την εργοδοσία είπαν πώς η απεργία
ήταν άδικη, τον Δημουλέα τον έδιωξαν για απουσίες. Οι εργάτες τότε
γιουχάισαν και έδιωξαν την ΓΣΕΕ. Την Πέμπτη είναι το κορύφωμα της
απεργίας. Οι Πακιστανοί ετοιμάζουν τα δικά τους πανό,
'Ελληνες-Πακιστανοί, κοινός αγώνας'. Τα νέα παιδιά συνεχίζουν να παίζουν
σημαντικό ρόλο στην απεργία. Ερχονται και οι φοιτητές που αρχίζουν να
συνεργάζονται στενά με τους εργάτες...”.
Η έκρηξη
αυτή διαπερνά ολόκληρη την κοινωνία, από τους καπνοπαραγωγούς που ζητάνε
να πληρώνονται όλη την αξία του καπνού και τα Χανιά όπου οι μαθητές
οργανώνουν αντιφασιστικές συγκεντρώσεις για το Πολυτεχνείο μέχρι τον
Εβρο όπου οι φαντάροι στέλνουν επιστολή που ζητάνε να απολυθούν. Μετά το
τέλος ομιλίας του Μακάριου στην πλ. Συντάγματος, όταν ένας φασίστας
βγάζει μαχαίρι, “τρώει της χρονιάς του” και πλήθος κόσμου πολιορκεί τα
γραφεία των φιλοβασιλικών στην Πανεπιστημίου: “Η αστυνομία προσπαθεί να
απωθήσει τον κόσμο... κάποια ακακία ξεριζώθηκε, κάποιος σκουπιδοτενεκές
ξηλώθηκε, η αστυνομία υποχώρησε άτακτα. Στα γραφεία των φίλων του γιου
της Φρειδερίκης αφαιρέθηκαν από την πόρτα οι ελληνικές σημαίες και
βασικό διακοσμητικό υλικό έγιναν τα αυγά και τα γιαούρτια..”
Nτοκουμέντα
Εχουν
πολιτική αξία στο σήμερα από μόνα τους όλα αυτά τα ντοκουμέντα.
Απέναντι σε όσους, π.χ, μέχρι πρόσφατα δεν ήθελαν συγκεντρώσεις ενάντια
στους φασίστες της Χ.Α γιατί τάχα αυτά ωφελούν τους τελευταίους. Ή σε
όσους μέσα στην Αριστερά θεωρούν ότι οι αγώνες σήμερα δεν μπορούν να
νικήσουν επειδή η εργατική τάξη είναι “αδύναμη”, δεν έχει συνδικάτα,
δουλεύει κάτω από “κακές συνθήκες”, “φοβάται την απόλυση” κλπ.
Αν
η μισή αξία αυτών των 6 φύλλων της Αγωνιστικής Πορείας, που διαδιδόταν
χέρι με χέρι στις πύλες των εργοστασίων και τις διαδηλώσεις είναι αυτά
τα ντοκουμέντα, ή άλλη μισή είναι στα ντοκουμέντα που αφορούν τις
μεγάλες πολιτικές και ιδεολογικές μάχες που δίνονται μέσα σε αυτήν την
περίοδο.
Η απόφαση του Κωνσταντίνου Καραμανλή να
κάνει τις πρώτες εκλογές στην πρώτη επέτειο της 17 Νοέμβρη του 1974 είχε
δύο στόχους: Από τη μια να σύρει την Αριστερά στην προοπτική ότι η
συνέχεια της εξέγερσης του Πολυτεχνείου περνάει μέσα από τον συμβιβασμό
με εκείνους που άνοιξαν το δρόμο και ανέχτηκαν την χούντα και από την
άλλη να εκτονώσει το κίνημα. Αυτήν την μεθόδευση το ΚΚΕ και το ΚΚΕεσ την
αποδέχτηκαν πλήρως με τον “ρεαλισμό” του ψεύτικου διλήμματος
“Καραμανλής ή τανκς” χαρίζοντάς του και ένα 55% στις εκλογές.
Αντιπαράθεση
Μόνο
οι οργανώσεις της νεαρής τότε επαναστατικής αριστεράς θα εναντιωθούν σε
αυτόν τον συμβιβασμό. Το πρώτο φύλλο της Αγωνιστικής Πορείας έχει
πρωτοσέλιδο τίτλο “Δεν θα περάσει το εκλογικό πραξικόπημα της
Καραμανλοκρατίας” και το δεύτερο “Εμπρός για αγώνες λαϊκούς”. Τα έξι
τεύχη της Αγωνιστικής Πρωτοπορίας περιέχουν μια σειρά από ντοκουμέντα,
αφίσες, προκηρύξεις, αποφάσεις, που αφορούν αυτήν την συζήτηση και
αντιπαράθεση μέσα στην Αριστερά, τους πρώτους μήνες της Μεταπολίτευσης,
αλλά και τη ίδια την εξέγερση του Πολυτεχνείου ένα χρόνο πριν.
Η
αντίθεση ανάμεσα στην αριστερά του ρεαλισμού που κήρυττε την
“αυτοσυγκράτηση” και τον συμβιβασμό (ήδη από την εποχή της χούντας και
τα παζάρια για κυβέρνηση εθνικής ενότητας) και την επαναστατική
αριστερά, εκφράστηκε στην διαμάχη για τον πρώτο εορτασμό του
Πολυτεχνείου με την δεύτερη να καλεί σε εορτασμό πριν τις εκλογές στις
15 Νοέμβρη και τα ΚΚΕ, ΚΚΕεσ, ΠΑΣΟΚ μετά, στις 24/11, προτάσσοντας τις
εκλογές από τους αγώνες μέσα σε ένα όργιο προβοκατορολογίας.
Ισως
πιο συμπυκνωμένα αυτήν την προοπτική εξέφρασε και κατάφερε εν τέλει να
καρπωθεί το ΠΑΣΟΚ. “Μια νέα θεωρία περί σοσιαλιστικού μετασχηματισμού
της ελληνικής κοινωνίας κλείνει το σύνθημα 'Σοσιαλισμός στις 18'”
διαβάζουμε στην Αγωνιστική Πορεία σε ένα σχόλιο που εξακολουθεί και
σήμερα να φαντάζει επίκαιρο. “Σύμφωνα με αυτήν: Ο λαός ψηφίζει ΠΑΣΟΚ, το
ΠΑΣΟΚ σχηματίζει κυβέρνηση, στις 18 Νοεμβρίου η χώρα μπαίνει στο
σοσιαλισμό. Κρίμα που τόσοι εργάτες, τόσοι αγωνιστές που χύσανε το αίμα
τους, σαπίσανε στα μπουντρούμια, πέσανε στα οδοφράγματα δεν είχαν υπόψη
τους αυτήν την θεωρία. Αρκεί να ρίξεις ένα χαρτί σε ένα κουτί για να
φτάσει η χώρα στο σοσιαλισμό...” (το “Σοσιαλισμός στις 18” ήταν το
κεντρικό σύνθημα του ΠΑΣΟΚ και στις εκλογές του 1981).
Οι
εκλογές της 17 Νοέμβρη 1974 δεν κατάφεραν να εκτονώσουν την κινηματική
διάθεση. Εξι μόλις μέρες μετά τις εκλογές, στις 23 Νοέμβρη ξεκινάει η
απεργία στην ΗΒΗ που κρατάει 4 μέρες. Οι απεργοί κερδίζουν 15% αύξηση
στο μισθό. Στις 3 Δεκεμβρίου μια πορεία 6000 εργαζομένων της Ολυμπιακής
με σύνθημα “Ή όλοι στην δουλειά μας ενωμένοι ή όλοι στο δρόμο τιμημένοι”
δέχεται την σκληρή επίθεση της Αστυνομίας στην Λεωφόρο Συγγρού. Η
σκληρή σύγκρουση με την κυβέρνηση Καραμανλή θα συνεχιστεί αμείωτα τα
επόμενα χρόνια μέχρι την πτώση της Νέας Δημοκρατίας το 1981.
Ομως
την δικαίωση της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, την δικαίωση των εργατικών
αγώνων της Μεταπολίτευσης, πόσο μάλλον τον Σοσιαλισμό, τα αναζητούμε
ακόμα - “στην προοπτική της συντριβής της εξουσίας των μονοπωλίων και
του ιμπεριαλισμού, στην προοπτική της σοσιαλιστικής επανάστασης” όπως
ανέφερε και το εκδοτικό σημείωμα του πρώτου φύλλου της Αγωνιστικής
Πορείας.
Διαβάστε τα φύλλα της Αγωνιστικής Πορείας ηλεκτρονικά
Το
1ο φύλλο της Αγωνιστικής Πορείας