Λέον Τρότσκι: Η επανάσταση [...] στην αρχή της πορείας της προς τη νίκη περνούσε κάτω απ' την κοιλιά ενός κοζάκικου αλόγου*
Λόγω της επετείου της δολοφονίας του Τρότσκι, ένα απόσπασμα από το μνημειώδες έργο του "Ιστορία της Ρώσικης Επανάστασης" (μτφρ. Λ. Μιχαήλ, τ. 1, σ.103):
«[...] Οι εργάτες του Έρικσον, ενός από τα
πιο σύγχρονα εργοστάσια του Βύμποργκ, ύστερα από την πρωινή συγκέντρωση,
προχώρησαν μαζικά, κάπου 2.500 άντρες, προς το Σαμψονιέβσκι Προσπέκτ και, μέσα
σ' ένα στενό πέρασμα, πέσανε πάνω στους Κοζάκους. Τσιγκλώντας τ' άλογά τους, οι
αξιωματικοί έσκισαν πρώτοι το πλήθος. Πίσω τους, πάνω σ' όλο το πλάτος του
λιθόστρωτου, τροχάζανε οι Κοζάκοι. Στιγμή κρίσιμη! 'Ομως οι καβαλάρηδες
περάσανε προσεκτικά, ο ένας πίσω από τον άλλο, μέσα από το διάδρομο που είχαν
ανοίξει οι αξιωματικοί τους. "Μερικοί χαμογελούσαν", γράφει ο
Καγιούροβ, "κι ένας απ' αυτούς έκλεισε το μάτι στους εργάτες". Κάτι
σήμαινε κείνο του κλείσιμο του ματιού! Οι εργάτες ξεθάρρεψαν, μέσα σε πνεύμα
συμπάθειας και όχι εχθρότητας απέναντι στους Κοζάκους που τους είχαν ελαφρά
"μολύνει". Εκείνος που είχε κλείσει το μάτι βρήκε μιμητές. Παρά τις
καινούργιες προσπάθειες των αξιωματικών, οι Κοζάκοι, χωρίς να παραβαίνουν
ανοιχτά την πειθαρχία, δεν κυνηγήσανε το πλήθος από κοντά και πέρασαν μέσα απ'
αυτό. Αυτό έγινε τρεις-τέσσερις φορές και τα δυο αντίπαλα μέρη βρέθηκαν ακόμα
πιο κοντά το ένα στο άλλο. Οι Κοζάκοι άρχισαν ένας-ένας να απαντούν στα
ερωτήματα των εργατών κι ακόμα έπιασαν μαζί τους κουβεντούλα. Από την πειθαρχία
δεν έμενε πια παρά ένα λεπτότατο και διάφανο περικάλυμμα, που κινδύνευε κι αυτό
από στιγμή σε στιγμή να σπάσει. Οι αξιωματικοί σπεύσανε ν' απομακρύνουν τα
στρατεύματά τους από το πλήθος και, εγκαταλείποντας την ιδέα να διαλύσουν τους
εργάτες, απλώσανε τους άντρες τους σ' ένα δρόμο έτσι που να σχηματίζουν φράγμα
για να εμποδίσουνε τους διαδηλωτές να φτάσουνε στο κέντρο. Χαμένος κόπος και
πάλι: μένοντας σταθεροί στις θέσεις τους σύμφωνα μ' όλους τους κανόνες, οι
Κοζάκοι δεν αντιτάσσονταν ωστόσο στις "βουτιές" που έκαναν οι εργάτες
ανάμεσα απ' τα πόδια των αλόγων τους. Η επανάσταση δε διαλέγει τους δρόμους της
αυθαίρετα: στην αρχή της πορείας της προς τη νίκη περνούσε κάτω απ' την κοιλιά
ενός κοζάκικου αλόγου. [...]»
* αντιγραφή από την αντίστοιχη ανάρτηση στο προφίλ του Τάσου Κατιντσάρου στο facebook
 |
Λεόν Τρότσκι:ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Γράφτηκε: 1930-1932
Πηγή: Εκδόσεις «ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ»/«ΑΛΛΑΓΗ»/«ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ» Μετάφραση–Σημειώσεις–Επιμέλεια: Μιχάλης Λίλλης Σύνταξη: Θεοδόσης Θωμαδάκης HTML Markup: Αντώνης Μεγρέμης για το Ελληνικό Αρχείο Λεόν Τρότσκι, Μάης 2004 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗΗ Ιστορία της Ρώσικης Επανάστασης του Λεόν Τρότσκι[1] καταχωρήθηκε από την παγκόσμια κριτική ανάμεσα στα μεγάλα, τα μνημειακά έργα που γράφτηκαν στο κύλισμα των αιώνων. Σ’ αυτό πρέπει να προστεθεί: μέσα στα τριάντα συγκλονιστικά χρόνια που πέρασαν από τότε που είδε για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας, το βιβλίο μεταφράστηκε σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες, κι όπως δείχνουν οι νεότερες μεταπολεμικές εκδόσεις όχι μόνο διατήρησε την επικαιρότητά του μα και την αύξησε σημαντικά. Κι αυτό όχι μόνο γιατί αγκαλιάζει σε όλο του το βάθος και το πλάτος ένα ιστορικό γεγονός κολοσσιαίο και πρωτοφανέρωτο που γεμίζει ολόκληρη εποχή, μα γιατί ο συγγραφέας σφυρηλατεί εδώ έναν καινούργιο τρόπο ιστοριογραφίας –καταλυτικό, θα λέγαμε– όπου οι κύριοι πρωταγωνιστές είναι οι κοινωνικές τάξεις και ομάδες κι όπου τα πρόσωπα, μεγάλα είτε μικρά, συνδέονται με βαθύτερες, αντικειμενικές τάσεις στη μια ή την άλλη κατεύθυνση, και διαποτίζονται απ’ αυτές. Έρχεται ύστερα ο συνθετικός στοχασμός του συγγραφέα με τις άφταστες γενικεύσεις του πού διαπερνάει σα σιδεροδεσιά ολόκληρο το ιστορικό υλικό και το στήνει σε τρανό κι αρμονικό οικοδόμημα –θεμέλιο και επιστέγασμα μαζί. Έτσι ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή και γνωριμία με το ουσιαστικό, ατόφια, άμεσα, χωρίς τη φετιχιστική παρεμβολή του πρόσκαιρου, του περιστασιακού, του επιφανειακού. Και η κρίση του, τέτοια ή τέτοια, θεμελιώνεται πάνω στα πραγματικά συμβάντα και διαμορφώνεται μακριά από τη δολερή «εξ ύψους» υπαγόρευση.Άλλο γνώρισμα του έργου είναι το γνήσια επικό στυλ που ξεχωρίζει το συγγραφέα ανάμεσα σε όλους τους σύγχρονους ιστορικούς. Η τέχνη του λόγου συζευγμένη με τα πράγματα, δεν έρχεται εδώ να εξωραΐσει, να φτιασιδώσει, να μυθοποιήσει, μα εναρμονίζεται σε δραματική πυκνότητα με τον κοσμογονικό κραδασμό του γεγονότος. Ο αναγνώστης πρέπει να γνωρίζει πρόσθετα ότι Η Ιστορία της Ρωσικής Επανάστασης του Λεόν Τρότσκι είναι η μοναδική συνολική και συνθετική εργασία που έχει γραφτεί ως τα σήμερα μέσα κ’ έξω από την ΕΣΣΔ. Οι Δέκα Μέρες που Συγκλονίσανε τον Κόσμο του Τζων Ρηντ, όπως το δείχνει και ο τίτλος τους, είναι ένα χρονικό, μοναδικό στο είδος του, όχι όμως κι η ιστορία της επανάστασης. Το έργο χωρίζεται σε δυο τόμους, όχι τεχνητά μα ακολουθώντας τη φυσική διαίρεση όπως την έδοσε ο ίδιος ο συγγραφέας. Ο πρώτος τόμος είναι αφιερωμένος στη Φεβρουαριανή Επανάσταση, ο δεύτερος ιστορεί τα γεγονότα του Οκτώβρη –αυτό που λέμε Ρωσική Επανάσταση αποτελείται πραγματικά από δυο επαναστάσεις. Ο αναγνώστης θάβρει στο τέλος του βιβλίου, μαζί με άλλα βοηθήματα, πίνακες κτλ., πλατιά ερμηνευτικά σχόλια, ταξινομημένα κατά κεφάλαιο. Η μετάφραση έγινε με βάση το γαλλικό κείμενο του Μπορίς Παριζανίν ελεγμένο από τον ίδιο το συγγραφέα και θεωρημένο στη νεότερη έκδοσή του (Editions du Seuil) από τον Αλφρέ Ροσμέρ. Η μετάφραση του Μπορίς Παριζανίν έγινε απευθείας από το ρωσικό χειρόγραφο και κατέχει θέση πρωτότυπου. Ωστόσο συμβουλευτήκαμε και άλλα μεταφράσματα (αγγλικό, ιταλικό κτλ.) στην προσπάθειά μας ν’ αποδόσουμε όσο γινόταν εναργέστερα το πνεύμα και το ύφος του συγγραφέα. Τα ρωσικά ονόματα δίνονται σε σωστό τονισμό και προφορά όσο το επιτρέπει το αλφάβητό μας. Ο Μεταφραστής https://www.marxists.org/ellinika/archive/trotsky/works/1930/hrr.htm |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου